POLECAMY
Wydawca:
Format:
pdf, ibuk
Tom jest pokłosiem zorganizowanego w Katowicach I Kongresu Historyków Języka. Celem tego spotkania naukowego była prezentacja dotychczasowych osiągnieć naukowych językoznawstwa historycznego oraz przestawienie najważniejszych planów badawczych dyscypliny. W Kongresie wzięło udział blisko 150 naukowców reprezentujących tę dziedzinę. W wystąpieniach Kongresowych podejmowano różnorodne wątki, które ułożyły się w następujące bloki tematyczne:
I. Dylematy metodologiczne współczesnego językoznawstwa diachronicznego
II. Badania historycznojęzykowe a uniwersalne problemy lingwistyki
III. Źródła w badaniach diachronicznych
IV. Leksykologia i leksykografia
V. Polszczyzna regionalna i dialekty
VI. Komunikacja. Genologia. Stylistyka
VII. Wiedza historycznojęzykowa w kształceniu uniwersyteckim
Bardzo istotnym uzupełnieniem tomu jest zapis i omówienie dwóch przeprowadzonych dyskusji panelowych, które zogniskowane były wokół następujących zagadnień: 1. "Wyzwania badawcze i metodologiczne lingwistyki historycznej"; 2. "Nauczycielskie zadania historyków języka wobec narodowej wspólnoty komunikatywnej dawniej i obecnie".
Środowiskowe głosy na temat miejsca językoznawstwa diachronicznego w badaniach lingwistycznych, opinie na temat podstawowych problemów i dylematów z pewnością ważne są dla wszystkich zainteresowanych postępem badań nad językiem.
Dodatkową wartością tomu jest jego ostatnia część poświęcona uroczystościom nadania Instytutowi Języka Polskiego Uniwersytetu Śląskiego imienia wybitnej językoznawczyni – Ireny Bajerowej. Utrwalone głosy Przyjaciół, Rodziny i Uczniów oddają naukowy, a jednocześnie bardzo ciepły charakter tego ważnego wydarzenia.
Rok wydania | 2018 |
---|---|
Liczba stron | 726 |
Kategoria | Historia języka |
Wydawca | Uniwersytet Śląski |
ISBN-13 | 978-83-226-3138-6 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Spis treści | |
Wprowadzenie (Magdalena Pastuch i Mirosława Siuciak) / | 11 |
I. Dylematy metodologiczne współczesnego językoznawstwa diachronicznego | |
Stanisław Borawski: Synteza dziejów polszczyzny a możliwości integracji badań / | 17 |
Magdalena Pastuch: Metoda czy metodologia? Współczesne potrzeby historii języka / | 32 |
Joanna Przyklenk: Pytając o zmianę językową. Językoznawstwo historyczne a socjolingwistyka / | 44 |
Mirosława Siuciak: Nowe perspektywy i zadania historii języka polskiego / | 55 |
Bogdan Walczak: Historia języka polskiego – subdyscyplina polimetodologiczna / | 65 |
Maria Wojtak: Genologia historyczna – stan, perspektywy, konteksty / | 74 |
II. Badania historycznojęzykowe a uniwersalne problemy lingwistyki | |
Aleksandra Janowska: Między stałością a zmiennością. Translokacje elementów kategorii językowych / | 89 |
Bronisława Ligara: Badania bilingwizmu (i wielojęzyczności) wybitnych nosicieli języka w przestrzeni języka polskiego: nowa subdomena historii języka? / | 97 |
Tomasz Lisowski: Intelektualizacja i jej pochodne: standaryzacja oraz grafizacja jako czynniki kształtujące polszczyznę literacką w początkach ery typograficznej / | 109 |
III. Źródła w badaniach diachronicznych | |
Renata Bronikowska, Aldona Przyborska-Szulc: Elektroniczny korpus tekstów polskich XVII i XVIII wieku (do 1772 roku) / | 129 |
Anna Just, Monika Opalińska: Rękopis w warsztacie historyka języka, filologa i wydawcy – reguła czy wyjątek? / | 136 |
Ewelina Kwapień: Wykorzystywanie elektronicznych baz danych do badań nad dziejami słownictwa / | 154 |
Magdalena Majdak: Elektroniczny słownik języka polskiego XVII i XVIII wieku IJP PAN / | 176 |
Krzysztof Maćkowiak: O źródłach metajęzykowych w badaniach nad zwerbalizowaną świadomością językową minionych epok / | 183 |
Jolanta Migdał, Agnieszka Piotrowska-Wojaczyk: Słowniki jako źródło do badań historycznojęzykowych / | 199 |
Jadwiga Waniakowa: Rola źródeł historycznojęzykowych we współczesnych badaniach etymologicznych / | 208 |
IV. Leksykologia i leksykografia | |
Ewa Deptuchowa: Warsztat współczesnego leksykografa historycznego / | 219 |
Włodzimierz Gruszczyński, Dorota Adamiec, Magdalena Majdak, Wiesław Morawski: Wybrane problemy semantyki historycznej. Definiowanie znaczeń w słowniku dawnej polszczyzny / | 229 |
Anna Grzeszak: O oryginalności polskiego działu słownika Lodereckera z 1605 roku / | 243 |
Joanna Kamper-Warejko: Kształtowanie się specjalistycznej odmiany języka na przykładzie leksyki z poradnika Piotra Krescencjusza / | 247 |
Dorota Kondratczyk-Przybylska: Analiza porównawcza pola leksykalno-semantycznego ‘kobieta w relacji seksualnej’ w dobie staropolskiej i współczesności / | 259 |
Dorota Kozaryn: Odkrywanie znaczenia w tekstach dawnych / | 270 |
Beata Kuryłowicz: Słownik historyczny jako źródło do rekonstrukcji dawnych sposobów myślenia o świecie / | 277 |
Agnieszka Piela: Polskie tradycjonalizmy / | 287 |
Lidia Przymuszała: O potrzebie badań nad frazeologią historyczną / | 299 |
Beata Raszewska-Żurek: Metaforyzacja wartości w dawnej polszczyźnie – konwencjonalność ujęć na przykładzie metafory pojęcie to roślina wyrażonej leksemem kwiat (z derywatami) / | 312 |
Piotr Sobotka: Jednostka opisu języka dawnego / | 325 |
Urszula Sokólska: Terminologia „motylowa” w „motylniczych” dziełach naukowych XIX wieku / | 337 |
V. Polszczyzna regionalna i dialekty | |
Katarzyna Konczewska: Archaizmy leksykalne współczesnej polszczyzny grodzieńskiej (socjolektu szlacheckiego) / | 355 |
Joanna Kulwicka-Kamińska: Cechy archaiczne i regionalne w odnalezionym fragmencie rękopisu filomackiego przekładu Koranu na język polski / | 368 |
Błażej Osowski: Gwara i dialekt w perspektywie historycznej / | 381 |
Halina Pelcowa: Diachroniczny aspekt badań regionalnych / | 393 |
Maciej Rak: Między historią języka a dialektologią – słownictwo testamentów góralskich z XVII i XVIII wieku / | 402 |
Katarzyna Sicińska: Dylematy interpretacyjne badacza dawnej polszczyzny południowokresowej / | 415 |
Bogusław Wyderka: O nowej syntezie rozwoju polszczyzny na Śląsku / | 436 |
VI. Komunikacja. Genologia. Stylistyka | |
Renata Bizior: Perspektywa badawcza w pracy nad kazaniami 2. połowy XIX wieku / | 451 |
Małgorzata Dawidziak-Kładoczna: Stan badań nad prawnoustrojową i retoryczną odmianą komunikacji politycznej w I Rzeczypospolitej / | 466 |
Józef Kość: Projekty wzorcowej komunikacji językowej w sądach miejskich XVI wieku / | 479 |
Leonarda Mariak: Korespondencja prywatna jako przyczynek do badań języka osobniczego (na podstawie listów prywatnych Henryka Sienkiewicza) / | 489 |
Joanna Okoniowa: O kształtowaniu się stylu popularnonaukowego na przykładzie XVII-wiecznego dzieła Erazma Sykstusa O cieplicach we Śkle / | 507 |
Danuta Ostaszewska: O kierunkach genologicznych transformacji – w poszukiwaniu zmian w przestrzeni kształtowania się komunikacji społecznej / | 517 |
Artur Rejter: Onomastyka literacka wobec tekstologii i teorii dyskursu – perspektywa historyczna / | 533 |
Agnieszka Szczaus: O trudnościach interpretacyjnych tekstów naukowych i technicznych doby średniopolskiej / | 546 |
VII. Wiedza historycznojęzykowa w kształceniu uniwersyteckim | |
Marcin Maciołek: W trosce o skuteczne nauczanie gramatyki historycznej języka polskiego / | 559 |
Barbara Mitrenga: O relacji mistrz – uczeń w kształceniu historycznojęzykowym / | 574 |
Ewa Oronowicz-Kida, Agnieszka Myszka: „Na tropach przeszłości języka” – czy gramatyka historyczna może być interesująca dla podejmujących studia polonistyczne / | 589 |
Kinga Wąsińska: Język jako archiwum kulturowe – konteksty śląskiej dydaktyki polonistycznej (na przykładzie „Dworzanina polskiego” Łukasza Górnickiego) / | 599 |
Ewa Woźniak: Nowy wybór tekstów do historii języka w dydaktyce uniwersyteckiej / | 605 |
Komunikaty | |
Leszek Bednarczuk: Polski słownik etymologiczny Profesora Witolda Mańczaka / | 615 |
Tomasz Mika, Agnieszka Słoboda: Wyrażenia funkcyjne w średniowiecznej polszczyźnie z perspektywy składniowej / | 628 |
Pokłosie dyskusji panelowych | |
Krystyna Kleszczowa, Tomasz Mika: Wyzwania badawcze i metodologiczne lingwistyki historycznej. Refleksje po dyskusji / | 639 |
Stanisław Borawski, Bernadetta Niesporek-Szamburska: Dyskusja panelowa. Nauczycielskie zadania historyków języka wobec narodowej wspólnoty komunikatywnej dawniej i obecnie / | 653 |
Magdalena Jurewicz-Nowak: Głos pierwszy… Nauczycielskie powinności historyka języka względem wspólnoty narodowej / | 657 |
Stanisław Koziara: Głos drugi… Jest wiele możliwości ocalania wiedzy historycznojęzykowej… / | 660 |
Jolanta Klimek-Grądzka: Głos trzeci… Kształcenie historycznojęzykowe na studiach edytorskich / | 663 |
Dorota Szagun: Głos czwarty… Nauczać dziejów języka polskiego… / | 666 |
Mirosława Wronkowska-Dimitrowa: Głos piąty… Rola nauczycieli polonistów w rozwijaniu zainteresowań historycznojęzykowych uczniów, w ich wychowaniu ku łączeniu przeszłości z teraźniejszością – także w języku ojczystym / | 669 |
Helena Synowiec: Głos szósty… Problemy przeszłości językowej w edukacji polonistycznej w szkole (spojrzenie dydaktyka) / | 673 |
Waldemar Podkidacz: Głos siódmy… Historia języka polskiego w szkole. Refleksje praktyka / | 678 |
Irmina Kotlarska: Głos ósmy… Odświeżać kanony tekstów dawnych… / | 682 |
Iwona Pałucka-Czerniak: Głos dziewiąty… Samokształcenie w pracy historyka języka polskiego / | 685 |
Uroczystości nadania Instytutowi Języka Polskiego imienia Ireny Bajerowej Sympozjum Non omnis moriar | |
Wprowadzenie (Magdalena Pastuch i Mirosława Siuciak) / | 691 |
Wystąpienia okolicznościowe / | 693 |
Leonard Neuger: Występne przyjemności uczonego / | 693 |
Mateusz Turlej: Miejsca pamięci Zenona Klemensiewicza / | 698 |
Aleksandra Niewiara: Wesół był Polak. Z rozważań nad pojęciami kluczowymi kultury polskiej. Antonimia i pojęcia spolaryzowane / | 703 |
Głosy wspomnieniowe / | 714 |
Profesor Stanisław Borawski / | 714 |
Profesor Krystyna Heska-Kwaśniewicz / | 715 |
Profesor Jadwiga Puzynina / | 716 |
Profesor Henryk Wróbel / | 718 |
Profesor Stefan Zabierowski / | 719 |
Profesor Jadwiga Zieniukowa / | 721 |