EBOOKI WYDAWCY
System polityczny Unii Europejskiej
Autor:
Wydawca:
Format:
ibuk
Czego nauki polityczne uczą nas o Unii Europejskiej?
Czego Unia Europejska uczy nas w dziedzinie nauk politycznych?
Całościowa i nowatorska analiza organizacji i funkcjonowania Unii Europejskiej. Autor założył, że Unia Europejska to w pełni funkcjonujący systemem polityczny. Kładzie nacisk na funkcjonalny aspekt: analizuje role i możliwości poszczególnych uczestników, pokazuje zależności i powiązania pomiędzy instytucjami, ich rolę i kompetencje, wskazuje na grę interesów w ramach Unii Europejskiej. I część poświęcona jest władzy wykonawczej, prawodawczej i sądowniczej, II część – obywatelom, opinii publicznej oraz wyborom i reprezentacji, III część – procesom politycznym właściwym Unii.
Celem tej książki jest wyjaśnienie, jak obecnie działa UE. Do kogo ostatecznie należy władza wykonawcza? W jakich sytuacjach Parlament Europejski (PE) ma wpływ na proces legislacyjny? Czy Trybunał Sprawiedliwości jest poza kontrolą polityczną? Dlaczego niektórzy obywatele popierają istnienie instytucji centralnych, a inni są im przeciwni? Jaki wpływ na wybór polityk mają partie polityczne i wyniki głosowań wyborczych? Dlaczego niektóre grupy społeczne mają większy wpływ na agendę polityczną UE niż inne? Czy polityki kształtujące wspólny rynek mają charakter deregulacyjny, czy zachodzi zjawisko „reregulacji”? Kto traci, a kto zyskuje w procesie wydatków budżetowych? Jakie są polityczne konsekwencje integracji ekonomicznej i walutowej? Czy polityka UE rozszerza i chroni prawa i wolność obywateli? Wreszcie, w jakiej mierze instytucje centralne UE mogą mówić jednym głosem na arenie światowej?
(Fragment tekstu)
[...] z książki mogą skorzystać przede wszystkim studenci, rozmaitych kierunków: prawa, politologii, socjologii, europeistyki. Każdy bowiem znajdzie coś, co pozwoli mu rozszerzyć perspektywę spojrzenia na fenomen integracji.
(Fragment recenzji dr hab. Katarzyny Sobolewskiej-Myślik)
| Liczba stron | 584 |
|---|---|
| Wydawca | Wydawnictwo Naukowe PWN |
| ISBN-13 | 978-83-01-16306-8 |
| Numer wydania | 1 |
| Język publikacji | polski |
| Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
-12%
-20%
-30%
-20%
Spis treści
| Wstęp do wydania drugiego | 13 |
| Wstęp do wydania pierwszego | 15 |
| Spis tabel i wykresów | 19 |
| Wykaz skrótów | 23 |
| 1. Wstęp: System polityczny UE | 27 |
| Działanie systemu politycznego UE | 32 |
| Aktorzy, instytucje i wyniki procesu politycznego: podstawy współczesnych nauk politycznych | 39 |
| Teorie integracji europejskiej i polityki UE | 42 |
| Podział kompetencji politycznych w UE: „umowa konstytucyjna” | 47 |
| Struktura książki | 52 |
| CZĘŚĆ I. PODZIAŁ WŁADZ | 53 |
| 2. Władza wykonawcza | 55 |
| Teorie władzy wykonawczej, delegowanie i swoboda w korzystaniu z uprawnień | 55 |
| Zakres władzy Rady UE i państw członkowskich | 59 |
| Traktaty i reformy traktatów: zamierzona i niezamierzona delegacja władzy | 60 |
| Rada Europejska: pierwszeństwo wpływu na politykę UE i „otwarta metoda koordynacji” | 64 |
| Koordynacja procesu tworzenia polityki UE przez państwa członkowskie: „fuzja” i „europeizacja” | 68 |
| Zakres władzy Komisji Europejskiej | 70 |
| Gabinet polityczny: główna instytucja wykonawcza UE | 71 |
| System administracyjny UE | 77 |
| Instytucje regulacyjne: organizacje typu quango | 80 |
| System komitologii: współdziałanie podwójnej egzekutywy | 84 |
| Procedury w systemie komitologii | 85 |
| Konflikt międzyinstytucjonalny w wyborze i działaniu procedur | 87 |
| Demokratyczne mechanizmy kontroli egzekutywy UE | 90 |
| Odpowiedzialność polityczna: wybór i wotum nieufności wobec Komisji | 91 |
| Odpowiedzialność administracyjna: kontrola parlamentarna i transparencja | 94 |
| Organizacja władzy wykonawczej w UE | 97 |
| Zapotrzebowanie na rząd unijny: delegacja selektywna państw członkowskich | 97 |
| Wkład rządu unijnego: preferencje Komisji, przedsiębiorczość i wpływy | 100 |
| Podsumowanie: polityka podwójnej egzekutywy | 102 |
| 3. Władza prawodawcza | 104 |
| Teorie koalicji legislacyjnych i organizacji systemu władzy prawodawczej | 104 |
| Ewolucja systemu legislacyjnego UE | 109 |
| Polityka legislacyjna w Radzie | 112 |
| Tworzenie agendy: prezydencja Rady, rady sektorowe i komitety | 113 |
| Sposoby głosowania i sojusze polityczne w Radzie UE | 117 |
| Polityka legislacyjna w Parlamencie Europejskim | 122 |
| Zachowania członków PE: reelekcja i awanse w PE, polityka parlamentarna | 123 |
| Tworzenie agendy: kierownictwo, frakcje polityczne i komisje parlamentarne | 124 |
| Tworzenie koalicji | 131 |
| Negocjacje prawodawcze pomiędzy Radą a PE | 134 |
| Teoretyczne modele systemu dwuizbowego UE | 138 |
| Empiryczny dowód władzy Parlamentu | 141 |
| Podsumowanie: duża złożoność znanej polityki | 144 |
| 4. Władza sądownicza | 146 |
| Polityczne teorie konstytucji i sądów | 146 |
| System prawny UE i Europejski Trybunał Sprawiedliwości | 151 |
| Skład i działanie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości | 152 |
| Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości | 155 |
| Konstytucjonalizacja UE | 157 |
| Bezpośrednia skuteczność: prawo UE jako prawo dla obywateli UE | 157 |
| Nadrzędność: prawo UE jako prawo pierwszego rzędu? | 158 |
| Integracja przez prawo i konstytucjonalizm ekonomiczny | 160 |
| Cechy quasi-państwowe: zewnętrzna suwerenność i wewnętrzny przymus | 161 |
| Kompetenz-Kompetenz: kontrola sądowa w konflikcie kompetencyjnym | 163 |
| Przenikanie prawa unijnego do narodowych systemów prawnych | 165 |
| Ilościowo: wykorzystanie orzeczeń ETS w trybie prejudycjalnym przez sądy | 165 |
| Jakościowo: akceptacja systemu prawnego UE przez sądy krajowe | 169 |
| Polityka sądownicza UE | 172 |
| Formalizm prawny i kultura prawna | 172 |
| Aktywizm Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości | 174 |
| Strategiczne działania sądów krajowych: delegacja władzy i rywalizacja sądów | 175 |
| Interesy prywatne: inni uczestnicy w ETS | 177 |
| Strategiczne działania rządów narodowych | 179 |
| Podsumowanie: niepewny los czy rodząca się równowaga? | 181 |
| CZĘŚĆ II. POLITYKA | 185 |
| 5. Opinia publiczna | 187 |
| Teorie społecznych podstaw polityki | 187 |
| Opinia publiczna wobec UE: koniec konsensu permisywnego | 189 |
| Integracja słabsza czy mocniejsza: dobra czy zła Europa? | 192 |
| Podziały narodowe | 192 |
| Konflikty ponadnarodowe: interesy grup społecznych | 198 |
| Inne podziały ponadnarodowe: wiek, wykształcenie, płeć, religia, elitarność v. egalitaryzm | 203 |
| Kierunek dla Europy: Europa prawicowa czy lewicowa? | 208 |
| Powiązania wyborcze: łączenie dwóch wymiarów Unii | 212 |
| Podsumowanie: UE jako społeczeństwo pluralistyczne | 215 |
| 6. System demokratyczny, partie polityczne i wybory | 217 |
| System demokratyczny: wybór partii, liderów partyjnych i polityki partyjnej | 217 |
| „Deficyt demokracji” | 219 |
| Partie polityczne: konkurencja międzypartyjna i organizacja partii | 223 |
| Partie narodowe a wspólna Europa | 225 |
| Partie polityczne na szczeblu europejskim | 228 |
| Wybory: wybory do PE i referenda w UE | 235 |
| Wybory do PE: rywalizacja na poziomie narodowym czy europejskim? | 235 |
| Referenda dotyczące członkostwa w UE i reformy traktatów | 239 |
| W kierunku bardziej demokratycznej Unii? | 245 |
| Parlament większościowy i/lub z większym zakresem władzy | 245 |
| Wybory Komisji: parlamentarne czy prezydencjalne? | 246 |
| Podsumowanie: w kierunku bardziej demokratycznego rządu UE? | 249 |
| 7. Reprezentacja interesów politycznych | 251 |
| Teorie polityk prowadzonych przez grupy nacisku | 251 |
| Lobbing na poziomie Europy: grupy nacisku i tworzenie polityki w UE | 255 |
| Biznesowe grupy nacisku: firmy jako aktorzy polityczni | 257 |
| Związki zawodowe, interesy publiczne i ruchy społeczne | 260 |
| Interesy terytorialne: u źródeł wielopoziomowego systemu rządów | 265 |
| Interesy narodowe i kartele w UE | 268 |
| Proces reprezentacji interesów | 270 |
| Przyczyny reprezentacji interesów: globalizacja i europeizacja | 270 |
| Przyczyny większej dostępności UE: zapotrzebowanie na specjalistyczną wiedzę oraz negocjacje w procesie legislacyjnym | 273 |
| Podsumowanie: zróżnicowane style reprezentacji interesów | 276 |
| CZĘŚĆ III. KSZTAŁTOWANIE POLITYKI NA SZCZEBLU UE | 279 |
| 8. Regulacja jednolitego rynku europejskiego | 281 |
| Teorie regulacji | 281 |
| Deregulacja przez integrację negatywną: jednolity rynek UE i polityka ochrony konkurencji | 286 |
| Jednolity rynek | 286 |
| Polityka ochrony konkurencji | 290 |
| Nowe metody liberalizacji rynku: otwarta metoda koordynacji i proces Lamfalussy’ego | 293 |
| Efekt polityki deregulacyjnej: liberalizacja i konkurencja regulacyjna | 297 |
| Reregulacja przez integrację pozytywną: polityka ochrony środowiska i polityka społeczna | 299 |
| Polityka ochrony środowiska | 300 |
| Polityka społeczna | 304 |
| System reregulacyjny UE: pomiędzy harmonizacją a woluntaryzmem | 310 |
| Polityka regulacyjna UE | 312 |
| Zapotrzebowanie na regulacje: negocjacje międzyrządowe | 312 |
| Zapotrzebowanie na regulacje: prywatne grupy nacisku i europluralizm | 315 |
| Podaż regulacji: przedsiębiorczość polityczna, pomysły polityczne i kształtowanie decyzji | 316 |
| Ograniczenia instytucjonalne: przepisy legislacyjne i struktura polityczna | 318 |
| Podsumowanie: neoliberalizm w zetknięciu z rynkiem społecznym | 320 |
| 9. Wydatki budżetowe UE | 323 |
| Teorie wydatków publicznych i redystrybucji | 323 |
| Budżet Unii Europejskiej | 328 |
| Dochody i system zasobów własnych | 329 |
| Wydatki budżetowe | 330 |
| Procedura uchwalania budżetu: „siła portfela” | 332 |
| Wspólna polityka rolna | 334 |
| Cele i działanie WPR | 335 |
| Problemy z WPR | 336 |
| Reforma WPR: w kierunku nowego rodzaju polityki (socjalnej) | 337 |
| Tworzenie polityki rolnej: czy da się złamać żelazny trójkąt? | 338 |
| Polityka spójności | 343 |
| Działanie polityki spójności | 343 |
| Efekt: polityka z niepewnymi konsekwencjami dla konwergencji | 346 |
| Tworzenie polityki spójności: rola Komisji, rządów państw członkowskich i regionów | 348 |
| Inne polityki wewnętrzne | 350 |
| Badania i rozwój | 351 |
| Infrastruktura | 353 |
| Integracja społeczna i europejskie społeczeństwo obywatelskie | 353 |
| Polityka budżetowa w UE | 355 |
| Negocjacje międzyrządowe: kalkulacje narodowych kosztów i korzyści | 355 |
| Interesy prywatne: rolnicy, regiony, naukowcy i euro-pork | 358 |
| Przedsiębiorczość Komisji: promowanie rządów wielopoziomowych | 359 |
| Zasady instytucjonalne: jednomyślność, większość kwalifikowana, ustalanie agendy politycznej i zasada zrównoważonego budżetu | 361 |
| Podsumowanie: zbiór powiązanych transakcji społecznych | 363 |
| 10. Unia gospodarcza i walutowa | 365 |
| Ekonomia polityczna unii walutowej | 365 |
| Powstanie UGW | 370 |
| Raport Delorsa | 370 |
| Traktat z Maastricht | 371 |
| Kto się kwalifikuje? Naciąganie kryteriów konwergencji | 373 |
| Rozwiązywanie innych problemów: łagodzenie niezadowolenia rządu francuskiego | 376 |
| Unia gospodarcza i walutowa | 378 |
| Racjonalność ekonomiczna: integracja gospodarcza i optymalny obszar walutowy | 378 |
| Negocjacje międzypaństwowe: układ francusko-niemiecki | 381 |
| Wpływ na agendę polityczną aktorów pozapaństwowych: Komisja i banki centralne | 383 |
| Siła idei: konsens monetarystyczny | 384 |
| Polityka gospodarcza i walutowa w UGW | 387 |
| Niezależność EBC: budowanie wiarygodności i reputacji | 387 |
| Ustalanie stop procentowych przez EBC | 390 |
| Cel inflacyjny: relacje pomiędzy EBC a Ecofin | 392 |
| Krajowa polityka fiskalna: pakt stabilności i wzrostu | 393 |
| Europejska polityka fiskalna: transfery budżetowe i harmonizacja podatkowa | 397 |
| Elastyczność rynku pracy: mobilność kadr, reformy strukturalne i umowy płacowe | 398 |
| Efekt zewnętrzny UGW | 401 |
| Podsumowanie: potrzeba koordynacji polityki | 403 |
| 11. Polityka wolności i bezpieczeństwa obywateli | 405 |
| Teorie obywatelstwa i państwa | 405 |
| Europejska polityka wolności i bezpieczeństwa obywateli | 408 |
| Od swobodnego przepływu pracowników do „obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości” | 408 |
| Swobodny przepływ osób | 409 |
| Podstawowe prawa i wolności | 412 |
| Polityka imigracyjna i azylowa | 416 |
| Współpraca policyjna i sądowa | 420 |
| Objaśnienie polityki wolności i bezpieczeństwa obywateli | 423 |
| Presja zewnętrzna: wzrost migracji i przestępstw w skali międzynarodowej | 423 |
| Interesy rządów: od high politics do porażki regulacyjnej i żądań wyborców | 427 |
| Strategie biurokratów: strefy wpływów i paradygmat kontroli | 431 |
| Przedsiębiorczość ponadnarodowa: wiarygodność i odpowiedzialność | 434 |
| Podsumowanie: zrąb państwa paneuropejskiego | 437 |
| 12. Polityka zagraniczna | 439 |
| Teorie stosunków międzynarodowych i ekonomii politycznej | 439 |
| Zewnętrzna polityka gospodarcza: wolny handel, nie „forteca Europa” | 444 |
| Struktura handlu UE | 444 |
| Wspólna polityka handlowa | 445 |
| Wielostronne umowy handlowe: GATT i WTO | 448 |
| Dwustronne preferencyjne umowy handlowe | 450 |
| Polityka rozwojowa: pomoc i handel we „wszystkim oprócz broni” | 451 |
| Zewnętrzne stosunki polityczne: w kierunku unijnej polityki zagranicznej | 453 |
| Rozwój współpracy i wspólne podejmowanie decyzji w polityce zagranicznej | 454 |
| Sukcesy i porażki polityki: rozbieżność pomiędzy możliwościami a oczekiwaniami | 460 |
| Polityka zagraniczna UE | 464 |
| Globalna (współ)zależność gospodarcza i geopolityczna | 464 |
| Cele i priorytety twardej polityki bezpieczeństwa narodowego | 466 |
| Narodowe interesy gospodarcze: rządy państw członkowskich i firmy międzynarodowe | 469 |
| Reguły instytucjonalne: procedury podejmowania decyzji i ustalanie agendy | 471 |
| Podsumowanie: „miękkie mocarstwo”? | 473 |
| 13. Podsumowanie: refleksje na temat Unii Europejskiej | 476 |
| Czego dyscyplina nauk politycznych uczy nas na temat UE | 476 |
| Władze UE, polityka i kształtowanie decyzji politycznych na szczeblu UE | 476 |
| Związki pomiędzy instytucjami sprawującymi władzę, polityką i procesem jej kształtowania w UE | 480 |
| Czego UE uczy nas w dziedzinie nauk politycznych | 483 |
| Posłowie do wydania polskiego (Monika Poboży) | 487 |
| Załącznik: Procedury podejmowania decyzji w Unii Europejskiej | 508 |
| Bibliografia | 522 |
| Indeks nazwisk | 574 |