Geologiczna historia Polski

1 opinia

Format:

pdf, ibuk

DODAJ DO ABONAMENTU

WYBIERZ RODZAJ DOSTĘPU

29,52  49,20

Format: pdf

 

Dostęp online przez myIBUK

WYBIERZ DŁUGOŚĆ DOSTĘPU

Cena początkowa: 49,20 zł (-40%)

Najniższa cena z 30 dni: 29,52 zł  


29,52

w tym VAT

TA KSIĄŻKA JEST W ABONAMENCIE

Już od 24,90 zł miesięcznie za 5 ebooków!

WYBIERZ SWÓJ ABONAMENT

W książce opisano etapy rozwoju geologicznego Polski – od utworzenia fundamentu krystalicznego niespełna 2 mld lat temu po okres czwartorzędowy i epokę lodową, do czasów obecnych i najbliższej przyszłości. Dzisiejsza budowa kraju jest przedstawiona jako efekt nakładających się kolejno na siebie procesów i zdarzeń geologicznych, częściowo wykorzystujących wcześniejsze plany i struktury tektoniczne. Etapy historii omówiono w nawiązaniu do aktualnej międzynarodowej skali stratygraficznej, na rozległym tle globalnym i kontynentalnym.


Autor odwołuje się do wyników najnowszych badań geofizycznych i geologicznych prowadzonych między innymi z jego udziałem. Każdy rozdział kończy się podsumowaniem problemów otwartych, czekających na rozstrzygnięcie i będących przedmiotem dyskusji.


Publikacja jest cenną lekturą dla pracowników naukowych zajmujących się szeroko pojętymi naukami o Ziemi, dla studentów, doktorantów, a także nauczycieli przedmiotów geograficznych szkół średnich.


Przedstawiona ewolucja geologiczna obszaru Polski jest wywodem nie tylko kompletnym, ale również eleganckim, jeżeli można użyć tego słowa w odniesieniu do tekstu naukowego. Historia zaczyna się tak dawno jak tylko współczesna wiedza to umożliwia, a kończy nawet wybiegnięciem w nieodległą geologicznie przyszłość. […] Narkiewicz bardzo umiejętnie przybliża czytelnikowi wszystkie zasadnicze hipotezy, wnikliwie przedstawia argumentację i akcentuje swoją opinię, nie pomijając innych poglądów. […]cenne jest kończenie rozdziałów podsumowaniem obejmującym kwestie sporne i problemy otwarte. To uświadamia czytelnikowi czy jego wątpliwości wynikają z prostej niewiedzy, czy też są obiektywnym rezultatem aktualnego stanu poznania. (Z recenzji prof. dr. hab. Stanisława Skompskiego)


Recenzowana praca […] jest bardzo aktualnym i oryginalnym dziełem autorskim, niepodobnym do innych publikacji zajmujących się podobną tematyką. Jest to dojrzałe dzieło naukowe bardzo potrzebne i pożyteczne, napisane przez kompetentnego naukowca o ogromnej wiedzy, doświadczeniu i dorobku naukowym. Praca ta wnosi – bez wątpienia – istotny wkład do bardzo szerokiego obszaru wiedzy obejmującego całokształt geologicznej historii Polski oraz podejmuje próbę uporządkowania lawinowo przyrastających, coraz to nowszych wyników badań. Podejmując tę tematykę, bardzo dobrze wpisuje się w aktualną dyskusję naukową dotyczącą różnych aspektów ewolucji geologicznej naszego kraju na tle rozwoju Europy. Mieści się ona w czołówce najlepszych pozycji o tej tematyce. (Z recenzji prof. dr. hab. Jerzego Żaby)


Marek Narkiewicz – absolwent Wydziału Geologii UW, gdzie doktoryzował się w 1977 roku w dziedzinie geologii stratygraficzno-poszukiwawczej pod kierunkiem prof. Michała Szulczewskiego. Od końca lat 70. prowadzi geologiczne badania regionalne jako pracownik Państwowego Instytutu Geologicznego-Państwowego Instytutu Badawczego w Warszawie. Zajmuje się stratygrafią dewonu, a także analizą basenów fanerozoicznych w Polsce i w sąsiednich krajach europejskich, zwłaszcza sedymentacją i diagenezą oraz modelowaniem subsydencji i rozwoju termicznego. W ostatniej dekadzie brał udział również w badaniach geofizyczno-geologicznych głębokiej struktury i ewolucji tektonicznej Polski.


******


Geological History of Poland


The book describes successive stages of Poland’s geological history: from accretion of the crystalline basement nearly 2 billion years ago to recent times and the near future. Present geological structure of the country is shown as the result of overlapping processes and events, using earlier tectonic patterns and structures. Historical phases are discussed against the current chronostratigraphy, in the continental and partly even global context. The author refers to the results of latest geophysical and geological research.


Rok wydania2021
Liczba stron280
KategoriaGeologia
WydawcaUniwersytet Warszawski
ISBN-13978-83-235-5117-1
Numer wydania2
Język publikacjipolski
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  Wstęp    11
  
  1. Polska w geologicznej historii Europy 17
  1.1. Tożsamość geologiczna Europy    17
  1.2. Główne etapy rozwoju Europy    20
  1.3. Geologia Polski a geologia Europy    24
  Literatura wybrana    27
  
  2. Powstanie i wczesne etapy rozwoju kratonu prekambryjskiego 28
  2.1. Szersze spojrzenie    28
  2.1.1. Powstanie protokratonów i amalgamacja kratonu (do ok. 1,7 Ga)    29
  2.1.2. Ewolucja kratonu do wczesnego neoproterozoiku (ok. 1,7–1,0 Ga)    32
  2.2. Akrecja skorupowa polskiej części kratonu     33
  2.2.1. Rozwój skorupy sarmackiej    33
  2.2.2. Akrecja segmentu fennoskandzkiego    36
  2.3. Wczesne etapy rozwoju platformowego    40
  2.3.1. Magmatyzm mezoproterozoiczny asocjacji AMCG    40
  2.3.2. Inne procesy kształtujące skorupę kratonu    41
  2.4. Podsumowanie, problemy otwarte i kwestie sporne    42
  Literatura wybrana    43
  
  3. Ryftowanie, wulkanizm i sedymentacja w ediakarze 45
  3.1. Szersze spojrzenie    45
  3.2. Brzeg kratonu wschodnioeuropejskiego a TTZ i TESZ    48
  3.3. Tektonika a wulkanizm i sedymentacja w późnym neoproterozoiku    52
  3.4. Podsumowanie, problemy otwarte i kwestie sporne    54
  Literatura wybrana    55
  
  4. Epoka kaledońska – sedymentacja i akrecja we wczesnym paleozoiku 57
  4.1. Szersze spojrzenie    57
  4.2. Rozwój basenów perykratonicznych    61
  4.2.1. Basen bałtycki    63
  4.2.2. Basen podlasko-lubelski    66
  4.3. Rozwój sedymentacji w strefi e akrecji kaledońskiej    70
  4.3.1. Blok pomorski i strefa Koszalina–Chojnic    70
  4.3.2. Basen bloku łysogórskiego    72
  4.3.3. Basen bloku małopolskiego    74
  4.3.4. Blok górnośląski    79
  4.4. Scenariusze rozwoju obszaru Polski w starszym paleozoiku    80
  4.4.1. Wariant prawoskrętnej akrecji przesuwczej    81
  4.4.2. Wariant lewoskrętnej ucieczki tektonicznej    82
  4.4.3. Wariant tektoniki suwakowej    84
  4.5. Podsumowanie, problemy otwarte i kwestie sporne    85
  Literatura wybrana    87
  
  5. Epoka waryscyjska – sedymentacja i akrecja w dewonie i karbonie 88
  5.1. Szersze spojrzenie    88
  5.2. Rozwój orogenu waryscyjskiego    93
  5.2.1. Internidy sudeckie    93
  5.2.2. Eksternidy morawsko-śląsko-wielkopolskie    100
  5.3. Sedymentacja i tektonika przedpola waryscyjskiego    103
  5.3.1. Rozwój basenów dewońskich    107
  5.3.2. Tektonika bretońska    110
  5.3.3. Turnej do wizenu środkowego – mobilny szelf i wulkanizm    111
  5.3.4. Późny wizen–wczesny serpuchow – maksimum transgresji karbońskiej    111
  5.3.5. Środkowy–późny serpuchow – erozja i sedymentacja paraliczna    114
  5.3.6. Baszkir–moskow – sedymentacja lądowa    116
  5.3.7. Inwersja waryscyjska (późny moskow–kazimow)    119
  5.4. Podsumowanie: procesy orogeniczne a rozwój przedpola    121
  5.5. Problemy otwarte i kwestie sporne    126
  Literatura wybrana    126
  
  6. Powaryscyjska tektonika, magmatyzm i sedymentacja 128
  6.1. Szersze spojrzenie    128
  6.2. Obszar Sudetów    132
  6.2.1. Magmatyzm    132
  6.2.2. Sedymentacja i tektonika – basen śródsudecki i północnosudecki    135
  6.3. Obszar eksternidów i przedpola waryscyjskiego    136
  6.3.1. Magmatyzm    136
  6.3.2. Sedymentacja a wulkanizm i tektonika    139
  6.4. Podsumowanie, problemy otwarte i kwestie sporne    141
  Literatura wybrana    142
  
  7. Rozwój basenu polskiego od środkowego permu do kredy wczesnej 144
  7.1. Szersze spojrzenie    144
  7.2. Basen polski – charakterystyka ogólna    147
  7.3. Baseny permskie    148
  7.3.1. Baseny czerwonego spągowca górnego    150
  7.3.2. Basen cechsztyński    153
  7.4. Basen polski od triasu do wczesnej kredy    158
  7.4.1. Trias (do noryku)    158
  7.4.2. Retyk–jura wczesna    161
  7.4.3. Jura środkowa–jura późna    165
  7.4.4. Kreda wczesna    167
  7.5. Podsumowanie i problemy otwarte    167
  Literatura wybrana    168
  
  8. Sedymentacja i inwersja tektoniczna w późnej kredzie i wczesnym paleogenie 170
  8.1. Szersze spojrzenie    170
  8.2. Basen polski    174
  8.3. Niewielkie baseny w południowo-zachodniej Polsce    176
  8.4. Inwersja strukturalna w późnej kredzie i wczesnym paleogenie    178
  8.5. Podsumowanie, problemy otwarte i kwestie sporne    181
  Literatura wybrana    182
  
  9. Historia równoległa: rozwój Karpat Polskich 184
  9.1. Szersze spojrzenie    184
  9.2. Strefowa budowa Karpat Polskich    187
  9.3. Tatry i Pieniny od paleozoiku po wczesny paleogen    191
  9.3.1. Masyw tatrzański (karbon–późna kreda)    191
  9.3.2. Pieniński pas skałkowy (wczesna jura–środkowy eocen)    194
  9.4. Historia paleogeńskiego basenu podhalańskiego    197
  9.5. Procesy tektoniczno-sedymentacyjne w Karpatach zewnętrznych    199
  9.5.1. Jura późna (środkowa?)–kreda wczesna    201
  9.5.2. Kreda późna–paleogen wczesny    203
  9.5.3. Eocen późny–miocen późny    203
  9.5.4. Konsekwencje procesów kształtujących Karpaty zewnętrzne    205
  9.6. Rozwój basenu przedkarpackiego    206
  9.7. Małe baseny śródgórskie a proces wypiętrzania Karpat    209
  9.8. Podsumowanie, problemy otwarte i kwestie sporne    210
  Literatura wybrana    213
  
  10. Polska pozakarpacka w paleogenie i neogenie 214
  10.1. Szersze spojrzenie    214
  10.2. Wypiętrzenie, erozja i wulkanizm w południowej Polsce    218
  10.3. Rozwój sedymentacji w basenie Niżu Polskiego    222
  10.3.1. Paleogen    224
  10.3.2. Neogen    227
  10.4. Podsumowanie, problemy otwarte i kwestie sporne    230
  Literatura wybrana    231
  
  11. Od zlodowaceń plejstoceńskich do czasów dzisiejszych i dalej 233
  11.1. Szersze spojrzenie    233
  11.2. Neotektonika i sejsmiczność    238
  11.3. Rozwój obszaru Polski w plejstocenie    240
  11.3.1. Plejstocen wczesny    242
  11.3.2. Plejstocen środkowy    243
  11.3.3. Plejstocen późny    245
  11.4. Holocen i geologiczna przyszłość Polski    249
  11.4.1. Holocen wczesny (11,7–8,3 ka przed A.D. 2000)    249
  11.4.2. Holocen środkowy (8,3–4,25 ka przed A.D. 2000)    250
  11.4.3. Holocen późny (4,25 ka przed A.D. 2000 do dzisiaj)    251
  11.4.4. Geologiczna przyszłość Polski    252
  11.5. Podsumowanie, problemy otwarte i kwestie sporne    254
  Literatura wybrana    255
  
  12. Podsumowanie: najkrótsza geologiczna historia Polski 256
  
  Dodatek A
  Słowniczek terminów i pojęć ogólnych    260
  
  Dodatek B
  Słowniczek terminów regionalnych    266
  
  Dodatek C
  Komentarz do nazw jednostek chronostratygraficznych    271
  
  Indeks terminów regionalnych 272
RozwińZwiń