INNE EBOOKI AUTORA
Autor:
Wydawca:
Format:
epub, mobi, ibuk
Nowoczesna synteza historii starożytnej oparta na najnowszych wynikach badań!
Publikację charakteryzuje nowatorska struktura treści – paralelny i jednolity wykład historii starożytnej obejmujący Europę, basen Morza Śródziemnego, Egipt oraz Bliski i Środkowy Wschód. Układ wewnętrzny rozdziałów jest dopasowany do specyfiki danego okresu historycznego. Autor szeroko omawia kontakty międzycywilizacyjne oraz przedstawia zasadniczą jedność procesów dziejowych starożytności, mimo przeplatających się okresów zbliżenia i izolacji między częściami świata antycznego.
Ten błyskotliwie napisany podręcznik zasługuje na uwagę zarówno profesjonalnych historyków, jak i studentów kierunków humanistycznych i społecznych – historii, filologii klasycznej, prawa i administracji, dziennikarstwa, nauk politycznych, kulturoznawstwa, stosunków międzynarodowych – oraz uczniów starszych klas szkół średnich i kandydatów na wyższe uczelnie, a także osób zainteresowanych hobbistycznie starożytnością.
Rok wydania | 2009 |
---|---|
Liczba stron | 932 |
Kategoria | Starożytność |
Wydawca | Wydawnictwo Naukowe PWN |
ISBN-13 | 978-83-01-17711-9 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
INNE EBOOKI AUTORA
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Wstęp | 17 |
CZĘŚĆ PIERWSZA | 19 |
Od początków rolnictwa do cywilizacji | 19 |
Rozdział 1. Warunki naturalne zachodniej oikumene w holocenie | 21 |
1.1. Geografia i warunki naturalne | 21 |
1.2. Zmiany klimatu i środowiska naturalnego w holocenie | 24 |
Rozdział 2. Narodziny rolnictwa | 27 |
2.1. Początki rolnictwa i hodowli | 27 |
2.2. Pojęcie rewolucji neolitycznej | 31 |
2.3. Neolit preceramiczny. Rozwój kultur rolniczych w Żyznym Półksiężycu | 35 |
Rozdział 3. Neolityzacja oikumene | 39 |
3.1. Neolit ceramiczny i jego ekspansja terytorialna | 39 |
3.2. Neolityzacja Europy kontynentalnej i stepu | 44 |
3.3. Etnogeneza Indoeuropejczyków | 46 |
3.4. Neolit ceramiczny: przełom w technikach i technologiach | 49 |
3.4.1. Rewolucja trakcyjna: wół, koń, radło, pojazd kołowy | 50 |
3.4.2. Początek ery metali. Miedź i brąz | 52 |
Rozdział 4. Mezopotamia od początku osadnictwa do powstania cywilizacji | 54 |
4.1. Mezopotamia: warunki naturalne | 54 |
4.2. Kultura Samarra i początki irygacji | 57 |
4.3. Kultura Obeid i zasiedlenie Dolnej Mezopotamii | 59 |
4.4. Kultura Uruk: powstanie cywilizacji | 60 |
4.4.1. Miasto | 61 |
4.4.2. Pismo | 62 |
4.4.3. Osadnictwo | 64 |
4.4.4. Ekspansja kultury Uruk poza aluwium | 65 |
4.5. Faza Uruk III. Sumerowie i Semici | 66 |
CZĘŚĆ DRUGA | 71 |
Cywilizacje bliskowschodnie w III tysiącleciu przed Chr | 71 |
Rozdział 1. Mezopotamia i jej krąg cywilizacyjny | 73 |
Periodyzacja i chronologia cywilizacji mezopotamskiej | 73 |
1.1. Okres wczesnodynastyczny (ok. 2900–2300/2250) | 76 |
1.1.1. Okres wczesnodynastyczny jako protohistoria Mezopotamii | 76 |
1.1.2. Sumer w okresie wczesnodynastycznym | 78 |
1.1.3. Miasto sumeryjskie: modele i ich krytyka | 80 |
1.1.4. Władza w mieście sumeryjskim | 82 |
1.1.5. Sumeryjska Lista Królów i „imperium Kisz”. Przebieg procesu dziejowego w okresie wczesnodynastycznym | 83 |
1.1.6. Sumer a świat zewnętrzny w okresie wczesnodynastycznym | 86 |
1.2. Pierwsza epoka imperiów: dynastia Akkadu i III dynastia z Ur | 89 |
1.2.1. Schyłek III okresu wczesnodynastycznego. Lugalzagesi i Sargon | 89 |
1.2.2. Imperium Akkadu | 91 |
1.2.3. Upadek Akkadu i najazd Gutejczyków | 94 |
1.2.4. Imperium III dynastii z Ur | 95 |
1.2.5. Organizacja imperium III dynastii z Ur | 97 |
1.2.6. Przemiany cywilizacyjne w epoce imperiów | 101 |
1.2.7. Upadek imperium III dynastii z Ur | 104 |
1.3. Kraje peryferyjne cywilizacji mezopotamskiej w III tysiącleciu | 106 |
1.3.1. Elam | 106 |
1.3.2. Syria i Palestyna | 109 |
Rozdział 2. Egipt | 114 |
Chronologia dziejów Egiptu | 114 |
2.1. Okres predynastyczny i wczesnodynastyczny (do ok. 2657) | 116 |
2.1.1. Warunki naturalne i ich wpływ na dzieje Egiptu | 116 |
2.1.2. Wczesne kultury archeologiczne Egiptu | 119 |
2.1.3. Powstanie państwa egipskiego | 120 |
Czynnik etniczny | 120 |
Tak zwane zjednoczenie Egiptu i dynastia „zerowa” | 122 |
2.1.4. Okres wczesnodynastyczny (I–II dynastia, ok. 3000–2657) | 124 |
2.2. Stare Państwo (III–VI dynastia, ok. 2657–2166) | 126 |
2.2.1. Stare Państwo: królowie i elita | 126 |
2.2.2. Centrum i prowincja: ewolucja wewnętrzna Egiptu za Starego Państwa | 129 |
2.2.3. Stare Państwo: stosunki ze światem zewnętrznym | 132 |
2.2.4. Sztuka Starego Państwa: stworzenie paradygmatu | 133 |
2.2.5. Upadek Starego Państwa i I Okres Przejściowy | 134 |
CZĘŚĆ TRZECIA | 137 |
Świat cywilizowany w epoce średniego brązu (2000–1500) | 137 |
Kadr geograficzny i charakterystyka epoki | 139 |
Rozdział 1. Mezopotamia, Elam i Lewant | 143 |
1.1. Okres starobabiloński (ok. 1950–1530) | 143 |
1.1.1. Mezopotamia w okresie Isin-Larsa. Ekspansja Amorytów | 143 |
1.1.2. Od Dolnej Mezopotamii do Babilonii: Hammurabi i jego dzieło | 146 |
1.1.3. Początki Asyrii | 149 |
1.1.4. Społeczeństwo Mezopotamii w okresie starobabilońskim | 150 |
1.1.5. Kultura mezopotamska w okresie starobabilońskim | 153 |
1.2. Elam w późnej epoce staroelamickiej (czasy sukkalmahów, ok. 2000–1500) | 155 |
1.3. Lewant w okresie dominacji amoryckiej (ok. 1950–1550/1530) | 157 |
Rozdział 2. Egipt | 161 |
2.1. Średnie Państwo (XII dynastia, 1976–1793) | 161 |
2.1.1. Konsolidacja i unifi kacja Egiptu za XII dynastii | 161 |
2.1.2. Złoty wiek kultury egipskiej | 163 |
2.1.3. Średnie Państwo a świat zewnętrzny | 166 |
2.2. II Okres Przejściowy (XIII–XVII dynastia, 1793–1550): obumieranie Średniego Państwa, panowanie Hyksosów i rekonkwista tebańska | 167 |
Rozdział 3. Azja Mniejsza i świat egejski | 171 |
Geografia historyczna Azji Mniejszej i basenu Morza Egejskiego | 172 |
3.1. Azja Mniejsza we wczesnej i średniej epoce brązu (ok. 3400–1500) | 175 |
3.1.1. Azja Mniejsza przed powstaniem państwa Hetytów | 175 |
3.1.2. Powstanie królestwa Hatti | 176 |
3.1.3. Stare królestwo hetyckie (ok. 1580–1450) | 178 |
3.2. Początki cywilizacji egejskiej | 180 |
3.2.1. Chronologia basenu Morza Egejskiego w epoce brązu | 180 |
3.2.2. Egea we wczesnej epoce brązu (ok. 3100–2000) | 183 |
Kreta | 183 |
Wyspy | 184 |
Ląd stały | 185 |
3.2.3. Cywilizacja minojska (ok. 2000–1450) | 186 |
Okres starszych pałaców | 186 |
Okres młodszych pałaców | 189 |
Kreta a świat zewnętrzny w okresie pałacowym | 191 |
Upadek cywilizacji minojskiej | 193 |
CZĘŚĆ CZWARTA | 195 |
Świat cywilizowany w epoce późnego brązu (1500–1200/1100) | 195 |
Stosunki międzypaństwowe na Bliskim Wschodzie w późnej epoce brązu: system regionalny | 198 |
Rozdział 1. Mezopotamia, Elam i Lewant | 201 |
1.1. Dolna Mezopotamia w epoce późnego brązu (ok. 1530–1100) | 201 |
1.1.1. Babilonia po zagonie Mursilisa i przejęcie władzy przez Kassytów | 201 |
1.1.2. Dolna Mezopotamia w okresie średniobabilońskim (Kassyci i II dynastia z Isin, ok. 1480–1104/1026) | 202 |
1.1.3. Społeczeństwo Babilonii w okresie średniobabilońskim | 204 |
1.1.4. Kultura okresu średniobabilońskiego | 206 |
1.2. Górna Mezopotamia i Asyria w średniej epoce brązu | 208 |
1.2.1. Hegemonia Mittani (ok. 1530–1350/1325) | 208 |
1.2.2. Od miasta-państwa do potęgi regionalnej: Assur i Asyria w późnej epoce brązu | 212 |
1.2.3. Narodziny asyryjskiej mentalności imperialnej | 215 |
1.2.4. Społeczeństwo i kultura Asyrii w późnej epoce brązu | 217 |
1.3. Elam w epoce średnioelamickiej (ok. 1500–1100) | 218 |
1.4. Syria i Palestyna w późnej epoce brązu (ok. 1500–1100) | 220 |
1.4.1. Lewant w systemie potęg regionalnych | 220 |
1.4.2. Społeczeństwo i kultura Lewantu w późnej epoce brązu. Powstanie pisma alfabetycznego | 224 |
1.4.3. Lewant po pokoju egipsko-hetyckim: inwazja Ludów Morza i jej skutki | 226 |
Rozdział 2. Egipt | 230 |
2.1. Nowe Państwo i jego imperium (XVIII–XX dynastia, 1550–1069) | 230 |
2.1.1. Imperium egipskie za XVIII dynastii | 230 |
2.1.2. Egipt za XVIII dynastii: sprawy wewnętrzne | 233 |
2.1.3. Okres amarneński i kryzys imperium | 235 |
2.1.4. Późne imperium i rozpad państwa (schyłkowa XVIII–XX dynastia, 1330/1322–1069) | 239 |
2.2. Przemiany duchowe i kultura czasów Nowego Państwa | 243 |
2.2.1. Natura i ideologia egipskiego imperium | 243 |
2.2.2. Polityka religijna królów i legitymizacja ich władzy po herezji amarneńskiej | 245 |
2.2.3. Kultura Nowego Państwa | 246 |
Rozdział 3. Azja Mniejsza i świat egejski | 250 |
3.1. Imperium Hatti i jego upadek | 250 |
3.1.1. Nowe królestwo hetyckie i powstanie imperium (ok. 1450–1320) | 250 |
3.1.2. Imperium hetyckie u szczytu potęgi (ok. 1322–1240) | 252 |
3.1.3. Schyłek i upadek imperium (ok. 1240–1190/1180) | 255 |
3.1.4. Państwo i społeczeństwo hetyckie w okresie nowego królestwa | 259 |
3.2. Cywilizacja mykeńska | 260 |
3.2.1. Grecja kontynentalna w epoce średniego brązu | 260 |
3.2.2. Okres grobów szybowych (MH III–LH IIA, ok. 1700–1450): pierwsze kroki ku cywilizacji mykeńskiej | 261 |
3.2.3. Grecy w Grecji: od kiedy? | 264 |
3.2.4. Okres grobów kopułowych (LH IIB–IIIA1/LM II–IIIA1, ok. 1450–1365): podbój Krety i narodziny cywilizacji mykeńskiej | 264 |
3.2.5. Okres pałacowy (LH IIIA2–LH IIIB1, ok. 1365–1225): pałace i osady | 266 |
3.2.6. Cywilizacja mykeńska w okresie pałacowym | 267 |
3.2.7. Mykeńczycy i świat zewnętrzny w okresie pałacowym. Ahhijawa i kwestia imperium mykeńskiego | 271 |
3.2.8. Upadek pałaców (LH IIIB2). Ludy Morza i zmierzch cywilizacji mykeńskiej (LH IIIC) | 275 |
3.2.9. Wojna trojańska: status quaestionis | 281 |
CZĘŚĆ PIĄTA | 285 |
Świat cywilizowany od początku wczesnej epoki żelaza do wojen perskich (1200/1100–500/480) | 285 |
Żelazo i koń wierzchowy | 289 |
Rozdział 1. Bliski Wschód | 293 |
1.1. Egipt od końca Nowego Państwa do podboju perskiego (ok. 1069–525) | 293 |
1.1.1. III Okres Przejściowy (XXI–XXIV dynastia, ok. 1069–712) | 293 |
1.1.2. Okres Późny (XXV–XXVI dynastia, 712–525) | 296 |
Egipt między Nubią a Asyrią | 296 |
XXVI dynastia: renesans Egiptu | 297 |
1.1.3. Kultura egipska w 1 połowie I tysiąclecia | 301 |
1.2. Lewant we wczesnej epoce żelaza | 305 |
1.2.1. Pochodzenie i ekspansja Aramejczyków w Żyznym Półksiężycu | 305 |
1.2.2. Lewant od inwazji Ludów Morza do podboju asyryjskiego (XII–VIII w.) | 306 |
Państwa neohetyckie | 306 |
Fenicja i kolonizacja fenicka | 307 |
Aramejczycy | 311 |
Palestyna | 311 |
1.2.3. Izraelici i Izrael | 313 |
Krytyka i hiperkrytyka tradycji biblijnej: gdzie postawić granicę? | 314 |
Początki Izraela: między Biblią a archeologią | 317 |
Królestwa Izraela i Judy w IX–VII wieku | 320 |
Pierwsza faza religii mojżeszowej | 322 |
1.3. Mezopotamia w czasach imperiów asyryjskiego i nowobabilońskiego | 325 |
1.3.1. Rekonkwista i pierwsza faza podbojów Asyrii (911–745) | 325 |
1.3.2. Babilonia od najazdów aramejskich do podboju asyryjskiego | 329 |
1.3.3. Asyria imperium uniwersalnym (745–627) | 330 |
1.3.4. Upadek Asyrii (640/627–610) | 336 |
1.3.5. Imperium nowobabilońskie (626/612–539) | 337 |
1.3.6. Społeczeństwo imperiów nowoasyryjskiego i nowobabilońskiego | 340 |
Asyria | 340 |
Babilonia | 343 |
1.3.7. Kultura mezopotamska epoki imperiów | 344 |
1.4. Azja Przednia poza Żyznym Półksiężycem | 348 |
1.4.1. Azja Mniejsza | 348 |
Frygia | 348 |
Lydia | 350 |
1.4.2. Urartu | 353 |
1.4.3. Płaskowyż Irański | 356 |
Medowie i ich imperium | 356 |
Elam w I tysiącleciu przed Chr. i Persowie do Cyrusa Wielkiego | 360 |
1.5. Powstanie pierwszego imperium perskiego | 364 |
1.5.1. Podboje Cyrusa i Kambysesa (550–522) | 364 |
1.5.2. Bardija i Dariusz: kryzys imperium i przejęcie władzy przez Achaimenidów (522–519) | 366 |
1.5.3. Imperium perskie za Dariusza I | 368 |
1.5.4. Podboje Dariusza do wybuchu powstania jońskiego (519–500) | 371 |
Rozdział 2. Grecja | 373 |
Periodyzacja dziejów Grecji po upadku cywilizacji mykeńskiej | 373 |
2.1. Wieki Ciemne (ok. 1100/1050–800) | 374 |
2.1.1. Najazdy, migracje i ustalenie mapy dialektów greckich | 374 |
2.1.2. Dziedzictwo epoki mykeńskiej. Pojęcia Hellady i Hellenów | 375 |
2.1.3. Grecja w Wiekach Ciemnych | 378 |
2.1.4. Powstanie alfabetu greckiego | 380 |
2.1.5. Powstanie polis | 381 |
Polis archaiczna | 382 |
Powstanie polis: czynnik militarny i religijny | 384 |
2.2. Wielka Kolonizacja | 387 |
2.2.1. Euboia, Korynt i wyjście Greków na morze | 387 |
2.2.2. Początki Wielkiej Kolonizacji. Kyme i Pithekussai | 390 |
2.2.3. Kolonie i ich metropolie | 391 |
2.2.4. Charakter i skutki Wielkiej Kolonizacji | 396 |
2.3. Grecja we wczesnej epoce archaicznej (ok. 800–650) | 399 |
2.3.1. Zmiany demografi czne | 399 |
2.3.2. Sanktuaria | 400 |
2.3.3. Początki literatury pisanej: Homer i Hesiodos | 402 |
2.3.4. Społeczeństwo polis archaicznej | 403 |
2.4. Ewolucja polityczna archaicznych poleis (ok. 650–500/480) | 406 |
2.4.1. Sparta: tryumf zbiorowości nad jednostką | 406 |
2.4.2. Archaiczna tyrania | 413 |
2.4.3. Prawodawcy i ustawy | 417 |
2.4.4. Archaiczne Ateny: od arystokracji do demokracji | 419 |
2.5. Grecy i ich sąsiedzi u schyłku epoki archaicznej | 427 |
2.5.1. Grecja właściwa w VI wieku: koniec izolacji | 427 |
2.5.2. Powstanie jońskie i perskie działania odwetowe (499–490) | 429 |
2.5.3. Od Marathonu do wyprawy Kserksesa (489–481) | 432 |
2.5.4. Wyprawa Kserksesa (480–479) | 433 |
2.5.5. Grecki zachód w późnej epoce archaicznej | 436 |
2.6. Kultura Grecji archaicznej | 439 |
2.6.1. Kultura arystokratyczna | 439 |
2.6.2. Kultura wspólnot obywatelskich | 441 |
2.6.3. Sztuka Grecji archaicznej: tworzenie paradygmatu | 443 |
2.6.4. Myśl Grecji archaicznej: powstanie fi lozofi i | 446 |
Rozdział 3. Italia | 449 |
3.1. Italia we wczesnej epoce żelaza | 449 |
3.1.1. Italia: warunki naturalne i geografi a historyczna | 449 |
3.1.2. Ludy Italii | 451 |
3.1.3. Kultura villanovańska i powstanie cywilizacji etruskiej | 452 |
3.1.4. Urbanizacja Latium | 454 |
3.2. Rzym królewski | 457 |
3.2.1. Początki Rzymu | 457 |
3.2.2. Rzym królewski: ekspansja polityczna i urbanistyczna | 459 |
3.2.3. Społeczeństwo i instytucje Rzymu królewskiego | 462 |
3.2.4. Reformy serwiańskie | 465 |
3.2.5. Upadek monarchii i powstanie republiki | 466 |
CZĘŚĆ SZÓSTA | 469 |
Od wojen perskich do śmierci Aleksandra: świat cywilizowany w epoce klasycznej (480–323) | 469 |
Rozdział 1. Bliski Wschód | 471 |
1.1. Imperium perskie od Kserksesa do podboju macedońskiego | 471 |
1.1.1. Imperium Achaimenidów po Dariuszu I i jego upadek (486/479–330) | 471 |
1.1.2. Imperium perskie, jego siły i słabości | 477 |
1.1.3. Imperium perskie: gospodarka i kultura | 480 |
1.2. Izrael pod panowaniem perskim: powstanie judaizmu | 485 |
1.2.1. Perska Palestyna. Żydzi i Samarytanie | 485 |
1.2.2. Tworzenie się Starego Testamentu | 488 |
1.3. Egipt od Kambysesa do Aleksandra (XXVII–XXX dynastia, 525–332) | 491 |
1.3.1. Egipt pod okupacją perską (525–404/401) | 491 |
1.3.2. Ostatni okres niepodległości Egiptu (XXVIII–XXX dynastia, 404–343/342) | 492 |
Rozdział 2. Świat grecki | 494 |
2.1. Imperium ateńskie | 494 |
2.1.1. Związek Morski i Persja | 494 |
2.1.2. Od Związku Morskiego do imperium ateńskiego | 497 |
2.1.3. Życie polityczne w imperialnych Atenach: postępy demokracji | 502 |
2.1.4. Społeczeństwo ateńskie w epoce Periklesa | 504 |
2.2. Wojna peloponeska i upadek imperium ateńskiego (432/431–404) | 508 |
2.2.1. Wybuch wojny | 508 |
2.2.2. Wojna peloponeska do pokoju Nikiasa (431–421) | 509 |
2.2.3. Od pokoju Nikiasa do klęski wyprawy sycylijskiej (421–413) | 511 |
2.2.4. Upadek imperium ateńskiego (413–404) | 513 |
2.3. Grecja w okresie walk o hegemonię (404–355) | 515 |
2.3.1. Hegemonia Sparty i jej upadek (404–371/370) | 516 |
2.3.2. Od Leuktrów do wybuchu III Wojny Świętej (371–355) | 520 |
2.3.3. Świat grecki i wojna w IV wieku: przemiany w sztuce wojennej | 521 |
2.3.4. Grecja w IV wieku: przemiany wewnętrzne | 523 |
2.4. „Imperium” Macedonii | 527 |
2.4.1. Macedonia przed Filipem II | 527 |
2.4.2. Filip II Macedoński i jego dzieło | 528 |
2.4.3. Aleksander III Macedoński i podbój imperium perskiego | 532 |
2.5. Zachodni Grecy i Punijczycy w V–IV wieku | 539 |
2.5.1. Sycylia | 539 |
2.5.2. Italia | 543 |
2.5.3. Massalia | 545 |
2.5.4. Kartagina i Punijczycy | 547 |
Rozdział 3. Italia i Europa kontynentalna | 551 |
3.1. Italia w V–IV wieku | 551 |
3.2. Wczesna republika rzymska (508–396/390) | 554 |
3.2.1. Rzym i jego sąsiedzi w V wieku: sojusz rzymsko-latyńsko-hernicki i zdobycie Veii | 554 |
3.2.2. Początki republiki (509–451) | 556 |
Instytucje | 556 |
Religia publiczna po upadku królów i zamknięcie się patrycjatu | 558 |
Pierwsza secesja i powstanie organizacji plebejskiej | 560 |
3.2.3. Decemwirzy, Prawo XII Tablic i druga secesja plebsu (451–449) | 563 |
3.2.4. Od drugiej secesji plebsu do najazdu Gallów (449–390) | 564 |
3.3. Tworzenie machiny podbojów: Rzym od najazdu gallijskiego do wybuchu II wojny samnickiej (389–327) | 566 |
3.3.1. Skutki najazdu gallijskiego i kompromis patrycjuszowsko-plebejski | 566 |
3.3.2. Podbój Latium i Kampanii | 569 |
3.4. Europa kontynentalna we wczesnej epoce żelaza | 571 |
3.4.1. Halsztacki krąg kulturowy | 572 |
3.4.2. Wczesna kultura lateńska i początek wielkiej ekspansji Keltów (ok. 450–300/275) | 574 |
CZĘŚĆ SIÓDMA | 577 |
Epoka hellenistyczna i imperialna republika rzymska (327/323–30) | 577 |
Rozdział 1. Świat hellenistyczny | 579 |
1.1. Od śmierci Aleksandra do ustalenia się geografi i politycznej świata hellenistycznego (323–272) | 580 |
1.1.1. Diadochowie i walka o dziedzictwo po Aleksandrze (323–281) | 580 |
1.1.2. Inwazja gallijska i jej skutki (280/279–272) | 584 |
1.2. Walki o hegemonię w świecie hellenistycznym przed interwencją Rzymu i powstawanie nowych państw (281/272–200/199) | 586 |
1.2.1. Królestwa diadochów: uwagi ogólne | 586 |
1.2.2. Rywalizacja Lagidów i Seleukidów (wojny syryjskie) | 590 |
1.2.3. Grecja właściwa i Macedonia | 591 |
1.2.4. Mniejsze państwa hellenistyczne: Kyrene, Azja Mniejsza, Armenia | 597 |
1.2.5. Iran za Seleukidów: uniezależnienie się Baktrii i początki państwa Parthów | 599 |
1.3. Świat hellenistyczny i Rzym | 601 |
1.3.1. Zachodni Grecy od Timoleonta do II wojny punickiej (337–201) | 601 |
1.3.2. Świat hellenistyczny i Rzym do upadku Macedonii (229–168/167) | 606 |
1.3.3. Upadek świata hellenistycznego (167–30) | 612 |
Grecja i Macedonia | 612 |
Pergamon | 613 |
Państwo Seleukidów | 614 |
Państwo Lagidów | 617 |
Od Mithradatesa VI do Kleopatry VII: koniec państw hellenistycznych | 620 |
1.3.4. Wschód hellenistyczny: Baktria i Parthowie | 626 |
Państwa Greków baktryjskich | 626 |
Powstanie imperium Parthów | 628 |
1.3.5. Izrael w epoce hellenistycznej | 631 |
Między akceptacją a odrzuceniem: Żydzi i cywilizacja grecka | 632 |
Judea za panowania Antiochosa Epiphanesa | 633 |
Od wystąpienia Machabeuszy do podboju rzymskiego (167–63) | 635 |
Dziedzictwo okresu hasmonejskiego | 637 |
1.4. Państwa hellenistyczne i ich społeczeństwa. Hellenizacja | 638 |
1.4.1. Egipt ptolemejski | 640 |
Grecy i Egipcjanie w Egipcie ptolemejskim | 640 |
Struktury państwowe Egiptu ptolemejskiego | 644 |
1.4.2. Państwo Seleukidów | 647 |
Instrumenty władzy królewskiej i stosunki etniczne | 647 |
Ekonomia i fi skalizm: system monetarny | 649 |
1.4.3. Inne państwa hellenistyczne Azji Przedniej | 650 |
1.4.4. Macedonia i Grecja | 651 |
1.4.5. Miasto hellenistyczne | 652 |
1.5. Kultura grecka epoki klasycznej i hellenistycznej | 654 |
1.5.1. Periodyzacja i główne cechy kultury greckiej w epokach klasycznej i hellenistycznej | 654 |
1.5.2. Religia | 658 |
1.5.3. Sztuka grecka epoki klasycznej i hellenistycznej | 663 |
V wiek | 663 |
IV wiek | 667 |
Epoka hellenistyczna | 669 |
1.5.4. Literatura, filozofia, nauka | 674 |
Literatura | 674 |
Filozofia | 679 |
Historia, filologia i geografia | 687 |
Nauki ścisłe i przyrodnicze | 694 |
Rozdział 2. Rzym i zachód oikumene | 700 |
2.1. Podboje średniej republiki | 700 |
2.1.1. Podbój Italii (327–265) i jego skutki | 700 |
Przebieg podboju | 700 |
Wykorzystanie podboju | 702 |
Społeczeństwo rzymskie wobec wojny i imperium | 706 |
2.1.2. Ekspansja poza Italią (264–91) | 708 |
I wojna punicka i zdobycie panowania na morzu (264–241) | 708 |
Kartagina i Rzym między I a II wojną punicką (241–219) | 710 |
II wojna punicka (218–201) | 712 |
Podbój świata śródziemnomorskiego | 715 |
Między hegemonią a aneksjami: ewolucja imperium w II wieku | 719 |
2.2. Średnia republika: społeczeństwo i instytucje (367–133) | 724 |
2.2.1. Społeczeństwo i ekonomia w okresie ekspansji imperialnej | 725 |
2.2.2. Średnia republika: instytucje i życie polityczne | 729 |
Koniec walki stanów | 729 |
Instytucje polityczne republiki: lud | 731 |
Instytucje polityczne republiki: magistraci | 734 |
Instytucje polityczne republiki: senat | 738 |
Życie polityczne po zakończeniu walki stanów (287–133) | 741 |
Religia publiczna a życie polityczne | 746 |
2.3. Okres walk wewnętrznych i upadek republiki (133–30) | 748 |
2.3.1. Działalność braci Gracchów (133–121) | 748 |
2.3.2. Walki popularów z optymatami i emancypacja Italików (121–89) | 753 |
2.3.3. I wojna domowa i rządy reżimu sullańskiego (88–60) | 757 |
2.3.4. Rozkład republiki, II wojna domowa i dyktatura Cezara (59–44) | 762 |
2.3.5. III wojna domowa, drugi triumwirat i walka o jedynowładztwo (44–30) | 765 |
2.4. Europa kontynentalna | 769 |
2.4.1. Wielkość i upadek Keltike | 769 |
2.4.2. Latenizacja Europy niekeltyckiej. Germanie | 772 |
CZĘŚĆ ÓSMA | 777 |
Imperium Romanum i cywilizacja grecko-rzymska | 777 |
Rozdział 1. Cesarstwo Rzymskie | 781 |
1.1. August i budowa pryncypatu (30/27 przed Chr.–14 po Chr.) | 783 |
1.1.1. Tworzenie politycznego systemu pryncypatu | 783 |
1.1.2. Zarząd imperium: „część” ludu i „część” princepsa | 786 |
1.1.3. August i społeczeństwo rzymskie | 789 |
1.1.4. Polityka religijna Augusta | 791 |
1.1.5. August i prowincje | 794 |
1.1.6. Stworzenie armii cesarskiej. Podboje Augusta i ich zatrzymanie | 794 |
1.2. Pryncypat i integracja imperium (14–235 po Chr.) | 798 |
1.2.1. Pryncypat: historia polityczna | 798 |
Dynastia julijsko-klaudyjska (14–68) | 799 |
Między zasadą dynastyczną a wyborem najlepszego: pryncypat od śmierci Nerona do śmierci Commodusa (68–193) | 804 |
Dynastia seweriańska (193–235) | 811 |
1.2.2. System polityczny pryncypatu | 814 |
Princeps i senat | 814 |
Stanowiska państwowe | 818 |
Zarząd imperium: prowincje, Italia i Rzym | 822 |
Finanse państwowe | 824 |
Wojsko i granice imperium | 825 |
1.2.3. Społeczeństwo imperium za pryncypatu | 829 |
Urbanizacja | 829 |
Romanizacja | 833 |
Integracja społeczeństwa imperialnego | 835 |
Struktura społeczeństwa imperium w epoce pryncypatu | 837 |
1.2.4. Ekonomia | 841 |
1.2.5. Żydzi pod panowaniem rzymskim i wczesne chrześcijaństwo | 844 |
Od królestwa Heroda do prowincji Palestyny (37 przed Chr.–135 po Chr.) | 844 |
Diaspora i imperium | 849 |
Judaizm pod panowaniem rzymskim | 851 |
Jezus i powstanie chrześcijaństwa | 854 |
Rozwój chrześcijaństwa do początku III wieku | 858 |
Chrześcijanie i imperium | 864 |
1.3. Późna starożytność | 865 |
1.3.1. Kryzys imperium (235–284) | 866 |
Od kryzysu władzy do kryzysu militarnego (235–268) | 866 |
Cesarze wojskowi (268–284/285) | 871 |
Skutki kryzysu: system monetarny, miasta, chrześcijanie | 874 |
1.3.2. Nowe imperium i jego podział (284–395) | 877 |
Od tetrarchii do jedynowładztwa Konstantyna (284/285–337) | 877 |
Od śmierci Konstantyna do podziału imperium (337–395) | 882 |
Ewolucja armii rzymskiej od tetrarchii do podziału cesarstwa | 885 |
Instytucje nowego imperium | 890 |
Nowe imperium a społeczeństwo rzymskie | 894 |
Wielkie prześladowanie i chrystianizacja imperium | 897 |
1.3.3. Podzielone imperium i upadek Zachodu (395–527) | 901 |
Imperium do wygaśnięcia dynastii walentyniańsko-teodozjańskiej (395–450/455) | 902 |
Rozkład imperium zachodniego i drugi kryzys barbarzyński na Wschodzie (450/455–476) | 907 |
Kościół po nawróceniu Konstantyna | 914 |
Tworzenie ortodoksji: kontrowersja ariańska (312–381) | 919 |
Tworzenie ortodoksji: pierwsze fazy kontrowersji chrystologicznej (381–476) | 923 |
Polityka i religia: imperium od restauracji Zenona do Iustinusa (476–527) | 927 |
Państwa barbarzyńskie na Zachodzie do początku rekonkwisty | 931 |
1.3.4. Iustinianus i początek końca antycznego świata | 934 |
Polityka zewnętrzna i armia: próba rekonkwisty Zachodu (527–565) | 935 |
Sprawy wewnętrzne | 939 |
Polityka religijna Iustiniana | 941 |
Zaraza Iustiniana, jej zasięg i znaczenie dziejowe | 946 |
1.4. Kultura świata rzymskiego | 948 |
1.4.1. Kultura rzymska do czasów Augusta | 948 |
Kultura materialna | 949 |
Kultura duchowa | 953 |
1.4.2. Kultura grecko-rzymska za cesarstwa | 958 |
Periodyzacja i ogólna charakterystyka zjawisk kulturowych | 958 |
Kultura materialna | 966 |
Przemiany religijne | 973 |
Literatura | 977 |
Filozofia | 982 |
Historiografi a i antykwarystyka | 989 |
Dyscypliny szczegółowe | 994 |
Prawoznawstwo | 996 |
Rozdział 2. Iran i kraje ościenne | 998 |
2.1. Państwo Parthów w czasach cesarstwa rzymskiego | 998 |
2.2. Imperium Sasanidów | 1002 |
2.2.1. Powstanie imperium i narodziny idei Iranu (208/226–273) | 1002 |
2.2.2. Klasyczny okres imperium Sasanidów (273–379) | 1006 |
2.2.3. Kryzys i odnowa. Imperium Sasanidów od śmierci Szapura II do śmierci Chosroesa I (379–579) | 1011 |
2.2.4. Społeczeństwo i kultura imperium Sasanidów | 1015 |
2.3. Armenia i inne państwa kaukaskie | 1021 |
Rozdział 3. Barbaricum | 1026 |
3.1. Barbaricum i cesarstwo: symbioza, konfrontacja, wędrówki ludów | 1026 |
3.2. Etnogeneza Słowian | 1031 |
Tabele | 1035 |
Bibliografia | 1040 |
Indeks nazwisk | 1048 |
Indeks nazw geograficznych | 1072 |
Spis map | 1097 |
Spis tabel | 1099 |