Tom prezentuje złożone relacje między środowiskiem polskich antytrynitarzy (braci polskich zwanych arianami lub socynianami) a przedstawicielami innych wyznań funkcjonujących w XVI i XVII wieku na terytorium Pierwszej Rzeczypospolitej oraz stanowi próbę usytuowania tego środowiska w kontekście debat i sporów toczonych w Europie w tym okresie.

Zgromadzone w nim studia dotyczą problematyki aksjologicznej obecnej w dyskursie przedstawicieli zboru braci polskich oraz kontaktów z myślą europejską i poświęcone są takim zagadnieniom jak: kształtowanie się i ewolucja doktryny antytrynitarskiej (m.in. w odniesieniu do teologii kalwinistycznej i unitarianizmu siedmiogrodzkiego), hermeneutyka biblijna i teksty filozoficzne, badania filologiczne podejmowane przez socynian, stworzone przez nich sieci kontaktów międzynarodowych i działalność na emigracji.

12-tomowa seria monografii „Kultura Pierwszej Rzeczypospolitej w dialogu z Europą. Hermeneutyka wartości” przedstawia dziedzictwo kulturowe XV-XVIII wieku jako integralną, lecz oryginalną część kultury europejskiej. Celem badawczym jest rozpoznanie dróg i form obustronnej transmisji wartości estetycznych, politycznych i religijnych oraz ukazanie w szerokim, multilateralnym kontekście porównawczym oryginalnej struktury aksjologicznej kultury polskiej epok dawnych. Teksty kultury są badane w perspektywie wewnętrznej jako zapisy aktów ukierunkowanych na rozumienie wartości, a w perspektywie zewnętrznej jako wypowiedzi włączające się w europejskie dyskusje literacko-estetyczne, polityczne, religijne. W intensywnym dialogu kultura Rzeczypospolitej przejawia nie tylko chłonność na nowe idee, lecz także kreatywność i dynamikę działania na obszarze Europy.

The authors present the complex relations between the Polish antitrinitarians (Polish brothers called Arians or Socinians) and representatives of other denominations functioning in the 16th and 17th centuries in the territory of the First Polish Republic. They attempt to place this community in the context of debates and disputes taking place in Europe then. The texts focus on the axiological issues present in the discourse of the representatives of the Polish Brethren and contacts with the European thought.

• Andrzej Frycz Modrzewski
• socynianie
• Kalwin
• Bracia Polscy
• antytrynitaryzm
• nonadorantyzm
• Keckermann