INNE EBOOKI AUTORA
Autor:
Wydawca:
Format:
pdf, ibuk
Publikacja stanowi wszechstronną prezentację pierwszej polskiej encyklopedii późnobarokowej, czterotomowego dzieła Benedykta Chmielowskiego Nowe Ateny. Ponieważ to kompendium było przyjęte przez współczesnych z uznaniem, zaś przez potomnych, a w szczególności badaczy, oceniane lekceważąco, autorka podjęła próbę pokazania jego rzeczywistej wartości, zaprezentowania go w wielu aspektach, przeprowadzenia jego wielokierunkowej analizy i na tej podstawie przywrócenia mu należnego miejsca na kartach historii literatury polskiej. Autorka pokazuje encyklopedię jako kompendium wiedzy późnobarokowej, a także przedstawia Chmielowskiego jako uczonego rzetelnie prezentującego stan nauki swoich czasów i polihistora.
*
Książka, będąca swoistym opus vitae autorki, przybliży współczesnemu odbiorcy opus magnum ks. Chmielowskiego. Dotychczas nie powstała monografia, która w sposób pełny prezentowałaby wyjątkowość dzieła ks. Benedykta Chmielowskiego. Nowe Ateny nie należą do tekstów powszechnie znanych, ale dzięki pracy prof. Marii Wichowej wiedza o tej barokowej encyklopedii dotrze do większej liczby jej potencjalnych odbiorców.
Z recenzji prof. dr hab. Krystyny Krawiec-Złotkowskiej
Rok wydania | 2022 |
---|---|
Liczba stron | 490 |
Kategoria | Literaturoznawstwo |
Wydawca | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego |
ISBN-13 | 978-83-8220-851-1 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
INNE EBOOKI AUTORA
EBOOKI WYDAWCY
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Wstęp | 11 |
1. Encyklopedyzm XVII i XVIII wieku. Nowe Ateny Benedykta Chmielowskiego | 11 |
2. Zarys biografii | 17 |
3. Literackie laudacje Nowych Aten Benedykta Chmielowskiego | 20 |
4. Przegląd literatury przedmiotu | 25 |
Rozdział I. Wyjaśnienie tytułu dzieła. Koncept w ramie literackiej Nowych Aten Benedykta Chmielowskiego (na przykładzie karty tytułowej) | 33 |
Rozdział II. Nowe Ateny Benedykta Chmielowskiego jako wybitne kompendium wiedzy późnobarokowej powstałe na drodze kompilacji dzieł naukowych doby baroku | 43 |
Rozdział III. Benedykta Chmielowskiego barokowe horyzonty pracy naukowej | 61 |
1. Wartość naukowa dzieła Chmielowskiego | 61 |
2. Dialog z tradycją antyczną. Rozważania Chmielowskiego o przemijaniu i o pamięci przeszłości: „Który wiek, czy stary, czy nowy polerowniejszy?” | 65 |
3. Rozum i wiara w warsztacie naukowym Benedykta Chmielowskiego | 76 |
4. Benedykta Chmielowskiego uwagi o doskonałości Kościoła katolickiego | 95 |
5. Benedykt Chmielowski jako zbieracz i badacz mirabiliów | 98 |
Rozdział IV. Benedykt Chmielowski – polihistor | 111 |
1. Nowe Ateny Benedykta Chmielowskiego, czyli kompendium prezentujące wiedzę z obszaru różnych dyscyplin naukowych | 111 |
2. Benedykt Chmielowski – „wielki lingwista”, biegły znawca i obrońca łaciny (w świetle Nowych Aten) | 120 |
3. Biografistyka w Nowych Atenach Benedykta Chmielowskiego | 131 |
Rozdział V. Nowe Ateny jako przewodnik turystyczny | 151 |
1. Przewodnik – cechy gatunkowe | 151 |
2. Sarmackie i europejskie perspektywy poznawania świata w Nowych Atenach Benedykta Chmielowskiego, przewodniki staropolskie | 152 |
3. Theatrum potencjalnego peregrynanta, lustratora świata, na scenie Nowych Aten „esencyjalne i osobliwe scienda” prezentujące | 160 |
4. Deskrypcja Włoch w Nowych Atenach Benedykta Chmielowskiego | 161 |
5. Lustrator Rzeczypospolitej i apologeta jej ustroju. Brylant nieoszacowany Korony Polskiej – dyskurs o złotej wolności | 170 |
Rozdział VI. Nowe Ateny jako poradnik | 185 |
1. Poradnik. Cechy gatunkowe | 185 |
1.1. Pragmatyka gatunku | 187 |
1.2. Dialogowość poradnika | 188 |
1.3. Strategie przekazywania informacji | 192 |
1.4. Afirmacja | 193 |
1.5. Krytyka, nagana | 193 |
1.6. Sposoby osiągania poglądowości wywodu | 194 |
1.7. Apele | 196 |
1.8. Zastosowanie dyskursu | 197 |
1.9. Interakcje komunikacyjne, tekst stworzony z myślą o potrzebach odbiorców | 198 |
1.10. Dbałość o maksymalnie łatwe przedstawienie trudnych zagadnień | 198 |
2. Nowe Ateny jako promptuarium dobrego gospodarza | 200 |
3. Nowe Ateny – o poradach encyklopedysty z zakresu „nowej ekonomiki” i o odsłanianiu przez pisarza sekretnych tajemnic | 202 |
Rozdział VII. „Literackość” Nowych Aten | 213 |
1. Panegiryzm w Nowych Atenach Benedykta Chmielowskiego. Teoretyczne refleksje twórcy pierwszej polskiej encyklopedii | 213 |
2. Benedykta Chmielowskiego listy do Pana Boga i N.M. Panny | 223 |
3. Poezja w Nowych Atenach | 236 |
3.1. Poezja tłumaczona przez Chmielowskiego | 238 |
3.2. Poezja okolicznościowa w Nowych Atenach. Problemy komunikacji literackiej | 253 |
4. Elementy literatury popularnej w Nowych Atenach Benedykta Chmielowskiego | 276 |
4.1. „Wirtualny” odbiorca Nowych Aten | 277 |
4.2. Stereotypy i schematy | 281 |
4.3. Anegdoty | 285 |
4.4. Facecja | 287 |
4.5. „Fabuły” mitologiczne – „fikcje poetyczne” jako tworzywo tekstów z obszaru li- teratury popularnej w Nowych Atenach | 288 |
4.6. Mnemonika na usługach literatury popularnej w Nowych Atenach | 297 |
4.7. Hagiografia | 299 |
4.8. Przysłowia | 302 |
4.9. Zagadki | 306 |
4.10. Legendy „historyczne” w Nowych Atenach | 311 |
4.11. Legendy o początkach państwa polskiego – sposoby ich adaptacji na gruncie literatury popularnej | 312 |
4.12. Prognostyki | 316 |
5. Rola retoryki w dyskursie Nowych Aten | 319 |
5.1. Pytania | 319 |
5.2. Amplifikacja inwencyjna | 320 |
5.3. Paronomazja | 322 |
5.4. Kalambur | 323 |
5.5. Hiperbola | 324 |
5.6. Oksymoron | 324 |
5.7. Antyteza | 325 |
5.8. Rozumowanie | 326 |
5.9. Nagromadzenie | 326 |
5.10. Alegoria | 327 |
6. Intertekstualność jako refleksja teoretyczna i praktyka twórcza w Nowych Atenach Benedykta Chmielowskiego | 329 |
7. Teatralizacja tekstu Nowych Aten. Ekspresyjność przedstawienia dyskursu popularnonaukowego | 344 |
7.1. Teatr historii | 350 |
7.2. Theatrum ogrodowe w Firlejowie | 351 |
7.3. Theatrum raritatum | 356 |
Rozdział VIII. Warsztat pisarski Benedykta Chmielowskiego | 361 |
1. Komunikacja literacka w Nowych Atenach | 361 |
1.1. Funkcja informatywna | 365 |
1.2. Funkcja ekspresywna | 366 |
1.3. Funkcja impresywna | 367 |
1.4. Sprawność komunikacyjna | 368 |
2. Dyskurs | 372 |
3. Przekład, imitacja, kompilacja, mistyfikacja jako formy kultywowania dziedzictwa kultury antycznej w Nowych Atenach Benedykta Chmielowskiego | 383 |
3.1. Przekład | 385 |
3.2. Imitacja | 389 |
3.3. Kompilacja | 393 |
3.4. Mistyfikacja | 398 |
4. Katalogowanie jako metoda pracy Benedykta Chmielowskiego | 402 |
4.1. Literackie „szaleństwo katalogowania” jako technika gromadzenia i opracowywania materiału | 402 |
4.2. Katalogi w utworach literackich | 405 |
4.3. Katalogi tytułów Chrystusa i Maryi | 407 |
4.4. Katalog jako forma amplifikacji literackiej. Litanijne określenia miłości w poemacie Adriana Wieszczyckiego Ogród rozkoszny… | 409 |
4.5. Katalogi poetyckie pełniące zadania dydaktyczne | 412 |
4.6. Katalogowanie materiału jako metoda opracowywania dzieł o charakterze użytkowym | 415 |
4.7. Katalogi biskupów | 417 |
4.8. Katalogi heretyków i katalogi (indeksy) ksiąg zakazanych | 420 |
4.9. Sporządzanie katalogów jako metoda pracy Chmielowskiego w Nowych Atenach | 422 |
5. Elementy ludyczne w Nowych Atenach Benedykta Chmielowskiego | 430 |
Zakończenie | 449 |
Bibliografia | 455 |
Bibliografia podmiotowa | 455 |
Bibliografia przedmiotowa | 459 |
Nota edytorska | 473 |
Summary | 475 |
Indeks osobowy | 479 |