Niniejsza monografia stanowi wkład w publikacje na temat technologii budowania,
realizowanych w latach 1955–1995, tj. wielkiej płyty.
Substancja mieszkaniowa tej technologii stanowiła 50% zabudowy kraju, a problemy
z nią związane były i narastają, stąd połączenie wyników badań z czasów realizacji
i ostatnich badań technicznych i ankietowych pozwoliło na nowo spojrzeć na zasadność
modernizacji tego rodzaju zasobów mieszkaniowych.
W wyniku badań dokładności realizacji budynków wielkopłytowych zastosowano
nową – w tamtych latach – metodę montażu wymuszonego, którą wprowadzono
w trzech systemach prefabrykowanych: WWP,W-70 i Wk-70, obejmujących terytorium
całego kraju. Niniejsza książka zawiera porównanie metod: montażu swobodnego z metodą
montażu wymuszonego.
Termomodernizacja budynków z wielkiej płyty zamknęła problem niedokładności
montażu ścian zewnętrznych i stropów – zlikwidowano przewiewanie i przemakanie
przez spoiny na styku prefabrykatów – obecnie w większości są one zamknięte ciągłą
warstwą termomodernizacji. Jednak za pomocą analizy współczesnych pomiarów termowizyjnych
wykazano, że nadal pozostały błędy projektowe i wykonawcze, które wskazały
newralgiczne punkty w budynkach, jakie należy jeszcze poprawić. Badania termowizyjne
winny być cykliczne (przynajmniej raz na pięć lat), bo dzięki nim można monitorować
na bieżąco pozostawione problemy „ucieczki ciepła” z budynku.
W monografii zawarto informacje, które mają za zadanie uzmysłowić czytelnikowi
(użytkownikowi, projektantowi czy zarządcy lub władzom gminy) z jakim rodzajem zasobów
mieszkaniowych mają do czynienia i w jaki sposób można je modernizować (przebudowywać,
nadbudowywać, uzupełniać we współczesne urządzenia techniczne, itp.).
Zanim podjęte zostaną jakiekolwiek działania na terenach polskich blokowisk, należałoby
zadać sobie następujące pytanie: czy dokładność realizacji i stan techniczny uzasadnia
potrzebę przebudowy budynków z wielkiej płyty?
Autorki tej monografii często spotykają się z takim pytaniem ze strony inwestorów,
zarządców, osób zajmujących się pośrednictwem czy wyceną nieruchomości. Mniej zainteresowani
tym tematem wydają się deweloperzy i osoby z różnych kręgów społecznych
i politycznych. Ich zdaniem najprościej byłoby wielką płytę rozebrać – tak jak to robią w Niemczech… Ale czy dokładność wykonania wielorodzinnych budynków prefabrykowanych
jest na tyle zła, aby faktycznie można by lub wręcz należało je w Polsce
wyburzać?
Jako inżynierowie, nauczyciele akademiccy i osoby biorące udział zarówno w projektowaniu,
realizacji obiektów prototypowych, jak i eksploatacji budynków wielkopłytowych,
a także byli, bądź obecni mieszkańcy budynków prefabrykowanych, w tej monografii,
chcemy wyrazić swoją opinię wywodzącą się z badań „in situ”, niepublikowanych
materiałów archiwalnych i wiedzy praktycznej.
W tym celu połączyłyśmy wiedzę i techniki dwóch pokoleń, które – mamy nadzieję
– przyczynią się do spojrzenia na to „betonowe dziedzictwo”* w szerszym kontekście
niż tylko materiał budowlany zanieczyszczający środowisko. Chcemy dostrzec zarówno
fakty z okresu realizacji budynków prefabrykowanych, jak i przedstawić współczesne
deklaracje społeczne mieszkańców blokowisk, bez których poprawa „życia między
budynkami”** i dalsze działania niezbędne do obniżenia kosztów eksploatacyjnych są
praktycznie niemożliwe.