EBOOKI WYDAWCY
Autor:
Wydawca:
Format:
epub, mobi
ROZDZIAŁ 18 Z PUBLIKACJI PT. "ZDROWIE PUBLICZNE" REDAKCJA NAUKOWA TERESA BERNADETTA KULIK, ANNA PACIAN. Zdrowie Publiczne jest dziedziną interdyscyplinarną skupiającą zagadnienia zarówno z zakresu medycyny, ekonomii, prawa, zarządzania, jak i socjologii oraz psychologii.
W podręczniku omówiono zagadnienia z różnych obszarów zdrowia publicznego. Koncentrują się one wokół:
· koncepcji zdrowia w medycynie,
· polityki zdrowotnej,
· współczesnych zagrożeń zdrowia jednostki i rodziny,
· profilaktyki zdrowotnej w Polsce i w krajach europejskich,
· profilaktyki chorób społecznych i cywilizacyjnych,
· zagrożeń zdrowia psychicznego,
· opieki medycznej nad młodzieżą szkolną,
· promocji zdrowia,
· systemów informacyjnych w zdrowiu publicznym,
· uregulowań prawnych.
Podręcznik dostosowany jest do aktualnych programów kształcenia studentów kierunków medycznych i nauk o zdrowiu. Rozdziały poprzedzone są celami kształcenia i zakończone pytaniami, które mogą być pomocne w utrwaleniu treści.
Publikacja będzie przydatna w kształceniu teoretycznym i praktycznym studentów wydziałów nauk o zdrowiu oraz innych kierunków. Jest to także doskonałe źródło informacji dla tych, którzy odbywają specjalizację medyczną.
Rok wydania | 2014 |
---|---|
Kategoria | Inne |
Wydawca | PZWL Wydawnictwo Lekarskie |
ISBN-13 | 978-83-200-5261-9 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
EBOOKI WYDAWCY
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Autorzy V | |
Wstęp VII | |
CZĘŚĆ I | 1 |
1. Koncepcja zdrowia w medycynie – Teresa Bernadetta Kulik | 3 |
1.1. Historyczno-ewolucyjna koncepcja zdrowia | 3 |
1.2. Koncepcja mechanistyczno-redukcjonistyczna | 4 |
1.3. Paradygmat socjomedyczny zdrowia | 5 |
1.4. Paradygmat socjoekologiczny zdrowia | 5 |
1.5. Promocja zdrowia | 7 |
1.6. Wychowanie zdrowotne | 8 |
1.7. Edukacja zdrowotna | 10 |
1.8. Profilaktyka i jej znaczenie dla współczesnej koncepcji zdrowia | 12 |
2. Zdrowie publiczne a medycyna społeczna – Maciej Latalski, Anna Pacian | 18 |
2.1. Zakres i zadania medycyny społecznej | 18 |
2.2. Zakres i zadania zdrowia publicznego | 19 |
2.2.1. Podstawowe funkcje zdrowia publicznego | 21 |
2.2.2. Znaczenie problematyki zdrowia publicznego i medycyny zapobiegawczej | 23 |
2.2.3. Podstawowa opieka zdrowotna w realizacji treści zdrowia publicznego | 24 |
2.3. Perspektywy medycyny rodzinnej w Polsce | 27 |
3. Zdrowie publiczne jako dyscyplina naukowa – Leszek Wdowiak, Irena Woźnica | 31 |
3.1. Podstawy teoretyczne dyscypliny | 31 |
3.1.1. Określenie „nauka” w definicjach zdrowia publicznego | 32 |
3.2. Podstawy formalno-prawne zdrowia publicznego jako dyscypliny naukowej | 34 |
3.2.1. Kryteria naukowości danej dyscypliny według Augusta Comte’a | 35 |
3.2.2. Podział obszarów wiedzy, dziedzin nauki oraz dyscyplin naukowych | 36 |
3.2.3. Udział innych dziedzin i dyscyplin naukowych w realizacji celów zdrowia publicznego | 37 |
3.2.4. Unia Europejska w upowszechnianiu badań naukowych z dziedziny zdrowia publicznego | 40 |
3.3. Kształcenie przeddyplomowe i podyplomowe w zdrowiu publicznym | 42 |
3.3.1. Kształcenie w zakresie zdrowia publicznego w Stanach Zjednoczonych i Europie | 42 |
3.3.2. Proces boloński | 43 |
3.3.3. Kształcenie kadr zdrowia publicznego w Polsce | 44 |
4. Czynniki kształtujące stan zdrowia – Ewa Rudnicka-Drożak | 51 |
4.1. Stan zdrowia społeczeństwa i jego uwarunkowania | 51 |
4.1.1. Stan zdrowia ludności Polski na tle innych krajów | 52 |
4.2. Zagrożenia środowiska naturalnego w Polsce | 53 |
4.3. Źródła i zdrowotne konsekwencje zanieczyszczeń powietrza | 54 |
4.3.1. Konsekwencje zanieczyszczeń powietrza dla zdrowia człowieka | 55 |
4.4. Zdrowotne konsekwencje zanieczyszczeń wód | 56 |
4.5. Degradacja gleb | 58 |
4.6. Oddziaływanie wybranych metali na organizm człowieka | 58 |
4.6.1. Oddziaływanie ołowiu na organizm człowieka | 59 |
4.6.2. Oddziaływanie kadmu na organizm człowieka | 60 |
4.7. Czynniki społeczne a zdrowie | 61 |
5. Zachowania zdrowotne i ich związek ze zdrowiem – Dorota Żołnierczuk-Kieliszek | 64 |
5.1. Zachowania zdrowotne | 64 |
5.2. Sposób odżywiania się a zdrowie | 66 |
5.3. Palenie tytoniu a zdrowie | 73 |
5.3.1. Palenie bierne | 78 |
5.3.2. Ustawa antynikotynowa | 78 |
5.4. Picie alkoholu a zdrowie | 79 |
5.4.1. Alkohol a ciąża | 83 |
5.5. Aktywność fizyczna a zdrowie | 84 |
5.5.1. Wymagany biologicznie poziom aktywności fizycznej | 85 |
6. Zagrożenia zdrowia psychicznego – Marta Makara-Studzińska (red.) | 88 |
6.1. Definicje zdrowia psychicznego – Aleksandra Rutkowska | 88 |
6.2. Skala zaburzeń psychicznych rejestrowanych w placówkach psychiatrycznej opieki zdrowotnej – Marta Makara-Studzińska | 93 |
6.2.1. Stan psychiatrycznej opieki zdrowotnej w Polsce | 94 |
6.2.2. Polska na tle Europy | 99 |
6.3. Higiena zdrowia psychicznego – Agnieszka Rolińska | 100 |
6.4. Samobójstwa jako problem społeczny | 105 |
6.4.1. Samobójstwa – definicja zjawiska – Joanna Milanowska | 105 |
6.4.2. Etyczny aspekt samobójstw | 106 |
6.4.3. Dynamika samobójstw | 107 |
6.4.4. Samobójstwa w statystykach | 109 |
6.4.5. Pomoc osobom zagrożonym samobójstwem | 112 |
6.5. Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego – główne założenia – Marta Makara-Studzińska | 114 |
7. Profilaktyka chorób cywilizacyjnych i społecznych – Agata Stefanowicz | 123 |
7.1. Charakterystyka chorób cywilizacyjnych i społecznych | 123 |
7.2. Profilaktyka chorób cywilizacyjnych – zasady ogólne | 124 |
7.3. Epidemiologia, czynniki ryzyka i zasady profilaktyki wybranych chorób cywilizacyjnych | 126 |
7.3.1. Choroby układu krążenia (ChUK) | 126 |
7.3.2. Nowotwory złośliwe | 129 |
7.3.3. Otyłość | 134 |
7.3.4. Cukrzyca | 135 |
7.3.5. Gruźlica | 135 |
7.3.6. Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) | 136 |
7.4. Programy profilaktyki chorób cywilizacyjnych w Polsce | 136 |
7.4.1. Narodowy Program Zdrowia | 137 |
8. Opieka medyczna w szkole w ramach zdrowia publicznego – Anna Pacian | 141 |
8.1. Profilaktyka wypadków i urazów w szkole i otoczeniu | 141 |
8.1.1. Strategie zapobiegania urazom | 141 |
8.1.2. Uraz jako problem zdrowia publicznego | 143 |
8.1.3. Częstość występowania urazów i wypadków | 145 |
8.1.4. Wypadki w szkołach i placówkach oświatowych | 146 |
8.1.5. Promocja zdrowia w zwalczaniu urazów | 146 |
8.1.6. Zapobieganie urazom w szkołach i placówkach oświatowych | 147 |
8.2. Aktywność i uprawianie sportu | 148 |
8.2.1. Aktywność fizyczna a zdrowie | 148 |
8.2.2. Cele aktywności fizycznej i wynikające z niej korzyści | 150 |
8.2.3. Wymagany biologicznie poziom aktywności fizycznej | 151 |
8.3. Wypoczynek czynny i bierny | 152 |
9. Profilaktyka zakażeń wirusem HIV i uzależnień wśród dzieci i młodzieży – Anna Pacian | 155 |
9.1. Sytuacja epidemiologiczna w Polsce i na świecie | 155 |
9.2. Drogi i mechanizm zakażenia HIV | 156 |
9.3. Zakażenie HIV u dzieci | 157 |
9.4. Zapobieganie zakażeniom HIV | 158 |
9.5. Profilaktyka uzależnień | 160 |
9.5.1. Ogólna koncepcja profilaktyki uzależnień | 160 |
9.5.2. Programy profilaktyczne | 161 |
9.5.3. Poziomy profilaktyki | 162 |
9.6. Ryzykowne zachowania zdrowotne | 162 |
9.7. Substancje uzależniające i typy uzależnień | 164 |
9.7.1. Zależność typu morfiny | 166 |
9.7.2. Zależność typu alkoholu i barbituranów | 168 |
9.7.3. Uzależnienie od amfetaminy | 169 |
9.7.4. Uzależnienie od kokainy | 169 |
9.7.5. Uzależnienie od przetworów konopi | 170 |
9.7.6. Uzależnienie od halucynogenów | 171 |
9.7.7. Uzależnienie typu khat | 171 |
9.7.8. Uzależnienie od lotnych rozpuszczalników (tzw. zamienników) | 172 |
9.8. Rola szkoły w zapobieganiu narkomanii | 172 |
9.9. Udział pielęgniarki szkolnej w zapobieganiu narkomanii | 173 |
9.9.1. Profilaktyka pierwotna | 173 |
9.9.2. Profilaktyka wtórna | 174 |
9.10. Służba zdrowia w profilaktyce narkomanii | 175 |
10. Elementy prawa w zdrowiu publicznym – Jolanta Pacian | 177 |
10.1. Odpowiedzialność pracowników ochrony zdrowia | 177 |
10.1.1. Odpowiedzialność cywilna deliktowa i kontraktowa | 177 |
10.1.2. Odpowiedzialność karna | 179 |
10.1.3. Odpowiedzialność zawodowa | 180 |
10.2. Prawne podstawy leczenia osób chorych psychicznie oraz uzależnionych | 184 |
10.2.1. Regulacje prawne dotyczące leczenia osób chorych psychicznie | 184 |
10.2.2. Ubezwłasnowolnienie całkowite i częściowe | 184 |
10.2.3. Orzekanie o ubezwłasnowolnieniu | 186 |
10.2.4. Leczenie osób chorych psychicznie | 187 |
10.2.5. Leczenie osób uzależnionych | 190 |
10.3. Regulacje prawne dotyczące sytuacji osób przebywających w domach opieki społecznej | 191 |
10.3.1. Uwagi ogólne | 191 |
10.3.2. Zakres i poziom usług świadczonych przez domy pomocy społecznej | 192 |
10.4. Odpowiedzialność za nieudzielanie pomocy w stanie terminalnym | 192 |
10.4.1. Uwagi ogólne | 192 |
10.4.2. Francuski Kodeks Zdrowia Publicznego | 193 |
10.4.3. Testamenty życia | 194 |
11. Systemy informacyjne w zdrowiu publicznym – Mirosław Jarosz, Anna Włoszczak-Szubzda, Andrzej Horoch | 197 |
11.1. Wprowadzenie | 197 |
11.2. Systemy informacyjne w biologii, medycynie i ochronie zdrowia | 198 |
11.2.1. Informatyka kliniczna | 200 |
11.2.2. e-Zdrowie i telemedycyna | 204 |
11.3. Projektowanie i wdrażanie zdrowotnych systemów informatycznych | 205 |
11.4. Przetwarzanie i transmitowanie informacji zdrowotnej | 208 |
11.4.1. Pojęcia podstawowe | 208 |
11.4.2. Formalizacja języka informacji zdrowotnej | 209 |
11.4.3. Podmioty sektora zdrowia i ich wzajemne relacje informacyjne | 213 |
11.4.4. Miejsce (środowisko) przetwarzania informacji i transmisji danych | 215 |
11.4.5. Sieci komunikacyjne w sektorze zdrowia | 217 |
11.4.6. Typy aktywności w sektorze zdrowia wymagające przetwarzania informacji i transmitowania danych | 219 |
11.5. System informacji zdrowotnej w Polsce | 221 |
CZĘŚĆ II | 225 |
12. Założenia Narodowego Programu Zdrowia – Ewa Joć | 227 |
12.1. Realizacja polityki zdrowotnej Polski a Narodowy Program Zdrowia | 227 |
12.2. Cele Narodowego Programu Zdrowia na lata 2007–2015 | 228 |
13. Ubezpieczenia zdrowotne i społeczne – Jolanta Pacian | 233 |
13.1. Świadczenia z ubezpieczenia zdrowotnego | 233 |
13.1.1. Zasiłek chorobowy | 233 |
13.1.2. Świadczenie rehabilitacyjne | 235 |
13.1.3. Zasiłek wyrównawczy | 236 |
13.1.4. Zasiłek macierzyński | 236 |
13.1.5. Zasiłek opiekuńczy | 237 |
13.2. Świadczenia z ubezpieczenia emerytalnego | 238 |
13.3. Świadczenia z ubezpieczenia rentowego | 240 |
13.3.1. Rodzaje rent | 240 |
13.3.2. Renta szkoleniowa | 241 |
13.3.3. Renta rodzinna | 241 |
13.3.4. Zasiłek pogrzebowy | 243 |
14. Polityka zdrowotna – Zbigniew Orzeł | 246 |
14.1. Definicja polityki zdrowotnej | 246 |
14.2. Odpowiedzialność za politykę zdrowotną | 249 |
14.2.1. Konstytucja | 249 |
14.2.2. Odpowiedzialność władz publicznych za prowadzenie polityki zdrowotnej | 250 |
14.2.3. Równy dostęp do świadczeń zdrowotnych na gruncie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych | 260 |
14.3. Projektowanie polityki zdrowotnej | 262 |
14.3.1. Kto projektuje politykę zdrowotną? | 262 |
14.3.2. Kryteria kształtowania dobrej polityki zdrowotnej | 265 |
14.3.3. Narzędzia tworzenia polityki zdrowotnej | 266 |
14.3.4. Skutki prowadzenia nieefektywnej polityki zdrowotnej | 266 |
14.3.5. Podsumowanie | 268 |
15. Zagadnienia polityki zdrowotnej w skali międzynarodowej – Kinga Zdunek | 270 |
15.1. Polityka zdrowotna – aktualne aspekty krajowe i międzynarodowe | 270 |
15.2. Polityka zdrowotna w krajach Unii Europejskiej i jej społeczno-kulturowe uwarunkowania | 272 |
15.3. Globalne zagrożenia zdrowia populacji w skali międzynarodowej w ujęciu socjomedycznym | 277 |
15.4. Strategia zapobiegania zagrożeniom zdrowia populacji | 279 |
15.5. Priorytety w obszarze zdrowia publicznego w Unii Europejskiej | 281 |
16. Podstawy nadzoru sanitarno-epidemiologicznego – Anna Jabłońska Chmielewska | 285 |
16.1. System organizacyjny nadzoru sanitarno-epidemiologicznego w Polsce | 285 |
16.1.1. Rys historyczny | 285 |
16.1.2. Zadania, zakres działania i kompetencje Państwowej Inspekcji Sanitarnej | 289 |
16.1.3. Problemy bioterroryzmu a działalność Państwowej Inspekcji Sanitarnej | 293 |
16.2. Nadzór sanitarno-epidemiologiczny w jednostce organizacyjnej ochrony zdrowia | 293 |
16.2.1. Ogólne omówienie ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi | 293 |
16.2.2. Obowiązki kierowników placówek leczniczych | 294 |
16.2.3. Zespół i komitet kontroli zakażeń szpitalnych | 295 |
16.2.4. Obowiązki innych osób | 297 |
16.2.5. Współpraca z Unią Europejską w ramach nadzoru epidemiologicznego i kontroli chorób zakaźnych | 297 |
16.2.6. Obowiązki lekarza (felczera), kierownika laboratorium i inspektorów sanitarnych | 298 |
16.2.7. Obowiązkowa hospitalizacja | 300 |
16.2.8. Rola administracji publicznej i przepisy końcowe ważne dla pracowników ochrony zdrowia | 301 |
17. Koncepcja medycyny pracy – Katarzyna Kocka | 303 |
17.1. Struktura i zadania służb medycyny pracy | 303 |
17.2. Zapobieganie chorobom zawodowym i parazawodowym | 306 |
17.3. Ocena ryzyka zawodowego | 307 |
17.4. Profilaktyczne badania lekarskie pracowników | 309 |
17.5. Bezpieczne i higieniczne warunki pracy | 310 |
17.6. Wdrażanie programów profilaktycznych i promocyjnych w zakładach pracy | 311 |
17.6.1. Interwencje promocyjne w sferze zachowań zdrowotnych (stylu życia) oraz związanych z pracą zachowań mających wpływ na zdrowie | 312 |
17.6.2. Interwencje medyczne związane z ogólną profilaktyką zdrowotną | 312 |
17.6.3. Promocyjne interwencje w środowisku pracy | 312 |
17.7. Zarządzanie zdrowiem w miejscu pracy | 313 |
17.8. Organy sprawujące nadzór nad zakładami pracy | 314 |
17.8.1. Państwowa Inspekcja Pracy | 314 |
17.9. Państwowa Inspekcja Sanitarna | 316 |
18. Marketing i jakość w promocji zdrowia – Mariola Janiszewska | 324 |
18.1. Podstawowe zasady prowadzenia marketingu społecznego dla potrzeb promocji zdrowia | 324 |
18.2. Zastosowanie marketingu społecznego w promocji zdrowia | 328 |
19. Opieka medyczna nad rodziną w zdrowiu i w chorobie – Hanna Skórzyńska | 332 |
19.1. Rodzina jako system społeczny, tożsamość rodziny | 332 |
19.2. Rodzina miejscem edukacji zdrowotnej | 339 |
19.3. Patologia życia w rodzinie | 342 |
19.3.1. Rodzina z problemem uzależnienia | 343 |
19.3.2. Rozbicie struktury rodziny | 345 |
19.3.3. Choroba przewlekła członka rodziny | 346 |
19.3.4. Przemoc w rodzinie | 347 |
19.3.5. Niski status ekonomiczny, ubóstwo | 350 |
19.4. Rodzina w kryzysie – diagnoza i interwencja kryzysowa | 350 |
19.5. Formy pomocy rodzinie z problemami zdrowotnymi | 354 |
19.5.1. Praktyka lekarza rodzinnego | 354 |
19.5.2. Wsparcie społeczne w chorobie | 355 |
19.6. Polityka prorodzinna państwa | 355 |
20. Opieka nad zdrowiem osób starszych – Hanna Kachaniuk | 359 |
20.1. Starzenie się populacji wyzwaniem dla zdrowia publicznego | 359 |
20.2. Norma społeczna jako społeczny wyznacznik opieki nad osobą starszą | 360 |
20.3. Indywidualizacja procesu starzenia się człowieka | 361 |
20.4. Znaczenie rodziny w opiece | 365 |
20.5. Priorytetowe kierunki działań związane ze starzeniem się jednostek i społeczeństw | 367 |
21. Opieka paliatywna (hospicyjna) – Bożena Zboina | 373 |
21.1. Początki opieki paliatywnej | 373 |
21.2. Podstawowe pojęcia i definicje | 374 |
21.3. Leczenie objawowe w opiece paliatywnej | 375 |
21.3.1. Leczenie bólu nowotworowego | 376 |
21.3.2. Stosowane podziały bólu | 376 |
21.3.3. Ocena i pomiar natężenia bólu | 377 |
21.3.4. Standardy leczenia bólu | 379 |
21.4. Podstawowe zasady i cele opieki paliatywnej (hospicyjnej) | 381 |
21.4.1. Miejsca sprawowania opieki paliatywnej | 382 |
21.4.2. Faza terminalna: umieranie i śmierć | 383 |
21.4.3. Problemy pacjenta umierającego – rola pracownika socjalnego | 387 |
21.4.4. Wsparcie rodziny w okresie osierocenia | 388 |
Skorowidz | 390 |