INNE EBOOKI AUTORA
Autor:
Wydawca:
Format:
pdf, ibuk
Polski pijar Wincenty Skrzetuski, żyjący w latach 1745-1791, był uznanym historykiem, prawnikiem, pisarzem politycznym, nauczycielem oraz tłumaczem doby stanisławowskiej. Do jego ważniejszych dzieł należy zaliczyć "Mowy o głowniejszych materiach politycznych" oraz historie Szwecji i starożytnej Grecji. W swoich pracach Skrzetuski niejednokrotnie nawiązywał do zagadnień moralno-etycznych, stawiając sobie za cel wychowanie dobrego obywatela łączącego w sobie światopogląd chrześcijański, idee humanitarne, oświeceniowe, nowożytne koncepcje prawnonaturale i etykę opartą na podstawach racjonalnych. Skrzetuski pozostawał pod silnym wpływem republikańskiej ideologii Mably’ego i Rousseau oraz innych myślicieli oświeceniowych z Monteskiuszem i Beccarią na czele.
Najważniejszym dziełem Skrzetuskiego, wydanym w latach 1782-1784, było "Prawo polityczne narodu polskiego". Pijar spopularyzował w nim obraz ustroju i prawa Rzeczypospolitej obowiązujący przed Sejmem Czteroletnim, propagując konieczność dalszych reform politycznych, społecznych i ekonomicznych w państwie szlacheckim. Swoją pracę Skrzetuski oparł częściowo na erudycyjnym dziele Gotfryda Lengnicha "Ius publicum Regni Poloniae", które uzupełnił o nowe rozwiązania ustrojowe wprowadzone w Rzeczypospolitej po 1764 roku. Dokonana w przedmiotowej rozprawie analiza "Prawa politycznego narodu polskiego" pozwala na stwierdzenie, że było to solidne kompendium wiedzy o ustroju Rzeczypospolitej szlacheckiej, mające miejscami cechy traktatu politycznego.
W swym stosowanym w szkołach podległych Komisji Edukacji Narodowej podręczniku Skrzetuski zaprezentował szerokie spektrum zagadnień odnoszących się zarówno do ustroju politycznego, społecznego oraz gospodarczego, jak i ustroju sądów. Podobnie jak dla Monteskiusza, dla polskiego pijara prawo polityczne było tą gałęzią prawa, która regulowała system rządów. Według Skrzetuskiego, na prawo polityczne składały się: sposób sprawowania władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej, obrady publiczne oraz prawa i obowiązki wszystkich stanów, funkcjonowanie różnych organów i urzędów, religia, skarb, wojsko, handel, ludność, a także traktaty i umowy z obcymi państwami.
Przeprowadzona w rozprawie analiza "Prawa politycznego narodu polskiego" pozwala na stwierdzenie, że pijar prezentował własne oceny i postulaty reform, które niejednokrotnie były kontynuacją głosów i myśli poprzedzających go pisarzy politycznych na czele ze Stanisławem Konarskim. Analiza poglądów Skrzetuskiego pozwala przyznać mu poczesne miejsce wśród polskich pisarzy politycznych doby stanisławowskiej, szczególnie tych tworzących przed Sejmem Wielkim ‒ propagatorów, a nawet projektodawców niektórych reform.
Rok wydania | 2016 |
---|---|
Liczba stron | 594 |
Kategoria | Historia prawa i ustroju |
Wydawca | Uniwersytet Śląski |
ISBN-13 | 978-83-8012-891-0 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
INNE EBOOKI AUTORA
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Spis treści | |
Wstęp / | 7 |
Rozdział pierwszy | |
Życie i działalność oraz dorobek pisarski Wincentego Skrzetuskiego – krótka charakterystyka / | 19 |
Rozdział drugi | |
Prawa polityczne / | 63 |
1. Prawo polityczne i jego źródła / | 63 |
2. Prawa kardynalne / | 79 |
3. Materie status / | 96 |
Rozdział trzeci | |
Ustrój polityczny / | 111 |
1. Forma rządu / | 111 |
2. Król / | 116 |
3. Senat / | 144 |
4. „Sejm” / | 155 |
5. Sejmiki / | 185 |
6. Rada Nieustająca / | 207 |
7. Konfederacje / | 225 |
Rozdział czwarty | |
Ustrój społeczny / | 237 |
1. Stan rycerski / | 237 |
2. Stan duchowny / | 247 |
3. Stan miejski / | 257 |
4. Stan wiejski / | 280 |
Rozdział piąty | |
Edukacja i wyznania / | 301 |
1. Edukacja / | 301 |
2. Wyznania / | 314 |
Rozdział szósty | |
Ustrój gospodarczy / | 333 |
1. Skarb Rzeczypospolitej / | 333 |
2. Starostwa i królewszczyzny / | 355 |
3. Handel i rękodzieło / | 366 |
Rozdział siódmy | |
Podziały terytorialno-administracyjne oraz urzędy / | 383 |
1. Podziały terytorialno-administracyjne / | 383 |
2. Urzędy / | 393 |
Rozdział ósmy | |
Ustrój sądów / | 425 |
1. Sąd sejmowy / | 425 |
2. Sąd relacyjny / | 436 |
3. Sąd asesorski (asesoria) / | 440 |
4. Sąd referendarski / | 447 |
5. Sąd marszałkowski / | 451 |
6. Sądy Komisji Skarbowych / | 455 |
7. Trybunały Koronny i Litewski / | 460 |
8. Sądy podkomorskie / | 471 |
9. Sądy grodzkie / | 476 |
10. Sądy ziemskie / | 482 |
11. Sądy pograniczne / | 486 |
12. Sądy wojskowe / | 487 |
13. Sąd polubowny / | 490 |
Rozdział dziewiąty | |
Wojsko / | 495 |
Rozdział dziesiąty | |
Stosunki dyplomatyczne i traktaty międzynarodowe / | 505 |
1. Posłowie i poselstwa / | 505 |
2. Przymierza i traktaty / | 519 |
Zakończenie / | 529 |
Źródła i literatura / | 537 |
Summary / | 587 |
Zussamenfassung / | 589 |