POLECAMY
Koszyk
Lekcje myślenia (obywatelskiego)
Edukacja polonistyczna wobec współczesnego świata
Autor:
Format:
ibuk
Książka poświęcona jest temu, jak lekcje języka polskiego mogą inicjować, wspierać oraz rozwijać zdolność myślenia, w tym myślenia o współczesności. Autor pokazuje, na czym ta aktywność umysłowa polega, zarówno w kontekście filozoficznym (tu istotną rolę odgrywają odwołania do dorobku Hannah Arendt), jak i edukacyjnym, oraz czym się wyróżnia na tle innych aktywności człowieka. Diagnozuje również wyzwania kulturowe, cywilizacyjne, społeczne, geopolityczne, z jakimi musi zmierzyć się edukacja humanistyczna w dzisiejszej szkole. Podkreśla, że odpowiedzialność za losy świata wymaga adekwatnej koncepcji wychowania obywatelskiego (adresowanej do młodych ludzi), które pozwoli ocalić przez zniszczeniem różnorodność tego świata. Szczególną rolę w realizowaniu wyznaczonych edukacji polonistycznej zadań przypisał autor współczesnemu reportażowi literackiemu (m.in. tekstom Wojciecha Jagielskiego, Wojciecha Tochmana, Katarzyny Boni, Małgorzaty Szejnert, Krzysztofa Millera, Filipa Springera); gatunek ten pozwala bowiem, jego zdaniem, zarówno na refleksję nad współczesnością, jak i nad obywatelskością.
| Rok wydania | 2019 |
|---|---|
| Liczba stron | 280 |
| Kategoria | Literatura polska |
| Wydawca | Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza |
| ISBN-13 | 978-83-232-3410-4 |
| Numer wydania | 1 |
| Język publikacji | polski |
| Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
Ciekawe propozycje
Spis treści
| Podziękowania | 9 |
| Wstęp | 11 |
| Lekcje myślenia o świecie | 11 |
| CZĘŚĆ I | 19 |
| Myślenie o świecie – dialog edukacji z filozofią Hannah Arendt | 19 |
| Rozdział 1 | 19 |
| Tkanina Penelopy, czyli o potrzebie i kruchości myślenia. Rozważania w perspektywie filozoficzno-edukacyjnej 19 | |
| 1.1. Dlaczego Arendt? | 19 |
| 1.2. O czym myśleć? | 21 |
| 1.3. Myślenie a zdobywanie wiedzy (w filozofii i edukacji) | 23 |
| 1.4. Motywowanie do myślenia | 27 |
| 1.5. Myślenie sokratejskie a sens kształcenia dzisiaj | 29 |
| 1.6. Krajobraz po huraganie – efekty nauczania a efekty myślenia | 32 |
| 1.7. Pułapki myślenia | 35 |
| Rozdział 2 | 39 |
| „Nie ma rozpusty gorszej niż myślenie”. Niemyślenie jako dewastacja różnorodności świata 39 | |
| 2.1. Deprawowanie myśleniem a deprawowanie niemyśleniem | 40 |
| 2.2. Niemyślenie, czyli „uprawianie” zła | 46 |
| 2.3. Niemyślenie – sojusznik ideologii | 50 |
| 2.4. „Dla takich, którzy myślą, święte nie jest nic” – antytotalitarny gen myślenia | 54 |
| 2.5. Ludzie „wyciągnięci z ukrycia” – odwaga myślenia | 57 |
| 2.6. Edukacja polonistyczna – między tworzeniem więzi a nakładaniem więzów | 59 |
| Rozdział 3 | 62 |
| Obrona polityczności edukacji polonistycznej 62 | |
| 3.1. Język(i) polityki a język(i) edukacji | 62 |
| 3.2. Polityczne postrzeganie świata | 66 |
| 3.3. Troska o świat, czyli polityka jako działanie (obywatelskie) | 68 |
| 3.4. Polityka jako sztuka opowiadania o świecie | 72 |
| 3.5. Edukacyjność polityki | 75 |
| Rozdział 4 | 80 |
| „Oto nasz świat” – istota wychowania obywatelskiego | 80 |
| 4.1. Vita activa – człowiek w przestrzeni publicznej | 80 |
| 4.2. Porządek społeczny jako wyzwanie dla wychowania obywatelskiego | 83 |
| 4.3. Przestrzeń publiczna jako przestrzeń wychowania obywatelskiego | 90 |
| 4.4. Szacunek, odpowiedzialność i odwaga – aksjologia obywatelskości | 93 |
| 4.5. Zdumienie jako źródło świadomości obywatelskiej | 98 |
| CZĘŚĆ II 103 | |
| Myślenie jako pragnienie sensu – w stronę edukacji obywatelskiej | 103 |
| Rozdział 5 | 103 |
| Diagnozy współczesności – wyzwania dla koncepcji wychowania obywatelskiego | 103 |
| 5.1. Portret współczesnej młodzieży – diagnoza reporterska | 103 |
| 5.2. U źródeł koncepcji metodycznej. Dydaktyczne odczytania wyzwań współczesności | 112 |
| 5.2.1. Obserwacja świata z perspektywy wewnątrzszkolnej | 113 |
| 5.2.2. Od obserwacji świata do diagnozowania wyzwań edukacyjnych | 118 |
| 5.3 Różnorodność jako problem, czyli kilka myśli na temat wielokulturowości w edukacji | 128 |
| 5.4. Mapa współczesnego świata, czyli odkrywanie znaczenia przestrzeni | 137 |
| 5.5. Uczeń jako obywatel świata, czyli o czytaniu mapy na lekcji języka polskiego | 140 |
| Rozdział 6 | 147 |
| Jak opisywać świat? Świadectwa myślenia | 147 |
| 6.1. Wyzwanie koncepcyjne | 147 |
| 6.2. Rzeczywistość opisana czy wykreowana? Europejskość a orientalizm | 149 |
| 6.3. Europejskość w edukacji polonistycznej – kłopoty z pojęciem | 152 |
| 6.4. Zmienność współczesnego świata – kłopoty z opisem | 156 |
| 6.5. Szkoła czytania współczesności według Przemysława Czaplińskiego – dialog literaturoznawstwa z dydaktyką | 158 |
| 6.6. Ku myśleniu krytycznemu | 162 |
| Rozdział 7 | 171 |
| Szkolna narracja o uchodźcach (przykład refleksji obywatelskiej) | 171 |
| 7.1 Kryzys solidarności a formacyjny wymiar edukacji | 171 |
| 7.2. Opowieści o uchodźcach jako źródło trudnych pytań | 175 |
| 7.3. Kontener – studium spotkania z uchodźcą | 179 |
| 7.4. Obywatelskość jako zaangażowanie | 184 |
| Część III 191 | |
| Jaki jest świat… Reporterskie egzemplifikacje | 191 |
| Rozdział 8 | 191 |
| Reporterskie „oswajanie” świata | 191 |
| 8.1. Reportaż w ujęciu filozoficznym | 191 |
| 8.1.1. Filozofia postrzegania świata | 192 |
| 8.1.2. Filozoficzny status bohaterów w reportażach | 195 |
| 8.1.3. Filozofia faktu w reportażach | 196 |
| 8.1.4. Reporterska filozofia „oswajania” świata | 199 |
| 8.2. Edukacyjna wartość reportażu | 201 |
| 8.3. Reporterskie myślenie – studium czterech przykładów (wprowadzenie) | 209 |
| Rozdział 9 | 211 |
| Reporterski egzystencjalizm. Trębacz z Tembisy. Droga do Mandeli Wojciecha Jagielskiego | 211 |
| 9.1. Ku reportażowi egzystencjalnemu | 211 |
| 9.2. Pasja reportera – Mandela | 213 |
| 9.3. Przebłyski sensu | 215 |
| 9.4. W poszukiwaniu sensu – między pasją a pustką | 217 |
| Rozdział 10 | 221 |
| Inność a obcość ‒ (foto)reporterskie fascynacje niepoznawalnością świata. 13 wojen i jedna Krzysztofa | 221 |
| 10.1. Antropologia fotoreportażu | 221 |
| 10.2. Autentyzm w fotoreportażu | 225 |
| 10.3. Zaangażowanie a wyobcowanie | 226 |
| 10.4. Fotoreporterskie światoodczucie | 228 |
| Rozdział 11 | 232 |
| Odzyskiwanie pamięci w reportażach Małgorzaty Szejnert (na przykładzie Domu żółwia. Zanzibaru) | 232 |
| 11.1. Pamięć i historia | 233 |
| 11.2. Ślady pamięci – domy | 234 |
| 11.3. Mentalność a wielokulturowość | 236 |
| 11.4. Poetyka konkretu a refleksja aksjologiczna | 238 |
| 11.5. Fotografie a pamięć | 239 |
| Rozdział 12 | 243 |
| Tajemnice zła i pamięci w Jakbyś kamień jadła Wojciecha Tochmana | 243 |
| 12.1. Reportaż a rewanż pamięci | 244 |
| 12.2. Walka o pamięć | 246 |
| 12.3. Metafizyka zła | 250 |
| 12.4. Antropologia pamięci | 251 |
| Zakończenie | 254 |
| Bibliografia | 262 |
| Nota bibliograficzna | 271 |
| Indeks osobowy | 273 |
| Summary (The Lessons of (Civic) Thinking. Polish Language and Literature Education in the Face of Contemporary World | 279 |
Wypożyczaj w abonamencie!
Już od 2,66 zł za ebooka
