EBOOKI WYDAWCY
-22%
Autor:
Format:
pdf, ibuk
Obowiązkiem konserwatorów wobec zabytków, podobnie jak lekarzy wobec ludzi i zwierząt, jest ochrona przed atakującymi je chorobami, prowadzącymi do ich zniszczenia. Najskuteczniej można to zrealizować, stosując zabiegi profilaktyczne, a więc uniemożliwiając działanie procesów destrukcyjnych na obiekty narażone na bezpośrednie wpływy czynników atmosferycznych i agresywnego środowiska, w jakim się znajdują. Należy więc je chronić, zapobiegając chorobom, czyli eliminując czynniki niszczące (chorobotwórcze), i natychmiast likwidować przyczyny niszczenia (chorób), jeśli obiekt już został zaatakowany. Niestety, tak jak w medycynie, także w przypadku zabytków służba konserwatorska nie realizuje tych podstawowych obowiązków, reaguje zaś wówczas, gdy obiekt jest bardzo chory, gdy uległ dużemu, widocznemu zniszczeniu, gdy jego stan zagraża istnieniu, gdy wykazuje objawy zniszczenia, tzn. kiedy kamień osypuje się, złuszcza i rozwarstwia, gdy powstały jego duże ubytki. Bardzo często chore zabytki reanimuje się, a nawet wskrzesza lub zamienia na kopię. Przyczyn takiego stanu rzeczy należy szukać przede wszystkim w braku funduszów na działalność profilaktyczną - jedynie tragiczny stan obiektu zmusza decydentów do wysupłania odpowiedniej kwoty na jego ratunek. Oczywiście, w takim przypadku koszt konserwacji jest zwykle wysoki, znacznie przekraczający koszty wynikające z działań profilaktycznych. Do tego dochodzi częściowa, nieodwracalna utrata autentyczności obiektu, wynikająca z konieczności rekonstrukcji zniszczonych mniejszych lub większych fragmentów.
Aby uniknąć tego rodzaju sytuacji, profilaktyka musi zdobyć sobie czołowe miejsce w praktycznej działalności konserwatora. Osiągnięcia służby konserwatorskiej należy mierzyć nie liczbą wskrzeszonych zabytków, lecz liczbą zabytków nieulegających zmianom i niszczeniu. Tylko w ten sposób pojęta konserwacja może przyczynić się do zachowania spuścizny artystycznej, historycznej czy kulturalnej w stanie nieskażonym, w postaci najwartościowszej - autentyku. Radykalne zabiegi konserwatorskie i remonty generalne przyczyniają się do utraty tych wartości i w rezultacie jakże często pozostaje mniej lub bardziej udana kopia obiektu.
Rok wydania | 2011 |
---|---|
Liczba stron | 565 |
Kategoria | Historia sztuki |
Wydawca | Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika |
ISBN-13 | 978-83-231-2681-2 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
EBOOKI WYDAWCY
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Wstęp / | 13 |
Część pierwsza. Zabytki kamienne | |
Rozdział 1. Rodzaje kamieni naturalnych, ich właściwości oraz odporność na działanie czynników niszczących / | 21 |
1.1. Skały magmowe / | 22 |
1.2. Skały osadowe / | 27 |
1.2.1. Brekcje i konglomeraty / | 28 |
1.2.2. Piaskowce / | 28 |
1.2.3. Wapienie / | 34 |
1.3. Skały metamorficzne (przeobrażone) / | 42 |
Rozdział 2. Rodzaje kamieni sztucznych, właściwości oraz odporność na działanie czynników niszczących / | 47 |
2.1. Spoiwa i kamienie gipsowe / | 48 |
2.1.1. Historia / | 48 |
2.1.2. Skład / | 54 |
2.1.3. Wiązanie spoiw gipsowych i ich właściwości / | 56 |
2.2. Spoiwa i kamienie wapienne / | 60 |
2.3. Spoiwa i kamienie cementowe / | 67 |
2.4. Kamienie cementowo-wapienne / | 77 |
2.5. Ceramika / | 79 |
2.5.1. Przyczyny niszczenia ceramiki / | 81 |
2.5.1.1. Niszczenie wynikające z właściwości materiałów / | 81 |
2.5.1.2. Niszczenie spowodowane czynnikami zewnętrznymi / | 85 |
Rozdział 3. Czynniki niszczące kamienie / | 89 |
3.1. Woda / | 89 |
3.2. Gazy atmosferyczne i zanieczyszczenia powietrza / | 98 |
3.3. Sole rozpuszczalne w wodzie / | 107 |
3.4. Zmiany temperatury / | 117 |
3.5. Czynniki mechaniczne / | 128 |
3.6. Korodujące elementy metalowe / | 129 |
3.7. Czynniki biologiczne / | 134 |
3.7.1. Drobnoustroje heterotroficzne / | 135 |
3.7.1.1. Bakterie i grzyby / | 135 |
3.7.2. Drobnoustroje autotroficzne / | 143 |
3.7.2.1. Bakterie siarkowe / | 143 |
Mechanizm niszczenia / | 144 |
3.7.2.2. Bakterie nitryfikacyjne / | 148 |
3.7.2.3. Glony / | 151 |
3.7.3. Porosty / | 153 |
3.7.4. Roślinność / | 157 |
Rozdział 4. Patyna - mechanizm jej powstawania i właściwości / | 163 |
Rozdział 5. Badania poprzedzające profilaktyczną konserwację kamiennych obiektów zabytkowych / | 183 |
5.1. Ocena stanu zachowania obiektów zabytkowych / | 184 |
5.1.1. Badania wizualne / | 184 |
5.1.2. Nieniszczące badania aparaturowe / | 195 |
5.1.2.1. Metoda termowizyjna / | 196 |
5.1.2.2. Metody radiologiczne / | 199 |
5.2. Badanie obecności pierwotnych i wtórnych warstw barwnych (polichromii) / | 201 |
5.3. Określenie wtórnych zabiegów konserwatorskich / | 204 |
5.4. Badania ustalające przyczyny niszczenia kamieni / | 209 |
5.4.1. Zawilgocenie kamieni - metodyka badań / | 210 |
5.4.1.1. Metoda suszarkowo-wagowa / | 211 |
5.4.1.2. Metoda karbidowa / | 211 |
5.4.1.3. Metody nieniszczące / | 212 |
5.4.2. Składniki kamieni, ich struktura, tekstura i stopień zwietrzenia - badania petrograficzne / | 217 |
5.4.3. Patyna i nawarstwienia - ich identyfikacja / | 218 |
5.4.4. Sole rozpuszczalne w wodzie - metodyka badań / | 223 |
5.4.4.1. Pobieranie próbek do badań / | 223 |
Pobieranie wykwitów soli / | 224 |
Pobieranie soli z wykorzystaniem ich migracji do okładu / | 225 |
Pobieranie próbek zasolonych kamieni / | 225 |
5.4.4.2. Ekstrakcja soli z próbek kamieni / | 226 |
5.4.4.3. Określenie zawartości soli w kamieniu / | 227 |
Metoda wagowa / | 227 |
Metoda kondutometryczna / | 228 |
5.4.4.4. Jakościowa analiza soli / | 229 |
5.5. Badanie właściwości fizycznych i mechanicznych kamieni / | 230 |
5.5.1. Gęstość właściwa i pozorna / | 230 |
5.5.2. Nasiąkliwość / | 232 |
5.5.3. Właściwości kapilarne / | 233 |
5.5.3.1. Szybkość wnikania kropel wody / | 233 |
5.5.3.2. Szybkość kapilarnego podciągania cieczy / | 234 |
5.5.4. Określanie wytrzymałości mechanicznej kamieni / | 237 |
5.5.4.1. Metody niszczące / | 237 |
5.5.4.2. Metody nieniszczące / | 240 |
5.5.5. Badanie zapraw i sztucznych kamieni / | 248 |
Rozdział 6. Metody profilaktycznej konserwacji kamiennych obiektów zabytkowych / | 251 |
6.1. Wstępne zabiegi konserwatorskie / | 251 |
6.2. Zabezpieczanie polichromii / | 256 |
6.2.1. Wzmacnianie warstw barwnych / | 256 |
6.2.2. Przyklejanie warstw barwnych / | 260 |
6.2.3. Zabezpieczanie warstw barwnych / | 263 |
6.3. Usuwanie nawarstwień powierzchniowych / | 264 |
6.3.1. Metody mechaniczne / | 266 |
6.3.1.1. Przekuwanie / | 266 |
6.3.1.2. Ścieranie / | 267 |
6.3.1.3. Szczotkowanie / | 281 |
6.3.1.4. Podwyższona temperatura / | 281 |
6.3.1.5. Złuszczanie / | 282 |
6.3.2. Metody fizyczne i chemiczne / | 284 |
6.3.2.1. Rozpuszczalniki organiczne / | 286 |
6.3.2.2. Woda / | 287 |
6.3.2.3. Para wodna / | 292 |
6.3.2.4. Roztwory wodne soli / | 293 |
6.3.2.5. Alkalia / | 301 |
6.3.2.6. Kwasy / | 303 |
6.3.3. Metoda ultradźwiękowa / | 311 |
6.3.4. Metoda laserowa / | 313 |
6.3.5. Usuwanie powłok olejnych / | 319 |
6.3.5.1. Rozpuszczalniki organiczne / | 320 |
6.3.5.2. Alkalia / | 324 |
6.3.6. Usuwanie plam żelazistych / | 327 |
6.3.6.1. Przyczyny powstawania / | 327 |
6.3.6.2. Zasady usuwania / | 329 |
6.3.6.3. Sposoby usuwania / | 330 |
Przekształcenie związków barwnych żelaza w bezbarwne / | 330 |
Maskowanie plam barwnych - patynowanie / | 338 |
6.4. Odsalanie kamieni / | 345 |
6.4.1. Problemy związane z odsalaniem / | 345 |
6.4.2. Rodzaje okładów odsalających / | 347 |
6.4.3. Metody odsalania / | 351 |
6.4.3.1. Migracja soli do rozszerzonego środowiska / | 352 |
Swobodna migracja / | 353 |
Wymuszona migracja / | 359 |
6.4.3.2. Odsalanie na drodze dyfuzji / | 361 |
Kąpiel statyczna / | 363 |
Kąpiel dynamiczna / | 363 |
6.4.3.3. Odsalanie w stałym polu elektrycznym / | 365 |
6.5. Tynki odsalające / | 370 |
6.6. Ograniczenie procesu krystalizacji soli / | 375 |
6.6.1. Przeprowadzanie siarczanów w postać nierozpuszczalną / | 375 |
6.6.2. Ograniczenie swobodnej krystalizacji i migracji soli / | 377 |
6.7. Niszczenie organizmów żywych / | 378 |
6.7.1. Zapobieganie rozwojowi / | 378 |
6.7.2. Zwalczanie środkami chemicznymi / | 380 |
6.7.3. Usuwanie plam po grzybach / | 386 |
6.8. Zabezpieczanie przed niszczącym działaniem wody gruntowej / | 386 |
6.8.1. Osuszanie i stabilizacja gruntu / | 388 |
6.8.1.1. Drenowanie poziome / | 389 |
6.8.1.2. Drenowanie pionowe / | 390 |
6.8.1.3. Elektrodrenaż / | 391 |
6.8.1.4. Cebertyzacja / | 393 |
6.8.2. Zapobieganie kapilarnemu wznoszeniu się wody / | 394 |
6.8.2.1. Izolacja pozioma i pionowa / | 395 |
6.8.2.2. Izolacje elektroosmotyczne / | 396 |
6.8.2.3. Izolacje oparte na metodach chemicznych / | 399 |
Osuszanie murów przed wprowadzeniem | |
środków do uzyskania bariery / | 400 |
Nasycanie preparatami impregnującymi / | 402 |
Materiały stosowane do barier przeciwkapilarnych / | 402 |
Iniekcja mikrokrystaliczna / | 405 |
6.8.3. Inne metody ochrony przed zawilgoceniem / | 406 |
6.8.3.1. Metoda magnetokinetyczna / | 406 |
6.8.3.2. Suszenie metodą Knappena / | 407 |
6.8.3.3. Spoinowanie murów porowatymi zaprawami / | 407 |
6.8.4. Problemy związane ze schnięciem kamieni nad izolacją / | 409 |
6.9. Hydrofobizacja kamieni / | 410 |
6.9.1. Cel hydrofobizacji / | 410 |
6.9.2. Zjawiska powierzchniowe / | 415 |
6.9.2.1. Napięcie powierzchniowe cieczy / | 415 |
6.9.2.2. Zwilżanie ciał stałych przez ciecze / | 418 |
6.9.2.3. Skrajny kąt zwilżania / | 419 |
6.9.2.4. Kapilarne wznoszenie się cieczy / | 420 |
6.9.3. Substancje hydrofobowe / | 423 |
6.9.3.1. Mydła / | 423 |
6.9.3.2. Woski / | 425 |
Naturalne / | 426 |
Syntetyczne / | 429 |
6.9.3.3. Żywice sztuczne / | 430 |
6.9.3.4. Związki krzemoorganiczne - silikony / | 432 |
Podstawowe organiczne związki krzemu / | 433 |
Otrzymywanie polisiloksanów / | 434 |
Związki krzemu w profilaktycznej konserwacji kamieni porowatych / | 436 |
Organiczne związki krzemu o właściwościach hydrofilnych / | 436 |
Organiczne związki krzemu o właściwościach hydrofobowych / | 446 |
Właściwości hydrofobowe powłok siloksanowych / | 450 |
Hydrofobizacja kamieni silikonami / | 451 |
6.9.4. Nowa metoda strukturalnej hydrofobizacji kamieni / | 458 |
6.9.5. Zabezpieczenie marmurów i alabastrów / | 474 |
6.10. Zabezpieczanie kamieni przed gazami atmosferycznymi / | 484 |
Część druga. Zabytki metalowe | |
Rozdział 1. Metale występujące w elementach architektonicznych, ich właściwości i odporność na działanie czynników niszczących / | 489 |
1.1. Aluminium / | 493 |
1.2. Cyna / | 494 |
1.3. Cynk / | 496 |
1.4. Miedź i jej stopy / | 498 |
1.5. Ołów / | 503 |
1.6. Srebro / | 504 |
1.7. Złoto / | 506 |
1.8. Żelazo / | 508 |
Rozdział 2. Metody profilaktycznej konserwacja metali / | 515 |
2.1. Usuwanie produktów korozji / | 515 |
2.1.1. Metody mechaniczne / | 515 |
2.1.2. Metoda termiczna / | 519 |
2.1.3. Ultradźwięki / | 519 |
2.1.4. Działanie chemiczne / | 520 |
2.1.5. Redukcja elektrochemiczna / | 520 |
2.2. Zabezpieczanie antykorozyjne / | 522 |
2.2.1. Powłoki metalowe / | 522 |
2.2.2. Powłoki nieorganiczne niemetalowe / | 525 |
2.2.3. Powłoki organiczne / | 527 |
Literatura / | 535 |
Indeks / | 549 |