Literackie nie-nazywanie. Onomastykon polskiej prozy współczesnej

W jednej ze współczesnych powieści czytamy: „Czytasz książkę, ale przecież możesz wyobrazić sobie, że oglądasz film. Na początku są zawsze napisy i w tle pojawiają się ludzie, miejsca, które potem łączą się w całość. Nie, to Ty w swojej głowie połączysz je w całość. Jeśli będziesz miał na to ochotę. (…) Są tam nazwiska ludzi, których i tak się potem ogląda. Kogo obchodzą ich nazwiska? (…) Po co one?” (M. Kochan, „Franquizea”) Praca jest próbą odpowiedzi na to pytanie. To onimiczna interpretacja literackiego postmodernizmu, której celem jest nie tylko ukazanie bogactwa stosowanych przez twórców strategii nazewniczych, ale również unowocześnienie instrumentarium badawczego onomastyki literackiej; przede wszystkim jej powiązanie z badaniami teoretycznoliterackimi. W efekcie Autorka proponuje nowoczesny model lektury tekstu literackiego poprzez interpretację jego warstwy onimicznej – nazw (ale też bezimienności czy quasiimienności) postaci, przedmiotów, przestrzeni.
z recenzji wydawniczej:

Magdalena Graf proponuje w swej monografii nowy model onomastyki literackiej jako dziedziny inter- i transdyscyplinarnej, otwartej i znajdującej oparcie we współczesnej refleksji literaturoznawczej. Poddając analizie sferę onimiczną polskiej prozy postmodernistycznej, uzmysławia tekstocentryzm rzeczywistości znajdujący manifestację także w badanych onomastykonach. Nowe czytanie literatury to także nowe podejście do zawartych w niej onimów, o czym przekonuje Autorka, wskazując, że – paradoksalnie – ponowoczesny onomastykon literacki to często jego „brak”, zaprzeczenie istoty nazwy własnej, jej reinterpretacja, podanie w wątpliwość, ale także pewna onomastyczna redundancja i otwartość klasy onimów obecnych w prozie współczesnej. [...] Doniosłość teoretyczna i metodologiczna ustaleń zawartych w monografii polega na twórczej weryfikacji wcześniejszych założeń onomastyki literackiej, która podejmowała kwestie przede wszystkim właściwe dla prozy realistycznej. Magdalena Graf dostarcza nowego instrumentarium do badań onomastycznoliterackich – holistycznego, choć otwartego, popartego dogłębnym doświadczeniem tekstu, ale też gotowego na dalsze zmiany zachodzące we współczesnej kulturze. Erudycyjność i subtelność analiz, wiarygodność wniosków, konsekwencja wywodu współwystępują tu z dużą wrażliwością na piękno i złożoność literackiego słowa, co także stanowi o walorach tej przełomowej dla onomastyki literackiej monografii.

• literatura współczesna
• onomastyka literacka
• nazewnictwo literackie