INNE EBOOKI AUTORA
-24%
Autor:
Wydawca:
Format:
pdf, ibuk
Prezentowana praca poświęcona jest prawnym i politycznym zagadnieniom władzy lokalnej. Rozważane są one w perspektywie monizmu i pluralizmu jako dwóch typach idealnych władzy publicznej realizowanej na wszystkich poziomach organizacji społeczeństwa, a więc także w skali jednostek lokalnych. Inspirację do tego czerpałem głównie z twórczości naukowej Roberta Dahla, jego kontynuatorów i krytyków, wśród nich – z pionierskich na gruncie polskim opracowań Stanisława Ehrlicha. Dzięki uniwersalnemu charakterowi takiego podejścia możliwe stało się objęcie myślą struktur i procesów funkcjonowania władzy lokalnej w różnych epokach historycznych, na rozmaitych obszarach geograficznych, w państwach o bardzo odmiennym charakterze ustroju politycznego. Refleksje na powyższe tematy poprzedzają rozważania natury metodologicznej. Koncentruję je wokół możliwości wykorzystania w badaniach prowadzonych z punktu widzenia ustrojowego prawoznawstwa narzędzi i osiągnięć poznawczych nauk o polityce: filozofii, socjologii, psychologii politycznej, ekonomii politycznej, politologii itd.
Ze wstępu
Rok wydania | 2009 |
---|---|
Liczba stron | 516 |
Kategoria | Prawo administracyjne |
Wydawca | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego |
ISBN-13 | 978-83-7525-279-8 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
INNE EBOOKI AUTORA
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Wprowadzenie | 7 |
Część pierwsza: MONIZM I PLURALIZM A PRZEMIANY USTROJU WŁADZY LOKALNEJ | 11 |
I. Monizm i pluralizm jako dwie koncepcje władzy lokalnej | 11 |
1. Monizm i pluralizm jako typy idealne organizacji społeczeństwa | 11 |
1.1. Pojęcie władzy lokalnej | 11 |
1.2. Istota monizmu i pluralizmu w politycznej organizacji społeczeństwa | 14 |
1.3. Monizm i pluralizm modeli ustrojowych władzy lokalnej | 26 |
1.4. Monistyczny typ władzy lokalnej | 29 |
1.5. Pluralistyczny typ władzy lokalnej | 32 |
2. Monizm i pluralizm władzy publicznej w naukach o państwie i prawie | 36 |
2.1. Kontrowersje semantyczne i spór o metodę | 36 |
2.2. Istota i pochodzenie sporu o sposób badania charakteru władzy publicznej | 40 |
2.3. Idee pluralizmu wobec nauki o państwie i prawie oraz teorii prawa publicznego | 45 |
2.3.1. Odmiany prawniczego pluralizmu | 45 |
2.3.2. Pluralizm francuski | 46 |
2.3.3. Pluralizm niemiecki | 48 |
2.3.4. Pluralizm angielski | 51 |
2.3.5. Plura-lizm amerykański | 52 |
3. Drogi myśli ustrojowej od pluralizmu do monizmu i z powrotem (doświadczenie niemieckie) | 54 |
3.1. Szkoła klasyczna: ku pozytywistycznemu pluralizmowi | 54 |
3.2. Szkoła neoklasyczna: ku pozytywistycznemu monizmowi | 57 |
3.3. Niemiecka nauka prawa publicznego w godzinie próby | 57 |
3.4. Niemiecka nauka prawa publicznego po II wojnie światowej: ciągłość i zmiana | 60 |
II. Monizm i pluralizm w klasycznych ustrojach samorządowych | 71 |
1. Samorząd terytorialny jako wartość cywilizacyjna | 71 |
1.1. Samorząd a idea pluralizmu i pomocniczości | 71 |
1.2. Samorząd a zasada pomocniczości w świetle filozofii polityki oraz prawoznawstwa ustrojowego | 76 |
1.3. Samorząd terytorialny a demokracja lokalna | 85 |
1.4. Samorząd terytorialny a społeczeństwo obywatelskie | 93 |
2. Samorząd wobec państwa i miejscowej ludności | 96 |
2.1. Istota relacji między samorządem a państwem i miejscową ludnością | 96 |
2.2. Samorząd wobec państwa w doktrynach prawnych | 98 |
3. Monizm i pluralizm władzy w samorządzie odrębnym od państwa | 102 |
4. Monizm i pluralizm w samorządzie włączonym do państwa nowożytnego | 107 |
4.1. Pluralizm władzy lokalnej przeciw monizmowi państwa (Węgry, ziemie polskie) | 107 |
4.2. Pluralizm władzy lokalnej jako trwała podstawa ustroju państwa (Anglia) | 109 |
4.3. Pluralizm władzy lokalnej jako trwała podstawa demokracji Stany Zjednoczone | 110 |
4.4. Pluralizm władzy lokalnej w scentralizowanym państwie (Francja) | 116 |
4.5. Pluralizm władzy lokalnej współdziałającej z państwem (wersja niemiecka) | 122 |
4.6. Pluralizm władzy lokalnej w Polsce międzywojennej | 127 |
4.7. Pluralizm władzy lokalnej pod rządami komunistów: ku państwu niewolnemu | 136 |
III. Monizm i pluralizm władzy lokalnej w XX-wiecznych państwach niewolnych i po ich upadku | 141 |
1. Uwagi wprowadzające | 141 |
2. Władza lokalna w doktrynie i praktyce państw faszystowskich i autorytarnych | 142 |
2.1. Faszystowskie Włochy | 142 |
2.2. Państwa faszyzujące i autorytarne | 145 |
2.3. III Rzesza | 146 |
2.4. Austria | 148 |
3. Władza lokalna w doktrynie i praktyce państwa socjalistycznego | 149 |
3.1. Władza lokalna w doktrynie marksistowskiej | 149 |
3.2. Porewolucyjne modele ustrojowe władzy radzieckiej w terenie | 151 |
3.3. Stalinowski model władzy lokalnej | 158 |
3.4. Postalinowskie modele władzy lokalnej | 163 |
3.5. Antystalinowski model władzy lokalnej w Jugosławii | 174 |
4. Kres państw niewolnych a pluralizm władzy lokalnej w nowych demokracjach u schyłku XX wieku | 180 |
4.1. Trzecia fala demokratyzacji: upadek państw niewolnych i nowe demo-kracje | 180 |
4.2. Ku nowym modelom władzy lokalnej w państwach postkomunistycznych | 184 |
IV. Monizm i pluralizm a reformy władzy lokalnej we współczesnej Europie | 189 |
1. Przemiany relacji między samorządem i państwem | 189 |
1.1. Podstawowe kierunki reform | 189 |
1.2. Decentralizacja i dekoncentracja we Francji | 199 |
1.3. Konfrontacja lokalizmu i centralizmu w Wielkiej Brytanii | 207 |
1.4. Samodzielność władz lokalnych i ujednolicenie ustroju w Niemczech | 213 |
2. Monizm i pluralizm nowego lokalnego ładu ustrojowego w Europie | 217 |
2.1. Problem decentralizacji | 217 |
2.2. Problem integracji | 220 |
3. Samorząd wobec miejscowej ludności: lokalne przywództwo a de-mokracja | 226 |
3.1. Główne linie przemian ustroju władzy lokalnej | 226 |
3.2. Trzy koncepcje reformy modelu organu wykonawczego | 232 |
Motywy i efekty reform (248) | |
4. Refleksje końcowe części pierwszej: tradycje myślenia o władzy lo-kalnej i jej współczesny charakter | 250 |
Część druga: MONIZM I PLURALIZM SAMORZĄDOWEJ WŁADZY LOKALNEJ W POLSCE WSPÓŁCZESNEJ | 255 |
V. Samorządowa władza lokalna w systemie władzy terytorialnej | 255 |
1. Podstawy i struktura władzy terytorialnej | 255 |
1.1. Dualizm władzy terytorialnej | 255 |
1.2. Struktura i funkcje terenowej administracji rządowej a samorząd terytorialny | 260 |
1.3. Samorząd lokalny i regionalny | 274 |
1.4. Wspólnota samorządowa jako podmiot władzy publicznej | 282 |
1.5. Obywatelskie prawo do samorządu | 286 |
2. Wspólnota mieszkańców jako pierwotny podmiot samorządowej władzy terytorialnej | 288 |
2.1. Kryteria podmiotowości wspólnoty mieszkańców | 288 |
2.2. Wspólnota mieszkańców a organy samorządowe | 290 |
3. Organy stanowiące i organy wykonawcze jako pochodne podmioty samorządowej władzy terytorialnej | 293 |
3.1. Wyodrębnienie prawne organów stanowiących i organów wykonawczych | 293 |
3.2. Organ stanowiący i organ wykonawczy a przedstawicielstwo wspólnoty samorządowej | 296 |
3.3. Ku nowym koncepcjom organów wspól-noty samorządowej | 302 |
VI. Podział władzy między organy wspólnoty samorządowej | 307 |
1. Zasady podziału władzy we wspólnocie samorządowej | 307 |
1.1. Trzy warianty podziału funkcji organów samorządowych | 307 |
1.2. Względność kryteriów podziału funkcji | 311 |
2. Podział funkcji w zakresie kształtowania polityki samorządowej | 312 |
2.1. Określanie kierunków działania organu wykonawczego | 312 |
2.2. Podejmowanie aktów o charakterze programowym | 314 |
3. Podział funkcji w zakresie zarządzania jednostką samorządu terytorialnego | 322 |
3.1. Podział kompetencji w zakresie stanowienia aktów prawa miejscowego w dziedzinie zarządzania | 322 |
3.2. Kompetencje wyłączne organu stanowiącego w dziedzinie zarządzania | 328 |
3.3. Funkcje organu wykonawczego i innych podmiotów w zakresie zarzadzania | 331 |
4. Podział funkcji w zakresie kształtowania wewnętrznego ustroju i struktur zarządzania j.s.t. | 340 |
4.1. Określanie ustroju wewnętrznego jednostki | 340 |
4.2. Określanie organizacji wewnętrznej i trybu pracy organów j.s.t. | 346 |
4.3. Określanie organizacji wewnętrznej aparatu zarządzania | 346 |
4.4. Wpływ na inne struktury administracji terytorialnej | 350 |
5. Podział funkcji w zakresie kierowania aparatem zarządzania | 350 |
5.1. Obsada stanowisk i kierowanie pracą skarbnika i sekretarza j.s.t. | 350 |
5.2. Wpływ organu stanowiącego na działalność aparatu zarządzania | 353 |
5.3. Kierowanie aparatem zarządzania przez organ wykonawczy (i jego przewodniczącego) | 354 |
VII. Podległość organu wykonawczego wobec organu stanowiącego wspólnoty samorządowej | 361 |
1. Prawnoustrojowy charakter relacji między organami wspólnoty samorządowej | 361 |
1.1. Ewolucja modelu organu wykonawczego a jego podległość wobec organu stanowiącego | 361 |
1.2. Wójt wobec rady gminy | 363 |
1.3. Zarząd i starosta wobec rady powiatu | 371 |
1.4. Zarząd i marszałek wobec sejmiku województwa | 374 |
2. Powiązania personalne między organami wspólnoty samorządowej | 375 |
2.1. Sens ustrojowy relacji personalnych | 375 |
2.2. Wójt jako piastun mandatu publicznego wobec rady gminy | 376 |
2.3. Wójt jako pracownik samorządowy wobec rady gminy | 379 |
2.4. Ingerencje zewnętrzne w sprawach personalnych wójta a jego podległość wobec rady gminy | 385 |
2.5. Powią-zania personalne między członkami organu wykonawczego a organem stanowiącym powiatu i województwa | 388 |
2.6. Tendencje ograniczania wpływu organu stanowiącego na sprawy personalne piastunów organu wykonawczego | 394 |
3. Powiązania kontrolne między organami wspólnoty samorządowej | 395 |
3.1. Zależności kontrolne a zakres podległości organu wykonawczego | 395 |
3.2. Zakres kontroli samorządowego aparatu zarządzania przez organ stanowiący | 398 |
3.3. Szczególna pozycja komisji rewizyjnej | 400 |
VIII. Odpowiedzialność demokratyczna organów wspólnoty samorządowej | 405 |
1. Odpowiedzialność demokratyczna organów wspólnoty samorządowej jako instytucja prawa ustrojowego | 405 |
1.1. Porządek myślenia o odpowiedzialności władz publicznych | 405 |
1.2. Pojęcie demokratycznej odpowiedzialności organów samorządowych | 408 |
1.3. Odpowiedzialność demokratyczna organów samorządowych jako forma odpowiedzialności prawnej | 413 |
1.4 Szczególne cechy praw-ne demokratycznej odpowiedzialności organu wspólnoty samorządowej | 416 |
1.5. Struktura odpowiedzialności demokratycznej | 418 |
2. Bezpośrednia odpowiedzialność organów wspólnoty przed wspólnotą | 420 |
2.1. Rodzaje odpowiedzialności demokratycznej organów samorządowych | 420 |
2.2. Mechanizmy odpowiedzialności demokratycznej | 423 |
3. Odpowiedzialność organu wykonawczego przed organem stanowiącym wspólnoty samorządowej | 429 |
3.1. W myśl klasycznych kanonów parlamentaryzmu ten rodzaj odpowiedzialności ciał wykonawczych jest podstawowy | 429 |
3.2. Odwołanie organu wykonawczego z innej przyczyny niż nieudzielenie absolutorium | 451 |
4. Zanik odpowiedzialności demokratycznej jako symptom kryzysu demokracji lokalnej | 455 |
IX. Refleksje końcowe i konkluzje: kierunki doskonalenia modelu władzy lokalnej w Polsce | 459 |
1. Interpretacja przemian: od wielkich nadziei do kryzysu samorządu terytorialnego | 459 |
1.1. Swoistość polskiej drogi do samorządu terytorialnego | 459 |
1.2. Diagnoza choroby i pierwsze próby terapii władzy lokalnej | 465 |
1.3. Zmiana oczekiwań pod adresem władzy lokalnej, nowe rozwiązania ustrojowe i nowe rozczarowania | 467 |
2. Propozycja drogi wyjścia z kryzysu: ku rzeczywistemu pluralizmowi władzy lokalnej | 476 |
2.1. Idea pluralizmu związanego z aktywnym uczestnictwem obywateli w ramach przedstawicielskich i bezpośrednich form demokracji lokalnej jest kluczem do przyszłej reformy | 476 |
2.2. Podstawowe znaczenie ma reforma ustroju władzy w gminach | 484 |
2.3. Radykalnej zmiany wymaga model ustrojowy powiatu | 486 |
2.4. Istotnych zmian wymaga model władz publicznych województwa | 486 |
2.5. Zakończenie | 488 |
Bibliografia | 491 |
Od Redakcji | 515 |