POLECAMY
Autor:
Wydawca:
Format:
epub, mobi, ibuk
Książka jest najnowszą syntezą historii Polski średniowiecznej, wydaną w nowej prestiżowej serii Historia Polski Wydawnictwa Naukowego PWN, komplementarną w stosunku do wydanego wcześniej podręcznika Urszuli Augustyniak Historia Polski 1572–1795.
Struktura pracy jest niezwykle przejrzysta i przystępna dydaktycznie. Autorzy zaczynają narrację od wstępu, następnie omawiają wykorzystane materiały źródłowe, a w kolejnych częściach w porządku chronologicznym barwnie opisują: pradzieje ziem polskich, pierwszą i drugą monarchię piastowską, okres rozbicia dzielnicowego, władztwo węgierskie, zjednoczenie królestwa polskiego i okres dynastii jagiellońskiej. Każdy rozdział rozpoczynają przydatnym ogólnym zarysem polityczno-społecznym danego okresu dziejów europejskiego średniowiecza. W swoim wykładzie prezentują m.in. relacje Polski z sąsiadami, organizację kościelną, rozwój miast i tworzenie się warstwy mieszczańskiej oraz problemy osadnictwa. Dzięki spójnej narracji pozwalają uchwycić ciągłość procesów cywilizacyjnych w Polsce, często stosując także perspektywę porównawczą i odpowiednie odniesienia do innych państw średniowiecznych. Ciekawie omawiają też tworzenie się świadomości narodowej ludności zamieszkującej ziemie polskie oraz wszelkie zmiany: terytorialne, demograficzne, ustrojowe, gospodarcze i kulturowe.
Nowoczesne ujęcie badawcze, ustalenia oparte na najaktualniejszych wynikach badań archeologicznych i historycznych oraz bardzo przystępny styl i język autorów sprawią też, że podręcznik zastąpi poprzednie, mniej aktualne syntezy dziejów Polski średniowiecznej funkcjonujące z braku nowszych ujęć w dydaktyce akademickiej.
Podręcznik polecany dla studentów i wykładowców historii i innych kierunków humanistycznych i społecznych, gdzie prowadzone są zajęcia z historii Polski: historii sztuki, kulturoznawstwie, filologii polskiej, politologii, dziennikarstwie, bibliotekoznawstwie i informacji naukowej, pedagogice czy socjologii. Rekomendowany również dla nauczycieli i ambitnych uczniów szkół średnich.
Tomasz Jurek – profesor, pracownik Instytutu Historii PAN. Specjalizuje się w historii Polski średniowiecznej. Autor i redaktor naukowy monografii, podręczników, haseł do słowników i leksykonów oraz artykułów naukowych, m.in.: Dziedzic Królestwa Polskiego książę głogowski Henryk (1274–1309) (2006), Panowie z Wierzbnej. Studium genealogiczne (2006).
Edmund Kizik – profesor, pracownik Instytutu Historii Uniwersytetu Gdańskiego i Instytutu Historii PAN. Specjalizuje się w historii nowożytnej, a zwłaszcza społecznej historii kultury i gospodarki regionu hanzeatyckiego. Autor książek, artykułów, recenzji, m.in.: Mennonici w Gdańsku, Elblągu i na Żuławach Wiślanych w drugiej połowie XVII i w XVIII wieku (1994), Śmierć w mieście hanzeatyckim w XVI–XVIII wieku. Studium z nowożytnej kultury funeralnej (1998).
Rok wydania | 2013 |
---|---|
Liczba stron | 784 |
Kategoria | Historia Polski |
Wydawca | Wydawnictwo Naukowe PWN |
ISBN-13 | 978-83-01-19337-9 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Wstęp | 11 |
Rozdział 1. Obraz dziejów (Tomasz Jurek) | 15 |
1.1. Źródła | 15 |
1.2. Wizje historiografii | 27 |
Rozdział 2. Środowisko naturalne i klimat (Tomasz Jurek) | 33 |
Rozdział 3. Początki Polski (Tomasz Jurek) | 40 |
3.1. W pradziejach | 40 |
3.2. Europa wczesnośredniowieczna i powstawanie państw słowiańskich | 46 |
3.3. Narodziny władzy Piastów | 50 |
3.3.1. Polska plemienna | 50 |
3.3.2. Początki władzy państwowej | 53 |
3.4. Budowa podstaw terytorialnych monarchii: Mieszko I | 56 |
3.4.1. Rozwój władztwa piastowskiego | 56 |
3.4.2. Kontakty z sąsiednimi potęgami | 57 |
3.4.3. Osiągnięcia Mieszka I | 59 |
3.5. Mocarstwowa polityka Bolesława Chrobrego (992–1025) | 61 |
3.5.1. Współpraca z cesarzem Ottonem III | 61 |
3.5.2. Wojna z Niemcami | 62 |
3.5.3. Schyłkowe lata | 66 |
3.6. Od kiedy Polska? | 67 |
3.7. Władza i społeczeństwo w monarchii pierwszych Piastów | 69 |
3.7.1. Obszar i ludność państwa | 69 |
3.7.2. Gospodarka | 70 |
3.7.3. Społeczeństwo | 73 |
3.7.4. Struktury władzy | 75 |
3.7.5. Początki Kościoła | 78 |
3.7.6. Początki tożsamości państwowej | 79 |
3.7.7. Koszty budowy państwa | 81 |
3.8. Kryzys i upadek monarchii piastowskiej | 82 |
3.8.1. Mieszko II | 82 |
3.8.2. Rozpad monarchii | 84 |
Rozdział 4. Druga monarchia piastowska (Tomasz Jurek) | 86 |
4.1. Rozkwit średniowiecza | 86 |
4.2. Odbudowa monarchii piastowskiej: Kazimierz Odnowiciel (1039–1058) | 89 |
4.2.1. Książę-odnowiciel | 89 |
4.2.2. Polityka zagraniczna Kazimierza Odnowiciela | 90 |
4.3. Nawrót do polityki mocarstwowej: Bolesław II Szczodry (1058–1079) | 92 |
4.4. Władysław Herman (1079–1102) | 95 |
4.4.1. Polityka zagraniczna | 95 |
4.4.2. Konflikty wewnętrzne | 97 |
4.5. Bolesław III Krzywousty (1102–1138) | 98 |
4.5.1. Walka o władzę | 98 |
4.5.2. Przesilenie wewnętrzne | 100 |
4.5.3. Sprawa pomorska | 102 |
4.6. Seniorat: Władysław II (1138–1146), Bolesław IV Kędzierzawy (1146–1173), Mieszko III Stary (1173–1177) | 106 |
4.6.1. Statut sukcesyjny Krzywoustego | 106 |
4.6.2. Władysław II Wygnaniec | 107 |
4.6.3. Bolesław IV Kędzierzawy | 109 |
4.6.4. Mieszko III Stary | 112 |
4.7. Od monarchii do poliarchii: Kazimierz II Sprawiedliwy (1177–1194) i Mieszko III Stary (1194–1202) | 113 |
4.7.1. Obalenie senioratu | 113 |
4.7.2. Dwuwładza | 114 |
4.7.3. Rozkład jedności państwa | 116 |
4.8. Bilans polityczny drugiej monarchii piastowskiej | 118 |
4.9. Kraj, gospodarka, społeczeństwo | 120 |
4.9.1. Obszar i ludność państwa | 120 |
4.9.2. Gospodarka | 122 |
4.9.3. Społeczeństwo i jego przemiany | 123 |
4.9.4. Handel | 130 |
4.10. Organizacja państwa | 131 |
4.10.1. Władza książęca | 131 |
4.10.2. Dwór | 134 |
4.10.3. Zarząd terytorialny | 135 |
4.10.4. Skarbowość | 136 |
4.11. Kościół | 141 |
4.11.1 Upadek i odbudowa organizacji kościelnej | 141 |
4.11.2. Rozbudowa struktur | 143 |
4.11.3. Uposażenie Kościoła | 146 |
4.11.4. Kler | 148 |
4.12. Kultura duchowa i sztuka | 149 |
4.12.1. Sztuka | 149 |
4.12.2. Piśmiennictwo | 153 |
4.12.3. Religijność | 156 |
4.12.4. Tożsamość narodowa | 158 |
Rozdział 5. Przełomowy wiek XIII (Tomasz Jurek) | 161 |
5.1. Europa trzynastowieczna | 161 |
5.2. Rozbicie dzielnicowe (1202–1241) | 164 |
5.2.1. Utrwalenie podziałów (1202–1227) | 164 |
5.2.2. Lata zamętu (1227–1241) | 170 |
5.3. „Wielkie Bezkrólewie” (1241–1288) | 177 |
5.3.1. Postępy rozdrobnienia | 177 |
5.3.2. Losy poszczególnych dzielnic | 181 |
5.3.3. Polska dzielnicowa | 188 |
5.4. Stosunki zagraniczne w dobie dzielnicowej | 189 |
5.4.1. Stosunek do potęg uniwersalnych | 189 |
5.4.2. Stosunki z sąsiadami | 191 |
5.4.3. Bilans dzielnicowej polityki zagranicznej | 198 |
5.5. Kolonizacja niemiecka i przełom gospodarczy | 199 |
5.5.1. Niemiecka kolonizacja wschodnia | 199 |
5.5.2. Początki kolonizacji na ziemiach polskich | 201 |
5.5.3. Miasta | 205 |
5.5.4. Melioratio terrae | 214 |
5.6. Przemiany struktury społecznej | 217 |
5.6.1. Dziedzictwo poprzedniej epoki: kierunki zmian | 217 |
5.6.2. Możni i rycerstwo | 218 |
5.6.3. Chłopstwo | 222 |
5.6.4. Mieszczaństwo | 223 |
5.6.5. Duchowieństwo | 225 |
5.6.6. Bilans przemian | 225 |
5.7. Władza książęca | 226 |
5.7.1. Podstawy ideologiczne | 226 |
5.7.2. Instrumenty materialne | 228 |
5.7.3. Struktury władzy | 231 |
5.8. Kościół | 235 |
5.8.1. Rozbudowa struktur | 235 |
5.8.2. Wiek wielkich reform | 239 |
5.9. Kultura duchowa i sztuka | 243 |
5.9.1. Sukcesy chrystianizacji | 243 |
5.9.2. Piśmiennictwo | 246 |
5.9.3. Sztuka | 251 |
5.10. Świadomość narodowa | 253 |
5.11. Ku zjednoczeniu | 257 |
5.11.1. Idea zjednoczenia | 257 |
5.11.2. Rywalizacja książąt | 259 |
5.11.3. Przywrócenie Królestwa | 262 |
5.11.4. Rządy Przemyślidów | 266 |
5.11.5. Ku monarchii rodzimej | 270 |
Rozdział 6. Zjednoczone Królestwo (Tomasz Jurek) | 275 |
6.1. Kryzys Zachodu i awans peryferii | 275 |
6.2. Królewskie rządy Władysława Łokietka (1320–1333) | 279 |
6.2.1. O pełną integralność Królestwa | 279 |
6.2.2. Stosunki zagraniczne | 282 |
6.2.3. Wojna z Krzyżakami | 286 |
6.3. Kazimierz Wielki (1333–1370) | 289 |
6.3.1. Łagodzenie sporów | 289 |
6.3.2. Nowe rozdanie: ekspansja na wschód | 293 |
6.3.3. Zabezpieczanie zdobyczy | 299 |
6.4. Unia z Węgrami (1370–1382) | 303 |
6.4.1. Ludwik Węgierski królem Polski | 303 |
6.4.2. Zabiegi sukcesyjne | 306 |
6.5. Bezkrólewie (1382–1384) | 310 |
6.6. Gospodarka | 314 |
6.6.1. Obszar i ludność państwa | 314 |
6.6.2. Kolonizacja | 315 |
6.6.3. Urbanizacja | 316 |
6.6.4. Królewska polityka ekonomiczna | 319 |
6.7. Społeczeństwo stanowe | 323 |
6.7.1. Stany | 323 |
6.7.2. Duchowieństwo | 323 |
6.7.3. Mieszczaństwo | 324 |
6.7.4. Chłopstwo | 326 |
6.7.5. Szlachta | 327 |
6.7.6. Stosunki etniczne | 331 |
6.7.7. Stany a struktura społeczna | 332 |
6.8. Budowa podstaw ustrojowych monarchii | 333 |
6.8.1. Władza królewska | 333 |
6.8.2. Struktury władzy | 334 |
6.8.3. Systemy prawne i sądownictwo | 337 |
6.8.4. Władza a społeczeństwo | 340 |
6.8.5. Skarbowość | 342 |
6.8.6. Wojskowość | 344 |
6.8.7. Podstawy ideologiczne władzy | 345 |
6.8.8. Bilans dokonań ustrojowych | 346 |
6.9. Kościół | 347 |
6.9.1. Struktury organizacyjne | 347 |
6.9.2. Kościół a władza królewska | 350 |
6.10. Kultura duchowa i sztuka | 352 |
6.10.1. Sztuka | 352 |
6.10.2. Znaczenie pisma i wykształcenia | 355 |
6.10.3. Piśmiennictwo | 358 |
6.10.4. Religijność | 359 |
6.10.5. Polska w kulturze europejskiej | 360 |
Rozdział 7. Początki Jagiellonów (Tomasz Jurek) | 363 |
7.1. Jesień średniowiecza | 363 |
7.2. Jadwiga i Jagiełło (1384–1399) | 367 |
7.2.1. Unia z Litwą | 367 |
7.2.2. Odbudowa pozycji politycznej Królestwa | 373 |
7.2.3. Bilans polityczny | 378 |
7.3. Jagiełło i Witold (1399–1434) | 380 |
7.3.1. Kryzys władzy i jego przezwyciężenie | 380 |
7.3.2. Pacyfikacja stosunków zagranicznych | 382 |
7.3.3. Czas wielkich wojen | 384 |
7.3.4. Między Węgrami, Krzyżakami a husytami | 389 |
7.3.5. Sprawa następstwa tronu | 392 |
7.3.6. Ostatnie lata Jagiełły | 396 |
7.4. Władysław III (1434–1444) | 400 |
7.4.1. Kłopoty czasu przejściowego | 400 |
7.4.2. Napięcia w polityce zewnętrznej i wewnętrznej | 401 |
7.4.3. Nowa unia z Węgrami | 404 |
7.5. Kazimierz Jagiellończyk: odzyskanie Pomorza (1444–1466) | 407 |
7.5.1. Przetargi elekcyjne | 407 |
7.5.2. Kłopoty nowego króla | 409 |
7.5.3. Inkorporacja Prus | 412 |
7.5.4. Początek wojny pruskiej | 414 |
7.5.5. Krytyczne lata | 417 |
7.5.6. Zwycięstwo | 420 |
7.6. Gospodarka | 423 |
7.6.1. Obszar i ludność państwa | 423 |
7.6.2. Gospodarka miejska | 425 |
7.6.3. Stosunki pieniężne | 427 |
7.6.4. Gospodarka wiejska | 429 |
7.6.5. Stagnacja i kryzys | 431 |
7.7. Struktury stanowe | 432 |
7.7.1. Duchowieństwo | 432 |
7.7.2. Mieszczaństwo | 433 |
7.7.3. Chłopstwo | 435 |
7.7.4. Szlachta | 436 |
7.7.5. Stosunki międzystanowe | 440 |
7.7.6. Rola stanów w społeczeństwie | 442 |
7.8. Małe struktury społeczne | 444 |
7.8.1. Rodzina | 444 |
7.8.2. Wspólnoty lokalne | 449 |
7.9. Monarchia i stany | 450 |
7.9.1. Struktura terytorialna | 450 |
7.9.2. Władza królewska | 451 |
7.9.3. Struktury władzy | 452 |
7.9.4. Wojskowość | 456 |
7.9.5. Skarbowość | 458 |
7.9.6. Rozwój parlamentaryzmu | 460 |
7.9.7. Funkcjonowanie władzy | 463 |
7.10. Kościół | 465 |
7.10.1. Kościół polski w Kościele powszechnym | 465 |
7.10.2. Rozbudowa struktur | 466 |
7.10.3. Podstawy materialne | 470 |
7.10.4. Kościół wobec władzy państwowej | 470 |
7.10.5. Religijność | 472 |
7.10.6. Kościoły wschodnie | 475 |
7.11. Stosunki etniczne, tożsamość narodowa i regionalna | 476 |
7.11.1. Królestwo wielu narodów | 476 |
7.11.2. Polska świadomość narodowa | 477 |
7.11.3. Tożsamość regionalna | 480 |
7.12. Kultura duchowa i sztuka | 481 |
7.12.1. Kultura dworska | 481 |
7.12.2. Edukacja | 483 |
7.12.3. Twórczość literacka | 487 |
7.12.4. Literatura uczona | 489 |
7.12.5. Piśmiennictwo użytkowe | 493 |
7.12.6. Sztuka | 495 |
Rozdział 8. Na progu nowożytności (1466–1572) (Edmund Kizik) | 499 |
8.1. Charakterystyka okresu 1466–1492 | 499 |
8.2. Państwo | 502 |
8.2.1. Władze centralne i lokalne | 502 |
8.2.2. Stosunki państwo-Kościół | 508 |
8.2.3. Organizacja władz przedstawicielskich – sejm | 511 |
8.2.4. System prawny | 521 |
8.2.5. Organizacja obronności kraju | 528 |
8.3. Polityka wewnętrzna | 534 |
8.3.1. Panowanie Jana Olbrachta i Aleksandra Jagiellończyka | 534 |
8.3.2. Panowanie Zygmunta I | 537 |
8.3.3. Zygmunt II August | 543 |
8.3.3.1. Ruch egzekucyjny | 545 |
8.3.3.2. Droga do unii realnej z Litwą w 1569 r. | 550 |
8.3.4. Kwestia pruska 1466–1569 | 555 |
8.3.4.1. Schyłek państwa zakonnego | 555 |
8.3.4.2. Prusy Królewskie | 560 |
8.3.4.3. Sprawa pruska na sejmie lubelskim 1569 r. | 561 |
8.3.5. Włączenie Mazowsza do Korony | 562 |
8.4. Polityka zagraniczna | 564 |
8.4.1. Czechy | 564 |
8.4.2. Węgry | 566 |
8.4.3. Mołdawia | 568 |
8.4.4. Turcja | 571 |
8.4.5. Moskwa | 573 |
8.4.6. Bilans zagranicznej polityki polskiej (1466–1492) | 583 |
8.5. Podsumowanie okresu 1492–1572 | 583 |
8.6. Terytorium i ludność Polski i Litwy | 585 |
8.6.1. Obszar i mieszkańcy | 585 |
8.6.2. Miasta i mieszczanie | 590 |
8.6.3. Społeczności etniczne, języki | 595 |
8.6.4. Stratyfikacja społeczna | 607 |
8.6.4.1. Szlachta | 607 |
8.6.4.2. Duchowni | 615 |
8.6.4.3. Chłopi | 616 |
8.6.5. Pozycja społeczna kobiet | 620 |
8.7. Zagadnienia gospodarcze | 624 |
8.7.1. Geneza i organizacja gospodarki folwarcznej | 624 |
8.7.2. Drogi transportowe | 632 |
8.7.3. Bilans handlowy Polski i Litwy w XVI w. | 639 |
8.7.4. System monetarny | 642 |
8.7.5. Skarbowość | 648 |
8.8. Problematyka wyznaniowa | 650 |
8.8.1. Geneza reformacji | 650 |
8.8.2. Postępy reformacji | 653 |
8.8.3. Kontrreforma Kościoła katolickiego | 661 |
8.9. Oświata, nauka i sztuka | 663 |
8.9.1. Odrodzenie, humanizm | 663 |
8.9.2. Rozwój drukarstwa | 667 |
8.9.3. Oświata i nauka | 670 |
8.9.4. Szkolnictwo wyższe | 671 |
8.9.5. Architektura i sztuki plastyczne | 674 |
8.9.6. Muzyka | 680 |
8.10. Zagadnienia życia codziennego | 683 |
8.10.1. Kultura religijna | 683 |
8.10.2. Ubiór narodowy | 684 |
8.10.3. Odżywianie się | 687 |
8.10.4. Budownictwo | 691 |
8.11. Historiografia polska XVI w. | 698 |
Bibliografia | 704 |
Tablice genealogiczne | 739 |
Indeks osób | 747 |
Indeks nazw geograficznych | 767 |
Spis map | 783 |
Spis tabel | 784 |
Spis tablic genealogicznych | 784 |