Niezależna literatura i dziennikarstwo przed 1989 rokiem

Idee - ludzie - spory

1 opinia

Format:

ibuk

Jak działały instytucje kulturalne na emigracji? Jak publikowano wydawnictwa i czasopisma niezależne w kraju, poza cenzurą? Co różniło te dwa niezależne obiegi kulturowe? Kto je tworzył, jakie były ich losy? Jakie stały za nimi idee? O co się spierano? Jaką rolę odgrywała literatura w tych działaniach? Na te i wiele innych pytań odpowiada w książce autor, obecnie profesor w Katedrze Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej UŁ, w czasach PRL-u działacz opozycyjny, w latach 1984-1994 dziennikarz Rozgłośni Polskiej RWE w Monachium. Zebrał tu swoje dotychczasowe badania i doświadczenia w zakresie niezależnej literatury i dziennikarstwa. W dwóch pierwszych częściach publikacji rysuje przemyślany, przefiltrowany przez własne doświadczenia obraz całości - w kraju i na emigracji - otrzymujemy choćby wnikliwą opowieść o paryskiej „Kulturze” i o Radiu Wolna Europa. W trzeciej z kolei części autor przypomina sylwetki kilku twórców i poddaje analizie ich dokonania. Obok pisarzy nie do pominięcia, takich jak Miłosz czy Kisielewski, Konrad Tatarowski przypomina również tych dziś niemal zapomnianych (W. Sułkowski, M. Niemiec). Spory ideowe przywoływane w publikacji - w tym przede wszystkim spór Adama Michnika i Jarosława Kaczyńskiego o Traktat o gnidach Piotra Wierzbickiego - nie należą jedynie do historii i odcisnęły swój ślad również na dzisiejszym obrazie życia politycznego, społecznego i kulturowego.


Rok wydania2016
Liczba stron244
KategoriaPublikacje darmowe
WydawcaWydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
ISBN-13978-83-8088-513-4
Numer wydania1
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  Słowo wstępne    9
  Wprowadzenie    11
  1. Środowiska twórcze w PRL wobec „realnego socjalizmu” – rekonesans    11
  O PRL-u w skrócie    11
  Elity twórcze wobec PRL-u    12
  Oblicza sprzeciwu wobec komunizmu    14
  2. Dziennikarstwo: powołanie czy praca jak wiele innych?    17
  Początki profesji dziennikarskiej    18
  Mass media w Polsce przed rokiem 1989    20
  Transformacja ustrojowa i przekształcenia na rynku mass mediów w Polsce po 1989 r    22
  O mass mediach w Polsce po roku 1989 – dygresja krytyczna    24
  
  Część I. Życie literackie na emigracji po II wojnie światowej    27
  Wokół pojęcia „literatury emigracyjnej”    29
  3. Ostatnie dziesięciolecie literatury emigracyjnej (1982–1992)    33
  Uwagi wstępne    33
  Od emigracji wojennej do emigracji stanu wojennego    33
  Emigracja a kaprysy historii    38
  4. Kulturotwórcza działalność Rozgłośni Polskiej RWE    43
  Uwagi wstępne    43
  Twórcy kultury w RWE    44
  Nowojorscy współpracownicy RP RWE    47
  Współpracownicy Rozgłośni Polskiej RWE w Londynie    48
  5. Paryska „Kultura” wobec RP RWE. Konflikty i współpraca    51
  Uwagi wstępne    51
  Współpracownicy paryskiej „Kultury” w audycjach RWE    53
  Juliusz Mieroszewski    53
  Czesław Miłosz    54
  Witold Gombrowicz    56
  Gustaw Herling-Grudziński    57
  Jerzy Stempowski [antenowy pseudonim: Paweł Hostowiec]    60
  Józef Czapski    61
  Maria Czapska    62
  Konstanty Aleksander Jeleński    63
  Stefan Kisielewski    63
  Leopold Unger    64
  6. Polityka wschodnia „Kultury”    67
  Początki polityki wschodniej „Kultury”    67
  Giedroyc, Mieroszewski, Łobodowski – Różne życiorysy, podobne cele    69
  Współpraca w dziedzinie kultury i sztuki    71
  Źródła ideowe programu politycznego „Kultury”    72
  7. W kręgu Radiowego „Teatru Wyobraźni” RWE    75
  Figura Wieszcza w słuchowiskach Rozgłośni Polskiej RWE    76
  Kanoniczny wzorzec „Teatru Wyobraźni” RWE    79
  8. Reportaż jako dzieło sztuki. O twórczości radiowej Wojciecha Trojanowskiego    85
  Sylwetka Wojciecha Trojanowskiego    85
  Reportaże podróżnicze    87
  Reportaże historyczne Trojanowskiego    88
  Ta żołnierska piosenka…    90
  Nowa odmiana gatunkowa reportażu – reportaż imaginacyjny    92
  Tajemnice artystycznego sukcesu – próba rekonstrukcji    93
  Publicystyczno-erudycyjne walory reportaży Trojanowskiego    96
  
  Część II. Nurt kultury niezależnej w PRL    97
  Uwagi wstępne    99
  Ruchy kontestacyjne na Zachodzie a kultura niezależna w PRL    99
  Literacka „Nowa Fala” i studencki ruch teatralny    101
  9. Początki niezależnego dziennikarstwa w PRL. Rola „drugiego obiegu” wydawniczego    105
  O pojęciu „drugiego obiegu” wydawniczego    105
  Zakres i zasięg oddziaływania „drugiego obiegu”    106
  Społeczno-polityczne konsekwencje działalności niezależnej prasy i wydawnictw w PRL    107
  Podziemna prasa kulturalna i jej znaczenie    109
  Modyfikacja ról nadawcy i odbiorcy przekazów „drugiego obiegu”    110
  „Drugi obieg” a oficjalna polityka wydawnicza    112
  10. Literatura niezależna i prasa podziemna w Rozgłośni Polskiej RWE    113
  Uwagi wstępne    113
  Literatura niezależna w audycjach Rozgłośni Polskiej RWE    113
  Udział pisarzy i publicystów z kraju w audycjach RWE    116
  Prasa podziemna w programie Wolnej Europy    117
  „Przegląd prasy podziemnej”    120
  Prasa podziemna w innych audycjach RWE    124
  Polska prasa podziemna w audycjach innych rozgłośni narodowych RWE     125
  11. Prasa strajkowa – studium przypadku    127
  Model funkcjonowania prasy strajkowej    127
  Obieg informacji w czasie strajku    128
  Działalność informacyjna o przebiegu i celach strajku    129
  Studencka prasa strajkowa    130
  Specyfika i tematyka prasy studenckiej w omawianym okresie    131
  Pisma z dominacją treści rozrywkowo-żartobliwych    133
  Prasa informacyjno-publicystyczna    134
  Biuletyn Informacyjny „Strajk” i sprawa Lindy Winsh    138
  Sprawy Lindy Winsh ciąg dalszy    140
  
  Część III. Sylwetki pisarzy. Analiza wybranych dzieł    143
  12. Traktat o gnidach Piotra Wierzbickiego i jego polemiści    145
  Okoliczności powstania Traktatu o gnidach    145
  Konteksty historyczne i towarzyskie    146
  O pojęciu „gnidy” i „gnidowatości”    148
  Wokół Traktatu o gnidach – polemiki    151
  Adam Michnik o Traktacie o gnidach    152
  Polemika Jarosława Kaczyńskiego    154
  Spór o życiorysy czy konflikt aksjologiczny?    155
  13. Obraz PRL-u w pisarstwie Stefana Kisielewskiego    157
  Zakres i przedmiot rozważań    157
  Konstrukcja postaci bohaterów-narratorów w powieściach Kisielewskiego     160
  Ideowe i filozoficzne zaplecze powieści Stefana Kisielewskiego    163
  Antykomunizm i liberalizm w pisarstwie Stefana Kisielewskiego    166
  Realizm jako pisarski program    167
  Pisarstwo Kisielewskiego w ocenach krytyków    169
  Erotyka w prozie Stefana Kisielewskiego    169
  Wątki kryminalne w powieściach Kisielewskiego    172
  Błazeńska twarz i historiozoficzny pesymizm    174
  14. Arcydzieło literatury wspomnieniowej – Kurier z Warszawy Jana Nowaka-Jeziorańskiego. Ostatnia misja Kuriera    177
  Uwagi wstępne    177
  Wartości artystyczne Kuriera z Warszawy    178
  Nieheroiczny bohater w heroicznych sytuacjach    181
  Ostatnia misja Kuriera. Kilka osobistych refleksji i wspomnień    184
  Spotkania w Łodzi i Bełchatowie    186
  15. Tadeusz Nowakowski – szkic do portretu    189
  16. Czesław Miłosz – poeta zakazany    197
  Uwagi wstępne    197
  Kilka słów o Zdobyciu władzy Czesława Miłosza    199
  Zarys analizy poematu Czesława Miłosza Na trąbach i na cytrze    201
  17. Poetyka i emigracja. Przypadek Jacka Bierezina    207
  Emigracja jako „sztuka dystansu”    207
  Tyle rzeczy Jacka Bierezina    208
  Powrót do autentystycznych korzeni    214
  18. Witold Sułkowski i jego twórczość    215
  19. Nieznośna nieprzezroczystość bytu. Poezja Macieja Niemca    219
  
  Bibliografia    225
  Nota bibliograficzna    231
  Indeks osobowy    233
  Nota o Autorze    243
RozwińZwiń