Psychologia religii

1 opinia

Format:

epub, mobi

RODZAJ DOSTĘPU

84,00

Format: epub, mobi

Cena początkowa:

Najniższa cena z 30 dni: 42,00 zł  


84,00

w tym VAT

Pomimo postępującej sekularyzacji religia i religijność pozostają ważnymi czynnikami zarówno w życiu pojedynczego człowieka, jak też i całych społeczeństw – zbyt ważnymi, by psychologia mogła je pominąć. Jednocześnie głęboka niewiedza w sprawach wiary, panująca w światopoglądowo pluralistycznym i silnie zsekularyzowanym społeczeństwie, sprzyja też w pewnej mierze przesądom w stosunku do „praktykujących wierzących”. Psychologia, która w szerszych grupach społecznych mogła pogłębić zrozumienie problemów psychicznych, mogłaby poprzez swoje badania przyczynić się zarówno u studentów psychologii, ludzi zawodowo pracujących w poradnictwie, jak też i w świadomości społecznej w ogóle do głębszego zrozumienia dla religijnych przeżyć, zachowań i religijnego myślenia.
Bernhard Grom proponuje systematyczne, wierne standardom psychologii naukowej objaśnienie bogactwa religijnych przekonań, motywacji, emocji a nawet odmiennych stanów świadomości. Analizuje religijność jako element osobowości, zgłębiając różnorodność jej motywów oraz zależności między wiarą a innymi aspektami życia (jak zdrowie, dobrostan psychiczny czy gotowość do zachowań prospołecznych). Osobną część podręcznika poświęca Autor społecznym aspektom doświadczenia religijnego.


Rok wydania2019
Liczba stron336
KategoriaReligioznawstwo
WydawcaWydawnictwo Naukowe PWN
ISBN-13978-83-01-21202-5
Numer wydania2
Język publikacjipolski
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  Wprowadzenie tłumacza do drugiego wydania polskiego     9
  Wstęp. Jaki cel stawia sobie psychologia religii? 11
    Psychologia religii – psychologizm – psychologia pastoralna    12
    Co jest religijne, a co duchowe?    15
    Różnorodność religijności wyjaśnianej w „koherentnym eklektyzmie”    16
    Psychologia religii jako nauka o układzie nerwowym i jako „neuroteologia”?     17
  Cześć pierwsza 21
  Religijność jako element osobowości. Jej przeważające czynniki intrapsy chiczne    21
    Różnorodność form religijności – badania kwestionariuszami wielowymiarowymi    23
    Religijność: wewnętrzna czy zewnętrzna?    24
    Religijność ujęta wielowymiarowo jako zgodność z prawdami wiary, praktyka wiary, doświadczenie wiary, wiedza na temat wiary i konsekwencje płynące z wiary?    27
  Rozdział 1 29
  Religijność w różnorodności motywów wewnętrznych     29
  Sekcja 1. Motywy – ile i jakie? Dyskusja historyczno-systematyczna    33
  I. Religijność – szukanie ochrony? Stanowisko teorii instynktów Iwana P. Pawłowa     33
  II. Religijność – nadzieja na nieśmiertelność? Stanowisko Bronisława Malinowskiego oraz teorii opanowywania trwogi    35
  III. Religijność – natręctwo i regresyjne pragnienie ochrony? Stanowisko psychoanalityczej koncepcji Sigmunda Freuda    38
    Religijność jako natręctwo i wina    38
    Kompleks Edypa, poczucie winy, zwierzę totemiczne, idea Boga-Ojca    40
    Religijność jako regresyjne pragnienie ochrony ze strony wszechmocnego ojca?     42
    Ocena hipotezy o nerwicy natręctw    45
    Ocena hipotezy o regresji i hipotezy o spełnieniu pragnień    46
  IV. Religijność – problem poczucia własnej wartości? Stanowisko teorii relacji z obiektem     48
  V. Religijność – z potrzeby bliskości i bezpieczeństwa? Stanowisko teorii przywiązania    50
    Ocena stanowiska teorii przywiązania    52
  VI. Religijność – gotowość do interpretacji motywowanych ciekawością, kontrolą i wartością samego siebie? Stanowisko teorii atrybucji     53
    Ocena stanowiska teorii atrybucji     56
  VII. Religijność – zakorzeniona w pragnieniach, wartościach i w pytaniu o sens?
    Stanowisko wielości motywów Gordona W. Allporta    57
  Sekcja 2. Motywy decydujące o rozwinięciu się różnych przejawów religijności. Koncepcja heurystyczna    60
  I. Między sumiennością a skrupulatnością. Gotowość do samokontroli moralnej    62
    Sumienność – przy jakim udziale lęku?     66
    Perfekcjonizm z komponentem religijnym    68
    Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne w formie religijnej czy też z komponentem religijnym?    70
  II. Optymizm magiczny czy „religia okopu”? Dążenie do kontroli zewnętrznej ważnych zdarzeń życiowych oraz do radzenia sobie z sytuacjami trudnymi     74
    Czym jest dążenie do kontroli?    74
    Magia – kontrola za pomocą sił działających w dużym stopniu automatycznie    77
    Modlitwa prośby – między pasywnym oczekiwaniem kontroli zewnętrznej a radzeniem sobie z sytuacjami trudnymi     82
    „Religia okopu”    89
    Co sprawia, że religijne strategie radzenia sobie z sytuacjami trudnymi działają korzystnie?     89
    Radzenie sobie z ciężką chorobą fizyczną     93
    Radzenie sobie z lękiem    95
    „Siła Większa od nas samych” w programie Anonimowych Alkoholików    96
    Ekstatyczne poczucie bezpieczeństwa    98
    Radzenie sobie ze stratą w procesie żałoby     100
  III. Pozaspołeczne źródło pozytywnej bliskości emocjonalnej? Dążenie do poczucia pozytywnej wartości własnej    103
    Czym jest dążenie do poczucia pozytywnej wartości własnej?    104
    Kiedy religijność działa jako środek podtrzymania własnej wartości, a kiedy nie?    106
    Poczucie własnej wartości i obraz Boga oddziałują na siebie    112
    Jak problematyczne dążenie do doświadczenia własnej wartości może wpływać na religijność?    114
    Potrzeba uznania jako narcystyczne przekonanie o byciu wybranym    116
    Potrzeba uznania jako duma wynikająca z dokonań i z cnoty    119
    Fanatyzm oraz „przewartościowana idea” jako potwierdzenie własnej wartości?    119
  IV. Wielbienie ponad obowiązkiem i wyrachowaniem?
    Gotowość do dziękowania i uwielbienia     121
    Wdzięczność    122
    Uwielbienie     125
  V. Czy wiara czyni współczującym a współczucie wierzącym? Gotowość do wrażliwości prospołecznej i zachowań prospołecznych     127
    Zachowania prospołeczne     128
    Czy religijność sprzyja wrażliwości prospołecznej i zachowaniom prospołecznym?    129
    W jaki sposób religijność może sprzyjać zachowaniom prospołecznym?    131
    Co ogranicza lub uniemożliwia wpływ religijności?     135
    Uprzedzenia „religijne” a przemoc: czy religijność sprzyja zachowaniom antyspołecznym?     137
    Wrogość w stosunku do obcych – uprzedzenia o charakterze etnicznym i rasistowskim?    138
    Przemoc „religijna” – święta wojna?     140
  VI. Religijność określana jedynie przez emocje czy także przez poznanie?
    Zainteresowanie światopoglądem naukowym i logiczną koherencją    145
    Poznanie światopoglądowe jako ciekawość i myślenie problemowe    147
    Pragnienie koherencji logicznej: światopoglądowe badanie rzeczywistości    148
    Do jakiego stopnia przekonania religijne określane są przez poznanie?    149
    Autorytarne, emocjonalistyczne i intuicjonistyczne pojmowanie wiary    151
    Wyraźne stany pewności – refleksyjnie czy bezrefleksyjnie?    152
    Dogmatyzm – fundamentalizm    155
    Blok rozszerzający 1. Obrazy Boga – God concepts    162
    Odbicia różnorodności myślenia religijnego i przeżyć religijnych    162
    Wpływy kultury religijnej i nauczania religijnego    163
    Wpływy rodzinne i intrapsychiczne    164
    Obraz Boga a spostrzeganie rodziców     165
    Obraz Boga a styl przywiązania     167
    Obraz Boga a rola płciowa (gender)    168
    Obraz Boga, obraz siebie i inne cechy osobowości     168
    Próba interpretacji     170
    Blok rozszerzający 2. Jak rozwija się religijność?     172
    Co wiemy na temat rozwoju religijnego?    172
    Stanowiska wyjaśniające    175
  Rozdział 2 180
  Religijność w wielości form zrównoważonych i zaburzonych emocji    180
    Z historii badań: W. James – R. Otto – R. Stark – A. Greeley    180
  I. Co przesądza o religijnym charakterze uczuć religijnych?     183
    Przekonania religijne – czyste over-beliefs?     186
  II. Jakie techniki psychologiczne pobudzają przeżycia religijne?    187
    Ze strony komponentu poznawczego: jak religijne przekonania i symbole mogą inicjować przeżycie?     188
    Postawa ciała, gesty, muzyka: zakres komponentu ekspresji i komponentu motywacyjnego    194
    Kontrolowanie oddechu, post, halucynogeny: zakres komponentu neurofizjologicznego     196
  III. Ekstaza: stan wyjątkowy czy zaburzenie psychiczne?     198
    Ekstaza w kontekście psychoz    199
    Ekstaza w kontekście konfliktów emocjonalnych    200
    Ekstaza jako niepatologiczny stan wyjątkowy    202
  IV. Religijność w poważnych pod względem klinicznym stanach depresji     202
  V. Urojenia religijne chorujących na schizofrenię jako próba radzenia sobie z trudnościami     204
  Rozdział 3    208
  Religijność w różnorodności odmienny ch st anów ś wiadomości     208
    Dwie podstawowe zmiany świadomości ja    208
  I. Doświadczenia objawienia i doświadczenia opętania     209
    Doświadczenia objawienia, wizje i czynności przy udziale medium     210
    Wizje i głosy     211
    Grupa 1: wizje i głosy – spontanicznie i emocjonalnie     213
    Grupa 2: wizje i głosy – wywołane przez samego siebie i kompleksowe    215
    Pewna szczególna forma: doświadczenia z pogranicza śmierci    219
    Czynności automatyczne, czynności przy udziale medium (spirytyzm)    220
    Glosolalia – rodzaj mówienia automatycznego?     222
    Doświadczenia opętania     224
    Stygmatyzacja    227
  II. Mistyczne przeżycia zjednoczenia    228
    Wspólny rdzeń przeżyć mistycznych    231
    (1) Charakter inspiracyjny – „Już nie ja działam, lecz jedynie transcendentne”    234
    (2) „Rozpłynięcie się indywidualności” – „Już nie ja poznaję i jestem, lecz jedynie transcendentne”    236
    Różnorodność przeżyć mistycznych     239
  Rozdział 4    243
  Religijność a dobrostan subiektywny     243
  I. Czy religijność wpływa niekorzystnie na dobrostan subiektywny?     244
  II. Czy religijność wpływa korzystnie na dobrostan subiektywny?     245
    Czy religijność wzmacnia zadowolenie z życia i poczucie bycia szczęśliwym?    247
  III. Czy dobrostan subiektywny lub jego brak wpływa w określony sposób na religijność?    250
  Część druga    255
  Religijność w obszarze oddziaływania wpływów społecznych. warunki psychospołeczne i wzajemne oddziaływania 255
  Rozdział 5    257
  Religijność w obszarze napięcia między socjalizacją a samo wychowaniem     257
  I. Społeczne procesy uczenia się    260
    Uczenie się przez modelowanie (uczenie się przez obserwację)    260
    Uczenie się przez instruowanie     261
    Uczenie się przez wzmocnienie społeczne i przez potwierdzenie społeczne     262
  II. Indywidualne procesy uczenia się    264
    Uczenie się przez zrozumienie (wgląd)    264
    Uczenie się przez samowzmocnienie    264
    Uczenie się przez własną aktywność     265
  Rozdział 6 266
  Udział w życiu duchowej grupy: ubogacenie czy element ryzyka?     266
  I. Dyskusja na temat „kultów destruktywnych”    266
    Ubogacenie (zasoby) czy czynnik ryzyka?    268
    Dlaczego ludzie wstępują do duchowych grup?    270
  II. Propagowanie informacji i rekrutacja. Jakich potrzeb i motywów się dotyka?    272
  III. Grupa. Klimat, który daje oparcie czy uzależnia?     273
  IV. „Mistrz”. Relacja, która rozjaśnia czy ubezwłasnowolnia?    275
  V. Szkolenie. Wpływ pobudzający czy narzucający nową tożsamość?     279
    Pomocne towarzyszenie    281
  Suplement: Czy przeżycia religijne są zakorzenione w archetypach nieświadomości zbiorowej?    283
  Wykaz litera tury    289
  Spis tabel i rycin     317
  Spis opisu przypadków    318
  Indeks osób     319
  Indeks pojęć    330
  O Autorze    336
RozwińZwiń