Władysław Zahorski (1859–1927) – lekarz, działacz społeczny, współtwórca i prezes Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie – to postać bardzo ważna dla historii Wilna przełomu XIX i XX w. Pisane barwnym językiem jego wspomnienia, obejmujące dzieciństwo, lata nauki szkolnej i studiów oraz pierwszy okres pracy zawodowej, przynoszą nie tylko mnóstwo informacji użytecznych dla historyka, lecz – dzięki osobistym wynurzeniom oraz licznym anegdotom – mogą być interesujące także dla szerszego grona czytelników.

Dzięki Zahorskiemu poznajemy dość powszechny, a dotąd raczej mało eksponowany w literaturze model kariery zawodowej przedstawiciela inteligencji z Ziem Zabranych: studia i dobrowolna praca w głębi Rosji. Niezwykle interesujące są rozdziały opisujące pobyt Zahorskiego na Uniwersytecie Moskiewskim, ukazujące życie codzienne polskich studentów, zawierające wiele nieznanych szczegółów z życia zarówno polskiej kolonii, jak i konkretnych osób. Równie frapujące są obserwacje Autora z okresu jego pracy zawodowej na Uralu.

Refleksje i rozważania tworzą niezwykłą opowieść o egzotycznej przygodzie młodego człowieka, który z racji swego zawodu miał kontakt z przedstawicielami wszystkich warstw społecznych i różnych grup etnicznych. W pamiętniku pojawia się też wiele znanych postaci, z którymi Zahorski zetknął się zarówno w Rosji, jak i podczas wakacji spędzanych na Litwie.

Tekst został opatrzony licznymi przypisami ułatwiającymi jego zrozumienie, a także wstępem, w którym zaprezentowano sylwetkę Autora oraz zarysowano tło dla jego opowieści. Dodatkowym walorem publikacji są liczne zamieszczone przez Zahorskiego fotografie, pocztówki, a nawet własne rysunki.

The memoir of Władysław Zahorski (1859–1927) – physician, social activist, cofounder and president of Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Wilnie (Society of Friends of Science in Wilno). The publication covers the period of his childhood, school years and studies at the University of Moscow, as well as his professional work in the heart of Russia, where Zahorski engaged with the representatives of all social classes and different ethnic groups. The diary also features many famous personages encountered by the author. The text has been thoroughly annotated and includes an introduction.

• Rosja
• wspomnienia
• Wilno
• diaries
• Zaurale
• Władysław Zahorski
• Russia
• Vilnius
• Ural
• Poles in Russia
• Polacy w Rosji