POLECAMY
Koszyk
Paleolityczna Wenus
Górnopaleolityczne przedstawienia antropomorficzne z Europy Środkowo-Wschodniej
Format:
ibuk
Przedmiotem badawczym niniejszej monografii są górnopaleolityczne przedstawienia antropomorficzne z Europy Środkowej i Wschodniej, obejmujące malowidła, rzeźbę i ryty na płytkach. Wśród nich wyróżniono postacie kobiece, męskie, półzwierzęce oraz te, których płeć jest trudna do określenia. Zasięg przedmiotowy obejmuje również symbole płciowe w postaci prostych znaków rytych lub rzeźbionych. Bez wątpienia sztuka omawianego okresu (od około 40 tys. lat BP do około 12 tys. lat BP) zdominowana jest przez przedstawienia kobiece, dlatego to one stanowiły do tej pory główny przedmiot badań. Z tego powodu wyobrażenia męskie lub antropomorficzne (bez określonej płci) bardzo rzadko lub w ogóle nie pojawiały się we wcześniejszych opracowaniach naukowych. W pracy zostanie więc podjęta analiza różnych przedstawień w celu wykazania ich zróżnicowania. Dodatkowo, zaprezentowane będą interpretacje i sposoby funkcjonowania omawianych przedmiotów w kulturach górnego paleolitu.
| Rok wydania | 2014 |
|---|---|
| Liczba stron | 223 |
| Kategoria | Archeologia |
| Wydawca | Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego |
| ISBN-13 | 978-83-7996-076-7 |
| Język publikacji | polski |
| Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
Ciekawe propozycje
Spis treści
| Wstęp | 9 |
| Rozdział 1 Historia badań nad górnopaleolitycznymi przedstawieniami antropomorficznymi | 11 |
| 1.1. Historia odkryć przedstawień antropomorficznych | 11 |
| 1.1.1. Antropomorficzne przedstawienia figuratywne w Europie Zachodniej | 11 |
| 1.1.2. Antropomorficzne przedstawienia figuratywne w Europie Środkowej, Środkowo-Wschodniej i Wschodniej | 12 |
| 1.2. Historia interpretacji przedstawień antropomorficznych | 14 |
| 1.2.1. Wizerunki paleolitycznych kobiet | 15 |
| 1.2.2. Figurki kobiet jako dekoracja, lalki i zabawki dla dzieci | 16 |
| 1.2.3. Sztuka paleolityczna jako element religii | 16 |
| 1.2.4. Kult płodności | 17 |
| 1.2.5. Ideał estetyczny | 18 |
| 1.2.6. Ideał erotyczny | 18 |
| 1.2.7. Wyobrażenia jako totemy i kontekst magiczny | 19 |
| 1.2.8. Wyobrażenia kapłanek | 21 |
| 1.2.9. Wyobrażenia założycielek rodów | 22 |
| 1.2.10. Uosobienie duchów chorób | 24 |
| 1.2.11. Figurki – lalki magiczne (kukiełki) | 25 |
| 1.2.12. Wyobrażenia zmarłych i duchów przodków | 26 |
| 1.2.13. Skojarzenie symboliki męskiej i żeńskiej | 27 |
| Rozdział 2 Przedstawienia antropomorficzne kultur oryniackich i przejściowych | 29 |
| 2.1. Osadnictwo | 29 |
| 2.2. Stanowiska z przedstawieniami antropomorficznymi | 30 |
| 2.2.1. Brno | 30 |
| 2.2.2. Galgenberg | 30 |
| 2.2.3. Geißenklösterle | 31 |
| 2.2.4. Hohle Fels | 33 |
| 2.2.5. Hohlenstein Stadel | 34 |
| 2.2.6. Kostienki XII | 34 |
| 2.2.7. Kostienki XIV | 34 |
| 2.2.8. Vogelherd | 35 |
| 2.3. Analiza przedstawień antropomorficznych | 36 |
| Rozdział 3 Przedstawienia antropomorficzne kultur graweckich | 44 |
| 3.1. Osadnictwo | 44 |
| 3.2. Sztuka grawecka w Europie Środkowej, Środkowo-Wschodniej i Wschodniej | 46 |
| 3.3. Kultura pawlowska | 47 |
| 3.3.1. Osadnictwo | 47 |
| 3.3.2. Stanowiska z przedstawieniami antropomorficznymi | 48 |
| 3.3.2.1. Dolní Věstonice | 48 |
| 3.3.2.2. Pavlov | 52 |
| 3.3.2.3. Předmostí | 53 |
| 3.4. Kultura willendorfska | 55 |
| 3.4.1. Osadnictwo | 55 |
| 3.4.2. Stanowiska z przedstawieniami antropomorficznymi | 55 |
| 3.4.2.1. Brno II | 55 |
| 3.4.2.2. Cejkov | 57 |
| 3.4.2.3. Milovice | 57 |
| 3.4.2.4. Moravany-Lopata | 57 |
| 3.4.2.5. Moravany-Podkovice | 57 |
| 3.4.2.6. Petřkovice | 58 |
| 3.4.2.7. Spytihněv | 58 |
| 3.4.2.8. Willendorf II | 58 |
| 3.5. Kultura kostienkowsko-awdjejewska | 60 |
| 3.5.1. Osadnictwo | 60 |
| 3.5.2. Stanowiska z przedstawieniami antropomorficznymi | 60 |
| 3.5.2.1. Awdjejewo | 60 |
| 3.5.2.2. Gagarino | 62 |
| 3.5.2.3. Hotylewo II | 63 |
| 3.5.2.4. Kostienki I | 66 |
| 3.5.2.5. Kostienki IV (Aleksandrowka) | 68 |
| 3.5.2.6. Kostienki VIII (Telmanskaja) | 68 |
| 3.5.2.7. Kostienki XIII | 68 |
| 3.5.2.8. Zarajsk | 68 |
| 3.6. Stanowiska kultur graweckich na terenie Niemiec | 69 |
| 3.6.1. Osadnictwo | 69 |
| 3.6.2. Stanowiska z przedstawieniami antropomorficznymi | 70 |
| 3.6.2.1. Hohle Fels | 70 |
| 3.6.2.2. Mainz-Linsenberg | 70 |
| 3.6.2.3. Mauern | 70 |
| 3.7. Kultury epigraweckie | 71 |
| 3.7.1. Osadnictwo | 71 |
| 3.7.2. Stanowiska z przedstawieniami antropomorficznymi | 71 |
| 3.7.2.1. Dobraniczewka | 71 |
| 3.7.2.2. Jelisiejewiczi | 72 |
| 3.7.2.3. Ignatiewka | 72 |
| 3.7.2.4. Kapowa | 73 |
| 3.7.2.5. Kostienki II | 73 |
| 3.7.2.6. Meziriczi | 74 |
| 3.7.2.7. Mezyń | 75 |
| 3.7.2.8. Min’ewski Jar | 77 |
| 3.7.2.9. Mołodowa V | 77 |
| 3.7.2.10. Rodakowo | 78 |
| 3.7.2.11. Rogalik | 78 |
| 3.7.2.12. Suponiewo | 79 |
| 3.7.2.13. Timonowka | 80 |
| 3.8. Analiza przedstawień antropomorficznych | 80 |
| 3.8.1. Surowiec | 80 |
| 3.8.2. Technika produkcji | 81 |
| 3.8.2.1. Obróbka ciosu mamuta | 82 |
| 3.8.2.2. Modelowanie i wypalanie gliny | 85 |
| 3.8.3. Forma i rodzaj przedstawień | 86 |
| 3.8.4. Uszkodzenia | 88 |
| 3.8.5. Płeć | 89 |
| 3.8.5.1. Przedstawienia nieokreślone | 90 |
| 3.8.5.2. Przedstawienia kobiece | 91 |
| 3.8.5.3. Przedstawienia męskie | 92 |
| 3.8.6. Stopień schematyzmu | 93 |
| 3.8.7. Wymiary | 93 |
| 3.8.8. Ornamenty | 94 |
| 3.8.9. Miejsce znalezienia | 97 |
| 3.8.10. Sposób użytkowania | 99 |
| 3.8.11. Motywacje | 99 |
| 3.9. Podobieństwo przedstawień antropomorficznych na Syberii | 101 |
| 3.10. Podsumowanie | 102 |
| Rozdział 4 Przedstawienia antropomorficzne kultur magdaleńskich | 103 |
| 4.1. Osadnictwo | 103 |
| 4.2. Sztuka magdaleńska w Europie Środkowej i Środkowo-Wschodniej | 105 |
| 4.3. Przedstawienia antropomorficzne w Europie Zachodniej | 106 |
| 4.4. Stanowiska z przedstawieniami antropomorficznymi | 109 |
| 4.4.1. Andernach | 109 |
| 4.4.2. Arlesheim | 111 |
| 4.4.3. Bad-Kösen-Lengefeld | 111 |
| 4.4.4. Bärenkeller | 111 |
| 4.4.5. Býčí skála | 112 |
| 4.4.6. Dzierżysław | 113 |
| 4.4.7. Felsställe | 115 |
| 4.4.8. Gönnersdorf | 115 |
| 4.4.9. Hohlenstein bei Edersheim | 122 |
| 4.4.10. Klausen | 122 |
| 4.4.11. Kniegrotte | 123 |
| 4.4.12. Kůlna | 123 |
| 4.4.13. Jaskinia Maszycka | 123 |
| 4.4.14. Mittlere Klause | 125 |
| 4.4.15. Monruz | 125 |
| 4.4.16. Moosbühl | 126 |
| 4.4.17. Nebra | 126 |
| 4.4.18. Oelknitz | 128 |
| 4.4.19. Pekárna | 129 |
| 4.4.20. Petersfels | 130 |
| 4.4.21. Ražice | 132 |
| 4.4.22. Rytířska | 132 |
| 4.4.23. Schweizersbild | 133 |
| 4.4.24. Teufelsbrücke | 134 |
| 4.4.25. Weiler | 134 |
| 4.4.26. Wilczyce | 134 |
| 4.4.27. Rusinowo | 139 |
| 4.5. Analiza przedstawień antropomorficznych | 139 |
| 4.5.1. Surowce i technika produkcji | 139 |
| 4.5.2. Rodzaje przedstawień | 143 |
| 4.5.3. Formy przedstawień | 144 |
| 4.5.4. Uszkodzenia przedstawień | 145 |
| 4.5.5. Płeć przedstawień | 145 |
| 4.5.6. Stopień schematyzmu | 145 |
| 4.6. Analogie | 146 |
| 4.7. Interpretacje przedstawień w kulturach magdaleńskich | 147 |
| 4.8. Podsumowanie | 148 |
| Rozdział 5 Współczesne interpretacje górnopaleolitycznych wyobrażeń antropomorficznych | 151 |
| 5.1. Bóstwa płodności i matriarchat | 151 |
| 5.2. Androgynia | 153 |
| 5.3. Symbolika numeryczna i przestrzenna | 156 |
| 5.4. Szamanizm | 159 |
| 5.5. Struktura społeczna | 164 |
| 5.5.1. Wizerunki kobiet z przeszłości | 164 |
| 5.5.2. Struktura demograficzna | 167 |
| 5.5.3. Stany chorobowe | 169 |
| 5.6. Samoświadomość i satysfakcja seksualna | 171 |
| 5.7. Człowiek i środowisko | 172 |
| 5.8. Interpretacje męskich symboli płciowych | 180 |
| 5.9. Podsumowanie | 183 |
| Zakończenie | 185 |
| Bibliografia | 187 |
| Tablice | 197 |
Wypożyczaj w abonamencie!
Już od 2,66 zł za ebooka
