Chłodnictwo

Technologia w piekarni

1 ocena

Format:

epub, mobi, ibuk

WYBIERZ RODZAJ DOSTĘPU

89,10  99,00

Format: epub, mobi

 

Dostęp online przez myIBUK

WYBIERZ DŁUGOŚĆ DOSTĘPU

Cena początkowa: 99,00 zł (-10%)

Najniższa cena z 30 dni: 49,50 zł  


89,10

w tym VAT

Jak uniknąć strat jakości? Czy lepiej zamrażać ciasto z garą czy bez gary? Czym są i jak działają polepszacze do głębokiego mrożenia? Co się dzieje z drożdżami podczas mrożenia?
Przez siedem dni w tygodniu, o każdej porze dnia konsument chce mieć dostęp do szerokiej gamy świeżych produktów piekarniczych. Współczesna technologia pozwala rozdzielić czasowo fazy wytwarzania ciasta, garowania oraz wypieku. Najszersze pole manewru daje faza garowania, a największy sukces można osiągnąć dzięki zastosowaniu chłodnictwa.
Książka porusza szereg istotnych zagadnień technologicznych związanych z procesami chłodzenia i mrożenia różnych typów produktów spożywczych (stałych, płynnych, pakowanych, itp.). Ponadto znajdują się w niej informacje oraz wskazówki praktyczne na temat wykorzystania chłodnictwa w przemyśle spożywczym, takie jak:
- wydajność chłodzenia
- działanie chłodni a straty cieplne
- rodzaje urządzeń chłodniczych
– odroczone i przerwane garowaniu oraz technologia półzapieku
– mrożenie szokowe, próżniowe, kriogeniczne, adiabatyczne
– dopasowywanie receptur do potrzeb chłodnictwa
– produkcja drobnego pieczywa żytniego z zastosowaniem chłodnictwa
– analiza rentowności sklepowych stacji wypieku
– zapotrzebowanie mocy chłodniczej i porównywanie kosztów urządzeń chłodniczych
Dzięki zastosowaniu nowych technologii zakłady mają możliwość oferować swoim klientom szeroki asortyment produktów, usprawniać przebieg procesu produkcji, zaś klienci mają pewność zakupu produktów o najwyższej jakości.


Rok wydania2015
Liczba stron440
KategoriaChemia ogólna
WydawcaWydawnictwo Naukowe PWN
ISBN-13978-83-01-18974-7
Numer wydania1
Język publikacjipolski
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  Słowo wstępne     15
  Redaktor naukowy i autorzy     17
  1. Przepisy prawa a głębokie mrożenie pieczywa (H. Martell)     19
    1.1. Objaśnienie pojęć     19
    1.2. Obowiązujące przepisy prawne     20
    1.3. Wymagania fizyczne względem jakości głęboko mrożonego pieczywa     20
      1.3.1. Jakość     20
      1.3.2. Ogólnie przyjęte standardy jakości     21
      1.3.3. Środek mrożący     21
      1.3.4. Wyjątki     22
    1.4. Obowiązek nadzoru i dokumentowania     22
      1.4.1. Obowiązek nadzoru i dokumentowania podczas transportu produktów spożywczych głęboko mrożonych     22
      1.4.2. Obowiązek nadzoru i dokumentowania podczas przechowywania     23
      1.4.3. Kontrola temperatur podczas sprzedaży na miejscu, transportu i handlu detalicznego     24
    1.5. Obowiązek pakowania pieczywa głęboko mrożonego     24
    1.6. Oznaczanie produktów głęboko mrożonych dla konsumentów     25
      1.6.1. Oznaczenia handlowe     25
      1.6.2. Dodatkowe wymagania w kwestii oznaczania pieczywa głęboko mrożonego     26
      1.6.3. Termin przydatności do spożycia     26
      1.6.4. Skład ilościowy     27
      1.6.5. Widoczność wszystkich informacji handlowych     29
      1.6.6. Lista składników     29
      1.6.7. Podmiot odpowiedzialny     31
      1.6.8. Numer partii produkcyjnej     32
      1.6.9. Sposób oznaczania     33
    1.7. Inne oznaczanie produktów głęboko mrożonych     33
    1.8. Kary i grzywny     34
  
  2. Podstawy chłodzenia i głębokiego mrożenia produktów spożywczych (H.-A. Kurzhals)     35
    2.1. Wprowadzenie     35
    2.2. Chłodzenie produktów spożywczych     36
      2.2.1. Cel chłodzenia     36
      2.2.2. Chłodzenie płynnych środków spożywczych     38
        2.2.2.1. Zachowanie produktu     38
        2.2.2.2. Obliczanie odprowadzanej energii cieplnej     39
        2.2.2.3. Rodzaje chłodzenia     41
        2.2.2.4. Rodzaje chłodni dla płynnych środków spożywczych     42
      2.2.3. Chłodzenie stałych produktów spożywczych w opakowaniach     48
        2.2.3.1. Chłodzenie stałych produktów spożywczych w opakowaniach     49
        2.2.3.2. Ustalanie czasu schłodzenia stałych produktów spożywczych w opakowaniach     52
        2.2.3.3. Obliczanie wydajności chłodni do chłodzenia stałych produktów spożywczych w opakowaniach     55
          2.2.3.3.1. Chłodzenie produktów     56
          2.2.3.3.2. Ciepło oddychania owoców i warzyw     56
          2.2.3.3.3. Chłodzenie opakowań     57
          2.2.3.3.4. Chłodzenie i osuszanie nowo wtłaczanego powietrza     58
          2.2.3.3.5. Przedostawanie się ciepła przez ściany, sufit oraz podłoże chłodni     59
          2.2.3.3.6. Przedostawanie się ciepła przy otwieraniu drzwi     60
          2.2.3.3.7. Ekwiwalenty ciepła w postaci ludzi, maszyn oraz oświetlenia     60
          2.2.3.3.8. Kondensacja pary wodnej, która dostała się do chłodni z zewnątrz     60
          2.2.3.3.9. Zamarzanie powierzchni parownika w jednostkach chłodzących     60
          2.2.3.3.10. Ustalanie całkowitej wydajności chłodzenia     61
        2.2.3.4. Parametry powietrza w chłodniach     64
          2.2.3.4.1. Temperatura powietrza     64
          2.2.3.4.2. Skład powietrza     64
          2.2.3.4.3. Wilgotność powietrza     65
          2.2.3.4.4. Doprowadzanie powietrza i jego prędkość     67
        2.2.3.5. Urządzenia służące chłodzeniu stałych środków spożywczych w opakowaniach     68
          2.2.3.5.1. Urządzenia chłodzące działające z wykorzystaniem powietrza     68
    2.3. Głębokie mrożenie produktów spożywczych     71
      2.3.1. Cel głębokiego mrożenia     71
      2.3.2. Procesy zachodzące podczas głębokiego mrożenia     72
      2.3.3. Procesy zachodzące podczas przechowywania w głębokim mrożeniu     77
      2.3.4. Parametry urządzeń do głębokiego mrożenia     84
        2.3.4.1. Obliczanie czasu zamrażania     84
        2.3.4.2. Obliczanie wydajności głębokiego mrożenia     92
      2.3.5. Zachowanie produktów podczas głębokiego mrożenia     97
        2.3.5.1. Uwagi ogólne     97
        2.3.5.2. Zachowanie produktów podczas głębokiego mrożenia     100
          2.3.5.2.1. Mrożenie przy użyciu wtłaczanego zimnego powietrza     100
          2.3.5.2.2. Mrożenie przy użyciu substancji płynnych     108
          2.3.5.2.3. Mrożenie przez bezpośredni kontakt z zimną powierzchnią     112
          2.3.5.2.4. Mrożenie z wykorzystaniem urządzeń próżniowych     115
        2.3.5.3. Przechowywanie w głębokim mrożeniu     116
  
  3. Charakterystyka zbóż i produktów zbożowych (M. Molitor)     119
    3.1. Żyto zwyczajne     119
    3.2. Pszenica zwyczajna     120
    3.3. Budowa i składniki ziaren     120
    3.4. Jakie możliwości daje metoda opisu pośredniego i co z niej wynika?     122
      3.4.1. Wilgotność [ICC nr 110/1]     122
      3.4.2. Zawartość składników mineralnych [ICC nr 104/1]     123
      3.4.3. Mokry gluten [ICC nr 137]     123
      3.4.4. Wartość sedymentacji [ICC nr 116]     123
      3.4.5. Liczba opadania [ICC nr 107]     123
      3.4.6. Białka [ICC nr 105]     124
      3.4.7. Farinogram (wodochłonność) [ICC nr 115/1]     124
      3.4.8. Ekstensogram [ICC nr 114/1]     124
      3.4.9. Amylogram [ICC nr 126/1]     124
    3.5. Proces produkcji     127
  
  4. Wpływ głębokiego mrożenia na ciasto i produkt gotowy (K. Lösche)     133
    4.1. Wprowadzenie     133
    4.2. Wpływ głębokiego mrożenia na ciasto     136
      4.2.1. Powstawanie kryształków lodu     136
      4.2.2. Ciasto w systemie trójfazowym     140
        4.2.2.1. Właściwości reologiczne     140
        4.2.2.2. Głębokie mrożenie ciast     141
        4.2.2.3. Zawartość CO2 w ciastach     145
      4.2.3. Drożdże piekarnicze a CO2     148
        4.2.3.1. Właściwości funkcjonalne drożdży piekarniczych     148
          4.2.3.1.1. Stymulatory wzrostu     149
          4.2.3.1.2. Wartość AW i ciśnienie osmotyczne     150
          4.2.3.1.3. Temperatura     151
          4.2.3.1.4. Koloidy ochronne     155
          4.2.3.1.5. Wartość pH     155
          4.2.3.1.6. Powstawanie CO2     156
        4.2.3.2. Głębokie mrożenie i rozmrażanie ciast     159
          4.2.3.2.1. Straty aktywności fermentacyjnej drożdży     159
          4.2.3.2.2. Rozpuszczalność CO2 w wodzie w zależności od temperatury     161
          4.2.3.2.3. Przekazywanie ciepła w cieście     165
      4.2.4. Wpływ składników na stabilność ciasta     169
        4.2.4.1. Utlenianie     169
        4.2.4.2. Enzymy     171
        4.2.4.3. Inne składniki     176
      4.2.5. Zmiany zachodzące na skutek głębokiego mrożenia ciasta.
        Podsumowanie     178
    4.3. Głębokie mrożenie produktów gotowych (wypieczonych)     179
      4.3.1. Wyrównanie ciśnienia po wypieku     179
      4.3.2. Retrogradacja skrobi     182
    4.4. Przebieg procesu produkcji przy obróbce twardych owoców z wykorzystaniem głębokiego mrożenia     185
  
  5. Przebieg procesu produkcji dla głęboko mrożonych wygarowanych kęsów ciasta – projekt „Quick Step” firmy Puratos (F. Devos, C. Wirtz)     193
    5.1. Wprowadzenie     193
    5.2. Założenia projektu dla głęboko mrożonych wygarowanych kęsów ciast     194
    5.3. Przyczyny straty jakości w przypadku głęboko mrożonych kęsów wygarowanych ciast     196
    5.4. Wskazówki praktyczne przy produkcji głęboko mrożonych wygarowanych kęsów ciast     197
      5.4.1. Składniki podstawowe     198
        5.4.1.1. Mąka     198
        5.4.1.2. Woda     198
        5.4.1.3. Polepszacze     198
        5.4.1.4. Drożdże     198
      5.4.2. Przerabianie     199
        5.4.2.1. Miesienie     199
        5.4.2.2. Wyrabianie     199
        5.4.2.3. Garowanie     199
        5.4.2.4. Mrożenie     200
        5.4.2.5. Wypiek     201
      5.4.3. Polepszacz „Quick Step”     201
  
  6. Nowatorskie chłodzenie ciasta podczas miesienia przy użyciu CO2 (D. Sikken, G. Dirksen, K. Lösche)     203
    6.1. Wprowadzenie     203
    6.2. Poziom zaawansowania techniki     203
    6.3. Iniektor suchego lodu (śniegu CO2)     213
    6.4. Badania techniczne     219
    6.5. Podsumowanie     231
  
  7. Kontrola garowania oraz mrożenie drobnego pieczywa pszennego przy zastosowaniu specjalnych chłodni oraz pieców piekarniczych (M. Pittroff, H. Späth)     233
    7.1. Wprowadzenie     233
    7.2. Sposoby prowadzenia ciast oraz metody prowadzenia gary     234
      7.2.1. Konwencjonalny sposób prowadzenia ciasta (produkcja bezpośrednia)     235
      7.2.2. Długie prowadzenie garowania     235
      7.2.3. Odroczone garowanie (GV)     239
      7.2.4. Przerwane garowanie (GU)     239
      7.2.5. Mrożenie (przebieg)     240
      7.2.6. Inne czynniki     241
    7.3. Wyznaczanie celu – potencjał kontroli procesu garowania     242
    7.4. Warunki garowania     245
      7.4.1. Właściwa wilgotność     246
      7.4.2. Odpowiednia cyrkulacja powietrza     249
      7.4.3. Geometria przestrzenna i rozprowadzanie powietrza     250
      7.4.4. Rodzaje urządzeń     251
    7.5. Piece piekarnicze a przebieg procesu wypiekania     252
      7.5.1. Wymagania technologiczne     252
      7.5.2. Wymagania techniczne     253
      7.5.3. Łączenie w sieć – system CAB     256
    7.6. Perspektywy     258
  
  8. Kontrola garowania przy produkcji drobnego pieczywa żytniego (O. Bauermann)     259
    8.1. Wprowadzenie     259
    8.2. Różnice we właściwościach wypiekowych mąk pszennych i żytnich    260
    8.3. Jakość surowców     261
      8.3.1. Udział mąki a jej jakość     261
      8.3.2. Drożdże piekarnicze     262
      8.3.3. Zakwas     263
      8.3.4. Polepszacz     264
      8.3.5. Inne składniki     266
    8.4. Tworzenie receptur     267
    8.5. Technologia produkcji drobnego pieczywa żytniego     268
      8.5.1. Przygotowanie ciasta     268
      8.5.2. Dojrzewanie ciasta     268
      8.5.3. Dzielenie i wyrabianie ciasta     269
      8.5.4. Wstępne garowanie kęsów     269
    8.6. Kontrola przebiegu procesu garowania     270
      8.6.1. Wydłużone prowadzenie gary     270
      8.6.2. Odroczone garowanie     270
      8.6.3. Przerwane garowanie     271
      8.6.4. Mrożenie szokowe kęsów ciasta bez gary     273
      8.6.5. Mrożenie szokowe kęsów ciasta z garą     274
    8.7. Przechowywanie w głębokim mrożeniu     275
    8.8. Proces wypieku     277
      8.8.1. Przygotowanie kęsów ciasta     277
      8.8.2. Wypiek w różnych piecach piekarniczych     277
        8.8.2.1. Wypiek w piecach obrotowych lub wsadowych     277
        8.8.2.2. Wypiek kęsów ciasta z garą w sklepowych stacjach wypieku ze zintegrowaną fazą rozmrażania     278
    8.9. Omówienie błędów przy wypieku     279
    8.10. Podsumowanie     281
  
  9. Chłodzenie próżniowe Zeovac jako alternatywa dla mrożenia szokowego (A. Cermak)     285
    9.1. Wprowadzenie     285
    9.2. Objaśnienie pojęć     286
      9.2.1. Ciśnienie     286
      9.2.2. Czas     287
    9.3. Prawa fizyki     288
    9.4. Technologia procesowa     289
      9.4.1. Budowa     289
      9.4.2. Funkcje     289
      9.4.3. Zakres stosowania chłodzenia próżniowego Zeovac     290
    9.5. Metoda Unterbruch-Backmethode – nowa definicja     290
      9.5.1. Popularność produktów z półzapieku     291
      9.5.2. Opis techniczny metody Zeovac-Unterbruch-Backmethode    292
        9.5.2.1. Faza 1– wstępny zapiek     292
        9.5.2.2. Faza 2 – szybkie schładzanie próżniowe     292
        9.5.2.3. Faza 3 – przechowywanie     293
        9.5.2.4. Faza 4 – dystrybucja     293
        9.5.2.5. Faza 5 – wypiek końcowy     294
    9.6. Zalety metody Zeovac w porównaniu z głębokim mrożeniem produktów z półzapieku     294
      9.6.1. Zalety dla zakładu piekarniczego     294
      9.6.2. Zalety dla sklepów     295
    9.7. Wpływ receptury i przebiegu procesu produkcji na jakość     297
    9.8. Dehydratacja/ rehydratacja/ smak     297
      9.8.1. Straty wody na skutek chłodzenia próżniowego     297
      9.8.2. Rehydratacja     298
      9.8.3. Smak     299
    9.9. Koszty/ zużycie energii     299
    9.10. Inne zastosowania     300
      9.10.1. Wstępne schładzanie produktów do głębokiego mrożenia     300
      9.10.2. Schładzanie i zmniejszanie liczby drobnoustrojów     302
    9.11. Podsumowanie     302
  
  10. Nowatorski proces mrożenia pieczywa z użyciem próżni i entalpii (R. Dollinger)     305
    10.1. Wykorzystanie próżni – rys historyczny     305
    10.2. Próżnia     305
    10.3. Entalpia a prężność pary wodnej     306
    10.4. Budowa i funkcje urządzenia chłodniczego wykorzystującego zjawiska entalpii i próżni     308
    10.5. Zastosowanie metody chłodzenia z użyciem próżni i entalpii w piekarnictwie     311
      10.5.1. Schładzanie pieczywa przed pakowaniem lub krojeniem    312
      10.5.2. Przechowywanie pieczywa z półzapieku w warunkach chłodniczych     314
      10.5.3. Przechowywanie produktów spożywczych w głębokim mrożeniu     316
      10.5.4. Inne zastosowania w piekarnictwie     316
    10.6. Rehydratacja a strata masy     316
    10.7. Zakres zastosowania technologii     317
  
  11. Mrożenie ciast i produktów gotowych przy użyciu gazów (T. Wolf)     319
    11.1. Proces zamrażania     320
    11.2. Chłodzenie konwencjonalne     322
    11.3. Chłodzenie przy użyciu dwutlenku węgla     323
    11.4. Chłodzenie przy użyciu azotu     324
    11.5. Aspekty termodynamiczne     326
    11.6. Urządzenie kriogeniczne     327
    11.7. Koszty     330
    11.8. Kontrolowanie temperatury     333
      11.8.1. Chłodzenie mąk     333
      11.8.2. Chłodzenie w miesiarkach     333
      11.8.3. Chłodzenie podczas transportu     334
  
  12. Metoda półzapieku BIB-Ulmer Spatz do produkcji chlebów z udziałem żyta (S. Keller, T. Enders)     335
    12.1. Wprowadzenie     335
    12.2. Szczegółowy opis metody półzapieku BIB-Ulmer Spatz     338
      12.2.1. Fazy wypieku     338
        12.2.1.1. Wstępny zapiek     339
        12.2.1.2. Wypiek końcowy     339
        12.2.1.3. Łączny czas pieczenia w porównaniu do produkcji bezpośredniej     340
      12.2.2. Przechowywanie     341
        12.2.2.1. Czas przechowywania     341
        12.2.2.2. Pakowanie     342
        12.2.2.3. Temperatury przechowywania     342
      12.2.3. Przechowywanie po wypieku końcowym     343
    12.3. Metoda półzapieku BIB-Ulmer Spatz w praktyce     344
      12.3.1. Przebieg temperatur w jądrze     344
      12.3.2. Pomiar temperatur w jądrze     345
      12.3.3. Przegląd parametrów wypieku     346
      12.3.4. Wyniki dla różnych rodzajów chleba     347
      12.3.5. Możliwości zastosowania     348
    12.4. Podsumowanie     349
  
  13. Chłodzenie adiabatyczne pieczywa krojonego (H. Wolkenhauer, K. Lösche)     351
    13.1. Zmniejszenie ryzyka zanieczyszczenia mikrobiologicznego przy produkcji i obróbce pieczywa     351
      13.1.1. Wprowadzenie     351
      13.1.2. Zasada należytej staranności wynikająca z przepisów prawa żywnościowego     352
      13.1.3. Źródła zanieczyszczenia przy produkcji pieczywa     352
    13.2. Działania zmierzające do zmniejszenia ryzyka zanieczyszczenia     356
      13.2.1. Aspekty technologiczne     357
      13.2.2. Działania ogólne/ Hygienic Processing     361
    13.3. ADIAcool – chłodzenie adiabatyczne produktów spożywczych     364
      13.3.1. Wprowadzenie     364
      13.3.2. Przebieg procesu chłodzenia     365
        13.3.2.1. Chłodzenie z udziałem i bez udziału wilgoci     366
        13.3.2.2. Chłodzenie z udziałem parowania / chłodzenie adiabatyczne     367
      13.3.3. Chłodzenie swobodne a adiabatyczne produktów spożywczych     368
    13.4. Proces chłodzenia pieczywa     370
      13.4.1. Schładzanie w naturalnych warunkach atmosferycznych    370
      13.4.2. Technologia chleba tostowego     370
      13.4.3. Chłodzenie próżniowe     370
      13.4.4. Tunel chłodniczy     371
      13.4.5. Chłodzenie powietrzem z zewnątrz przy zachowaniu wymogów clean room     371
      13.4.6. Chłodzenie adiabatyczne (ADIAcool)     371
      13.4.7. Zestawienie parametrów dla różnych rodzajów chłodzenia     371
    13.5. Badania empiryczne na przykładzie produktów pełnoziarnistych    372
      13.5.1. Czas chłodzenia     372
      13.5.2. Spadek masy     373
      13.5.3. Przydatność do spożycia     375
    13.6. ADIAcool w produkcji pieczywa     377
      13.6.1. Schemat instalacji     377
      13.6.2. Opis urządzenia modelowego     378
      13.6.3. Opis urządzenia przemysłowego     383
      13.6.4. Wymagania clean room     385
    13.7. Uwagi końcowe     387
  
  14. Ustalenie zapotrzebowania mocy chłodniczej w zakładach piekarniczych (U. Dienstuhl)     389
    14.1. Wprowadzenie     389
    14.2. Aspekty teoretyczne przy ustalaniu zapotrzebowania mocy chłodniczej     391
      14.2.1. Zapotrzebowanie mocy chłodniczej netto dla żywności mrożonej     391
      14.2.2. Zapotrzebowanie mocy chłodniczej dla urządzeń transportowych     394
      14.2.3. Zapotrzebowanie mocy chłodniczej w przypadku wnikania ciepła z zewnątrz     395
      14.2.4. Zapotrzebowanie mocy chłodniczej w przypadku wymiany powietrza na skutek otwierania drzwi     396
      14.2.5. Zapotrzebowanie mocy chłodniczej przy silnikach elektrycznych     398
      14.2.6. Podsumowanie obliczeń zapotrzebowania mocy chłodniczej     398
    14.3. Decyzje inwestycyjne     399
      14.3.1. Dobór urządzeń     399
      14.3.2. Porównanie kosztów chłodniczych urządzeń konwencjonalnych i kriogenicznych     400
      14.3.3. Podsumowanie     401
  
  15. Analiza rentowności sklepowych stacji wypieku na podstawie wybranych współczynników (C. Schmidt)     403
    15.1. Wprowadzenie     403
    15.2. Metodyka badań     404
    15.3. Analiza danych na podstawie jednego z produktów     405
      15.3.1. Dobór i ocena danych     405
      15.3.2. Analiza wybranych współczynników     408
      15.3.3. Obliczanie i analiza kosztów jednostkowych dla danego produktu     410
      15.3.4. Obliczanie i analiza progu rentowności danego produktu     411
    15.4. Obliczanie i analiza na płaszczyźnie stacji wypieku     414
    15.5. Wnioski końcowe     416
  
  16. Zapewnienie utrzymania jakości podczas przechowywania, transportu oraz w całym łańcuchu chłodniczym (O. Orzelski)     419
    16.1. Wprowadzenie do teorii gwarancji jakości w handlu     419
    16.2. Utrzymanie jakości od momentu wyprodukowania do sprzedaży    421
    16.3. Kontrola przy odbiorze produktów piekarniczych głęboko mrożonych     423
    16.4. Przechowywanie produktów piekarniczych głęboko mrożonych     425
      16.4.1. Chaotyczne przechowywanie produktów piekarniczych głęboko mrożonych     425
      16.4.2. Systematyczne przechowywanie produktów piekarniczych głęboko mrożonych     426
    16.5. Standardy higieniczne     426
      16.5.1. Higiena otoczenia     426
      16.5.2. Higiena urządzeń     427
      16.5.3. Higiena osobista     427
      16.5.4. Higiena produkcji     427
    16.6. Transport do klientów     428
      16.6.1. Transport z wykorzystaniem pojemników termicznych do produktów głęboko mrożonych     428
      16.6.2. Transport w samochodach z systemem chłodzenia     429
    16.7. Perspektywy na przyszłość dla kontrolowania temperatur     430
  
  Indeks     433
RozwińZwiń