Niezauważona rewolucja

Konstruktywistyczny idealizm Richarda Burthogge’a

1 opinia

Format:

ibuk

Książka poświęcona jest teorii poznania Richarda Burthogge’a (1638-1705), siedemnastowiecznego filozofa angielskiego, autora m.in. dzieł: Organum Vetus & Novum (1678) oraz An Essay upon Reason, and the Nature of Spirits (1694). Choć epistemologiczne idee Burthogge’a nie wywarły znaczącego wpływu na współczesną mu filozofię, a w konsekwencji nie stały się dotychczas przedmiotem głębszych analiz, w jego pismach odnaleźć można nader oryginalną koncepcję konstruktywistycznego idealizmu, która – oceniana z szerszej perspektywy historycznej – w kluczowych punktach okazuje się antycypować niemal o wiek późniejszą filozofię Kanta. Najistotniejszym elementem tego stanowiska jest odrzucenie możliwości bezpośredniego (intelektualnego bądź zmysłowego) poznania przedmiotów zewnętrznych na rzecz teorii modi concipiendi, zgodnie z którą konceptualizacja rzeczywistości pozaumysłowej dokonuje się zawsze w formie i z użyciem środków określonych przez strukturalne oraz funkcjonalne własności ludzkich zdolności poznawczych. W ten sposób, dowodząc, iż świat zewnętrzny dostępny jest umysłowi ludzkiemu jedynie poprzez „fenomeny”, które sam współtworzy, Burthogge wyraźnie antycypuje Kantowskie twierdzenie o niepoznawalności rzeczywistości samej w sobie.
Co najmniej od lat dwudziestych XX w. wyraża się potrzebę głębszej analizy pism wiecznie „zapomnianych” myślicieli XVII i XVIII wieku. Niniejsza monografia wychodzi naprzeciw tym oczekiwaniom. Choć jej bezpośrednim celem jest poszerzenie wiedzy o wczesnonowożytnej filozofii brytyjskiej, przywrócenie pamięci o doktrynie idealistycznej, o niemal stulecie wyprzedzającej koncepcję Kanta, w przyszłości powinno umożliwić także sformułowanie nowych konkluzji na temat wewnętrznej logiki i immanentnej dynamiki ewolucji całej myśli postkartezjańskiej.


Rok wydania2019
Liczba stron262
KategoriaPublikacje darmowe
WydawcaWydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
ISBN-13978-83-8142-638-1
Numer wydania1
Język publikacjipolski
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  Wstęp //    9
  
  Rozdział 1. Struktura aktu poznawczego //    17
  1. Zdolności poznawcze. Izomorfizm strukturalno-funkcjonalny //    19
  2. Aprehensja //    24
  3. Pobudzenie i koncepcja //    34
  4. Relacyjny model poznania //    45
  5. Intencjonalność aktów poznawczych //    50
  6. Kogitacja //    52
  7. Rozum, wyobraźnia, zmysłowość – zunifikowana teoria aktu poznawczego //    62
  8. Mentalizacja zmysłowości //    75
  
  Rozdział 2. Modus concipiendi. Podmiotowa relatywizacja poznania //    83
  1. Kontekst historyczny //    85
  2. Wstępne uwagi interpretacyjne //    87
  3. Teoria pojęć //    93
  4. Kwestia pojęć wrodzonych //    98
  5. Modus concipiendi //    109
  5.1. Koncepcja pojęciowości //    113
  5.2. Uogólniona teoria modus concipiendi //    120
  5.3. Ku idealizmowi //    124
  5.4. Argumentacja //    126
  
  Rozdział 3. Systematyka intelektualnych modi concipiendi. Subiektywizacja zmysłowości //    141
  1. Uwagi wstępne //    143
  2. Systematyka intelektualnych modi concipiendi //    146
  2.1. Pojęcia rzeczy i pojęcia o rzeczach //    147
  2.2. Pojęcia o rzeczach //    157
  2.3. Pojęcia rzeczy //    168
  2.3.1. Modus concipiendi „rzecz” //    168
  2.3.2. Modi concipiendi „substancja” i „akcydens” //    178
  2.3.3. Modus concipiendi „realność” //    188
  3. Subiektywizacja zmysłowości //    202
  
  Rozdział 4. Idealizm //    209
  1. Uwagi wstępne //    211
  2. Konstruktywistyczny idealizm Burthogge’a //    214
  3. Vetus i novum Burthogge’owskiej filozofii //    229
  
  Bibliografia //    239
  
  Indeks osobowy //    257
RozwińZwiń