Jurysprudencja 12. Refleksyjność prawa

Od teorii społecznej do strategii regulacji i z powrotem

1 opinia

Format:

ibuk

Młyny sprawiedliwości mielą powoli – prawdopodobnie każdy zna to powiedzenie dotyczące sposobu działania prawa. Szczególnie ciekawe jest w nim jednak nie to, co przysłowie wprost stwierdza, ale co milcząco zakłada. Przyjmuje ono, że sprawiedliwość można porównać do młyna wykonującego kołowy, zdałoby się jałowy, ruch, w wyniku którego powstaje jednak treść nowa jak mąka sypiąca się spod młyńskich żaren, czyli rozstrzygnięcie prawnego zagadnienia.
Książka jest próbą uchwycenia tego, jak kołowy ruch prawa może być rozumiany. Jej przedmiotem jest pojęcie refleksyjności prawa, a obszarem poszukiwań – teoria społeczna. Badając kolejne koncepcje z tej dziedziny, autor odsłania przy okazji, na czym polegają związki między teorią a praktyką prawną. Jak się okazuje, również one mają charakter refleksyjny, rodząc potrzebę nieustannej wędrówki od teorii do praktyki i z powrotem.


Rok wydania2019
Liczba stron286
KategoriaPublikacje darmowe
WydawcaWydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
ISBN-13978-83-8142-478-3
Numer wydania1
Język publikacjipolski
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  Wprowadzenie    13
  
  Rozdział I. Prowizoria pojęciowe i ustalenia metodologiczne    23
  1. Dyskurs społecznej refleksyjności    23
  1.1. Główne założenia dyskursu refleksyjności     24
  1.2. Kwestie sporne    27
  2. Refleksyjność nowoczesności    30
  2.1. Czas refleksji    30
  2.2. Zniesienie Heglowskie: od filozofii refleksji do socjologii refleksyjności    31
  2.3. Refleksyjność jako problem: prosta i refleksyjna refleksyjność    33
  3. Adekwatne pojęcie refleksyjności prawa    35
  3.1. Hermeneutyczne i strukturalne komponenty pojęcia refleksyjności    35
  3.2. Między błędami empiryzmu oraz estetyzmu    38
  3.3. Okrężna droga refleksji    41
  3.4. Teoria refleksyjności między zewnętrznym a wewnętrznym badaniem prawa    43
  4. Teorie społecznej refleksyjności prawa – wprowadzenie    44
  4.1. Socjologiczne ujęcie prawa    44
  4.2. Socjologiczne teorie prawa    48
  5. Podsumowanie    51
  
  Rozdział II. Prawo jako system refleksyjny: Niklas Luhmann i Gunther Teubner    55
  1. Niklasa Luhmanna teoria systemów    55
  1.1. Wprowadzenie    55
  1.2. Pojęcie systemu    57
  2. Systemy społeczne i komunikowanie sensu    60
  2.1. Sens    60
  2.2. Podwójna kontyngencja    63
  2.3. Komunikacja    65
  3. Refleksyjność systemów społecznych    66
  3.1. Formy referencji    66
  3.2. Autoreferencja operacyjna i kognitywna    69
  3.3. Paradoksy refleksyjności    70
  3.4. System a środowisko, czyli żuk w mrowisku    72
  4. Refleksyjność prawa     75
  5. Niklas Luhmann: krytyka    78
  6. Gunthera Teubnera ewolucyjna teoria prawa refleksyjnego    83
  6.1. Teubner a Luhmann    83
  6.2. Prawo refleksyjne jako ewolucyjny typ prawa    85
  6.3. Założenia teoretyczne modelu ewolucyjnego    87
  6.4. Zbawienie poprzez refleksję. Prawo refleksyjne jako kategoria normatywna    89
  7. Prawo refleksyjne jako system autopojetyczny    90
  7.1. Pojęcie autopojezy i autopojeza prawa    90
  7.2. Społeczna regulacja    92
  8. Gunther Teubner: krytyka    94
  9. Podsumowanie    96
  
  Rozdział III. Prawo jako instytucja responsywna: Philip Selznick    99
  1. Świat ideałów i metodologiczny program Philipa Selznicka    100
  1.1. Socjologiczny naturalizm    101
  1.2. Rozwój instytucji    104
  2. Prawo jako instytucja społeczna    107
  2.1. Instytucja jako podmiot moralny    107
  2.2. Instytucje, odpowiedzialność, responsywność    109
  3. Telos i polis. Socjologiczny powrót do Grecji    112
  4. Prawo responsywne     117
  4.1. Ewolucyjna typologia prawa    119
  4.2. Typ prawa responsywnego    122
  5. Krytyka    127
  6. Podsumowanie    134
  
  Rozdział IV. Prawo w społeczeństwie ryzyka: Ulrich Beck    137
  1. Pojęcie ryzyka    138
  1.1. Techniczne oraz społeczne ujęcie ryzyka    139
  1.2. Historyczny rozwój pojęcia ryzyka: ryzyko jako prawdopodobieństwo i niepewność    141
  1.3. Charakterystyka współczesnych postaci ryzyka    143
  2. Społeczeństwo ryzyka i modernizacja refleksywna    146
  2.1. Pojęcia społeczeństwa ryzyka i modernizacji refleksywnej    146
  2.2. Rozsadzanie ram pierwszej nowoczesności    147
  2.3. Refleksywność a refleksja. Od refleksji opartej na wiedzy do reflektowania niewiedzy    149
  2.4. Społeczna rola i kontrowersje wokół nauki    151
  3. Utopia polityczna społeczeństwa ryzyka    155
  3.1. Zmiana konturów polityki    155
  3.2. Dystrybucja ryzyka jako problem polityczny    156
  3.3. Program politycznej utopii    158
  3.4. Kosmopolityzm    160
  4. Prawo refleksyjne w społeczeństwie ryzyka    161
  4.1. Prawo wobec ryzyka    163
  4.2. Prawo wobec indywidualizacji    166
  4.3. Prawo wobec globalizacji     169
  4.4. Prawo wobec metamorfozy    172
  5. Krytyka    175
  5.1. Podstawowe zarzuty    176
  5.2. Wewnętrzne sprzeczności    180
  6. Podsumowanie    183
  
  Rozdział V. Refleksyjność regulacji    187
  1. Pojęcie regulacji refleksyjnej     188
  1.1. Pojmowanie regulacji w literaturze    188
  1.2. Pojęcie regulacji    191
  1.3. Refleksyjna regulacja    195
  2. Regulacja refleksyjna jako metaregulacja    197
  2.1. Wprowadzenie    197
  2.2. Pojęcia samoregulacji i metaregulacji    197
  2.3. Metaregulacja a teoria prawa refleksyjnego    200
  2.4. Wyzwania i krytyka    202
  3. Regulacja responsywna    205
  3.1. Wprowadzenie    205
  3.2. Program responsywnej regulacji    205
  3.3. Responsywna regulacja a prawo responsywne    209
  3.4. Regulacja oparta na zasadach (PBR)    210
  3.5. Responsywność w PBR    212
  3.6. Wyzwania i krytyka    214
  4. Regulacja oparta na ryzyku    219
  4.1. Wprowadzenie    219
  4.2. Istota i elementy RBR    220
  4.3. Wyzwania i krytyka    223
  4.4. RBR w społeczeństwie ryzyka    225
  5. Podsumowanie    228
  
  Rozdział VI. Kolekta    233
  1. Trzy odsłony refleksyjności    234
  1.1. Refleksyjność a samoodniesienie    234
  1.2. Refleksyjność a wspólnota    237
  1.3. Refleksyjność a ryzyko    240
  2. Normatywny wymiar refleksyjności    243
  3. Forma refleksyjnego poznania i działania    250
  4. Niesamoistność refleksyjności    257
  4.1. Spojrzenie dziecka, spojrzenie króla    257
  4.2. Dialektyka refleksyjności prawa    258
  4.3. Refleksyjność jako postulat etyczny    263
  
  Bibliografia    269
  Wykaz aktów prawnych    285
RozwińZwiń