POLECAMY
Koszyk
Podstawy toksykologii
Kompendium dla studentów szkół wyższych
Autor:
Wydawca:
Format:
ibuk
Publikacja Wydawnictwa WNT, dodruk Wydawnictwo Naukowe PWN
To doskonałe źródło wiedzy z dziedziny toksykologii. Autorzy uwzględnili w nim najnowsze osiągnięcia wynikające z ogromnego postępu, jaki dokonał się we wszystkich kierunkach toksykologii: molekularnej, środowiska i toksykologii klinicznej.
Omówiono:
- toksykokinetykę, toksykometrię, mechanizmy zatruć
- toksykologię substancji chemicznych
- toksykologię pestycydów, leków, kosmetyków, tworzyw sztucznych
- ogólny problem bezpieczeństwa chemicznego i oceny zagrożenia
- toksykologię promieniowania jonizującego
| Rok wydania | 2017 |
|---|---|
| Liczba stron | 494 |
| Kategoria | Toksykologia |
| Wydawca | Wydawnictwo Naukowe PWN |
| ISBN-13 | 978-83-01-19495-6 |
| Numer wydania | 2 |
| Język publikacji | polski |
| Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
Ciekawe propozycje
Spis treści
| Przedmowa | 19 |
| Rozdział 1 - Ogólne wiadomości o toksykologii | 21 |
| 1.1. Substancje toksyczne naturalne i syntetyczne | 21 |
| 1.2. Rys historyczny | 24 |
| 1.3. Struktura i zadania współczesnej toksykologii | 26 |
| Bibliografia | 29 |
| Rozdział 2 - Toksykometria | 30 |
| 2.1. Wprowadzenie | 30 |
| 2.2. Kierunki badań | 31 |
| 2.3. Ocena toksyczności związku na podstawie zależności między jego budową chemiczną a aktywnością biologiczną | 32 |
| 2.4. Zwierzęta doświadczalne i drogi narażenia | 34 |
| 2.5. Badanie toksyczności na zwierzętach doświadczalnych | 35 |
| 2.5.1. Ocena toksyczności ostrej | 35 |
| 2.5.2. Ocena działania drażniącego i działania uczulającego | 39 |
| 2.5.3. Badania uzupełniające | 40 |
| 2.5.4. Ocena toksyczności z zastosowaniem powtarzanych wysokich dawek | 40 |
| 2.5.5. Ocena toksyczności podprzewlekłej i przewlekłej | 42 |
| 2.6. Ocena efektów odległych | 44 |
| 2.6.1. Charakterystyka efektów odległych | 44 |
| 2.6.2. Ocena działania mutagennego | 45 |
| 2.6.3. Ocena działania rakotwórczego | 47 |
| 2.6.4. Ocena działania teratogennego | 48 |
| 2.6.5. Ocena toksycznego wpływu na płodność, rozrodczości potomstwo | 49 |
| 2.7. Ocena działania neurotoksycznego | 50 |
| 2.8. Metody obliczeniowe w ocenie toksyczności | 53 |
| 2.8.1. Cele badań toksykometrycznych | 53 |
| 2.8.2. Zależność dawka–efekt | 53 |
| 2.8.3. Zależność dawka–odpowiedź | 54 |
| 2.9. Ekstrapolacja wyników badań toksykometrycznych ze zwierząt doświadczalnych na człowieka | 56 |
| 2.10. Alternatywne metody oceny toksyczności | 58 |
| Bibliografia | 61 |
| Rozdział 3 - Drogi wchłaniania, metabolizm i wydalanie ksenobiotyków | 63 |
| 3.1. Drogi wchłaniania | 63 |
| 3.2. Transport ksenobiotyków przez błony biologiczne | 63 |
| 3.3. Wchłanianie w drogach oddechowych | 65 |
| 3.3.1. Charakterystyka ogólna | 65 |
| 3.3.2. Czynniki warunkujące wchłanianie gazów i par w układzie oddechowym | 68 |
| 3.4. Wchłanianie przez skórę | 70 |
| 3.5. Wchłanianie drogą pokarmową | 72 |
| 3.6. Dystrybucja i wiązanie tkankowe ksenobiotyków | 74 |
| 3.7. Biotransformacja ksenobiotyków | 75 |
| 3.7.1. Charakterystyka ogólna | 75 |
| 3.7.2. Reakcje I fazy i cytochrom P-450 | 75 |
| 3.7.3. Reakcje II fazy – sprzęganie metabolitów | 80 |
| 3.8. Wydalanie substancji z ustroju | 83 |
| 3.8.1. Drogi wydalania | 83 |
| 3.8.2. Wydalanie z powietrzem wydychanym | 84 |
| 3.8.3. Wydalanie z moczem | 84 |
| 3.8.4. Wydalanie z kałem | 86 |
| Bibliografia | 86 |
| Rozdział 4 - Mechanizmy działania toksycznego | 87 |
| 4.1. Uwagi ogólne | 87 |
| 4.2. Działanie fizyczne | 87 |
| 4.3. Niedotlenienie tkanek lub nieprawidłowe wykorzystanie energii spalania | 89 |
| 4.3.1. Deficyt tlenu w powietrzu oddechowym | 89 |
| 4.3.2. Niedotlenienie wywołane toksyczną niedokrwistością – hipoksja | 90 |
| 4.3.3. Unieczynnienie hemoglobiny | 90 |
| 4.3.4. Zablokowanie oddychania tkankowego | 91 |
| 4.3.5. Rozprzężenie oksydacyjnej fosforylacji | 92 |
| 4.4. Inhibitory reakcji enzymatycznych | 93 |
| 4.4.1. Charakterystyka ogólna | 93 |
| 4.4.2. Inhibitory esterazy acetylocholinowej | 93 |
| 4.4.3. Fluorooctan: synteza letalna | 94 |
| 4.4.4. Zatrucia luizytem i tlenkiem arsenu(III) | 95 |
| 4.5. Wpływ trucizn na procesy przewodzenia bodźców w układzie nerwowym | 96 |
| 4.5.1. Mechanizm przewodzenia bodźców | 96 |
| 4.5.2. Agoniści receptora cholinergicznego | 98 |
| 4.5.3. Substancje blokujące receptor cholinergiczny | 98 |
| 4.5.4. Substancje blokujące uwalnianie acetylocholiny | 99 |
| 4.5.5. Substancje wpływające na migrację jonów sodu przez błonę neuronu | 100 |
| 4.6. Aktywne metabolity: wiązanie kowalencyjne | 101 |
| 4.6.1. Wiadomości wprowadzające | 101 |
| 4.6.2. Acetaminofen | 102 |
| 4.6.3. Bromobenzen | 102 |
| 4.7. Działanie toksyczne wolnych rodników | 103 |
| 4.7.1. Charakterystyka wolnych rodników | 103 |
| 4.7.2. Powstawanie rodników tlenowych w warunkach fizjologicznych | 104 |
| 4.7.3. Wzmożona generacja rodników pod wpływem ksenobiotyków | 105 |
| 4.7.4. Substancje chroniące organizm przed uszkodzeniami wywołanymi przez wolne rodniki – antyoksydanty | 106 |
| 4.8. Działanie chemiczne – kancerogeneza chemiczna | 107 |
| 4.9. Oddziaływanie immunologiczne ksenobiotyków | 111 |
| Bibliografia | 116 |
| Rozdział 5 - Kinetyka przemian i wydalania substancji toksycznych | 117 |
| 5.1. Wprowadzenie | 117 |
| 5.2. Modele kinetyczne | 118 |
| 5.2.1. Charakterystyka ogólna | 118 |
| 5.2.2. Model jednoprzedziałowy otwarty | 122 |
| 5.2.3. Model metaboliczny | 126 |
| 5.2.4. Model dwuprzedziałowy otwarty | 128 |
| 5.2.5. Uproszczenia modeli | 130 |
| 5.3. Rytmy ekspozycji | 131 |
| 5.3.1. Wiadomości wprowadzające | 131 |
| 5.3.2. Ekspozycja ciągła | 133 |
| 5.3.3. Jednodobowy cykl ekspozycji przemysłowej | 135 |
| 5.3.4. Ekspozycja codzienna | 136 |
| 5.3.4.1. Substancje nieulegające kumulacji | 136 |
| 5.3.4.2. Substancje ulegające kumulacji | 137 |
| 5.4. Inne modele toksykokinetyczne | 138 |
| 5.4.1. Wprowadzenie | 138 |
| 5.4.2. Metody allometryczne | 139 |
| 5.4.3. Fizjologiczne modele toksykokinetyczne | 141 |
| Bibliografia | 147 |
| Rozdział 6 - Metale | 148 |
| 6.1. Wprowadzenie | 148 |
| 6.2. Arsen | 151 |
| 6.2.1. Właściwości | 151 |
| 6.2.2. Występowanie, zastosowanie, źródła narażenia | 151 |
| 6.2.3. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 152 |
| 6.2.4. Mechanizm działania toksycznego | 154 |
| 6.2.5. Toksyczność ostra i objawy zatrucia | 154 |
| 6.2.6. Toksyczność przewlekła i objawy zatrucia | 154 |
| 6.2.7. Efekty odległe | 156 |
| 6.2.8. Normatywy higieniczne i ocena narażenia | 157 |
| 6.2.9. Arsenowodór (arsyna) | 160 |
| 6.3. Chrom | 160 |
| 6.3.1. Właściwości | 160 |
| 6.3.2. Występowanie, zastosowanie, źródła narażenia | 161 |
| 6.3.3. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 162 |
| 6.3.4. Toksyczność i objawy zatrucia | 162 |
| 6.3.5. Efekty odległe | 163 |
| 6.3.6. Normatywy higieniczne i ocena narażenia | 164 |
| 6.4. Kadm | 165 |
| 6.4.1. Występowanie, zastosowanie, źródła narażenia | 165 |
| 6.4.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 165 |
| 6.4.3. Metalotioneina (MT) | 166 |
| 6.4.4. Mechanizm działania toksycznego | 168 |
| 6.4.5. Toksyczność ostra i objawy zatrucia | 169 |
| 6.4.6. Toksyczność przewlekła i objawy zatrucia. Choroba Itai-itai | 169 |
| 6.4.7. Efekty odległe | 171 |
| 6.4.8. Normatywy higieniczne i ocena narażenia | 171 |
| 6.5. Nikiel | 174 |
| 6.5.1. Występowanie, zastosowanie, źródła narażenia | 174 |
| 6.5.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 175 |
| 6.5.3. Mechanizm działania toksycznego | 175 |
| 6.5.4. Toksyczność ostra i objawy zatrucia | 175 |
| 6.5.5. Toksyczność przewlekła i objawy zatrucia | 176 |
| 6.5.6. Efekty odległe | 176 |
| 6.5.7. Normatywy higieniczne i ocena narażenia | 176 |
| 6.5.8. Karbonylek niklu | 177 |
| 6.6. Ołów | 178 |
| 6.6.1. Występowanie, zastosowanie, źródła narażenia | 178 |
| 6.6.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 179 |
| 6.6.3. Mechanizm działania toksycznego | 180 |
| 6.6.4. Toksyczność ostra i przewlekła, objawy zatrucia | 180 |
| 6.6.5. Wpływ na układ nerwowy | 181 |
| 6.6.6. Wpływ na układ krwiotwórczy | 181 |
| 6.6.7. Działanie na nerki | 183 |
| 6.6.8. Wpływ na układ krążenia | 183 |
| 6.6.9. Efekty odległe | 184 |
| 6.6.10. Normatywy higieniczne i ocena narażenia | 184 |
| 6.6.11. Tetraetyloołów (Et4Pb) | 185 |
| 6.7. Rtęć | 187 |
| 6.7.1. Występowanie, zastosowanie, źródła narażenia | 187 |
| 6.7.2. Rtęć elementarna (metaliczna, pary rtęci) | 188 |
| 6.7.3. Nieorganiczne związki rtęci | 189 |
| 6.7.4. Organiczne związki rtęci (metylortęć) | 189 |
| 6.7.5. Epidemie zatruć | 191 |
| Bibliografia | 193 |
| Rozdział 7 - Wybrane związki nieorganiczne | 195 |
| 7.1. Tlen (O2) | 195 |
| 7.1.1. Właściwości i źródła narażenia | 195 |
| 7.1.2. Wchłanianie i mechanizm działania | 195 |
| 7.1.3. Objawy zatrucia | 195 |
| 7.2. Ozon (O3) | 197 |
| 7.2.1. Właściwości i źródła narażenia | 197 |
| 7.2.2. Wchłanianie i mechanizm działania | 197 |
| 7.2.3. Objawy zatrucia ostrego | 197 |
| 7.2.4. Objawy zatrucia przewlekłego | 198 |
| 7.2.5. Normatywy higieniczne | 199 |
| 7.3. Tlenek węgla (CO) | 199 |
| 7.3.1. Właściwości i źródła narażenia | 199 |
| 7.3.2. Wchłanianie i mechanizm działania | 199 |
| 7.3.3. Objawy zatrucia ostrego | 200 |
| 7.3.4. Objawy zatrucia przewlekłego | 201 |
| 7.3.5. Normatywy higieniczne | 201 |
| 7.4. Ditlenek węgla (CO2) | 202 |
| 7.4.1. Właściwości i źródła narażenia | 202 |
| 7.4.2. Wchłanianie i mechanizm działania | 202 |
| 7.4.3. Objawy zatrucia ostrego | 203 |
| 7.4.4. Normatywy higieniczne | 203 |
| 7.5. Ditlenek siarki (SO2) | 203 |
| 7.5.1. Właściwości i źródła narażenia | 203 |
| 7.5.2. Wchłanianie i mechanizm działania | 204 |
| 7.5.3. Objawy zatrucia | 204 |
| 7.5.4. Normatywy higieniczne | 205 |
| 7.6. Tlenki azotu | 205 |
| 7.6.1. Właściwości i źródła narażenia | 205 |
| 7.6.2. Wchłanianie i mechanizm działania | 205 |
| 7.6.3. Objawy zatrucia | 206 |
| 7.6.4. Normatywy higieniczne | 207 |
| 7.7. Azotany(III) i azotany(V) | 207 |
| 7.7.1. Właściwości i źródła narażenia | 207 |
| 7.7.2. Wchłanianie i mechanizm działania | 207 |
| 7.7.3. Objawy zatrucia i normatywy higieniczne | 208 |
| 7.8. Cyjanowodór (HCN) | 208 |
| 7.8.1. Właściwości i źródła narażenia | 208 |
| 7.8.2. Wchłanianie i mechanizm działania | 209 |
| 7.8.3. Objawy zatrucia ostrego | 210 |
| 7.8.4. Normatywy higieniczne | 211 |
| 7.9. Siarkowodór (H2S; sulfan) | 211 |
| 7.9.1. Właściwości i źródła narażenia | 211 |
| 7.9.2. Wchłanianie i mechanizm działania | 211 |
| 7.9.3. Objawy zatrucia | 212 |
| 7.9.4. Normatywy higieniczne | 212 |
| 7.10. Fosforowodór (PH3; fosfan) | 213 |
| 7.10.1. Właściwości i źródła narażenia | 213 |
| 7.10.2. Wchłanianie i mechanizm działania | 213 |
| 7.10.3. Objawy zatrucia | 213 |
| 7.10.4. Normatywy higieniczne | 214 |
| 7.11. Chlor (Cl2) | 214 |
| 7.11.1. Właściwości i źródła narażenia | 214 |
| 7.11.2. Wchłanianie i mechanizm działania | 214 |
| 7.11.3. Objawy zatrucia | 214 |
| 7.11.4. Normatywy higieniczne | 215 |
| 7.12. Fosgen (COCl2) | 216 |
| 7.12.1. Właściwości i źródła narażenia | 216 |
| 7.12.2. Wchłanianie i mechanizm działania | 216 |
| 7.12.3. Objawy zatrucia | 216 |
| 7.12.4. Normatywy higieniczne | 217 |
| 7.13. Amoniak (NH3; azan) | 217 |
| 7.13.1. Właściwości i źródła narażenia | 217 |
| 7.13.2. Wchłanianie i mechanizm działania | 218 |
| 7.13.3. Objawy zatrucia i normatywy higieniczne | 218 |
| 7.14. Silne zasady | 219 |
| 7.15. Silne kwasy | 220 |
| Bibliografia | 221 |
| Rozdział 8 - Wybrane związki alifatyczne | 222 |
| 8.1. Węglowodory alifatyczne | 222 |
| 8.1.1. Ogólna charakterystyka toksykologiczna | 222 |
| 8.1.2. Ropa naftowa | 223 |
| 8.1.2.1. Właściwości i źródła narażenia | 223 |
| 8.1.2.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 223 |
| 8.1.2.3. Toksyczność i objawy zatrucia | 223 |
| 8.1.2.4. Normatywy higieniczne i ocena narażenia | 224 |
| 8.1.3. Produkty destylacji ropy naftowej | 224 |
| 8.1.3.1. Właściwości i źródła narażenia | 224 |
| 8.1.3.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 225 |
| 8.1.3.3. Toksyczność i objawy zatrucia | 225 |
| 8.1.3.4. Normatywy higieniczne i ocena narażenia | 226 |
| 8.1.4. n-Heksan | 227 |
| 8.1.4.1. Właściwości i źródła narażenia | 227 |
| 8.1.4.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 227 |
| 8.1.4.3. Toksyczność i objawy zatrucia | 228 |
| 8.1.4.4. Normatywy higieniczne i ocena narażenia | 228 |
| 8.1.5. Cykloheksan | 229 |
| 8.1.5.1. Właściwości i źródła narażenia | 229 |
| 8.1.5.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 229 |
| 8.1.5.3. Toksyczność i objawy zatrucia | 229 |
| 8.1.5.4. Normatywy higieniczne i ocena narażenia | 229 |
| 8.2. Alkohole | 230 |
| 8.2.1. Charakterystyka ogólna | 230 |
| 8.2.2. Alkohol etylowy | 231 |
| 8.2.2.1. Właściwości i źródła narażenia | 231 |
| 8.2.2.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 232 |
| 8.2.2.3. Toksyczność i objawy zatrucia | 234 |
| 8.2.2.4. Normatywy higieniczne i ocena narażenia | 236 |
| 8.2.3. Alkohol metylowy | 238 |
| 8.2.3.1. Właściwości i źródła narażenia | 238 |
| 8.2.3.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 238 |
| 8.2.3.3. Toksyczność i objawy zatrucia | 239 |
| 8.2.3.4. Normatywy higieniczne i ocena narażenia | 240 |
| 8.2.4. Glikol etylenowy | 241 |
| 8.2.4.1. Właściwości i źródła narażenia | 241 |
| 8.2.4.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 241 |
| 8.2.4.3. Toksyczność i objawy zatrucia | 242 |
| 8.2.4.4. Normatywy higieniczne i ocena narażenia | 242 |
| 8.3. Chloropochodne węglowodorów alifatycznych | 243 |
| 8.3.1. Ogólna charakterystyka toksykologiczna | 243 |
| 8.3.2. Chlorek metylu | 243 |
| 8.3.2.1. Właściwości i źródła narażenia | 243 |
| 8.3.2.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 244 |
| 8.3.2.3. Toksyczność i objawy zatrucia | 244 |
| 8.3.2.4. Normatywy higieniczne i ocena narażenia | 245 |
| 8.3.3. Chloroform | 245 |
| 8.3.3.1. Właściwości i źródła narażenia | 245 |
| 8.3.3.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 245 |
| 8.3.3.3. Toksyczność i objawy zatrucia | 246 |
| 8.3.3.4. Normatywy higieniczne i ocena narażenia | 247 |
| 8.3.4. Tetrachlorek węgla | 247 |
| 8.3.4.1. Właściwości i źródła narażenia | 247 |
| 8.3.4.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 248 |
| 8.3.4.3. Toksyczność i objawy zatrucia | 249 |
| 8.3.4.4. Normatywy higieniczne i ocena narażenia | 250 |
| 8.3.5. Trichloroetylen | 250 |
| 8.3.5.1. Właściwości i źródła narażenia | 250 |
| 8.3.5.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 250 |
| 8.3.5.3. Toksyczność i objawy zatrucia | 252 |
| 8.3.5.4. Normatywy higieniczne i ocena narażenia | 253 |
| 8.3.6. Tetrachloroetylen | 253 |
| 8.3.6.1. Właściwości i źródła narażenia | 253 |
| 8.3.6.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 253 |
| 8.3.6.3. Toksyczność i objawy zatrucia | 254 |
| 8.3.6.4. Normatywy higieniczne i ocena narażenia | 255 |
| 8.3.7. Chlorek winylu | 255 |
| 8.3.7.1. Właściwości i źródła narażenia | 255 |
| 8.3.7.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 255 |
| 8.3.7.3. Toksyczność i objawy zatrucia | 256 |
| 8.3.7.4. Normatywy higieniczne i ocena narażenia | 257 |
| Bibliografia | 258 |
| Rozdział 9 - Wybrane związki aromatyczne | 259 |
| 9.1. Wiadomości ogólne | 259 |
| 9.2. Benzen | 259 |
| 9.2.1. Właściwości i źródła narażenia | 259 |
| 9.2.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 260 |
| 9.2.3. Toksyczność i objawy zatrucia | 262 |
| 9.2.4. Normatywy higieniczne i ocena narażenia | 263 |
| 9.3. Toluen | 265 |
| 9.3.1. Właściwości i źródła narażenia | 265 |
| 9.3.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 265 |
| 9.3.3. Toksyczność i objawy zatrucia | 266 |
| 9.3.4. Normatywy higieniczne i ocena narażenia | 266 |
| 9.4. Ksyleny | 267 |
| 9.4.1. Właściwości i źródła narażenia | 267 |
| 9.4.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 267 |
| 9.4.3. Toksyczność i objawy zatrucia | 269 |
| 9.4.4. Normatywy higieniczne i ocena narażenia | 269 |
| 9.5. Etylobenzen | 269 |
| 9.5.1. Właściwości i źródła narażenia | 269 |
| 9.5.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 270 |
| 9.5.3. Toksyczność i objawy zatrucia | 270 |
| 9.5.4. Normatywy higieniczne i ocena narażenia | 271 |
| 9.6. Węglowodory aromatyczne zawierające 9 atomów węgla (związki C9) | 271 |
| 9.6.1. Właściwości i zastosowanie | 271 |
| 9.6.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 272 |
| 9.6.3. Toksyczność i objawy zatrucia | 273 |
| 9.6.4. Normatywy higieniczne | 273 |
| 9.7. Styren | 273 |
| 9.7.1. Właściwości i źródła narażenia | 273 |
| 9.7.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 274 |
| 9.7.3. Toksyczność i objawy zatrucia | 275 |
| 9.7.4. Normatywy higieniczne i ocena narażenia | 275 |
| 9.8. Naftalen | 276 |
| 9.8.1. Właściwości i źródła narażenia | 276 |
| 9.8.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 276 |
| 9.8.3. Toksyczność, objawy zatrucia i normatywy higieniczne | 277 |
| 9.9. Hydroksypochodne aromatyczne | 277 |
| 9.9.1. Właściwości i źródła narażenia | 277 |
| 9.9.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 279 |
| 9.9.3. Toksyczność i objawy zatrucia | 279 |
| 9.9.4. Normatywy higieniczne i ocena narażenia | 280 |
| 9.10. Nitro- i aminopochodne aromatyczne | 281 |
| 9.10.1. Właściwości i źródła narażenia | 281 |
| 9.10.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 282 |
| 9.10.3. Toksyczność i objawy zatrucia | 285 |
| 9.10.4. Normatywy higieniczne i ocena narażenia | 291 |
| 9.11. Chlorowcopochodne aromatyczne | 292 |
| 9.11.1. Chloropochodne benzenu | 292 |
| 9.11.1.1. Właściwości i źródła narażenia | 292 |
| 9.11.1.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 293 |
| 9.11.1.3. Toksyczność i objawy zatrucia | 294 |
| 9.11.1.4. Normatywy higieniczne i ocena narażenia | 294 |
| 9.11.2. Polichlorowane bifenyle | 294 |
| 9.11.2.1. Właściwości i źródła narażenia | 294 |
| 9.11.2.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 295 |
| 9.11.2.3. Toksyczność dla zwierząt i objawy zatrucia | 296 |
| 9.11.2.4. Toksyczność dla ludzi i objawy zatrucia | 297 |
| 9.11.2.5. Ocena narażenia | 298 |
| 9.11.3. Bromopochodne benzenu | 298 |
| 9.11.3.1. Właściwości i źródła narażenia | 298 |
| 9.11.3.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 299 |
| 9.11.3.3. Toksyczność i objawy zatrucia | 301 |
| 9.11.4. Polibromowane bifenyle | 301 |
| 9.11.4.1. Właściwości i źródła narażenia | 301 |
| 9.11.4.2. Toksyczność i objawy zatrucia | 302 |
| 9.12. Dioksyny | 303 |
| 9.12.1. Właściwości i źródła narażenia | 303 |
| 9.12.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 308 |
| 9.12.3. Toksyczność i objawy zatrucia | 309 |
| 9.12.4. Ocena narażenia | 312 |
| 9.13. Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) | 312 |
| 9.13.1. Właściwości i źródła narażenia | 312 |
| 9.13.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 314 |
| 9.13.3. Toksyczność i objawy zatrucia | 316 |
| 9.13.4. Normatywy higieniczne | 317 |
| Bibliografia | 318 |
| Rozdział 10 - Pestycydy | 319 |
| 10.1. Wiadomości ogólne | 319 |
| 10.2. Klasyfikacja pestycydów | 320 |
| 10.3. Formy użytkowe i sposób stosowania pestycydów | 322 |
| 10.4. Zanieczyszczenie środowiska przez pestycydy | 322 |
| 10.5. Trwałość pestycydów w środowisku | 323 |
| 10.6. Polichlorowane pochodne związków cyklicznych | 324 |
| 10.6.1. Charakterystyka ogólna | 324 |
| 10.6.2. DDT (dichlorodifenylotrichloroetan) | 325 |
| 10.6.2.1. Właściwości i źródła narażenia | 325 |
| 10.6.2.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 326 |
| 10.6.2.3. Toksyczność, objawy zatrucia i ocena narażenia | 327 |
| 10.6.3. Metoksychlor (analog DDT) | 328 |
| 10.6.3.1. Właściwości i źródła narażenia | 328 |
| 10.6.3.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 328 |
| 10.6.3.3. Toksyczność i objawy zatrucia | 328 |
| 10.6.4. Heksachlorocykloheksan (HCH) | 329 |
| 10.6.4.1. Właściwości i źródła narażenia | 329 |
| 10.6.4.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 329 |
| 10.6.4.3. Toksyczność i objawy zatrucia | 330 |
| 10.6.5. Polichlorocyklodieny | 331 |
| 10.6.5.1. Właściwości i źródła narażenia | 331 |
| 10.6.5.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 332 |
| 10.6.5.3. Toksyczność i objawy zatrucia | 333 |
| 10.7. Chlorofenole i pochodne kwasów chlorofenoksykarboksylowych | 333 |
| 10.7.1. Pentachlorofenol (PCP) | 333 |
| 10.7.1.1. Właściwości i źródła narażenia | 333 |
| 10.7.1.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 334 |
| 10.7.1.3. Toksyczności objawy zatrucia | 334 |
| 10.7.2. Kwasy chlorofenoksykarboksylowe | 334 |
| 10.7.2.1. Właściwości i źródła narażenia | 334 |
| 10.7.2.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 335 |
| 10.7.2.3. Toksyczność i objawy zatrucia | 335 |
| 10.8. Związki fosforoorganiczne | 336 |
| 10.8.1. Właściwości i źródła narażenia | 336 |
| 10.8.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 338 |
| 10.8.3. Toksyczność i objawy zatrucia | 340 |
| 10.8.4. Ocena narażenia | 345 |
| 10.9. Pochodne kwasu karbaminowego i mocznika | 346 |
| 10.9.1. Właściwości i źródła narażenia | 346 |
| 10.9.2. Wchłanianie, metabolizm, wydalanie | 346 |
| 10.9.3. Toksyczność i objawy zatrucia | 347 |
| 10.10. Pochodne kwasu ditiokarbaminowego | 349 |
| 10.10.1. Właściwości i źródła narażenia | 349 |
| 10.10.2. Toksyczność i objawy zatrucia | 350 |
| 10.11. Inne grupy pestycydów | 350 |
| 10.11.1. Pochodne dinitrofenolu | 350 |
| 10.11.2. Heterocykliczne związki azotu | 351 |
| 10.11.3. Piretroidy | 353 |
| 10.11.4. Organiczne związki metali | 354 |
| Bibliografia | 355 |
| Rozdział 11 - Leki wywołujące zatrucia ostre | 356 |
| 11.1. Wprowadzenie | 356 |
| 11.2. Pochodne kwasu barbiturowego (malonylomocznika) | 357 |
| 11.3. Inne leki o działaniu nasennym i uspokajającym | 361 |
| 11.3.1. Glimid | 361 |
| 11.3.2. Talidomid | 363 |
| 11.3.3. Metakwalon | 363 |
| 11.3.4. Stilnox | 364 |
| 11.3.5. Zopiklon | 365 |
| 11.4. Pochodne fenotiazyny | 365 |
| 11.5. Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (tymoleptyki) | 369 |
| 11.5.1. Pochodne dibenzoazepiny | 369 |
| 11.5.2. Pochodne cykloheptadienu | 371 |
| 11.6. Pochodne benzodiazepiny | 372 |
| 11.7. Nienarkotyczne leki przeciwbólowe | 374 |
| 11.7.1. Pochodne kwasu salicylowego | 374 |
| 11.7.2. Fenacetyna | 376 |
| 11.7.3. Paracetamol | 377 |
| 11.8. Postępowanie w ostrych zatruciach lekami | 379 |
| 11.9. Wykrywanie leków w materiale biologicznym | 380 |
| Bibliografia | 383 |
| Rozdział 12 - Środki uzależniające | 384 |
| 12.1. Zatrucia substancjami uzależniającymi | 384 |
| 12.2. Uzależnienie i tolerancja | 385 |
| 12.3. Alkaloidy opium (opiaty, opioidy) | 388 |
| 12.4. Kokaina | 392 |
| 12.5. Kannabinole | 393 |
| 12.6. Środki halucynogenne (halucynogeny) | 394 |
| 12.6.1. Charakterystyka ogólna | 394 |
| 12.6.2. Dietyloamid kwasu d-lizergowego (LSD) | 395 |
| 12.6.3. Meskalina | 396 |
| 12.6.4. Psylocybina i psylocyna | 397 |
| 12.6.5. Fencyklidyna | 398 |
| 12.7. Atropina | 399 |
| 12.8. Amfetamina i jej pochodne | 400 |
| Bibliografia | 402 |
| Rozdział 13 - Tworzywa sztuczne | 403 |
| 13.1. Związki wielkocząsteczkowe | 403 |
| 13.2. Tworzywa sztuczne | 405 |
| 13.2.1. Charakterystyka ogólna i zastosowanie | 405 |
| 13.2.2. Klasyfikacja tworzyw sztucznych i ich otrzymywanie | 406 |
| 13.2.3. Toksyczność tworzyw sztucznych | 409 |
| 13.3. Przegląd wybranych monomerów i polimerów, istotnych z punktu widzenia toksykologii | 410 |
| 13.3.1. Tworzywa otrzymywane w reakcji polimeryzacji | 410 |
| 13.3.2. Tworzywa otrzymywane w reakcji polikondensacji | 413 |
| 13.3.3. Tworzywa otrzymywane w reakcji poliaddycji | 414 |
| 13.3.4. Substancje pomocnicze stosowane do produkcji tworzyw sztucznych | 416 |
| 13.4. Procesy rozkładu polimerów i ich produkty | 417 |
| 13.4.1. Rozkład termiczny – piroliza | 417 |
| 13.4.2. Depolimeryzacja i degradacja | 418 |
| 13.5. Utylizacja odpadów | 418 |
| 13.5.1. Recykling | 418 |
| 13.5.2. Biodegradacja | 419 |
| 13.6. Włókna organiczne | 420 |
| 13.6.1. Wprowadzenie | 420 |
| 13.6.2. Włókna organiczne chemiczne | 420 |
| 13.6.3. Zastosowanie włókien organicznych chemicznych | 421 |
| 13.6.4. Rozkład włókien organicznych chemicznych (piroliza) i jego produkty | 422 |
| 13.7. Toksyczność włókien organicznych oraz skutki zdrowotne | 422 |
| Bibliografia | 423 |
| Rozdział 14 - Kosmetyki | 425 |
| 14.1. Skład preparatów kosmetycznych i ich zastosowanie | 425 |
| 14.1.1. Wprowadzenie | 425 |
| 14.1.2. Węglowodory, tłuszcze i ich pochodne | 426 |
| 14.1.3. Oleje i woski silikonowe | 426 |
| 14.1.4. Przeciwutleniacze | 427 |
| 14.1.5. Środki konserwujące | 427 |
| 14.1.6. Emulgatory | 427 |
| 14.1.7. Barwniki | 428 |
| 14.1.8. Substancje zapachowe | 428 |
| 14.1.9. Środki promieniochronne | 429 |
| 14.1.10. Substancje biologicznie czynne | 429 |
| 14.2. Wprowadzanie kosmetyków na rynek i ocena ich bezpieczeństwa | 429 |
| 14.2.1. Zasady ogólne | 429 |
| 14.2.2. Badania toksyczności nowych składników kosmetyków | 430 |
| 14.2.3. Badania na ludziach | 432 |
| 14.2.4. Badania gotowych kosmetyków wprowadzanych na rynek | 434 |
| 14.2.4.1. Badania dermatologiczne | 434 |
| 14.2.4.2. Ocena czystości mikrobiologicznej i chemicznej | 434 |
| 14.3. Uregulowania prawne dotyczące kosmetyków | 436 |
| 14.4. Działania niepożądane kosmetyków | 436 |
| 14.4.1. Wprowadzenie | 436 |
| 14.4.2. Budowa skóry | 437 |
| 14.4.3. Odczyny skórne | 439 |
| 14.4.3.1. Charakterystyka ogólna | 439 |
| 14.4.3.2. Odczyny skórne wywołane działaniem czynników drażniących | 439 |
| 14.4.3.3. Odczyny skórne o charakterze alergicznym | 440 |
| 14.4.3.4. Odczyny fototoksyczne i fotoalergiczne | 442 |
| 14.4.4. Inne efekty niepożądane | 444 |
| 14.4.4.1. Przypadkowe podrażnienia | 444 |
| 14.4.4.2. Działanie układowe | 444 |
| 14.4.5. Częstość występowania objawów niepożądanych | 444 |
| Bibliografia | 447 |
| Rozdział 15 - Bezpieczeństwo chemiczne | 448 |
| 15.1. Wprowadzenie | 448 |
| 15.2. Co rozumiemy przez bezpieczeństwo chemiczne? | 449 |
| 15.3. Ocena ryzyka | 451 |
| 15.3.1. Wprowadzenie | 451 |
| 15.3.2. Identyfikacja zagrożenia | 452 |
| 15.3.3. Ocena zależności dawka (stężenie)–efekt lub dawka (stężenie)–odpowiedź | 453 |
| 15.3.4. Ocena i charakterystyka narażenia | 456 |
| 15.4. Ważniejsze przepisy regulujące zagadnienia bezpieczeństwa chemicznego w Polsce | 457 |
| 15.4.1. Zasady ogólne | 457 |
| 15.4.2. Klasyfikacja i oznakowanie substancji chemicznych | 458 |
| 15.4.3. Karty charakterystyki | 461 |
| 15.5. REACH – nowa polityka Unii Europejskiej w zakresie chemikaliów | 465 |
| Bibliografia | 467 |
| Rozdział 16 - Szkodliwe działanie promieniowania jonizującego | 468 |
| 16.1. Źródła i rodzaje promieniowania jonizującego | 468 |
| 16.1.1. Charakterystyka ogólna | 468 |
| 16.1.2. Naturalne źródła promieniowania jonizującego | 468 |
| 16.1.3. Sztuczne źródła promieniowania jonizującego | 470 |
| 16.2. Oddziaływanie promieniowania jonizującego na materię | 471 |
| 16.3. Oddziaływanie promieniowania jonizującego na żywą tkankę | 472 |
| 16.4. Dawki promieniowania i jednostki stosowane w ochronie radiologicznej | 473 |
| 16.5. Aparatura pomiarowa | 475 |
| 16.6. Następstwa zdrowotne ekspozycji na promieniowanie jonizujące | 476 |
| 16.6.1. Skutki stochastyczne | 476 |
| 16.6.2. Skutki deterministyczne | 476 |
| 16.7. Nadzorowanie ekspozycji w świetle zaleceń Międzynarodowej Komisji | |
| Ochrony Radiologicznej (ICRP) | 477 |
| 16.7.1. Przykłady ekspozycji populacji ogólnej (środowiskowej) na promieniowanie jonizujące | 479 |
| Bibliografia | 483 |
| Skorowidz | 484 |
Wypożyczaj w abonamencie!
Już od 2,66 zł za ebooka
