Prawo hipoteczne Królestwa Polskiego z 1825 roku i jego realizacja w powiecie brzezińskim do 1914 roku

Prawo hipoteczne Królestwa Polskiego z 1825 roku i jego realizacja w powiecie brzezińskim do 1914 roku

1 opinia

Format:

ibuk

Ramy chronologiczne pracy zakreślone zostały przez źródła, stanowiące podstawę opracowania. Najstarsze zachowane akta hipoteczne w Wydziale Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w Brzezinach pochodzą z roku 1827. Terminem końcowym rozważań jest rok 1914 – wybuch I wojny światowej, która położyła kres organizacji sądownictwa rosyjskiego na ziemiach polskich. Autor w sposób szczegółowy opisuje kwestie związane z funkcjonowaniem urzędów, urzędników hipotecznych i stosowanych przez nich procedur w trakcie dokonywania czynności. Rozważania opierają się na materiale faktograficznym, zawartości aktów i dokumentów zgromadzonych w księgach i aktach hipotecznych.
Przedmiotem zainteresowania autora jest ustalenie, czy zmiana systemu prawa francusko-polskiego na rosyjski w ciągu XIX w. wpłynęła na kształt prawa hipotecznego. Kolejną kwestią jest odpowiedź na pytanie, czy i w jaki sposób zmieniło się, na przestrzeni omawianego okresu, funkcjonowanie urzędów hipotecznych; czy zmiany przepisów wpłynęły na proces zakładania i prowadzenie ksiąg hipotecznych i wreszcie czy przepisy hipoteczne, zwłaszcza tej niższej rangi, były przestrzegane przez urzędników sądowych Sądu Pokoju. Biorąc pod uwagę, że Sąd Pokoju Powiatu Brzezińskiego był jednym z wielu sądów pokoju Królestwa Polskiego, działającym w typowym, nie wyróżniającym się jakimiś specyficznymi cechami powiecie, należy oczekiwać, że ustalenia dotyczące jego funkcjonowania pozwolą na sformułowanie wniosków o charakterze ogólnym, a nie zamkną się w kręgu enigmatycznych rozważań regionalnych.


Rok wydania2012
Liczba stron208
KategoriaPublikacje darmowe
WydawcaWydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
ISBN-13978-83-7525-732-8
Numer wydania1
Język publikacjipolski
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  Wykaz stosowanych skrótów     7
  Wstęp    9
  1. Ramy chronologiczne pracy    9
  2. Zakres terytorialny    10
  3. Brzeziny w czasach zaborów Charakterystyka stosunków własnościowych. Kwestie demograficzne    12
  4. Źródła     16
  5. Literatura XIX- i XX-wieczna dotycząca prawa hipotecznego     20
  6. Cel pracy     20
  Rozdział I. Ustawodawstwo hipoteczne w Królestwie Polskim     23
  1. Zagadnienia wstępne     23
  2. Źródła prawa hipotecznego w Królestwie Polskim okresu konstytucyjnego     24
  2.1. Akty prawne rangi ustawowej     24
  2.1.1. Prawo o ustaleniu własności dóbr nieruchomych, o przywilejach i hipotekach z roku 1818     24
  2.1.2. Prawo o przywilejach i hipotekach z roku 1825     26
  2.1.3. Kodeks cywilny Królestwa Polskiego z roku 1825     27
  2.2. Akty prawne wydane w uzupełnieniu ustaw z roku 1818 i 1825    28
  2.3. Akty prawne niższego rzędu     30
  2.3.1. Instrukcje hipoteczne     30
  2.3.1.1. Instrukcja Komisji Rządowej Sprawiedliwości z czerwca 1819 r dla byłego województwa mazowieckiego, nr 7408     30
  2.3.1.2. Instrukcja Komisji Rządowej Sprawiedliwości z 22 grudnia 1825 r dla sądów pokoju jako zwierzchności hipotecznej powiatowej, nr 15 054     31
  2.3.1.3. Instrukcja Komisji Rządowej Sprawiedliwości z 2/14 maja 1835 r, nr 10 607     32
  2.3.1.4. Instrukcja Komisji Rządowej Sprawiedliwości z 20 marca 1819 r dla konserwatorów wojewódzkich     33
  2.3.1.5. Inne akty prawne regulujące kwestie postępowania hipotecznego     34
  2.4. Ustawodawstwo rosyjskie po roku 1866 obowiązujące na ziemiach polskich     35
  2.5. Zakres obowiązywania polskiego prawa przedrozbiorowego     38
  Rozdział II. Księgi i akta hipoteczne. Praktyka w Brzezinach     41
  1. Zagadnienia ogólne     41
  2. Konstrukcja ksiąg i aktów hipotecznych     46
  2.1. Wykaz hipoteczny     47
  2.2. Księga umów wieczystych     51
  2.3. Zbiór dokumentów     52
  2.4. Akta hipoteczne     52
  2.5. Księgi a akta hipoteczne – różnice konstrukcyjne     53
  2.6. Inne księgi, wykazy porządkujące postępowanie hipoteczne prowadzone w Sądzie Pokoju     54
  2.7. Akta hipoteczne w zasobach archiwum Wydziału Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w Brzezinach Przepisy a praktyka     58
  2.7.1. Konstrukcja techniczna i układ wewnętrzny akt hipotecznych     58
  2.7.1.1. Układ wewnętrzny akt hipotecznych     59
  2.7.1.2. Inne księgi, wykazy porządkujące postępowanie hipoteczne w archiwum Wydziału Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w Brzezinach     62
  Rozdział III. Urzędy i urzędnicy hipoteczni powiatu brzezińskiego     65
  1. Zagadnienia wstępne     65
  2. Struktura sądownictwa cywilnego i urzędów hipotecznych w latach 1807–1914     67
  2.1. Okres Księstwa Warszawskiego     68
  2.1.1. Powiat 68 212 Departament     69
  2.2. Okres zmian w czasach Królestwa Polskiego     70
  2.2.1. Powiat     70
  2.2.2. Województwo     71
  2.3. Okres wprowadzania prawa rosyjskiego na ziemiach Królestwa Polskiego     73
  2.3.1. Ogólna struktura sądownictwa po roku 1875     74
  2.3.2. Struktura, organizacja wydziałów hipotecznych po wprowadzeniu prawa rosyjskiego     74
  3. Urzędy hipoteczne     75
  3.1. Kancelaria hipoteczna     75
  3.1.1. Pisarz sądu pokoju     77
  3.1.1.1. Wykształcenie     77
  3.1.1.2. Kompetencje pisarza sądu pokoju     79
  3.1.1.3. Obowiązki pisarza związane z zasiadaniem w kancelarii hipotecznej     79
  3.1.1.4. Wynagrodzenie pisarza     80
  3.1.1.5. Odpowiedzialność pisarza     82
  3.1.1.6. Pisarze Sądu Pokoju w Brzezinach     83
  3.1.2. Rejenci w kancelariach hipotecznych     86
  3.1.2.1. Wykształcenie 86 3122 Kompetencje rejentów kancelarii hipotecznych     87
  3.1.2.3. Odpowiedzialność rejentów w świetle przepisów hipotecznych     89
  3.1.2.4. Rejenci kancelarii hipotecznej brzezińskiej, rejenci powiatu brzezińskiego     90
  4. Wydział Hipoteczny     92
  4.1. Kompetencje Wydziału Hipotecznego     92
  4.2. Członkowie Wydziału Hipotecznego Sądu Pokoju     93
  4.2.1. Podsędek     93
  4.2.2. Kompetencje podsędka związane z postępowaniem hipotecznym     93
  4.2.2.1. Podsędek jako członek Wydziału Hipotecznego     93
  4.2.2.2. Inne kompetencje podsędka związane z postępowaniem hipotecznym     94
  4.2.2.3. Podsędkowie Sądu Pokoju w Brzezinach     94
  4.3. Pisarz (sekretarz) jako członek Wydziału Hipotecznego     96
  4.4. Podpisarz     96
  4.4.1. Podpisarze w Sądzie Pokoju w Brzezinach     97
  4.5. Sędzia pokoju jako członek Wydziału Hipotecznego     98
  4.6. Nieetatowi członkowie Wydziału Hipotecznego Skład osobowy Wydziału Hipotecznego w sytuacjach nadzwyczajnych     100
  4.6.1. Obrońca sądowy     102
  4.6.2. Zastępcy w składzie osobowym brzezińskiego Wydziału Hipotecznego. Nadzwyczajni członkowie Wydziału Hipotecznego w Sądzie Pokoju w Brzezinach w latach 1827–1914     103
  4.6.2.1. Zastępcy w składzie Wydziału Hipotecznego Sądu Pokoju w Brzezinach do roku 1876     103
  4.6.2.2. Zastępcy w składzie brzezińskiego Wydziału Hipotecznego w okresie po wprowadzeniu prawa rosyjskiego na ziemie Królestwa Polskiego 1876–1914     105
  5. Woźni sądowi i ich rola w postępowaniu hipotecznym     107
  Rozdział IV. Postępowanie przy zakładaniu akt hipotecznych – tak zwane pierwiastkowe regulacje hipoteczne     115
  1. Zagadnienia wstępne     115
  2. Etap pierwszy – rozpoczęcie postępowania     117
  2.1. Właściwość miejscowa     117
  2.2. Podmioty uprawnione do żądania regulacji hipotecznej     118
  3. Wniosek o założenie akt hipotecznych i czynności z nim związane     121
  4. Protokół wniesionego żądania regulacji hipotecznej     127
  5. Etap drugi – obwieszczenie publiczne i jego ogłoszenie     131
  6. Rejestr terminów hipotecznych     135
  7. Etap trzeci – zakończenie postępowania     135
  8. Protokół pierwiastkowej regulacji     139
  9. Projekt do wykazu hipotecznego     142
  10. Obowiązki Zwierzchności Hipotecznej     145
  11. Rozpatrywanie żądań stron     146
  12. Rodzaje decyzji Zwierzchności Hipotecznej Sądu Pokoju     148
  12.1. Decyzje zatwierdzające     149
  12.2 .Decyzje odmowne     150
  12.3. Decyzje zawieszające     150
  13. Podejmowanie decyzji przez Zwierzchność Hipoteczną Sądu Pokoju w Brzezinach     151
  Rozdział V. Postępowanie w czynnościach hipotecznych     155
  1. Zagadnienia wstępne     155
  2. Ogólne zasady postępowania hipotecznego     156
  2.1. Inicjowanie postępowania     156
  2.2. Etap pierwszy postępowania     158
  2.3. Etap drugi postępowania     160
  2.4. Postępowanie hipoteczne w sprawach spadkowych     162
  2.4.1. Przebieg postępowania spadkowego     162
  2.4.1.1. Otwarcie postępowania: wniosek o wszczęcie postępowania spadkowego     162
  2.4.1.2. Ogłoszenia publiczne o toczącym się postępowaniu spadkowym     164
  2.4.1.3. Treść ogłoszenia     164
  2.4.2. Zakończenie postępowania spadkowego     165
  2.4.3. Zamknięcie postępowania spadkowego     166
  3. Kwestia ustalania i potwierdzania tożsamości uczestników postępowania hipotecznego    168
  3.1. Ustalanie tożsamości osób w świetle akt hipotecznych brzezińskich     171
  4. Kwestia tak zwanego zamieszkania obranego     172
  5. Zastrzeżenia i ostrzeżenia     176
  5.1. Zastrzeżenia Wpisywanie i wykreślanie zastrzeżeń     176
  5.2. Ostrzeżenia Wpisywanie i wykreślanie ostrzeżeń     178
  6. Odwoływanie się od decyzji Wydziału Hipotecznego     179
  7. Prostowanie pomyłek i błędów     180
  8. Kwestia dostępu do akt i możliwości ich przeglądania Realizacja formalnej zasady
  jawności    181
  Zakończenie    183
  Bibliografia    189
  Źródła archiwalne    189
  Źródła drukowane    191
  Opracowania    192
  Od Redakcji    207
RozwińZwiń