POLECAMY
Redakcja:
Wydawca:
Format:
epub, mobi, ibuk
Wirusologia jest jedną z dziedzin biologii, bardzo intensywnie rozwijającą się w ostatnich dziesięcioleciach.
Szczególny postęp w tej dziedzinie stał się możliwy w związku z rozwojem technik biologii molekularnej, pozwalających na szybką detekcję nowych wirusów, jak również ich charakterystyki, z wykorzystaniem technik mikroskopowych, hodowli komórkowych, metod sekwencjonowania kwasów nukleinowych, badań proteomicznych i metod immunologicznych. Skłania to do wprowadzania do podręczników nowych, aktualnych danych. Z tego względu drugie wydanie Wirusologii zostało uzupełnione o nowy rozdział, w którym opisano wybrane najnowsze metody stosowane w wirusologii do detekcji wirusów, ich charakterystyki oraz badania oddziaływania wirusów z czynnikami komórkowymi.
Ponadto, podręcznik ten został także uzupełniony o podrozdziały, w których przedstawiamy nowe dane odnośnie badań epidemiologicznych, sposobów pozyskiwania szczepionek przeciwwirusowych nowych generacji oraz otrzymywania i wykorzystania syntetycznych wirusowych cząstek w badaniach wirusologicznych. Dodano także nowe podrozdziały dotyczące roli autofagi w cyklu życiowym wirusów, sposobów transmisji wirusów, dane na temat możliwości wykorzystania wirusów jako broni biologicznej oraz najnowszą klasyfikację wirusów.
Podręcznik skierowany jest do studentów: biologii, biotechnologii, weterynarii, nauk medycznych na uniwersytetach i uczelniach medycznych.
Rok wydania | 2022 |
---|---|
Liczba stron | 404 |
Kategoria | Mikrobiologia |
Wydawca | Wydawnictwo Naukowe PWN |
ISBN-13 | 978-83-01-22272-7 |
Numer wydania | 2 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
PRZEDMOWA DO WYDANIA DRUGIEGO IX | |
PRZEDMOWA X | |
WYKAZ SKRÓTÓW STOSOWANYCH W TEKŚCIE XI | |
1. NATURA WIRUSÓW | 1 |
1.1. Budowa cząstki wirusowej Anna Goździcka-Józefiak | 1 |
1.1.1. Kapsyd | 1 |
1.1.2. Symetria wirionów | 3 |
1.1.3. Wiriony osłonięte | 4 |
1.2. Genomy wirusów | 6 |
1.3. Wirusy atakujące komórki eukariotyczne | 7 |
1.3.1. Genomy wirusów typu DNA | 7 |
1.3.2. Genomy wirusów typu ssRNA | 11 |
1.4. Strategie kodowania i ekspresji wirusowych genów | 13 |
1.4.1. (+)ssRNA | 13 |
1.4.2. (–)ssRNA | 14 |
1.4.3. Genomy ambisensowne | 15 |
1.4.4. dsRNA | 15 |
1.4.5. (+)ssRNA replikowane z udziałem odwrotnej transkryptazy | 16 |
1.4.6. Białka wirusów atakujących komórki eukariotyczne | 16 |
1.4.7. Transkrypcja i translacja u wirusów bakteryjnych (bakteriofagów) | 16 |
1.5. Klasyfikacja wirusów według Davida Baltimore’a | 16 |
1.6. Etapy replikacji wirusowej cząstki | 18 |
1.7. Wnikanie wirusów do komórki Justyna Broniarczyk | 18 |
1.7.1. Adsorpcja wirusów do komórki | 19 |
1.7.2. Penetracja – wnikanie wirusów do komórki | 21 |
1.8. Wewnątrzkomórkowy transport wirusów | 24 |
1.9. Składanie i uwalnianie wirionów potomnych z komórki | 24 |
1.10. Przebieg cykli replikacyjnych wirusów Anna Goździcka-Józefiak, Jakub Barylski | 25 |
1.11. Przebieg zakażeń wirusowych u organizmów wielokomórkowych Anna Goździcka-Józefiak | 27 |
1.12. Sposoby przenoszenia wirusów | 27 |
2. KLASYFIKACJA WIRUSÓW Jakub Barylski | 29 |
3. CHARAKTERYSTYKA NAJWAŻNIEJSZYCH RODZIN WIRUSÓW ZWIERZĘCYCH 31 | |
3.1. Herpeswirusy Alicja Warowicka | 31 |
3.2. Adenowirusy Martyna Węglewska | 41 |
3.3. Parwowirusy | 49 |
3.4. Poliomawirusy Alicja Warowicka | 55 |
3.5. Papillomawirusy | 59 |
3.6. Pikornawirusy Robert Nawrot | 67 |
3.7. Rabdowirusy | 73 |
3.8. Paramyksowirusy Julia Durzyńska | 79 |
3.8.1. Wirus Nipah Anna Goździcka-Józefiak | 83 |
3.9. Ortomyksowirusy Justyna Broniarczyk | 84 |
3.10. Koronawirusy Martyna Węglewska | 91 |
3.11. Reowirusy Robert Nawrot | 98 |
3.12. Retrowirusy Elżbieta Poręba | 104 |
3.13. Poxwirusy Julia Durzyńska | 116 |
3.14. Wirusy owadzie Anna Goździcka-Józefiak | 120 |
3.14.1. Bakulowirusy (Baculoviridae) | 122 |
4. CHARAKTERYSTYKA WYBRANYCH GRUP WIRUSÓW ZGODNIE Z PODZIAŁEM KLINICZNYM 129 | |
4.1. Wirusy hepatotropowe Justyna Broniarczyk | 129 |
4.2. Wirusy krwotoczne Alicja Warowicka | 141 |
4.3. Wirusy neurotropowe Anna Goździcka-Józefiak | 153 |
4.4. Teratogenne wirusy zwierzęce | 156 |
4.5. Wirusy onkogenne Julia Durzyńska | 159 |
4.5.1. Retrowirusy onkogenne | 160 |
4.5.2. Wirusy DNA | 163 |
4.5.3. Onkogenne wirusy zapalenia wątroby | 171 |
5. WIRUSY ROŚLINNE Oskar Musidlak, Robert Nawrot 175 | |
5.1. Wprowadzenie | 175 |
5.2. Sposoby rozprzestrzeniania się wirusów pomiędzy roślinami | 175 |
5.3. Przemieszczanie się wirusów w roślinie | 176 |
5.3.1. Przemieszczanie z wykorzystaniem plazmodesm – transport krótkodystansowy | 176 |
5.3.2. Przemieszczanie z wykorzystaniem wiązek przewodzących – transport długodystansowy | 176 |
5.4. Charakterystyka wybranych grup wirusów roślinnych | 177 |
5.4.1. Genomy w formie (+)ssRNA | 177 |
5.4.1.1. Strategia syntezy subgenomowego RNA i read-through | 178 |
5.4.1.2. Strategia produkcji poliproteiny | 180 |
5.4.1.3. Strategia genomu podzielonego | 181 |
5.4.1.4. Strategia ambisensu | 182 |
5.4.2. Genomy w formie (–)ssRNA | 182 |
5.4.3. Genomy w formie dsRNA | 182 |
5.4.4. Genomy w formie DNA | 182 |
5.5. Objawy zakażeń wirusowych roślin | 184 |
5.5.1. Objawy makroskopowe | 184 |
5.5.2. Objawy mikroskopowe | 185 |
5.6. Subwirusowe czynniki infekcyjne | 186 |
5.6.1. Wiroidy | 186 |
5.6.2. Wirusy satelitarne i satelitarne RNA – satelity | 188 |
5.6.3. Defektywne RNA – D RNA | 190 |
6. WIRUSY GIGANTY, WIRUSY GRZYBÓW I GLONÓW 193 | |
6.1. Jądrowo-cytoplazmatyczne wielkie wirusy DNA (NCLDV) Julia Durzyńska | 193 |
6.2. Wirusy zakażające algi Robert Nawrot | 198 |
6.3. Wirusy zakażające grzyby | 199 |
7. WIRUSY PROKARYOTA Jakub Barylski 201 | |
7.1. Replikacja fagów | 201 |
7.2. Cykle replikacyjne wybranych fagów | 203 |
7.3. Rola wirusów Prokaryota w naturalnych ekosystemach | 207 |
7.4. Rola fagów w ewolucji mikroorganizmów | 208 |
7.5. Rola fagów w gospodarce człowieka | 209 |
8. ODPOWIEDŹ ORGANIZMU NA ZAKAŻENIE WIRUSOWE | 211 |
8.1. Odpowiedź komórek i organizmów zwierzęcych na zakażenia wirusowe Julia Durzyńska | 211 |
8.1.1. Molekularne mechanizmy przeciwwirusowej wewnętrznej odpowiedzi komórki Elżbieta Poręba | 212 |
8.1.2. Wrodzona odpowiedź układu odpornościowego Julia Durzyńska | 217 |
8.1.3. Nabyta odpowiedź układu odpornościowego | 219 |
8.1.4. Ucieczka wirusów przez odpowiedzią układu odpornościowego | 222 |
8.1.5. Wirusy a apoptoza Anna Goździcka-Józefiak | 223 |
8.1.6. Wirusy a autofagia | 225 |
8.2. Odpowiedź komórki roślinnej na zakażenie wirusowe Robert Nawrot | 226 |
8.3. Odpowiedź komórki prokariotycznej na zakażenie wirusem Jakub Barylski | 233 |
9. POCHODZENIE I EWOLUCJA WIRUSÓW Julia Durzyńska 237 | |
10. ZOONOZY – CHOROBY ODZWIERZĘCE Oskar Musidlak | 243 |
10.1. Wprowadzenie | 243 |
10.2. Przykłady zoonoz wirusowych | 244 |
10.3. Zakażenia wirusowe i ich transmisja | 248 |
10.3.1. Transmisja wirusów zwierzęcych | 249 |
10.3.1.1. Transmisja przy udziale wektorów | 249 |
10.3.1.2. Transmisja bez udziału wektorów | 249 |
10.3.2. Miejsca wnikania wirusów do organizmu człowieka – drogi zakażenia | 250 |
10.3.3. Objawy zakażeń wirusowych | 250 |
10.3.3.1. Najczęstsze objawy zakażenia wirusowego | 250 |
10.3.3.2. Objawy ostrych zakażeń wirusowych | 250 |
11. EPIDEMIE I PANDEMIE CHORÓB WIRUSOWYCH Martyna Węglewska | 253 |
11.1. Podstawowe pojęcia związane z epidemiologią chorób wirusowych | 253 |
11.2. Największe epidemie chorób wirusowych w XX i XXI w. | 254 |
12. LEKI PRZECIWWIRUSOWE Oskar Musidlak 269 | |
12.1. Wprowadzenie | 269 |
12.2. Rodzaje leków przeciwwirusowych | 269 |
12.3. Oporność lekowa | 277 |
12.4. Monitorowanie bezpieczeństwa leków przeciwwirusowych | 277 |
12.5. Perspektywy badawcze i nowe technologie w projektowaniu leków przeciwwirusowych | 278 |
13. SZCZEPIONKI PRZECIWWIRUSOWE Martyna Węglewska 279 | |
13.1. Wstęp | 279 |
13.2. Elementy składowe szczepionek | 279 |
13.3. Typy szczepionek | 280 |
13.4. Kryteria stawiane szczepionkom dopuszczonym do użytku | 287 |
13.5. Skuteczność szczepień | 288 |
13.6. Historia szczepień | 288 |
13.7. Wirusy jako broń biologiczna Anna Goździcka-Józefiak | 290 |
14. WYKORZYSTANIE WIRUSÓW W BIOTECHNOLOGII, BIOLOGII MOLEKULARNEJ I INŻYNIERII GENETYCZNEJ Elżbieta Poręba, Jakub Barylski 293 | |
14.1. Enzymy wirusowe | 293 |
14.2. Wektory wirusowe i wirusowe elementy genetyczne wykorzystywane w wektorach | 293 |
14.3. Wykorzystanie bakteriofagów do detekcji i identyfikacji bakterii | 298 |
15. WIRUSOTERAPIA 299 | |
15.1. Fagoterapia Jakub Barylski | 299 |
15.2. Wirusy onkolityczne Julia Durzyńska | 301 |
16. PRIONY Alicja Warowicka 307 | |
17. ZMIENNOŚĆ WIRUSÓW A WIROM CZŁOWIEKA Anna Goździcka-Józefiak | 313 |
18. WYBRANE METODY BADAWCZE STOSOWANE W WIRUSOLOGII | 317 |
18.1. Wstęp Anna Goździcka-Józefiak | 317 |
18.2. Pobieranie materiału do badań Martyna Węglewska | 318 |
18.3. Namnażanie i izolacja wirusowych cząstek Alicja Warowicka | 318 |
18.4. Efekty cytopatyczne Oskar Musidlak | 320 |
18.5. Metoda „łysinkowa” | 322 |
18.6. Analiza żywotności komórek | 323 |
18.7. Określanie zjadliwości wirusów | 323 |
18.8. Techniki mikroskopowe w wirusologii Alicja Warowicka | 324 |
18.9. Metody pośrednie rozpoznania zakażenia wirusowego Anna Goździcka-Józefiak | 327 |
18.10. Metody identyfikacji wirusów oparte na interakcji antygen-przeciwciało | 328 |
18.10.1. Metoda precypitacji w żelu (immunodyfuzja) | 329 |
18.10.2. Identyfikacja wirusowych antygenów | 329 |
18.10.3. Odczyn immunoperoksydazy | 329 |
18.10.4. TEST CTF – odczyn wiązania dopełniacza | 330 |
18.10.5. Ocena odpowiedzi T komórkowej na zakażenie wirusowe | 330 |
18.11. Wybrane techniki stosowane do identyfikacji i badań wirusowych kwasów nukleinowych Robert Nawrot | 331 |
18.11.1. Reakcja łańcuchowa polimerazy (PCR) | 331 |
18.11.2. PCR w czasie rzeczywistym | 332 |
18.11.3. PCR multipleksowy | 333 |
18.11.4. Metody hybrydyzacji kwasów nukleinowych | 333 |
18.11.5. Wykorzystanie nowoczesnych metod sekwencjonowania kwasów nukleinowych w wirusologii Jakub Barylski | 334 |
18.11.6. Amplifikacja DNA w warunkach izotermicznych (technika LAMP) Anna Goździcka-Józefiak | 336 |
18.12. Wykorzystanie metod izolacji i identyfikacji białek w badaniach wirusologicznych Martyna Węglewska | 339 |
18.12.1. Jak otrzymać materiał do badań | 340 |
18.12.2. Drożdżowy system dwuhybrydowy | 340 |
18.12.3. Metody oparte na chromatografii powinowactwa | 341 |
18.12.3.1. Immunoprecypitacja i koimmunoprecypitacja | 342 |
18.12.3.2. Tandemowa chromatografia powinowactwa | 342 |
18.12.3.3. Sieciowanie | 344 |
18.12.4. Metody mikroskopowe | 347 |
18.12.5. Ligacja zbliżeniowa in situ | 348 |
18.12.6. Metody screeningu wysokoprzepustowego | 348 |
18.12.7. Weryfikacja zidentyfikowanych oddziaływań białko-białko oraz badanie funkcji białek w kompleksach z wykorzystaniem metod inżynierii genetycznej | 351 |
18.12.8. EMSA | 351 |
18.12.9. Badania proteomiczne w wirusologii Robert Nawrot | 353 |
18.13. Przygotowanie szczepionek przeciwwirusowych Martyna Węglewska | 356 |
18.13.1. Faza badawcza i przedkliniczna | 356 |
18.13.2. Faza testów klinicznych | 357 |
18.13.3. Weryfikacja i dopuszczanie do użytku nowych preparatów | 359 |
18.14. Syntetyczne cząstki wirusowe Justyna Broniarczyk | 360 |
18.15. Cytometria i wirometria przepływowa Anna Goździcka-Józefiak | 363 |
18.16. Dezynfekcja i sterylizacja | 364 |
19. ANEKS: TAKSONOMIA WIRUSÓW I SUBWIRUSOWYCH CZYNNIKÓW ZAKAŹNYCH Sophia Bałdysz, Jakub Barylski | 365 |
SŁOWNICZEK | 379 |
SKOROWIDZ | 385 |