INNE EBOOKI AUTORA
Koszyk
Czas jako kategoria językowo-kulturowa w polszczyźnie
Autor:
Format:
pdf, ibuk
O czym jest ta książka? Na pewno nie jest o czasie ujmowanym jako wielkość fizyczna. Jest o człowieku i o tym, jak człowiek czas rozumie, jak go przeżywa, mierzy, segmentuje, ocenia, jak wpisuje weń swoje życie. Traktuje o czasie jako „nieuniknionym fakcie życia społecznego i istnienia kulturowego” – ujmowanym jako kluczowa kategoria kulturowa, na której nadbudowana została tożsamość każdej wspólnoty. Mówi o czasie społecznym, polskim, związanym z różnymi obszarami naszego bycia w świecie – regulowanym rytmami natury, rytmem biologicznym życia człowieka oraz związanym z historią i tradycją. Czasie, którego rozumienie zostało zakodowane w zwyczajach, obrzędach oraz języku.
| Rok wydania | 2017 |
|---|---|
| Liczba stron | 438 |
| Kategoria | Językoznawstwo |
| Wydawca | Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej |
| ISBN-13 | 978-83-7784-974-3 |
| Język publikacji | polski |
| Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
| Wstęp | 9 |
| I. Pojęcie kategorii w filozofii języka i językoznawstwie | 17 |
| 1. Od substancji do struktury. Arystotelesa nauka o kategoriach a kategorie intelektu Immanuela Kanta | 18 |
| 2. Kategoria w słownikach języka polskiego i opracowaniach lingwistycznych | 23 |
| 3. Obiektywność, subiektywność czy intersubiektywność kategorii – refleksja językoznawcza | 43 |
| II. Wymiary czasu | 53 |
| 1. Czym jest czas? Obiektywne i subiektywne rozumienie czasu w filozofii i socjologii | 54 |
| 1.1. Czas jako byt samoistny (atomiści, I. Newton) | 54 |
| 1.2. Relacyjna teoria czasu (Arystoteles, G. W. Leibniz) | 57 |
| 1.3. Czas jako forma poznania rzeczywistości (eleaci, sceptycy, I. Kant) | 60 |
| 2. Społeczno-kulturowy wymiar czasu | 62 |
| 2.1. Czas wytworem życia zbiorowego (É. Durkheim) | 63 |
| 2.2. Koncepcja czasu społecznego (E. Tarkowska) | 65 |
| 2.3. Czas – kluczowa idea kulturowa (M. Eliade, A. Guriewicz) | 66 |
| 3. Różnorodność czasów | 69 |
| 3.1. Czas jakościowy | 71 |
| 3.2. Czas ilościowy | 77 |
| 3.3. Rywalizacja dwu modeli czasowości i jej skutki | 81 |
| 4. Opisać (wielo)czas | 81 |
| 4.1. Strefowa teoria czasu L. Bielawskiego | 83 |
| 4.2. Strefowa teoria czasu a lubelska etnolingwistyka kognitywna | 95 |
| III. Lingwistyczne ujęcie czasu | 99 |
| 1. Język w czasie | 101 |
| 2. Czas w języku | 107 |
| 3. Czas językowy | 116 |
| 3.1. „Przyjęzykowe” wykładniki kategorii czasu | 116 |
| 3.2. Językowe wykładniki kategorii czasu w polszczyźnie | 121 |
| 3.2.1. Leksykalne wykładniki kategorii czasu | 121 |
| 3.2.1.1. Konceptualizacja czasu w świetle danych etymologicznych | 122 |
| 3.2.1.2. Czas w leksyce | 128 |
| 3.2.1.2.1. „Jednoczesność” | 128 |
| 3.2.1.2.2. „Poprzedzanie w czasie” | 131 |
| 3.2.1.2.3. „Następowanie w czasie” | 139 |
| 3.2.1.2.4. „Trwanie” | 143 |
| 3.2.1.2.4.1. „Krótkotrwałość” | 143 |
| 3.2.1.2.4.2. „Długotrwałość” | 147 |
| 3.2.1.2.4.3. Dokładne i niedokładne jednostki czasu | 151 |
| 3.2.1.2.5. „Powtarzalność w czasie” | 206 |
| 3.2.1.2.6. „Tempo” | 215 |
| 3.2.2. Morfologiczne wykładniki kategorii czasu | 229 |
| 3.2.2.1. Słowotwórcze wykładniki kategorii czasu | 230 |
| 3.2.2.1.1. Teraźniejszość („teraz”) | 230 |
| 3.2.2.1.2. Przeszłość („przed”) | 230 |
| 3.2.2.1.3. Przyszłość („po” i „na nowo”) | 239 |
| 3.2.2.1.4. Ponadczasowość („zawsze”) | 249 |
| 3.2.2.1.5. Trwanie („początek-koniec”, „krótko-długo”) | 249 |
| 3.2.2.2. Aspekt | 251 |
| 3.2.2.3. Czas gramatyczny | 255 |
| 3.2.2.4. Nieokreślone formy czasownika – bezokolicznik i imiesłów | 261 |
| 3.2.2.5. Nieosobowe formy czasownika | 262 |
| 3.2.3. Składniowe wykładniki kategorii czasu | 263 |
| 3.2.3.1. Tok czasowy orzeczenia – „długo-” i „krótkotrwałość”, „powtarzalność”, „fazowość” | 264 |
| 3.2.3.2. Okolicznik | 271 |
| 3.2.3.3. Złożone konstrukcje temporalne | 273 |
| 3.2.3.3.1. Zdania współrzędne | 275 |
| 3.2.3.3.2. Zdania podrzędne czasowe | 275 |
| 3.2.3.3.3. Imiesłowowy równoważnik zdania | 279 |
| 3.2.4. Czas w metaforze pojęciowej | 282 |
| 3.2.4.1. Polskie metafory czasu | 284 |
| 3.2.4.2. Pojęciowe modele czasu | 288 |
| 3.2.4.2.1. Model ruchomego czasu | 289 |
| 3.2.4.2.2. Model ruchomego ‘ja’ | 291 |
| 3.2.4.2.3. Model ruchomego ‘ja’ i ruchomego czasu | 292 |
| 3.2.4.3. Model ruchomego czasu cyklicznego | 292 |
| IV. Polskie strefy czasu. Wybrane analizy etnolingwistyczne | 297 |
| 1. Strefa czasu regulowana rytmami natury. Konceptualizacja polskiego tygodnia z perspektywy etnolingwistycznej | 297 |
| 2. Strefa czasu socjologicznego regulowana rytmem biologicznym życia człowieka. Niedzielnik – lygus albo kościelnik. Językowo-kulturowy aspekt prognostyków narodzinowych | 307 |
| 3. Strefa czasu „płytkiej” historii. Pomożecie? Pomożemy! Polskie lata 70. XX w. a mit Edwarda Gierka | 335 |
| 4. Strefa czasu historii i tradycji. W Zwiastowanie i robaczek, i żmija z ziemi zmartwychwstanie. O pewnej różnicy w interpretacji słowiańskiego kalendarza ludowego w kontekście Slavia Latina i Slavia Orthodoxa | 353 |
| Podsumowanie | 373 |
| Bibliografia | 379 |
| Wykaz źródeł | 411 |
| Summary | 435 |
KUP NA PREZENT
Czas jako kategoria językowo-kulturowa w polszczyźnie
46,00 zł
Uzupełnij informacje na temat odbiorcy.
Produkt został pomyślnie dodany do koszyka.
Nieudana próba zakupu produktu. Spróbuj jeszcze raz.
Wypożyczaj w abonamencie!
Już od 2,66 zł za ebooka
