POLECAMY
-17%
Wydawca:
Format:
W tomie II w części pierwszej Sytemu Prawa Administracyjnego Procesowego omówiono ogólne uregulowania przedmiotowego i podmiotowego zakresu postępowania administracyjnego, zawarte w Kodeksie postępowania administracyjnego, z uwzględnieniem norm proceduralnych znajdujących się także w innych ustawach, w tym. m.in.:
przedmiot postępowania administracyjnego,
organy prowadzące postępowanie,
organy współdziałające w procesie wydawania decyzji,
strony uczestniczące w postępowaniu administracyjnym,
udział prokuratora oraz innych uczestników postępowania na prawach strony,
udział organizacji społecznych w postępowaniu administracyjnym.
Rozważania teoretyczne ilustrowane są orzecznictwem sądowym oraz bogatą literaturą przedmiotu.
W książce uwzględniono zarówno zmiany prawne, które zostały wprowadzone w wyniku nowelizacji Kodeksu postępowania administracyjnego w 2017 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 935), jak i te, które są wynikiem następujących ustaw: z 6.03.2018 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej (Dz.U. poz. 650); z 5.07.2018 r. o zmianie ustawy o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1544) oraz z 5.07.2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej (Dz.U. poz. 1629).
Autorami książki są pracownicy naukowi niemal wszystkich ośrodków uniwersyteckich w Polsce, a także sędziowie Naczelnego Sądu Administracyjnego i wojewódzkich sądów administracyjnych.
Adresaci:
Publikacja jest przeznaczona przede wszystkim dla sędziów, adwokatów, radców prawnych, doradców podatkowych i pracowników administracji. Zainteresuje ponadto przedstawicieli nauki prawa administracyjnego.
Rok wydania | 2018 |
---|---|
Liczba stron | 540 |
Kategoria | Inne |
Wydawca | Wolters Kluwer Polska SA |
ISBN-13 | 978-83-8160-211-2 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Wykaz skrótów | 15 |
ROZDZIAŁ 1. Przedmiot postępowania administracyjnego – sprawa administracyjna | 23 |
1.1. Uwagi wstępne | 30 |
1.2. Normy materialnego prawa administracyjnego | 32 |
1.2.1. Kryteria wyodrębnienia | 32 |
1.2.2. Normy merytoryczne | 34 |
1.2.3. Normy kompetencyjne | 38 |
1.3. Stosunek administracyjnoprawny | 40 |
1.4. Istota sprawy administracyjnej | 43 |
1.5. Elementy konstytutywne sprawy administracyjnej | 47 |
1.5.1. Elementy normatywne | 47 |
1.5.1.1. Norma uprawniająca do konkretyzacji prawa | 47 |
1.5.1.2. Norma konkretyzowana | 54 |
1.5.2. Elementy realne | 59 |
1.5.2.1. Podmioty | 59 |
1.5.2.2. Fakty sprawy | 62 |
1.5.3. Elementy sprawy w ujęciu dynamicznym | 66 |
1.6. Rozstrzygnięcie sprawy administracyjnej | 73 |
1.7. Res iudicata w prawie administracyjnym | 86 |
1.8. Normatywne ujęcie sprawy administracyjnej | 91 |
1.9. Sprawa administracyjna a sprawa cywilna | 94 |
1.9.1. Podstawowe różnice | 94 |
1.9.2. Przedmiot postępowania nieprocesowego | 97 |
ROZDZIAŁ 2. Organ prowadzący postępowanie | 103 |
2.1. Określenie organu prowadzącego postępowanie administracyjne | 108 |
2.2. Władztwo administracyjne i działania niewładcze w praktyce funkcjonowania administracji | 114 |
2.3. Zasada jednolitości władzy państwowej a zasada trójpodziału władzy – władza wykonawcza a administracja publiczna | 119 |
2.4. Kodeksowa definicja organu administracji publicznej i rodzaje tych organów | 124 |
2.5. Organy jednoosobowe i organy kolegialne – przesłanki wydania decyzji | 142 |
2.5.1. Niedostatek regulacji prawnej związanej z podejmowaniem decyzji przez organy kolegialne | 142 |
2.5.2. Zagadnienie upoważnienia pracownika aparatu pomocniczego organu do wydawania decyzji z upoważnienia organu | 145 |
2.6. Właściwość organu | 146 |
2.6.1. Uwagi ogólne | 146 |
2.6.2. Właściwość rzeczowa | 147 |
2.6.3. Właściwość miejscowa | 158 |
2.6.4. Właściwość instancyjna | 159 |
2.7. Spory o właściwość i spory kompetencyjne | 161 |
2.8. Instytucje zapewniające neutralność organu przy rozstrzyganiu sprawy | 169 |
2.8.1. Uwagi ogólne | 169 |
2.8.2. Wyłączenie pracownika organu administracji od udziału w postępowaniu – spory w literaturze i orzecznictwie sądowym | 171 |
2.8.3. Dopuszczalność orzekania w trybie nadzwyczajnym w sytuacji, w której pracownik brał udział w wydaniu decyzji w trybie zwyczajnym | 180 |
2.8.4. Zagadnienie wyłączenia pracownika, który brał udział w wydaniu decyzji kasacyjnej z art. 138 § 2 k.p.a. | 181 |
2.8.5. Problematyka wyłączenia członka organu kolegialnego działającego in pleno w sytuacji złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy | 184 |
2.8.6. Wyłączenie organu administracji w postępowaniu | 187 |
2.8.7. Problematyka dopuszczalności orzekania przez organ samorządu terytorialnego w sprawie, w której stroną jest ta jednostka | 190 |
2.8.8. Konsekwencje prawne naruszenia przepisów dotyczących wyłączenia | 195 |
2.9. Organ wyższego stopnia w postępowaniu administracyjnym i konstrukcja jego wyznaczania | 198 |
2.10. Nowy model postępowania odwoławczego | 208 |
ROZDZIAŁ 3. Organy współdziałające w procesie wydawania decyzji | 211 |
3.1. Uwagi wprowadzające | 214 |
3.1.1. Przyczyny współdziałania organów administracji publicznej | 214 |
3.1.2. Współdziałanie w ogólnym postępowaniu administracyjnym | 217 |
3.1.3. Rodzaje współdziałania | 218 |
3.1.4. Zakres podmiotowy współdziałania | 220 |
3.1.5. Współkompetencja, współdecydowanie i inne sytuacje podobne do współdziałania materialnoprawnego | 227 |
3.2. Rozwój podstaw prawnych współdziałania | 233 |
3.2.1. Współdziałanie pod rządem rozporządzenia Prezydenta RP z 22.03.1928 r. o postępowaniu administracyjnem | 233 |
3.2.2. Współdziałanie w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego | 234 |
3.2.3. Współdziałanie jako zasada ogólna postępowania administracyjnego | 236 |
3.2.4. Podstawy współdziałania zawarte w ustawach materialnoprawnych | 238 |
3.3. Współdziałanie organów na podstawie prawa materialnego | 240 |
3.3.1. Powstanie obowiązku współdziałania | 240 |
3.3.2. Pomocniczy charakter postępowania przed organem obowiązanym do zajęcia stanowiska | 242 |
3.3.3. Problem statusu organu obowiązanego do zajęcia stanowiska w postępowaniu głównym | 247 |
3.3.4. Ochrona przed bezczynnością i przewlekłością postępowania przed organem współdziałającym i zwołanie posiedzenia w trybie współdziałania | 250 |
3.3.5. Charakter prawny postanowienia wydanego przez organ współdziałający | 253 |
3.3.6. Forma stanowiska organu współdziałającego | 255 |
3.4. Skutki zaniechania lub wadliwego współdziałania | 258 |
3.4.1. Zaniechanie współdziałania | 258 |
3.4.2. Zajęcie stanowiska po wydaniu decyzji | 259 |
3.4.3. Nieuwzględnienie stanowiska organu współdziałającego | 261 |
3.4.4. Naruszenie współdziałania procesowego | 261 |
3.5. Organ współdziałający w mediacji i przy załatwieniu sprawy w formie ugody | 262 |
ROZDZIAŁ 4. Strona w postępowaniu administracyjnym | 263 |
4.1. Wprowadzenie | 266 |
4.2. Dotychczasowe stanowisko judykatury i doktryny | 267 |
4.3. Regulacje dotyczące postępowań wstępnych | 270 |
4.3.1. Postępowanie wstępne przed organem I instancji w trybie zwykłym | 270 |
4.3.2. Postępowanie wstępne przed organem II instancji w trybie zwykłym | 272 |
4.3.3. Postępowanie wstępne w trybach nadzwyczajnych | 277 |
4.3.4. Wnioski cząstkowe | 278 |
4.4. Przesłanka decydująca o legitymacji procesowej stron jurysdykcyjnych postępowań administracyjnych | 281 |
4.4.1. W sprawach załatwianych w formie decyzji | 281 |
4.4.1.1. Kryterium interesu prawnego a charakter normy prawnej | 281 |
4.4.1.2. Trudności w ustaleniu źródła interesu prawnego | 285 |
4.4.1.3. „Prawa refleksowe” | 288 |
4.4.2. W sprawach załatwianych milcząco | 290 |
4.4.3. W sprawach kończących się wydaniem generalnego aktu administracyjnego | 293 |
4.4.4. Szczególne uregulowania dotyczące przesłanek legitymacji procesowej | 296 |
4.4.4.1. Wprowadzenie | 296 |
4.4.4.2. Prawo budowlane | 296 |
4.4.4.3. Zagospodarowanie przestrzeni – nieformalne kryterium „geograficzne” | 298 |
4.4.4.4. Prawo ochrony środowiska – formalne kryterium „geograficzne” | 301 |
4.4.4.5. Prawo wodne | 302 |
4.5. Rodzaje podmiotów mających zdolność występowania w charakterze stron w postępowaniach administracyjnych (zdolność prawna – art. 29 k.p.a.) | 303 |
4.5.1. Osoby fizyczne | 303 |
4.5.2. Osoby prawne | 304 |
4.5.3. Jednostki nieposiadające osobowości prawnej | 305 |
4.5.3.1. Organizacje społeczne | 305 |
4.5.3.2. Państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne | 305 |
4.5.3.3. Inne jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej | 306 |
4.6. Zdolność do czynności prawnych stron | 307 |
4.7. Przedstawiciel | 309 |
4.8. Pełnomocnik | 309 |
4.8.1. Pełnomocnictwo | 309 |
4.8.2. Pełnomocnictwo domniemane | 313 |
4.8.3. Pełnomocnictwo do doręczeń | 314 |
4.8.4. Przymus adwokacko-radcowski | 314 |
4.8.5. Pominięcie pełnomocnika strony | 315 |
4.9. Następstwo procesowe | 316 |
4.9.1. Następstwo procesowe jako skutek następstwa prawnego | 317 |
4.9.1.1. W odniesieniu do praw zbywalnych i dziedzicznych | 317 |
4.9.1.2. W odniesieniu do praw niezbywalnych i niepodlegających dziedziczeniu | 319 |
4.9.2. Następstwo procesowe niebędące skutkiem następstwa prawnego | 324 |
4.10. Konkluzja końcowa – propozycja (de lege ferenda) wprowadzenia nowego uregulowania potwierdzającego posiadanie statusu strony w danym postępowaniu administracyjnym | 328 |
ROZDZIAŁ 5. Prokurator oraz inni uczestnicy postępowania na prawach strony | 331 |
5.1. Geneza i ewolucja udziału prokuratora w postępowaniu administracyjnym | 335 |
5.1.1. Uwagi wprowadzające | 335 |
5.1.2. Ewolucja regulacji prawnej dotyczącej udziału prokuratora w postępowaniu administracyjnym | 335 |
5.1.2.1. Początki prokuratury w Europie oraz na ziemiach polskich | 335 |
5.1.2.2. Prokuratura w Polsce okresu powojennego | 337 |
5.1.2.3. Prokuratorska kontrola funkcjonowania administracji a wejście w życie Kodeksu postępowania administracyjnego | 340 |
5.1.2.4. Prokuratorska kontrola administracji w ustawodawstwie lat 1967–1985 | 342 |
5.1.2.5. Prokuratura i udział prokuratora w postępowaniu administracyjnym od roku 1985 do czasów współczesnych | 345 |
5.2. Zgodność z prawem jako główny determinant uzasadniający udział prokuratora w postępowaniu administracyjnym | 346 |
5.2.1. Ochrona praworządności jako zadanie prokuratury | 346 |
5.2.2. Istota praworządności w kontekście udziału prokuratora w postępowaniu administracyjnym | 348 |
5.2.3. Zgodność z prawem postępowania i wydanego w jego toku rozstrzygnięcia | 350 |
5.2.4. Źródła informacji o naruszeniach prawa w postępowaniu administracyjnym | 352 |
5.3. Wewnętrzne postępowanie przedprocesowe | 357 |
5.3.1. Uwagi wprowadzające | 357 |
5.3.2. Istota czynności postępowania przedprocesowego | 358 |
5.3.3. Czynności przedprocesowe a Kodeks postępowania administracyjnego | 359 |
5.4. Udział prokuratora w postępowaniu administracyjnym w świetle przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego | 360 |
5.4.1. Uwagi wprowadzające | 360 |
5.4.2. Spór o udział prokuratora „w każdym stadium postępowania” | 363 |
5.4.3. Prokurator jako podmiot na prawach strony postępowania | 367 |
5.5. Procesowe formy udziału prokuratora w postępowaniu administracyjnym | 370 |
5.5.1. Uwagi ogólne | 370 |
5.5.2. Żądanie wszczęcia postępowania administracyjnego | 371 |
5.5.2.1. Uwagi wprowadzające | 371 |
5.5.2.2. Dopuszczalność odmowy wszczęcia postępowania, którego żąda prokurator | 373 |
5.5.2.3. Spór o datę wszczęcia postępowania zainicjowanego wnioskiem prokuratora | 375 |
5.5.3. Sprzeciw od decyzji ostatecznej | 377 |
5.5.3.1. Istota sprzeciwu | 377 |
5.5.3.2. Niedopuszczalność sprzeciwu i niedopuszczalność wszczęcia postępowania w trybie wskazanym sprzeciwem | 377 |
5.5.3.3. „Samodzielność” sprzeciwu jako środka prawnego od ostatecznej decyzji administracyjnej | 378 |
5.5.3.4. Rodzaje sprzeciwów prokuratora i obowiązki organu administracji, do którego kierowany jest sprzeciw | 380 |
5.5.3.5. Właściwość prokuratora do wniesienia sprzeciwu | 381 |
5.5.3.6. Zakres temporalny prokuratorskiego sprzeciwu | 383 |
5.5.3.7. Sprzeciw prokuratora a milczące załatwienie sprawy | 384 |
5.5.3.8. Sprzeciw a skarga do sądu administracyjnego | 387 |
5.5.3.9. Sprzeciw prokuratora a inne rodzaje sprzeciwów przewidziane przepisami kodeksu i ustaw szczególnych | 389 |
5.5.4. Efektywność sprzeciwu oraz innych kodeksowych środków prawnych przysługujących prokuratorowi w postępowaniu administracyjnym | 391 |
5.6. Rzecznik Praw Obywatelskich i Rzecznik Praw Dziecka jako podmioty działające na prawach przysługujących prokuratorowi | 394 |
5.6.1. Uwagi wprowadzające | 394 |
5.6.2. Rzecznik Praw Obywatelskich w systemie organów ochrony prawnej | 395 |
5.6.3. Uprawnienia procesowe Rzecznika Praw Obywatelskich w postępowaniu administracyjnym | 397 |
5.6.3.1. Właściwość Rzecznika oraz cel przyznania mu uprawnień procesowych | 397 |
5.6.3.2. Źródła informacji o sprawach, ich badanie oraz selekcja | 399 |
5.6.3.3. Udział Rzecznika Praw Obywatelskich w postępowaniu administracyjnym na prawach przysługujących prokuratorowi | 400 |
5.6.3.4. Problematyka sprzeciwu jako środka interwencji Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawach administracyjnych | 402 |
5.6.4. Rzecznik Praw Dziecka | 404 |
5.6.5. Inne podmioty na prawach strony o uprawnieniach procesowych prokuratora | 405 |
5.7. Inne podmioty na prawach strony występujące w postępowaniu administracyjnym | 406 |
ROZDZIAŁ 6. Organizacja społeczna w postępowaniu administracyjnym | 408 |
6.1. Uwagi wprowadzające | 413 |
6.2. Cel udziału organizacji społecznej w postępowaniu administracyjnym – kontrola społeczna w społeczeństwie obywatelskim | 416 |
6.3. Pojęcie organizacji społecznej | 418 |
6.4. Formy organizacyjnoprawne organizacji społecznych | 429 |
6.4.1. Stowarzyszenie | 429 |
6.4.2. Fundacja | 431 |
6.4.3. Organizacje zawodowe | 434 |
6.4.4. Organizacje samorządowe | 435 |
6.4.5. Organizacje społeczne działające na podstawie odrębnych ustaw | 438 |
6.5. Problem statusu spółdzielni jako organizacji społecznych | 439 |
6.6. Organizacje społeczne a organizacje pozarządowe | 442 |
6.7. Udział organizacji społecznej w postępowaniu administracyjnym w roli podmiotu na prawach strony | 447 |
6.7.1. Inicjatywy procesowe organizacji społecznej. Uwagi wstępne | 447 |
6.7.2. Uprawnienie organizacji społecznej do wystąpienia z wnioskiem o wszczęcie postępowania administracyjnego | 451 |
6.7.3. Uprawnienie organizacji społecznej do wystąpienia z wnioskiem o dopuszczenie do udziału w postępowaniu administracyjnym | 455 |
6.7.4. Tryb i forma rozpatrzenia wniosku organizacji społecznej | 462 |
6.7.4.1. Postępowanie incydentalne w sprawie żądania organizacji społecznej | 462 |
6.7.4.2. Przesłanki udziału organizacji społecznej w postępowaniu administracyjnym jako podmiotu na prawach strony | 466 |
6.7.4.3. Istota postanowienia wydawanego na podstawie art. 31 § 2 k.p.a. oraz podmioty legitymowane do jego zaskarżenia | 479 |
6.7.5. Pozycja procesowa organizacji społecznej uczestniczącej w postępowaniu administracyjnym jako podmiot na prawach strony | 486 |
6.7.6. Powiadomienie organizacji społecznej przez organ administracji o wszczęciu postępowania administracyjnego | 494 |
6.8. Przedstawienie przez organizację społeczną stanowiska w sprawie | 496 |
6.9. Przepisy szczególne regulujące udział organizacji społecznej w postępowaniu administracyjnym jako podmiotu na prawach strony | 499 |
ROZDZIAŁ 7. Inni uczestnicy postępowania administracyjnego | 504 |
7.1. Uwagi ogólne | 506 |
7.2. Biegły | 507 |
7.2.1. Pojęcie biegłego | 507 |
7.2.2. Kwalifikacje biegłego | 509 |
7.2.3. Powołanie biegłego | 511 |
7.2.4. Opinia biegłego | 515 |
7.2.5. Jednostka naukowa (badawcza) jako podmiot wydający opinię w toku postępowania administracyjnego | 516 |
7.3. Świadek | 517 |
7.3.1. Pojęcie świadka, jego rola w postępowaniu administracyjnym i forma składanych przez niego zeznań | 517 |
7.3.2. Zdolność do występowania w postępowaniu administracyjnym w charakterze świadka | 520 |
7.3.2.1. Uwagi ogólne | 520 |
7.3.2.2. Ograniczenia zdolności do występowania w charakterze świadka wynikające z art. 82 k.p.a. | 521 |
7.3.2.3. Ograniczenie zdolności mediatora do pełnienia roli świadka w postępowaniu administracyjnym | 524 |
7.3.2.4. Wyłączenia w zakresie zdolności do występowania w charakterze świadka wynikające z przepisów prawa międzynarodowego | 524 |
7.3.3. Uprawnienia i obowiązki świadka w postępowaniu administracyjnym | 526 |
7.3.3.1. Obowiązek złożenia przez świadka zeznań | 526 |
7.3.3.2. Prawo uchylenia się od obowiązku złożenia zeznań w charakterze świadka i prawo świadka do odmowy odpowiedzi na pytania | 529 |
7.4. Mediator | 532 |
7.4.1. Rola mediatora w postępowaniu administracyjnym | 532 |
7.4.2. Wymagania względem mediatora | 533 |
7.4.3. Uprawnienia i obowiązki mediatora związane z prowadzeniem mediacji | 534 |
7.5. Osoby i podmioty trzecie w postępowaniu administracyjnym | 535 |
7.5.1. Osoby trzecie (osoby zainteresowane) | 535 |
7.5.2. Osoby trzecie zobowiązane do okazania przedmiotu oględzin | 538 |
7.5.3. Inne podmioty | 538 |