POLECAMY
Koszyk
W poszukiwaniu pewności prawa. Precedens a przewidywalność orzeczeń sądowych w tradycji prawa anglosaskiego
Autor:
Format:
ibuk
W tradycji prawa anglosaskiego instytucja wiążącego precedensu sądowego jest traktowana jako czynnik zwiększający poziom przewidywalności orzeczeń sądowych. Stanowisko to może prima facie wydawać się zaskakujące z perspektywy prawnika wykształconego w Europie kontynentalnej. W klasycznym pozytywistycznym paradygmacie prawniczym przyjętym w kontynentalnej kulturze prawnej instytucja wiążącego precedensu sądowego była traktowana z rezerwą, której znamiennym przykładem jest określenie superstition du cas, wykorzystywane w literaturze francuskiej do nazwania anglosaskiej zasady stare decisis. W prawie Europy kontynentalnej nowoczesna idea ius certum była utożsamiana z projektem kodyfikacji i założeniem, że prawo powinno być tworzone przez działającego racjonalnie legislatora, który miał zapewnić jego jednolity, spójny, zupełny i wewnętrznie niesprzeczny charakter. Normy zawarte w aktach legislacyjnych miały stanowić przesłankę niezawodnych wnioskowań sylogistycznych.
O ile w jurysprudencji Europy kontynentalnej jest raczej akcentowany problem prawotwórczego charakteru rozstrzygnięcia sądowego w sprawie, dla której brak precedensu – czyli w przypadku, który w prawie anglosaskim jest określany mianem case of first impression – o tyle w prawie anglosaskim dużo większy nacisk kładziony jest na to, że w kolejnych rozpatrywanych sprawach reguły precedensowe stanowią ograniczenie arbitralności sędziowskiej.
Autor książki podejmuje próbę określenia zależności między rozwojem sposobu pojmowania pewności prawa na przestrzeni dziejów prawa anglosaskiego a procesem kształtowania się w tym systemie wiążącej zasady stare decisis.
| Rok wydania | 2017 |
|---|---|
| Liczba stron | 560 |
| Kategoria | Publikacje darmowe |
| Wydawca | Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika |
| ISBN-13 | 978-83-231-3720-7 |
| Język publikacji | polski |
| Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
Ciekawe propozycje
Spis treści
| wprowadzenie | 13 |
| rozdział wstępny. podstawowe pojęcia: precedens | |
| i przewidywalność orzeczeń sądowych | 27 |
| Rozumienie i typologia precedensu sądowego | 27 |
| Uzasadnienia orzeczeń sądowych w Anglii i w Stanach | |
| Zjednoczonych | 37 |
| Judicial opinion a uzasadnienie orzeczenia sądowego | 41 |
| Precedens a inne źródła prawa | 44 |
| Przewidywalność orzeczeń sądowych a wieloznaczność | |
| terminu „pewność prawa” | 46 |
| Pozostałe zagadnienia terminologiczne | 56 |
| Normy prawne a reguły i zasady w terminologii | |
| anglosaskiej | 56 |
| Rozumienie pojęcia „sąd” w common law a terminologia | |
| przyjmowana w polskich naukach prawnych | 57 |
| Przewidywalność orzeczeń sądowych a wiążąca zasada | |
| precedensu w polskiej doktrynie prawa | 58 |
| rozdział 1. precedens a przewidywalność orzeczeń | |
| sądowych w średniowiecznym i wczesnonowożytnym | |
| common law | 65 |
| Uwagi wstępne | 65 |
| Filozoficzne uwarunkowania ujęcia idei pewności prawa | |
| w średniowiecznym i wczesnonowożytnym common law | 66 |
| Arystotelesowska systematyzacja wiedzy a problem | |
| pewności poznania. Rozum praktyczny a rozum teoretyczny | 66 |
| Pewność prawa w filozofii św. Tomasza z Akwinu | 70 |
| Postulat traktowania podobnych spraw w sposób podobny na | |
| gruncie myśli arystotelesowsko-tomistycznej | 77 |
| Precedens i przewidywalność orzeczeń sądowych | |
| w prawie średniowiecznej Anglii | 78 |
| Problem przewidywalności orzeczeń sądowych w myśli | |
| angielskich prawników doby średniowiecza | 78 |
| Orzeczenia sądowe jako źródło prawa w średniowiecznej | |
| Anglii | 96 |
| Precedens a przewidywalność orzeczeń sądowych | |
| w prawie angielskim od połowy XVI do końca XVIII w. | 119 |
| Prawo jako akumulacja doświadczenia zgromadzonego | |
| przez stulecia. Koncepcja prawa w common law XVII w. | 121 |
| Precedens w poglądach czołowych przedstawicieli XVII- | |
| -wiecznego common law. Teoria deklaratoryjna. Pewność | |
| prawa a arbitralność decyzji suwerena | 136 |
| Precedens i przewidywalność orzeczeń sądowych | |
| w poglądach angielskich prawników XVIII w. | 148 |
| Zasada precedensu w orzecznictwie sądów angielskich od | |
| XVI do XVIII w. | 160 |
| Wnioski | 178 |
| Znaczenie przewidywalności orzeczeń sądowych | |
| w przednowoczesnym common law. Prawo jako | |
| arystotelesowska nauka praktyczna | 178 |
| Rozwój instytucji precedensu sądowego | |
| w przednowoczesnym common law | 182 |
| Precedens a przewidywalność orzeczeń sądowych | 186 |
| rozdział 2. precedens a przewidywalność orzeczeń | |
| sądowych w nowoczesnym common law | 189 |
| Uwagi wstępne | 189 |
| Podstawy nowoczesnej anglosaskiej koncepcji precedensu | |
| sądowego oraz nowoczesnego modelu przewidywalności | |
| orzeczeń sądowych w zakresie filozofii prawa, filozofii polityki | |
| oraz filozofii nauki | 190 |
| Precedens a przewidywalność orzeczeń sądowych | |
| w poglądach Franciszka Bacona | 203 |
| Precedens a przewidywalność orzeczeń sądowych | |
| w poglądach Tomasza Hobbesa | 210 |
| Pozytywistyczna koncepcja precedensu i przewidywalności | |
| orzeczeń sądowych w myśli angielskich prawników końca | |
| XVIII i XIX w. | 216 |
| Przewidywalność orzeczeń sądowych a instytucja | |
| formalnie wiążącego precedensu w pracach Jeremy’ego | |
| Benthama | 220 |
| John Austin i pozytywistyczna koncepcja precedensu jako | |
| „określonego źródła prawa” | 233 |
| Nauka prawa precedensowego. Konceptualizacja | |
| nowoczesnego modelu formalnie wiążącego | |
| precedensu sądowego jako instytucji mającej zapewnić | |
| przewidywalność orzeczeń sądowych | 244 |
| Kształtowanie się nowoczesnej instytucji precedensu | |
| w angielskim prawie od początku XIX w. do orzeczenia | |
| w sprawie London Tramways i ostatecznego związania | |
| angielskiej Izby Lordów regułami zawartymi w jej | |
| wcześniejszych orzeczeniach | 257 |
| Precedens a przewidywalność orzeczeń sądowych w Stanach | |
| Zjednoczonych od przyjęcia Konstytucji do końca XIX w. | 270 |
| Precedens w Stanach Zjednoczonych w okresie przed | |
| wybuchem wojny secesyjnej. Odmienności w stosunku | |
| do angielskiego common law w zakresie znaczenia | |
| przypisywanego przewidywalności orzeczeń sądowych | 279 |
| Precedens a przewidywalność orzeczeń sądowych | |
| w Stanach Zjednoczonych po wojnie secesyjnej | 296 |
| Wnioski | 307 |
| Nowoczesna koncepcja nauki prawa a postulat | |
| zapewnienia przewidywalności orzeczeń sądowych | 307 |
| Nowoczesne ujęcie stare decisis jako reguły prawnej | |
| a postulat zapewnienia przewidywalności orzeczeń | |
| sądowych | 309 |
| Precedens a przewidywalność orzeczeń sądowych | |
| w Stanach Zjednoczonych od uzyskania niepodległości | |
| do końca XIX w. Odrębności w stosunku do modelu | |
| angielskiego | 314 |
| rozdział 3. precedens a przewidywalność orzeczeń | |
| sądowych w prawie angielskim i amerykańskim | |
| pierwszych dekad XX w | 317 |
| Uwagi wstępne | 317 |
| Podłoże poglądów przedstawicieli anglosaskiej teorii prawa | |
| przełomu XIX i XX w. dotyczących przewidywalności | |
| orzeczeń sądowych i precedensu w zakresie myśli społeczno- | |
| -politycznej oraz filozofii | 319 |
| Społeczny i polityczny kontekst nowych nurtów | |
| w amerykańskiej jurysprudencji | 320 |
| Przewidywalność orzeczeń sądowych i precedens w poglądach | |
| oraz orzecznictwie prekursorów amerykańskiej jurysprudencji | |
| socjologicznej i realizmu prawniczego | 330 |
| Precedens i przewidywalność orzeczeń sądowych | |
| w poglądach i orzecznictwie Olivera Wendella Holmesa | 331 |
| Precedens a przewidywalność orzeczeń sądowych | |
| w amerykańskiej jurysprudencji socjologicznej | 343 |
| Precedens a przewidywalność orzeczeń sądowych | |
| w jurysprudencji socjologicznej Roscoe Pounda. Prawo | |
| w służbie postępu społecznego | 344 |
| Precedens a przewidywalność orzeczeń sądowych | |
| w poglądach i orzecznictwie Benjamina N. Cardozo | 351 |
| Precedens a przewidywalność orzeczeń sądowych w poglądach | |
| przedstawicieli amerykańskiego realizmu prawniczego | 367 |
| Herman Oliphant i „powrót do stare decisis”. Ratio | |
| decidendi precedensu jako przesłanka empirycznej nauki | |
| prawa | 369 |
| Precedens i przewidywalność orzeczeń sądowych | |
| w intuicyjnej jurysprudencji Josepha Hutchesona | 372 |
| Prawo jako substytut ojca. Precedens a przewidywalność | |
| orzeczeń sądowych w poglądach Jerome’a Franka | 376 |
| Precedens a przewidywalność orzeczeń sądowych | |
| w umiarkowanym realizmie prawniczym Karla Llewellyna | 389 |
| Wpływ koncepcji przewidywalności orzeczeń sądowych | |
| przyjętych na gruncie jurysprudencji socjologicznej i realizmu | |
| prawniczego na formułę precedensu w sądownictwie | |
| amerykańskim | 416 |
| Przewidywalność orzeczeń sądowych a moc wiążąca | |
| precedensu w orzecznictwie amerykańskich sądów | 417 |
| Metody odejścia od precedensu przyjęte w amerykańskim | |
| orzecznictwie sądowym | 420 |
| Moc wiążąca precedensu a przewidywalność orzeczeń | |
| sądowych w różnych dziedzinach prawa | 426 |
| Inflacja prawa precedensowego w Stanach Zjednoczonych. | 430 |
| Przewidywalność orzeczeń sądowych i precedens w poglądach | |
| przedstawicieli angielskiej teorii prawa pierwszej połowy XX w. | 433 |
| Precedens a przewidywalność orzeczeń sądowych | |
| w pracach Carletona Kempa Allena | 433 |
| Precedens a przewidywalność orzeczeń sądowych | |
| w pracach Arthura Goodharta | 437 |
| Zagadnienie ratio decidendi i obiter dicta w angielskiej | |
| jurysprudencji XX w. | 442 |
| Precedens a przewidywalność orzeczeń sądowych w prawie | |
| angielskim od orzeczenia w sprawie London Tramways | |
| do wydania Practice Statement | 445 |
| Wnioski | 454 |
| konkluzje | 467 |
| Elementy konstrukcyjne anglosaskiej zasady precedensu | |
| a przewidywalność orzeczeń sądowych | 474 |
| Przewidywalność orzeczeń sądowych w tradycji prawa | |
| anglosaskiego | 478 |
| wykaz wykorzystanych źródeł i literatury | 485 |
| summary | 523 |
| indeks osobowy | 529 |
Wypożyczaj w abonamencie!
Już od 2,66 zł za ebooka
