EBOOKI WYDAWCY
Koszyk
Bezpieczeństwo w pracowni chemicznej
Autor:
Wydawca:
Format:
ibuk
Książka powstała z myślą o bezpiecznym prowadzeniu eksperymentów chemicznych w szkołach różnego stopnia.
W pierwszych sześciu rozdziałach opisano reguły bezpiecznej pracy w laboratorium szkolnym, niebezpieczne reakcje chemiczne, wybuchy i niewybuchy materiałów, ryzyko użycia niektórych substancji wybuchowych, eksplozje preparatów oraz podano zajmujące zadania o regułach bezpiecznej pracy chemika. W dalszej części przedstawiono gry dydaktyczne dotyczące bezpieczeństwa pracy laboratoryjnej, a następnie wymieniono pytania testowe oraz podano odpowiedzi do zadań i testów o zasadach bezpiecznej pracy chemika.
Cennym uzupełnieniem książki jest wykaz literatury dla ucznia i nauczyciela oraz wybrane ustawy i rozporządzenia. Podręcznik jest przeznaczony dla młodzieży szkół podstawowych, średnich i studentów pierwszych lat studiów, dla nauczycieli, dydaktyków i wykładowców chemii.
Plik pdf ma postać skanów co uniemożliwia przeszukiwanie tekstu.
| Rok wydania | 2008 |
|---|---|
| Liczba stron | 330 |
| Kategoria | Chemia ogólna |
| Wydawca | Wydawnictwo WNT |
| ISBN-13 | 978-83-204-3433-0 |
| Numer wydania | 1 |
| Język publikacji | polski |
| Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
| Przedmowa | 11 |
| Nie dla szkoły, lecz dla życia się uczymy | 15 |
| 1. Wiedza, praktyka i przepisy prawne | 21 |
| 1.1. Potrzeba zdrowego rozsądku i dobrego przykładu | 22 |
| 1.2. Nieznajomość prawa nie zwalnia od odpowiedzialności | 23 |
| 1.3. Jak sobie pościelesz... czyli o przygotowaniu pracowni do zajęć | 24 |
| 1.4. Dobre planowanie to połowa sukcesu | 27 |
| 1.5. Ile jest warte życie, czyli o materiałach niebezpiecznych | 29 |
| 1.6. O potrzebie klasyfikacji i oznaczania materiałów niebezpiecznych | 30 |
| 1.7. Co dziś mamy w karcie (charakterystyki) | 32 |
| 1.8. Nie ma substancji bezpiecznych, czyli krótko o truciznach | 34 |
| 1.9. Trochę informacji o dawkach substancji | 36 |
| 1.10. Wielkości dawek, wskaźniki szkodliwości, stężenia dopuszczalne | 38 |
| 1.11. Nie tylko dawka | 40 |
| 1.12. Niech będzie zachowany umiar (zwłaszcza przy zakupach odczynników) | 42 |
| 1.13. Na co szczególnie uważać przy zamawianiu odczynników | 44 |
| 1.14. Kancerogeny, teratogeny, mutageny | 46 |
| 1.15. Nie ciągnij tygrysa za ogon, czyli o materiałach radioaktywnych | 49 |
| 1.16. Transport i przenoszenie substancji oraz preparatów chemicznych | 50 |
| 1.17. Jaki pan - taki kram, czyli o przechowywaniu odczynników | 51 |
| 1.18. Ach, te niezgodne odczynniki! | 54 |
| 1.19. Etykieta konieczna nie tylko na dworze królewskim | 56 |
| 1.20. EHI Kłopotliwi nieznajomi | 57 |
| 1.21. Nasze drogie odpady chemiczne | 58 |
| 1.22. Odpady niebezpieczne | 60 |
| 1.23. Przechowywanie niebezpiecznych odpadów ciekłych i stałych | 63 |
| 1.24. Zapoznaj się, zrozum, zastosuj, czyli o instruktażu BHP | 68 |
| 2. Reguły bezpiecznej pracy chemika w historii i historyjkach | 73 |
| 2.1. Gdy nie znano reguł bezpiecznej pracy w laboratorium | 74 |
| 2.2. W pracowni chemicznej nie pozwalaj sobie na nieuwagę | 74 |
| 2.3. W trakcie eksperymentów zachowuj jak największą ostrożność | 76 |
| 2.4. Nigdy nie pracuj sam w laboratorium | 77 |
| 2.5. Pracownia chemiczna to nie miejsce na niemądre żarty | 78 |
| 2.6. Wykonuj tylko wskazane doświadczenia, zgodnie z instrukcjami | 79 |
| 2.7. W pracowni chemicznej noś okulary ochronne | 81 |
| 2.8. Przy pracy w laboratorium używaj środków ochrony osobistej | 84 |
| 2.9. Używaj czystych naczyń i sprawnego sprzętu | 86 |
| 2.10. Nie używaj przeterminowanych odczynników | 87 |
| 2.11. Nie wykonuj zbyt wielu czynności lub doświadczeń naraz | 88 |
| 2.12. Sprawdzaj sprzęt przed reakcją chemiczną i nie zostawiaj go bez opieki | 89 |
| 2.13. Nie spożywaj pokarmów w laboratorium | 90 |
| 2.14. Nie próbuj rozpoznawać odczynników na podstawie smaku | 91 |
| 2.15. Zapach substancji badaj ostrożnie, nie rób głębokiego | 92 |
| 2.16. Nie nachylaj się nad naczyniem, w którym zachodzi reakcja chemiczna | 93 |
| 2.17. Prace z substancjami toksycznymi, łatwopalnymi lub o niemiłym zapachu prowadź pod wyciągiem | 95 |
| 2.18. Nie zamykaj hermetycznie naczynia z reagującą substancją | 96 |
| 2.19. Wlewaj zawsze kwas do wody - nigdy na odwrót | 97 |
| 2.20. Zachowaj szczególną ostrożność przy pracach z rtęcią | 99 |
| 2.21. Bądź uważny przy pracach z metalami ciężkimi | 103 |
| 2.22. Uprzątnij rozlany lub rozsypany odczynnik | 105 |
| 2.23. Jak najmniej odpadów chemicznych w pracowni | 106 |
| 2.24. W razie wypadku zachowaj spokój | 108 |
| 3. Zrób to sam, czyli o bezpiecznym wykonywaniu niektórych czynności laboratoryjnych | 111 |
| 3.1. Odczytywanie etykiet | 112 |
| 3.2. Przelewanie cieczy | 113 |
| 3.3. Dozowanie odczynników chemicznych | 114 |
| 3.4. Niebezpieczeństwa pipetowania ustami | 115 |
| 3.5. Mycie i suszenie szklanych naczyń laboratoryjnych | 117 |
| 3.6. Ogrzewanie cieczy łatwopalnych | 118 |
| 3.7. Używanie palnika - niezbędna ostrożność | 119 |
| 3.8. Sprawdzanie czystości gazów palnych przed ich zapaleniem | 120 |
| 3.9. Aparat Kippa - użyteczny, ale nie zawsze bezpieczny | 122 |
| 3.10.Pochłanianie niebezpiecznych gazów | 124 |
| 3.11.Doświadczenia pod zmniejszonym lub zwiększonym ciśnieniem | 125 |
| 3.12. Bezpieczne obchodzenie się z butlami gazowymi | 126 |
| 4. Niebezpieczne reakcje chemiczne, wybuchy i niewybuchy | 129 |
| 4.1. Pasja mija, skutki zostają | 130 |
| 4.1.1. Dawniejsze chemiczne hobby a dzisiejsza chemofobia | 130 |
| 4.1.2. Pasje, odpowiedzialność i kariery życiowe | 131 |
| 4.1.3. Żaden zbiór reguł nie gwarantuje pełnego bezpieczeństwa | 132 |
| 4.1.4. Ekrany ochronne konieczne podczas pokazów pirotechnicznych | 133 |
| 4.1.5. Sens demonstrowanych doświadczeń | 134 |
| 4.1.6. Znajomość właściwości stosowanych substancji | 135 |
| 4.1.7. Niebezpieczeństwo zanieczyszczonych odczynników | 135 |
| 4.1.8. Przepisy z Internetu | 135 |
| 4.1.9. Środki ochrony indywidualnej | 137 |
| 4.1.10. Dostęp do odczynników | 138 |
| 4.1.11. Plan na wypadek nieoczekiwanych sytuacji | 139 |
| 4.1.12. Zachowanie substancji względem wody | 140 |
| 4.1.13. Każda substancja jest inna | 141 |
| 4.1.14. Elektryczność statyczna | 141 |
| 4.1.15. Sprzęty z nieiskrzących materiałów | 142 |
| 4.1.16. Wystarczy mała ilość materiału wybuchowego | 142 |
| 4.1.17. Próba z małą ilością materiału wybuchowego | 143 |
| 4.1.18. Mieszanie składników | 144 |
| 4.1.19. Pyły materiałów wybuchowych | 144 |
| 4.1.20. Reguły bezpieczeństwa | 145 |
| 4.2. Niektóre substancje wybuchowe i towarzyszące im ryzyko | 146 |
| 4.2.1. Związki chemiczne zawierające azot | 146 |
| 4.2.2. Chlorany | 150 |
| 4.2.3. Nadtlenki | 154 |
| 4.2.4. Inne substancje wybuchowe | 160 |
| 4.3. Eksplozje gazów | 164 |
| 4.3.1. Czy tlen jest wybuchowy? | 164 |
| 4.3.2. Wybuchy gazu ziemnego | 165 |
| 4.3.3. Butle z gazami | 168 |
| 4.4. Kilka „wystrzałowych" eksperymentów | 169 |
| 4.4.1. Proszek piorunujący | 169 |
| 4.4.2. Fotochemiczna synteza chlorowodoru | 170 |
| 4.4.3. Wybuch gazu piorunującego w bańkach mydlanych | 173 |
| 4.4.4. Reakcja soli Bertholleta z cukrem | 174 |
| 5. Błędy, pomyłki i pierwsza pomoc | 177 |
| 5.1. Zagrożeń można uniknąć | 178 |
| 5.2. Panika niewskazana | 180 |
| 5.3. Wybuchy, stłuczone szkło i zranienia | 181 |
| 5.4. Cnota roztropności a pożary | 185 |
| 5.5. Palne gazy, rozpuszczalniki i oparzenia termiczne | 190 |
| 5.6. Pamiętaj chemiku młody...czyli o oparzeniach kwasami | 193 |
| 5.7. Amoniakowa fontanna a oparzenia zasadami | 195 |
| 5.8. Litowce- gdy woda staje się niebezpieczna | 196 |
| 5.9. Chlor i brom – podstępne fluorowce | 201 |
| 5.10. Reakcje samoprzyspieszające a zatrucia gazami | 204 |
| 5.11. Nie bądź „szczurem laboratoryjnym" - zatrucia drogą pokarmową | 208 |
| 5.12. „Elektryka prąd nie tyka", chemik musi uważać: porażenia elektryczne | 212 |
| 5.13. Odmrożenia równie niebezpieczne jak oparzenia | 214 |
| 6. O regułach bezpieczeństwa z uśmiechem | 221 |
| 6.1. Niebezpieczeństwa reguł bezpieczeństwa | 222 |
| 6.2. Przykazanie siódme - nie kradnij! | 222 |
| 6.3. Gdy sąsiadów nie ma w domu | 223 |
| 6.4. Małpa w laboratorium | 224 |
| 6.5. Spragniony student | 225 |
| 6.6. Sprytny chemik | 225 |
| 6.7. Ryzyko zawodowe | 226 |
| 6.8. Uśmiech z Internetu | 227 |
| 7. Zajmujące zadania o regułach bezpiecznej chemika | 231 |
| 7.1. Interesujące zadania - trwalsza wiedza | 232 |
| 7.2. O rozbitej kolbie | 232 |
| 7.3. O podstępnym szklanym dzwonie | 233 |
| 7.4. O uniwersalnym adsorbencie | 233 |
| 7.5. O toksycznym tlenku azotu | 234 |
| 7.6. O wybuchającym gazometrze | 234 |
| 7.7. O zagadkowych dziurach | 235 |
| 7.8. O pękniętej probówce | 235 |
| 7.9. O wywabiaczu plam | 236 |
| 7.10. O niebezpiecznym wodorosiarczku sodu | 237 |
| 7.11. O zdarzeniu w laboratorium studenckim | 238 |
| 7.12.O kofeinie w coca-coli | 239 |
| 7.13. O nocnym wybuchu | 240 |
| 7.14.O nieszczęściu w łazience | 240 |
| 7.15.O wypadku przy transporcie chemikaliów | 241 |
| 7.16.O podstępnym roztworze | 241 |
| 7.17.O utraconym estrze | 242 |
| 7.18.O trującym chlorze | 242 |
| 7.19.O toksycznych odpadach w Morzu Czarnym | 243 |
| 7.20.O indykatorze odpadów komunalnych | 243 |
| 7.21.O niebezpieczeństwach mieszania różnych substancji | 243 |
| 7.22.O przypadkowym zmieszaniu substancji raz jeszcze | 244 |
| 7.23.O zapachu zgniłych jaj | 244 |
| 7.24.O barwieniu płomienia | 245 |
| 7.25.O płonącym banknocie | 245 |
| 7.26.O tym co pewniejsze: nos czy wartość NDSCh | 246 |
| 8. Gry dydaktyczne dotyczące bezpieczeństwa pracy laboratoryjnej | 247 |
| 8.1. Gra o bezpieczeństwo | 248 |
| 8.2. Gra dydaktyczna „Śledztwo inspektora BHP" | 248 |
| 8.3. Gra czynnościowa „Unikaj oparzeń chemicznych" | 250 |
| 8.4. Gra dydaktyczna „Zostań ekspertem od substancji i preparatów niebezpiecznych" | 251 |
| 8.5. Gra dydaktyczna „Odczynnik tygodnia" | 251 |
| 8.6. Gra planszowa „Rozmieść prawidłowo odczynniki" | 253 |
| 9. Bezpieczeństwo na sto dwa – pytania i zadania testowe | 255 |
| 10. Odpowiedzi do zadań o zasadach bezpiecznej pracy chemika | 271 |
| 11. Odpowiedzi do pytań i zadań testowych z zasad bezpieczeństwa w szkolnym gabinecie chemicznym | 287 |
| Bibliografia | 291 |
| Dodatki | 305 |
| I. Niektóre znaki ewakuacyjne | 306 |
| II. Znaki bezpieczeństwa: ochrona i higiena pracy | 307 |
| III. Tablice urządzeń elektrycznych | 308 |
| IV. Znaki ochrony przeciwpożarowej | 309 |
| V. Wyposażenie apteczki w szkolnej pracowni chemicznej | 310 |
| VI. Klasyfikacja substancji i preparatów niebezpiecznych, ich oznakowanie oraz charakterystyka | 312 |
| VII. Zwroty R wskazujące rodzaj zagrożenia i ich numery | 317 |
| VIII. Zwroty S określające warunki bezpiecznego stosowania substancji niebezpiecznej lub preparatu niebezpiecznego | 323 |
| IX. Wzór karty charakterystyki substancji niebezpiecznej lub preparatu niebezpiecznego | 325 |
| X. Wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń wybranych związków chemicznych | 326 |
| XI. Wykaz odczynników najczęściej używanych w szkołach wraz z symbolami zagrożenia, zwrotami zagrożenia R i z bezpieczeństwa S | 330 |
| XII. Niektóre odczynniki rakotwórcze (kancerogenne) (lista A) odczynniki podejrzewane o takie działanie (lista B) oraz wybrane substancje mutagenne | 335 |
| XIII. Niektóre substancje niekompatybilne (niezgodne) | 336 |
| XIV. Sposób magazynowania materiałów z podziałem na grupy zagrożenia | 339 |
| XV. Zasady neutralizacji i utylizacji i niektórych odpadów spotykanych w szkolnych pracowniach chemicznych | 340 |
| XVI. Odporność chemiczna niektórych rodzajów rękawic | 342 |
| XVII. Niektóre niebezpieczne reakcje chemiczne | 343 |
| XVIII. Główne klasy związków tworzących nadtlenki | 347 |
| XIX. Karty do gry dydaktycznej „Rozmieść prawidłowo odczynniki" | 349 |
| Odpowiedzi do gry dydaktycznej „Rozmieść prawidłowo odczynniki" | 350 |
| Skorowidz rzeczowy | 353 |
| Indeks nazwisk | 367 |