INNE EBOOKI AUTORA
Autor:
Wydawca:
Format:
mobi, epub, ibuk
Jedna z najważniejszych prac nurtu psychologii dobra i zła. Autor interesująco prezentuje analizę eksperymentu stanfordzkiego i wykazuje ścisły związek z tym, co później wydarzyło się w więzieniu w Abu Ghraib. Przedstawia mechanizmy i czynniki, które czynią ze zwykłego człowieka oprawcę i ofiarę systemu. Udowadnia możliwość zmiany lub zapobiegania niechcianym zachowaniom jednostki lub grupy, dzięki zrozumieniu, jakie siły, wartości i skłonności przez nie przejawiane są wnoszone w daną sytuację. Uważa, że można mieć większy wpływ na zredukowanie niepożądanych indywidualnych reakcji przez wiedzę, pokazuje, jak ich unikać lub je modyfikować. Zimbardo poszukuje wyjaśnienia dla stwierdzonych zależności, odwołując się do dotychczasowych badań nad jednostkowymi postawami (poczucie władzy, konformizm i posłuszeństwo), a także nad oddziaływaniami szerszego środowiska społecznego (odindywidualizowanie, odczłowieczenie i znieczulica). Książkę zamyka rozdział na temat oporu wobec niepożądanych nacisków ze strony sytuacji społecznych i analiza postawy heroicznej, którą autor uważa za remedium na grożące nam z różnych stron zło.
Rok wydania | 2012 |
---|---|
Liczba stron | 488 |
Kategoria | Psychologia osobowości |
Wydawca | Wydawnictwo Naukowe PWN |
Tłumaczenie | Anna Cybulko, Joanna Kowalczewska, Józef Radzicki, Marcin Zieliński |
ISBN-13 | 978-83-01-18390-5 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
INNE EBOOKI AUTORA
EBOOKI WYDAWCY
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Przedmowa | 15 |
Podziękowania | 21 |
Rozdział 1. Psychologia zła: sytuacyjne przemiany charakteru | 25 |
Transformacje: anioły, diabły oraz cała reszta nas, zwykłych śmiertelników | 27 |
Zło: stałe i wewnętrzne czy zmienne i zewnętrzne? | 29 |
Alternatywne wyjaśnienia: dyspozycyjne, sytuacyjne i systemowe | 29 |
Malleus Maleficarum oraz inkwizycyjny program PNC (polowanie na czarownice) | 31 |
Systemy władzy – wszechogarniające zwierzchnictwo | 32 |
Moc tworzenia „wroga” | 33 |
Przestępstwa przeciwko ludzkości: ludobójstwo, gwałt, terroryzm | 34 |
Gwałty w Rwandzie | 35 |
Gwałt w Nankin, w Chinach | 38 |
Dehumanizacja i wyłączenie moralności w laboratorium | 39 |
Potworne obrazy nadużyć w Więzieniu Abu Ghraib | 40 |
Równoległe światy w Abu Ghraib i więzieniu stanfordzkim | 41 |
Badając ciemną stronę ludzkiej natury | 42 |
Rozdział 2. Niedziela rano: niespodziewane aresztowania | 46 |
Sąsiedzkie zło, sąsiedzkie dobro | 47 |
Uniwersytet przeciw miastu – starcia w Stanfordzie i poza nim | 49 |
Katastrofa: misja niemal upada, zanim zdążyła się rozpocząć | 51 |
Próżność, której na imię Wiadomości Telewizyjne | 52 |
Teraz rozpoczyna się właściwa opowieść | 53 |
Jakiś gliniarz puka do drzwi | 57 |
Hau, hau! Skąd się wzięły te „Psy”? | 59 |
Jestem gotowy, proszę mnie aresztować | 61 |
Rozdział 3. Niedziela po południu: rytuały degradacji | 65 |
Oto są zasady, według których macie żyć | 67 |
Pierwsze odliczanie w tym przedziwnym miejscu | 69 |
Wczucie się w role | 70 |
Nocna zmiana przejmuje pałeczkę | 71 |
Nowy sens odliczania | 72 |
Pierwsze oznaki nadciągającej burzy | 74 |
Przenikliwe gwizdy o 2.30 rano | 76 |
Kilka wstępnych obserwacji i uwag | 77 |
Sobotnia odprawa strażników | 78 |
Rozdział 4. Poniedziałek: bunt więźniów | 82 |
Szykuje się bunt | 83 |
Powitajmy bunt. Zmiana dzienna | 85 |
A po śniadaniu, może mała ucieczka | 88 |
Małe odliczanko dla uciszenia pospólstwa | 89 |
Komisja Skarg Pensjonariuszy Więzienia Hrabstwa Stanford | 90 |
Więzień 8612 zaczyna pękać | 91 |
Nasz konsultant do spraw więziennictwa wykpiwa pozorowanego więźnia | 92 |
Więzień mówi wszystkim, że nikt nie może zrezygnować | 94 |
To znowu my. Pora na zmianę nocną | 95 |
Sto lat, sto lat, niech żyje nam więzień 5704 | 99 |
Ostateczne załamanie i zwolnienie więźnia 8612 | 100 |
Rozdział 5. Wtorek: podwójny kłopot – odwiedziny i widmo napaści | 104 |
Nowe zasady, choć stare odliczania trwają | 105 |
Granice tożsamości i odgrywanych ról zaczynają się zacierać | 109 |
Trwając na straży bezpieczeństwa mojej instytucji | 110 |
Wprowadzenie informatora | 112 |
Żale znajdują ujście | 113 |
Więźniowie kontaktują się ze światem zewnętrznym | 114 |
Przygotowania do przyjścia gości. Pełna hipokryzji maskarada | 115 |
Powierzchowne i bezosobowe odwiedziny | 117 |
Matka wie najlepiej, ale my ją z tatą usadzimy | 119 |
Pozorowane opuszczenie więzienia dla zmylenia domniemanych napastników | 121 |
Zrobiliśmy z siebie głupków. I kto za to zapłaci? | 122 |
Rozdział 6. Środa: sytuacja wymyka się spod kontroli | 124 |
Łamigłówka z księdzem | 124 |
Nie jesteś numerem 819, czas do domu Stewart! | 131 |
819 mąci od samego początku | 131 |
Zdrada ze strony własnego szpiega | 132 |
Powitajmy nowego więźnia w zakładzie | 133 |
Cudowna łaska w tonacji ironicznej | 134 |
Powrót operatora ze stacji TV | 137 |
Żegnaj zmiano dzienna, dobry wieczór zmiano nocna | 137 |
Posłuszni więźniowie mają prawo do odwiedzin | 140 |
Homofobia szczerzy obrzydliwe kły | 141 |
„Sierżant” ujawnia nową tożsamość moralną | 143 |
Potęga symboliki kiełbasek | 148 |
Zadufany w sobie świętoszkowaty dupek | 149 |
Powiedz „Dziękuję ci, 416!” | 150 |
Znowu te brudne koce | 151 |
Rozdział 7. Prawo do warunkowego zwolnienia | 154 |
Szansa na odzyskanie wolności | 155 |
Więzień 4325 nie przyznaje się do winy | 155 |
Przyćmienie wzoru godnego naśladowania | 157 |
Buntownik przycicha | 159 |
Urodziwy dzieciak zostaje zmieszany z błotem | 161 |
Rezygnacja z wynagrodzenia w zamian za wolność | 162 |
Co tu się wydarzyło? | 164 |
Rozmywanie się granicy między eksperymentem więziennym a rzeczywistym pobytem | |
w więzieniu | 164 |
Podporządkowanie się więźniów i poważne traktowanie swojej sytuacji | 165 |
Radykalna przemiana przewodniczącego Komisji ds. Zwolnień Warunkowych | 166 |
Krótka przerwa na demonstrację siły bez współczucia | 166 |
Wracając do brązowookiego Carla | 167 |
Czwartkowe posiedzenie Komisji ds. Zwolnień Warunkowych i Dyscypliny | 168 |
Głodujący więzień wypisuje się | 168 |
Z uzależnionymi sprawa jest łatwa | 169 |
Zagadkowy osiłek | 171 |
Brak spontaniczności „Sierżanta” | 172 |
Skrucha nie przynosi rezultatów | 173 |
Gdy zwolniony warunkowo więzień zostaje przewodniczącym Komisji ds. Zwolnień | |
Warunkowych | 174 |
Rozdział 8. Czwartek: konfrontacje z rzeczywistością | 177 |
Wybuch agresji w więzieniu | 177 |
Więzień 5704 dorabia się następnych szykan | 180 |
Więzień 416 przeciwstawia się systemowi przez strajk głodowy | 181 |
Jeszcze dwóch więźniów załamuje się | 183 |
Listy z Więzienia Stanford do domu | 184 |
Christina dołącza do przyjęcia u Szalonego Kapelusznika | 184 |
Ksiądz wypełnia swoją obietnicę duszpasterskiej pomocy | 185 |
Bohater we wstecznym lusterku | 186 |
Przyjaciel okazuje trochę serca | 188 |
„To, co robicie tym chłopcom, to okropność!” | 189 |
Jesteście samcami wielbłądów, a teraz wskoczcie na samice | 192 |
Rozdział 9. Piątek: nadchodzi zmierzch | 196 |
Piątek: końcowy apel | 197 |
Obrońca z urzędu w obronie praw więźniów | 198 |
Słuchajcie uważnie: koniec eksperymentu. Jesteście wolni | 200 |
Bankructwo starej energii, odnalezienie nowej | 201 |
Wszyscy na pokład: do podsumowań | 202 |
Byli skazańcy: upust emocji | 203 |
Niezadowolenie byłych strażników | 205 |
Końcowe połączenie obu grup | 206 |
Co to znaczy być strażnikiem lub więźniem? | 207 |
O roli więźnia | 207 |
O sile roli strażnika | 208 |
O dobrych i złych strażnikach | 209 |
O cichej furii sadyzmu strażników | 210 |
O naturze więźniów | 211 |
O przemianie charakteru w sześć dni | 211 |
O „małych eksperymentach” Hellmanna | 213 |
Rozdział 10. Znaczenie i przesłanie Stanfordzkiego Eksperymentu Więziennego: alchemia przemiany osobowości | 217 |
Rekapitulacja przed zagłębieniem się w analizę danych | 217 |
Czego dowiedzieliśmy się na podstawie naszych danych? | 219 |
Miary osobowości | 219 |
Nauki i przesłania płynące ze Stanfordzkiego Eksperymentu Więziennego | 227 |
Zalety nauki | 227 |
Przemiana strażników pod wpływem posiadanej władzy | 229 |
Patologie roli więźnia | 230 |
Dlaczego sytuacja ma znaczenie | 232 |
Wpływ reguł na kształtowanie rzeczywistości | 234 |
Kiedy role stają się rzeczywistością | 234 |
Przejście od roli uzdrowiciela do roli zabójcy | 236 |
Wzajemnie uzupełniające się role i ich scenariusze | 237 |
Role odgrywane w eksperymencie przez dorosłych | 238 |
Role a odpowiedzialność za występki | 239 |
Anonimowość i deindywiduacja | 240 |
Dysonans poznawczy, który racjonalizuje zło | 240 |
Siła aprobaty społecznej | 242 |
Społeczne konstruowanie rzeczywistości | 242 |
Dehumanizacja: inny człowiek jako ktoś pozbawiony wartości | 243 |
Szczęśliwy traf rzuca strumień światła na Stanfordzki Eksperyment Więzienny | 245 |
Stanfordzki Eksperyment Więzienny a duch tamtych czasów | 246 |
Dlaczego systemy mają największe znaczenie | 247 |
Rozdział 11. Stanfordzki Eksperyment Więzienny: aspekty etyczne i dalsze rozwinięcia eksperymentu | 251 |
Wynaturzenie ludzkiego dążenia do perfekcji | 252 |
Refleksje etyczne nad Stanfordzkim Eksperymentem Więziennym | 253 |
Etyka absolutna | 254 |
Z punktu widzenia norm absolutnych Stanfordzki Eksperyment Więzienny był nieetyczny | 254 |
Etyka relatywna | 256 |
Pozytywne konsekwencje dla uczestników | 258 |
Nieoczekiwane korzyści osobiste dla uczestników i personelu Stanfordzkiego | |
Eksperymentu Więziennego | 259 |
Nieśmiałość jako więzienie narzucone sobie samemu | 262 |
Szaleństwo u ludzi normalnych | 263 |
Nauczanie przez przekazywanie uprawnień | 264 |
Wpływ na mnie osobiście | 264 |
Maksymalizowanie korzyści: szerzenie idei społecznej | 265 |
Potęga mediów i obrazów wzrokowych | 266 |
Replikacje i rozwinięcia eksperymentu | 266 |
Solidna replikacja w innej kulturze | 267 |
Symulacja na oddziale psychiatrycznym | 267 |
Niepowodzenie pozornej replikacji w telewizyjnym pseudoeksperymencie | 268 |
Stanfordzki Eksperyment Więzienny jako ostrzeżenie przed nadużywaniem władzy | 268 |
Przenikanie do kultury popularnej | 270 |
Witryna Stanfordzkiego Eksperymentu Więziennego: siła Internetu | 271 |
Rozdział 12. Badanie dynamiki społecznej: władza, konformizm i posłuszeństwo | 276 |
Co ujawniły badania nad wpływem sytuacji | 277 |
Uwaga! Mogą działać atrybucje egotystyczne | 278 |
Badania Ascha nad konformizmem: podporządkowywanie się | 279 |
Ślepe posłuszeństwo wobec autorytetu: wstrząsające badania Milgrama | 281 |
Paradygmat badań Milgrama nad posłuszeństwem | 281 |
Wynik przewidywany przez ekspertów | 284 |
Wstrząsająca prawda | 284 |
Wariacje na temat posłuszeństwa | 285 |
Dziesięć wniosków wynikających z badań Milgrama: jak tworzyć złe pułapki | |
na dobrych ludzi | 286 |
Replikacje i modyfikacje Milgramowskiego modelu posłuszeństwa | 287 |
Niewłaściwe postępowanie pielęgniarek wobec pacjentów pod wpływem poleceń lekarzy | 288 |
Administracyjne posłuszeństwo wobec autorytetu | 289 |
Posłuszeństwo seksualne wobec autorytetu: numer z rewizją osobistą | 290 |
Podobieństwo do nazistów: czy mogłoby to się zdarzyć w Twoim mieście? | 292 |
Produkowanie nazistów w amerykańskiej klasie szkolnej | 292 |
Kształtowanie małych bestii w szkole podstawowej: oczy brązowe przeciw oczom niebieskim | 294 |
Poparcie na Hawajach dla „ostatecznego rozwiązania”: uwolnienie świata od nieprzystosowanych | 295 |
Nakłanianie zwykłych mężczyzn do niezwykłego mordowania | 296 |
Banalność zła | 299 |
Oprawcy i kaci: typy patologiczne czy imperatywy sytuacyjne? | 300 |
„Doskonali żołnierze 11 września” i „zwykłe brytyjskie chłopaki” dokonują na nas zamachów bombowych | 302 |
Ostateczny test ślepego posłuszeństwa wobec autorytetu: zabijanie własnych dzieci na rozkaz | 303 |
Rozdział 13. Badanie dynamiki społecznej: deindywiduacja, dehumanizacja i zło bezczynności | 309 |
Deindywiduacja, anonimowość i destrukcyjność | 310 |
Szokujące zachowanie anonimowych kobiet | 311 |
Mądrość kulturowa: jak sprawić, żeby wojownicy zabijali na wojnie, ale nie w domu | 314 |
Deindywiduacja przekształca naszą apollińską naturę w naturę dionizyjską | 315 |
Efekt zapustów: wspólna deindywiduacja jako ekstaza | 316 |
Dehumanizacja i odłączenie moralne | 317 |
Dehumanizacja eksperymentalna: określanie studentów mianem zwierząt | 318 |
Mechanizmy odłączania moralnego | 320 |
Zrozumienie dehumanizacji nie jest równoznaczne z jej usprawiedliwieniem | 321 |
Kreowanie zdehumanizowanych wrogów państwa | 321 |
Zło bezczynności: bierność przypadkowych świadków | 323 |
Przypadek Kitty Genovese: psychologowie społeczni spieszą na ratunek, poniewczasie | 323 |
Badania nad interwencją przypadkowych świadków | 324 |
Jak dobrzy są Dobrzy Samarytanie, którzy się spieszą? | 325 |
Zinstytucjonalizowane zło bezczynności | 326 |
Dlaczego sytuacje i systemy są ważne | 327 |
Oszacowanie siły sytuacji | 328 |
Następny etap: o jabłkach, skrzynkach, grubych rybach i ważniakach | 329 |
Rozdział 14. Znęcanie się i tortury w więzieniu Abu Ghraib: zrozumienie i personalizacja jego okropności | 333 |
Zrozumieć bezsensowne znęcanie się | 336 |
Czas kwitnących jabłoni w stolicy | 337 |
Miejsce: Więzienie Abu Ghraib | 338 |
Wysoka wieża jako cel ataków moździerzowych | 339 |
Nowy dowódca przybywa na miejsce, ale nie widzi nic | 340 |
„Chip” Frederick jakiego poznałem | 342 |
Przebieg służby Fredericka w więziennictwie i wojsku | 343 |
Oceny psychologiczne | 344 |
Zgniłe jabłko czy owoc w najlepszym gatunku? | 346 |
Sytuacja: koszmary i zabawy nocne na Kondygnacji 1A | 346 |
Przygotowanie i odpowiedzialność | 347 |
Nieustanna praca nocna | 348 |
Wielu innych występujących na tej całonocnej scenie | 349 |
Czynnik strachu | 352 |
Porównania ze strażnikami w Stanfordzkim Eksperymencie Więziennym | 353 |
Dynamika seksualna na Kondygnacji 1A | 356 |
Uwagi ostrzegawcze | 357 |
Katalizator Graner | 357 |
Inne spojrzenia na Charlesa Granera | 358 |
Zdjęcia jako trofea: udokumentowana cyfrowo deprawacja | 360 |
Cyfrowa siła | 361 |
„Zdjęcia-trofea” w innych czasach | 361 |
Ekshibicjoniści występujący dla podglądaczy | 362 |
Złożone motywy i dynamika społeczna | 362 |
Inscenizowane zdjęcia wykorzystywane do grożenia zatrzymanym | 363 |
Uzyskanie statusu, dokonanie zemsty | 363 |
Deindywiduacja i efekt zapustów | 364 |
Porównywalne okrucieństwa dokonywane przez żołnierzy brytyjskich i żołnierzy amerykańskich z elitarnych jednostek | 365 |
Postawienie sierżanta Ivana Fredericka przed sądem | 366 |
Proces | 367 |
Wyrok | 368 |
Parę istotnych porównań | 368 |
Przekształcenie strażnika więziennego Ivana Fredericka w więźnia numer 789689 | 370 |
Uwagi końcowe | 370 |
Rozdział 15. System przed sądem: współudział dowództwa | 376 |
Dochodzenia w sprawie Abu Ghraib ujawniają wady systemu | 377 |
Raport Rydera jako pierwszy wysłał sygnały ostrzegawcze | 378 |
Raport Taguby jest gruntowny i surowy | 379 |
Zaniedbania w komunikacji, szkoleniu i dowodzeniu | 380 |
Taguba atakuje zaniedbujących obowiązki nieudolnych dowódców | 381 |
Raport Faya i Jonesa rozszerza zakres osób odpowiedzialnych – ku górze i na zewnątrz | 383 |
Współdziałanie z bezprawnymi akcjami CIA jako „praca zespołowa” | 384 |
Stwarzanie niezdrowego środowiska pracy | 384 |
Kiedy zeznania obronne żołnierzy Żandarmerii Wojskowej okazują się prawdziwe | 385 |
Porządne psy popełniają obrzydliwe świństwa | 385 |
Nadzy więźniowie są więźniami zdehumanizowanymi | 386 |
Ustalanie winnych: oficerowie, Wywiad Wojskowy, przesłuchujący, analitycy, tłumacze i personel medyczny | 386 |
Raport Schlesingera określa winę | 387 |
Rozpowszechnienie okrucieństw dokonywanych przez wojsko | 387 |
Główne obszary problemowe i warunki utrudniające | 388 |
Znów mamy do czynienia z porażką dowództwa | 388 |
Psychologia społeczna nieludzkiego traktowania innych | 389 |
Nauki wynikające z Stanfordzkiego Eksperymentu Więziennego | 389 |
Raport Human Rights Watch: „Unikanie odpowiedzialności za tortury?” | 390 |
Wielu maltretujących, niewielu ukaranych, oficerowie wychodzą na wolność | 391 |
Human Rights Watch sięga do górnych poziomów hierarchii służbowej | 392 |
Pozbawić nietykalności architektów polityki niezgodnej z prawem | 393 |
Przed sądem: sekretarz obrony Donald Rumsfeld | 393 |
Przed sądem: były dyrektor CIA George Tenet | 395 |
„Lodowy Człowiek” znika | 395 |
Przed sądem: generał broni Ricardo Sanchez | 397 |
Przed sądem: generał dywizji Geoffrey Miller | 399 |
Tortury, wszędzie tortury i okaleczanie | 401 |
Ujawnienie powszechnego stosowania okrucieństw wobec więźniów przed Abu Ghraib | 401 |
Piechota Morska z zimną krwią morduje irackich cywilów | 402 |
Następni przed sąd: świadkowie oskarżenia | 405 |
Elitarni żołnierze tak postępują: 82 Dywizja Powietrznodesantowa łamie kości i pali | |
fotografie | 409 |
„Laski od tortur” wykonują taniec erotyczny z więźniami w „konfesjonale” | |
Guantánamo | 410 |
Inne ujawnione fakty dotyczące przestępstw i występków w Guantánamo | 412 |
„Zlecanie” tortur na zewnątrz | 412 |
Dotrzeć do szczytu: obarczenie odpowiedzialnością Dicka Cheneya i George’a W. Busha | 414 |
Wojna z terrorem ukształtowała zmianę paradygmatu tortur | 414 |
Wiceprezydent Dick Cheney jako „wiceprezydent od tortur” | 416 |
Prezydent George W. Bush jako „głównodowodzący czasu wojny” | 417 |
Notatki służbowe o torturach | 417 |
Grupa Robocza Dochodzeń Karnych Departamentu Obrony przeciwna przesłuchaniom w Guantánamo | 419 |
Obsesja na punkcie wojny z terrorem | 419 |
Sędziowie przysięgli, proszę o werdykt | 421 |
Wpuśćmy trochę słońca | 421 |
Rozdział 16. Przeciwstawianie się wpływom sytuacyjnym i sławienie heroizmu | 428 |
Uczenie się, jak stawiać opór niepożądanym wpływom | 430 |
Dualizm: odłączenie a nasycenie | 430 |
Dziesięcioetapowy program stawiania oporu niepożądanym wpływom | 431 |
Paradoksy heroizmu | 436 |
Heroizm i bohaterowie – co to takiego? | 438 |
Definicje bohaterów i heroizmu | 439 |
Bohaterowie wojskowi | 440 |
Bohaterowie cywilni | 441 |
Bohaterowie ryzyka fizycznego a bohaterowie ryzyka społecznego | 442 |
Nowa taksonomia heroizmu | 443 |
Przykładowe sylwetki bohaterów | 447 |
Bohaterowie apartheidu | 447 |
Bohater antykomunistyczny | 447 |
Bohaterowie wojny wietnamskiej | 448 |
Żołnierz, który podniósł alarm podczas wojny w Iraku | 449 |
Bohaterowie Jonestown | 451 |
Wielowymiarowy model heroizmu | 453 |
Kontrasty heroizmu: niezwykły czy banalny | 454 |
O banalności zła | 454 |
O banalności heroizmu | 456 |
Heroizm jako potwierdzenie wspólnoty ludzkiej | 458 |
Indeks nazwisk | 463 |
Indeks rzeczowy | 472 |