Pierwsza edycja krytyczna ważnego źródła do historii Polski i historii wychowania: "Wspomnień i listów" Izabeli Moszczeńskiej-Rzepeckiej (1864-1941) – działaczki niepodległościowej, patriotki, pedagożki promującej idee Nowego Wychowania, zwolenniczki emancypacji kobiet, pionierki wychowania seksualnego.

Jej droga życiowa wiodła z dworku szlacheckiego na Kujawach, w którym kultywowano patriotyczne tradycje powstańcze, przez edukację w duchu pozytywizmu na pensji w Warszawie, szeregi niepodległościowej inteligencji warszawskiej (za działalność tę zapłaciła więzieniem), aktywność społeczną w II Rzeczypospolitej aż do śmierci w okupowanej Warszawie. Samotnie wychowała dwoje dzieci: Hanna Pohoska (1895-1953) została historykiem wychowania i docentem Uniwersytetu Warszawskiego, a Jan Rzepecki (1899-1983) pułkownikiem Wojska Polskiego. Na grobie Izabeli Moszczeńskiej na Powązkach wykuto motto jej życia: "Pełna wiary w zmartwychwstanie Ojczyzny".

[…] książka stanowi niezwykle interesujący materiał źródłowy […] [Autorka] ukazuje siebie i swoją rodzinę na tle epoki, własne życie, pracę, osiągnięcia, porażki i trudności. W ten sposób wyłania trwałe i uniwersalne wartości także dla naszej epoki, których aktualizacja może stanowić ważne tworzywo dla edukacji współczesnych pokoleń. Adam Fijałkowski i Magdalena Rzepka dokonali wielkiej pracy […] Na podkreślenie zasługują starannie wykonane, dokładne przypisy i komentarze […]. Autorzy wykonali benedyktyńską pracę. (Z recenzji dr hab. Elżbiety Magiery, prof. Uniwersytetu Szczecińskiego)

*********

Memoirs and Letters

The first critical edition of "Memoirs and Letters", an important source for Polish history and the history of education by Izabela Moszczeńska-Rzepecka (1864-1941), who was an independence activist, patriot, pedagogue advocating the ideas of the New Education and supporting the emancipation of women and a pioneer of sexual education.

Her life began in a manor house in Kuyavia, where patriotic insurgent traditions were cultivated, she received positivist education at a finishing school in Warsaw and joined the ranks of Warsaw insurgent intelligentsia (and imprisoned for her activity in this field). A social activist in the Second Polish Republic, she died in Warsaw during the Nazi occupation. She raised two children on her own: Hanna Pohoska (1895-1953) was a historian of education and an associate professor at Warsaw University, Jan Rzepecki (1899-1983) was a colonel in the Polish Army. The grave of Izabela Moszczeńska at Warsaw Powązki Cemetery is engraved with her life motto: "Full of faith in homeland’s resurrection".

*********

Dr hab., prof. ucz. Adam Fijałkowski (ORCID 0000-0002-1049-875X) – historyk wychowania, kierownik Zakładu Humanistycznych Podstaw Pedagogiki na Wydziale Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się w szczególności historią wychowania w średniowieczu i czasach nowożytnych, w tym twórczością Jana Amosa Komeńskiego. Autor ponad 100 publikacji w języku polskim, angielskim i niemieckim – w tym 5 monografii, 2 edycji krytycznych źródeł i 2 monografii pod redakcją naukową. Przebywał na zagranicznych stażach i kwerendach m.in. w Wolfenbüttel, Moguncji, Berlinie, Konstancji, Wiedniu, Watykanie i w Leuven.

Mgr Magdalena Rzepka (ORCID 0000-0002-3285-1147) – doktorantka na Wydziale Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego, prowadzi badania w dziedzinie historii wychowania, głównie w okresie II Rzeczypospolitej. Członek redakcji międzynarodowego czasopisma "History of Education Researcher", zastępczyni redaktora naczelnego rocznika naukowego "Harcerstwo", członek Działu Naukowo-Badawczego Muzeum Harcerstwa w Warszawie, autorka kilkunastu artykułów naukowych.

• emancipation of women
• historia
• Poland
• pedagogy
• Warsaw intelligentsia
• turn of the 19th and 20th century
• Warsaw
• Polska
• History
• pedagogika
• warszawa
• Izabela Moszczeńska-Rzepecka
• XIX/XX wiek
• inteligencja warszawska
• emancypacja