Bezpieczeństwo od zarania ludzkości było przedmiotem zainteresowania człowieka, społeczeństwa i organizacji państwowych, głównie
w wymiarze doktrynalnym i praktycznym. Zapewnienie bezpieczeństwa wymagało od państwa powołania i utrzymania wielu instytucji wykonawczych
z odpowiednimi kompetencjami. Ponieważ zagrożenia bezpieczeństwa, niezależnie od ich źródeł, mogą wystąpić obecnie w każdej sytuacji,miejscu i czasie, koniecznością jest utrzymywanie części tych wyspecjalizowanych instytucji w ciągłej zdolności do reagowania. Instytucje te
w swoich ramach do bezpośrednich działań powołują grupy dyspozycyjne, które są różnie ujmowane i interpretowane w literaturze, ale ich wspólnym
celem jest bezpośrednia, bezzwłoczna ochrona i obrona społeczeństwa przed wszelkimi zagrożeniami, niezależnie czy są to grupy militarne, paramilitarne, cywilne czy ochotnicze. Specyfiką tych grup jest to, że ich członkami są zazwyczaj osoby wyróżniające się poświęceniem i zaangażowaniem w realizację zadań w sytuacjach trudnych, wymagających odwagi, poświęcenia i dyspozycyjności. Ze względu na trudne warunki działania wymagają one specyficznych procedur, doboru personelu i sposobów przygotowania.
Jednym z bardzo istotnych aspektów tego bezpieczeństwa jest odpowiednie przygotowanie wszystkich podmiotów do efektywnej realizacji
przypisanych im zadań.
Bezpieczeństwo było również od wieków przedmiotem poznania naukowego, ale dopiero kilka lat temu doczekało się w Polsce wyodrębnienia jako samodzielna dyscyplina naukowa. Wydarzenie to zintensyfikowało badania naukowe związane z wszelkimi aspektami poznania naukowego bezpieczeństwa, w tym zapoczątkowało porządkowanie języka jego opisu, tworzenie specyficznych metodyk poznania, usprawnianie funkcjonowania wszelkich podmiotów bezpieczeństwa i kierowanie nimi. Owocem tego jest liczący się dorobek naukowy związany zarówno z aspektami teoretycznymi, jak i praktycznymi grup dyspozycyjnych.
Niniejsza trzytomowa publikacja jest zarówno wyrazem samodzielnej aktywności przedstawicieli polskich środowisk naukowych, jak i tej pod
auspicjami Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie posiadającej znaczący dorobek badawczy, szczególnie w obszarze bezpieczeństwa i porządku publicznego. Od wielu lat prowadzone są tu badania związane z wieloma aspektami bezpieczeństwa wewnętrznego państwa oraz publikuje się ich wyniki.
Właśnie przygotowaniu służb dyspozycyjnych do działań w sytuacjach kryzysowych poświęcony jest niniejszy zbiór opracowań, artykułów i referatów
konferencyjnych, zawierający wyniki badań znaczących ośrodków naukowychw Polsce. Stanowi on ważny głos naukowców w rozwoju nauk o bezpieczeństwie.
W niniejszym tomie przedstawione zostały teoretyczne aspekty przygotowania i funkcjonowania grup dyspozycyjnych państwa.