Opiniowanie sądowo-psychologiczne

Teoria i praktyka

1 opinia

Format:

epub, mobi, ibuk

DODAJ DO ABONAMENTU

WYBIERZ RODZAJ DOSTĘPU

99,00

Format: epub, mobi

 

Dostęp online przez myIBUK

WYBIERZ DŁUGOŚĆ DOSTĘPU

Cena początkowa:

Najniższa cena z 30 dni: 49,50 zł  


99,00

w tym VAT

TA KSIĄŻKA JEST W ABONAMENCIE

Już od 24,90 zł miesięcznie za 5 ebooków!

WYBIERZ SWÓJ ABONAMENT

Artykuł 45 Konstytucji RP gwarantuje każdemu obywatelowi „prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd”. Rzetelna, obiektywna, oparta na specjalistycznej wiedzy opinia biegłego jest jednym z podstawowych gwarantów dochowania tej normy. W procesie stosowania prawa opiniowanie sądowo-psychologiczne odgrywa szczególną rolę, a od przedstawionej opinii niejednokrotnie zależą dalsze działania organów wymiaru sprawiedliwości. To psycholog w zależności od charakteru sprawy wskazuje czynniki ograniczające świadomość, uzasadnia motywy działania, naprowadza organy ścigania na właściwy trop, ale także bada relacje czy pomaga w ustaleniu faktów poprzez udział w przesłuchaniach, których z uwagi na wiek czy stan psychiczny przesłuchiwanych osób, bez udziału biegłego nie można by uznać za wiarygodne. Prezentowana publikacja dotyczy teoretycznych i praktycznych aspektów opiniowania sądowego. W części wprowadzającej do opiniowania sądowo-psychologicznego szczegółowo przedstawiono: zagadnienia związane z funkcją biegłego, jego rolą w wymiarze sprawiedliwości oraz umocowaniem prawnym, procedury ubiegania się o wpis na listę biegłych sądowych, kryteria, które należy spełniać, aby zostać biegłym sądowym, materiały dotyczące procesu opiniowania, sposobu opracowania opinii, wymagań sądu wobec biegłych, sposobów rozliczania się oraz obowiązujących w tym zakresie regulacji prawnych, propozycje struktury opinii sądowo-psychologicznej w różnych sprawach (karnych, cywilnych, nieletnich) oparte na wytycznych i rekomendacjach. Druga część monografii zawiera: materiały dotyczące specyfiki opiniowania sądowo-psychologicznego w wybranych sprawach, zarówno z zakresu prawa karnego, jak i cywilnego, opis czynności z udziałem małoletniego, w których uczestniczy biegły psycholog (przesłuchanie i wysłuchanie małoletniego), opis działań biegłego psychologa w odniesieniu do oceny wiarygodności zeznań świadków, zarówno małoletnich, jak i dorosłych, omówienie opiniowania w sprawach o zmianę płci, znęcanie się nad członkiem rodziny, w sprawach osób stwarzających zagrożenie, osób z zaburzeniami preferencji seksualnych, a także specyfiki opiniowania w jednostkach penitencjarnych oraz zagadnień związanych z profilowaniem nieznanych sprawców przestępstw, opis zagadnienia odpowiedzialności biegłych sądowych za składaną opinię.


Rok wydania2023
Liczba stron352
KategoriaPsychologia stosowana
WydawcaWydawnictwo Naukowe PWN
ISBN-13978-83-01-23073-9
Numer wydania1
Język publikacjipolski
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  Wprowadzenie XI
  Wykaz skrótów i skrótowców XV
  Część I. Wprowadzenie do opiniowania sądowo-psychologicznego     1
  Rozdział 1. Psychologia sądowa     3
  Rozdział 2. Płaszczyzny związków psychologii z prawem     7
  Rozdział 3. Pojęcie biegłego sądowego     11
  3.1. Rodzaje biegłych sądowych     13
    3.1.1. Osoby prywatne wpisane na listę biegłych sądowych     13
    3.1.2. Warunki przyznawania rekomendacji Polskiego Towarzystwa
  Psychologicznego psychologom ubiegającym się o pełnienie funkcji biegłych sądowych     23
    3.1.3. Biegli ad-hoc     27
    3.1.4. Instytucja naukowa     28
  Rozdział 4. Powołanie biegłego sądowego     29
  4.1. Kto nie może pełnić funkcji biegłego?     32
  Rozdział 5. Standardy opinii sądowo-psychologicznych     35
  Rozdział 6. Struktura opinii sądowo-psychologicznej     37
  6.1. Opinia sądowo-psychologiczna w sprawach karnych     38
  6.2. Opinia sądowo-psychologiczna w sprawach cywilnych     43
  6.3. Opinia sądowo-psychologiczna w sprawach rodzinnych i opiekuńczych     45
    6.3.1. Sprawy rodzinne i opiekuńcze – jakie informacje ustala biegły?     48
  Rozdział 7. Standardy opiniowania psychologicznego w sprawach rodzinnych i opiekuńczych     51
  Rozdział 8. Rodzaje opinii     65
  Część II. Specyfika opiniowania sądowo-psychologicznego w wybranych sprawach     69
  Rozdział 9. Opiniowanie w sprawach dotyczących przysposobienia     71
  9.1. Przysposobienie o charakterze pełnym lub niepełnym     74
  9.2. Przysposobienie wspólne     74
  9.3. Przysposobienie pasierba     75
  9.4. Procedura opiniowania psychologicznego w przysposobieniu     76
  Rozdział 10. Opiniowanie w sprawach o ubezwłasnowolnienie     79
  10.1. Zakres ubezwłasnowolnienia     80
    10.1.1. Ubezwłasnowolnienie całkowite     80
    10.1.2. Ubezwłasnowolnienie częściowe     80
  10.2. Procedura ubezwłasnowolnienia     81
  10.3. Ubezwłasnowolnienie w przypadkach szczególnych     82
    10.3.1. Uzależnienia     82
    10.3.2. Choroby psychiczne     83
      10.3.2.1. Obserwacja psychiatryczna     87
  10.4. Opinia biegłego (art. 553 § 2 k.p.c.)     87
    10.4.1. Opinia negatywna     88
  10.5. Uchylenie ubezwłasnowolnienia     89
  Rozdział 11. Opiniowanie w sprawach rodzinnych i opiekuńczych     91
  11.1. Władza rodzicielska     91
    11.1.1. Ograniczenie władzy rodzicielskiej     92
      11.1.1.1. Ograniczenie władzy rodzicielskiej w sytuacji rozłączenia rodziców     93
      11.1.1.2. Ograniczenie władzy rodzicielskiej w sytuacji zagrożenia dobra dziecka     93
      11.1.1.3. Procedura ograniczenia władzy rodzicielskiej     94
    11.1.2. Pozbawienie władzy rodzicielskiej     94
      11.1.2.1. Procedura pozbawienia władzy rodzicielskiej     95
  Rozdział 12. Czynności z udziałem biegłego psychologa     97
  12.1. Czynności z udziałem małoletniego     97
    12.1.1. Czynności z udziałem małoletniego na podstawie przepisów kodeksu postępowania cywilnego     97
      12.1.1.1. Wysłuchanie małoletniego     97
      12.1.1.2. Przesłuchanie małoletniego jako świadka na podstawie k.p.c.    99
      12.1.1.3. Wytyczne, jak zorganizować wysłuchanie dziecka w trybie art. 216 i 576 § 2 k.p.c.    99
    12.1.2. Przesłuchanie małoletniego w charakterze świadka w postępowaniu przygotowawczym     104
    12.1.3. Przesłuchanie pokrzywdzonego małoletniego (art. 185a k.p.k.)     105
    12.1.4. Przesłuchanie małoletniego świadka (art. 185b k.p.k.)     106
    12.1.5. Przesłuchiwanie pokrzywdzonego w sprawach o przestępstwo na tle seksualnym (art. 185c k.p.k.)     107
  12.2. Sposób przygotowania przesłuchania małoletniego z udziałem biegłego psychologa     108
    12.2.1. Przed rozpoczęciem przesłuchania     109
      12.2.1.1. Wstępna rozmowa     109
      12.2.1.2. Uzgodnienie sposobu formułowania zadawanych świadkowi pytań     109
    12.2.2. Pokój przesłuchań i pokój techniczny     110
      12.2.2.1. Pokój przesłuchań     110
      12.2.2.2. Pokój techniczny     111
  12.3. Organizacja przesłuchania małoletniego dziecka     112
    12.3.1. Przesłuchanie małoletniego – materiały filmowe dostępne online – opracowane przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę     116
  12.4. Przyjazny Pokój Przesłuchań     117
    12.4.1. Organizacja i wyposażenie Przyjaznego Pokoju Przesłuchań Dzieci     117
    12.4.2. Administrowanie     117
    12.4.3. Warunki uwzględniające potrzeby dziecka     118
    12.4.4. Warunki uwzględniające potrzeby wymiaru sprawiedliwości     123
    12.4.5. Warunki lokalowe podmiotu prowadzącego Przyjazny Pokój Przesłuchań Dziecka     125
    12.4.6. Pozostałe kwestie organizacyjne związane z Przyjaznym Pokojem Przesłuchań Dziecka     125
      12.4.6.1. Informacja o ofercie pomocy i wsparciu dziecka oraz jego opiekunów     125
      12.4.6.2. Instrukcja korzystania z Przyjaznego Pokoju Przesłuchań Dzieci oraz zasady przesłuchania dziecka     126
      12.4.6.3. Certyfikacja Przyjaznych Pokoi Przesłuchań Dzieci     126
  Rozdział 13. Jak prowadzić przesłuchanie dziecka     133
  Rozdział 14. Opiniowanie w sprawach nadużyć seksualnych wobec dzieci     141
  14.1. Zespół dziecka molestowanego seksualnie     149
  Rozdział 15. Ocena wiarygodności zeznań dziecka     159
  15.1. Treściowe kryteria wiarygodności zeznań dziecka     163
  15.2. Zdolność spostrzegania, zapamiętywania i przechowywania spostrzeżeń przez dzieci     177
  Rozdział 16. Specyfika opiniowania w sprawach nieletnich – odpowiedzialność nieletnich     183
  16.1. Postępowanie wobec nieletniego na zasadach określonych w kodeksie karnym (art. 10 § 2 k.k.)     191
  Rozdział 17. Opiniowanie przez Opiniodawcze Zespoły Specjalistów Sądowych (OZSS)     197
  17.1. Procedura badania w OZSS     199
  17.2. Standardy metodologii opiniowania przez OZSS – luty 2016     200
    17.2.1. Postępowanie w przypadkach szczególnych     201
  17.3. Opiniowanie OZSS w sprawach nieletnich     202
  17.4. Opiniowanie w sprawach rodzinnych i opiekuńczych     204
    17.4.1. Standardy metodologii opiniowania przez OZSS w sprawach rodzinnych i opiekuńczych     204
      17.4.1.1. Zadania zespołu badającego     204
      17.4.1.2. Wymogi dotyczące procesu diagnostycznego     205
      17.4.1.3. Procedura postępowania kierownika i specjalistów w sytuacji diagnostycznej     206
    17.4.2. Schemat opinii w sprawach rodzinnych i opiekuńczych     207
  Rozdział 18. Opiniowanie w sprawach dotyczących zmiany płci     209
  18.1. Proces zmiany płci     212
  Rozdział 19. Opiniowanie wiarygodności zeznań świadków     215
  19.1. Przesłuchanie świadka w obecności biegłego psychologa     216
  19.2. Fazy formowania się zeznań     218
    19.2.1. Spostrzeganie     218
      19.2.1.1. Ciekawostki     220
      19.2.1.2. Kategorie i przyczyny błędów     221
    19.2.2. Zapamiętywanie     225
      19.2.2.1. Zapominanie     226
    19.2.3. Przechowywanie i przypominanie     227
  19.3. Ocena wiarygodności zeznań     228
    19.3.1. Wskaźniki prawdy i fałszu     228
  19.4. Czynniki psychologiczne wpływające na treść zeznań świadka     229
    19.4.1. Stopień rozwoju umysłowego     230
    19.4.2. Zaburzenia psychiczne     230
    19.4.3. Osobowość świadka     231
    19.4.4. Środowisko     231
    19.4.5. Przechowywanie wspomnień     231
    19.4.6. Rodzaj zdarzenia i emocje z nim związane     232
    19.4.7. Znaczenie upływu czasu     232
  19.5. Metody oceny zeznań świadków     232
    19.5.1. Analiza treściowa zeznań świadków     232
      19.5.1.1. Naukowa analiza treści (Scientific Content Analysis, SCAN)     235
      19.5.1.2. Kontrola realności (reality monitoring)     236
  Rozdział 20. Opiniowanie w sprawach osób niebezpiecznych, stwarzających zagrożenie     239
  20.1. Opiniowanie w sprawach o zastosowanie środków zabezpieczających     239
    20.1.1. Stosowanie środka zabezpieczającego (art. 93d k.k.)     243
  20.2. Opiniowanie w sprawach dotyczących postępowania wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzającymi zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób     244
  20.3. Opiniowanie osób z zaburzeniami preferencji seksualnych     247
    20.3.1. Parafilie niespecyficzne     249
    20.3.2. Przyczyny zaburzeń preferencji seksualnych     254
      20.3.2.1. Koncepcja psychodynamiczna     254
      20.3.2.2. Koncepcja behawiorystyczna     254
      20.3.2.3. Relacje między parafilią a chorobą     255
    20.3.3. Pedofilia     256
  20.4. Opiniowanie osób z zaburzeniami osobowości     260
  Rozdział 21. Opiniowanie w sprawach o przemoc w rodzinie     265
  21.1. Zadania biegłych w sprawach o znęcanie się     266
    21.1.1. Diagnoza stopnia i nasilenia przemocy     267
    21.1.2. Ocena stopnia ryzyka     269
    21.1.3. Ocena skutków przemocy     271
      21.1.3.1. PTSD     272
      21.1.3.2. Zjawisko wyuczonej bezradności     273
      21.1.3.3. Efekt „psychologicznej pułapki”     274
  Rozdział 22. Profilowanie nieznanych sprawców przestępstw     277
  22.1. Rodzaje i szkoły profilowania     279
    22.1.1. Szkoła amerykańska     280
    22.1.2. Szkoła brytyjska     283
    22.1.3. Doświadczenia polskie     283
  22.2. Etapy przeprowadzania ekspertyzy     284
    22.2.1. Miejsce i czas zdarzenia     285
    22.2.2. Dane przydatne do analizy     286
    22.2.3. Ograniczenia możliwości profilowania     287
  Rozdział 23. Opiniowanie psychologiczne skazanych przebywających w placówkach penitencjarnych     289
  23.1. Organizacja systemu penitencjarnego w Polsce     289
    23.1.1. Typy zakładów karnych     290
    23.1.2. Systemy odbywania kary pozbawienia wolności     291
  23.2. Prognoza kryminologiczno-społeczna     292
  Rozdział 24. Ocena poczytalności     297
  24.1. Niepoczytalność     298
  24.2. Poczytalność ograniczona     298
  24.3. Psychoza a niepoczytalność     299
  24.4. Upośledzenie a poczytalność     300
  24.5. Inne zakłócenia czynności psychicznych a niepoczytalność     302
  24.6. Stan nietrzeźwości lub odurzenia a niepoczytalność     302
  Rozdział 25. Odpowiedzialność biegłych sądowych     305
  Bibliografia     309
  O Autorce     327
RozwińZwiń