Areszt rzeczy jako zabezpieczenie wierzytelności w miastach Polski średniowiecznej

1 opinia

Format:

ibuk

Przeglądając księgi sądów miejskich w poszukiwaniu informacji o woźnych sądowych, nie uzyskaliśmy spodziewanych rezultatów. Rzucały się natomiast w oczy liczne wzmianki o areszcie, głównie kładzionym przez wierzycieli na majątku dłużników. Postanowiliśmy się temu zjawisku bliżej przyjrzeć, zwłaszcza że niewiele informacji o nim można znaleźć w literaturze. Tematyczny areszt, już choćby dlatego, że był zabezpieczeniem interesów wierzyciela, miał wiele wspólnego z zastawem, zwłaszcza z powszechnie w miastach stosowanym zastawem ruchomości. I tu również poza zasygnalizowanie problemu wyjść nie można. Brakuje nam zatem odpowiednika dla stosunków miejskich – zastawu w prawie ziemskim. Uzyskany przez nas obraz aresztu – zabezpieczenia w prawie miast polskiego średniowiecza pozostawia wrażenie niedosytu. Zbyt często, wobec milczenia źródeł, badacz skazany jest na hipotezy czy znaki zapytania. Mimo wszystko sądzimy, że warto czytelnikowi przedstawić ciekawą instytucję prawną, w której jak w zwierciadle odbija się, choć w zamglonym tle, żywo pulsujące życie mieszkańców polskich miast epoki średniowiecznej.


Rok wydania2015
Liczba stron227
KategoriaPublikacje darmowe
WydawcaWydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
ISBN-13978-83-7969-533-1
Numer wydania1
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  Wykaz źródeł z oznaczeniem skrótów stosowanych w pracy     14
  Inne skróty     16
  Wykaz literatury     18
  
  Wstęp     22
  1. Okoliczności podjęcia tematu     22
  2. Stan badań     22
  3. Areszt instytucja wielofunkcyjna     25
  4. Areszt jako instytucja prawa niemieckiego     26
  5. Podstawa źródłowa     29
  6. Ramy chronologiczne     30
  7. Zasięg terytorialny     32
  8. Zasób informacji     32
  9. Inne formy zabezpieczenia wierzytelności     35
  10. Areszt ius dispositivum     36
  11. Konstrukcja pracy     38
  12. Metoda badawcza     38
  
  Rozdział 1. Terminologia aresztu     40
  1. Terminologia aresztu w księgach sądowych     41
  1.1. Terminologia łacińska     41
  1.2. Terminologia polska     43
  1.3. Terminologia niemiecka     44
  2. Terminologia aresztu w innych przekazach źródłowych     44
  3. Wieloznaczność terminów     45
  
  Rozdział 2. Kim byli aresztujący     49
  1. Dominuje czynnik miejscowy     49
  2. Inni     51
  3. Problem z nieletnimi     52
  4. Pełnomocnicy     54
  
  Rozdział 3. Adresaci oświadczeń o areszcie     56
  1. Nakaz wstrzemięźliwości niestosowany w praktyce     56
  2. Adresat nie musiał być dłużnikiem     58
  3. Chłopi     60
  4. Kupcy     61
  5. Uchylający się od jurysdykcji miejskiej     62
  6. Dziedzice dorośli zmarłego dłużnika     62
  7. Nieletni     63
  8. Inne osoby chronione     66
  9. Sytuacje szczególne     66
  10. Brak adresata     68
  
  Rozdział 4. Przedmiot aresztu     69
  1. Stanisława Płazy kierunki rozwoju     69
  2. Processus iuris Cracoviensis i Groicki     70
  3. Areszt kładziono na całym majątku dłużnika     71
  4. Sumy depozytowe     76
  5. Areszt na rzeczach dłużnika znajdujących się u osoby trzeciej     78
  6. Zmiana przedmiotu aresztu     79
  
  Rozdział 5. Cel aresztu     80
  1. Groicki i inni     80
  2. Cel aresztu w księgach sądowych     82
  
  Rozdział 6. W jakich okolicznościach następował areszt     86
  1. Luki w informacjach     86
  2. Śmierć dłużnika     87
  3. Różnorodność okoliczności     88
  
  Rozdział 7. Tytuł prawny aresztu     93
  1. Często nieznany     93
  2. Areszt pro debito     94
  3. Różnorodność tytułów     95
  
  Rozdział 8. Kwoty wierzytelności zabezpieczone aresztem     96
  1. Często brak danych     96
  2. Dane niekompletne     97
  3. Dominują niskie kwoty     98
  
  Rozdział 9. Miejsce w szeregu wierzycieli     100
  1.1. Podmioty uprzywilejowane     100
  1.2. Zapiski bez informacji o kolejności     100
  1.3. Zapiski z informacją o kolejności     101
  2. Kto ustalał miejsce wierzyciela     107
  2.1. Umowne regulacje     108
  2.2. Decyzja sądu     109
  2.3. Wierzyciel     111
  2.4. Nie wiemy kto     112
  3. Kryteria     112
  3.1. Według literatury i aktów prawnych     112
  3.2. W źródłach praktyki sądowej     114
  3.2.1. Dominuje milczenie     114
  3.2.2. Pierwszeństwo zgłoszenia     116
  3.2.3. Wysokość wierzytelności     118
  3.2.4. Wartość dowodów     118
  3.2.5. Zmiana kolejności     119
  3.2.6. Inne     119
  4. Wnioski     120
  
  Rozdział 10. Cesja     121
  
  Rozdział 11. Ugoda     123
  
  Rozdział 12. Postępowanie aresztowe nieprocesowe     124
  Wprowadzenie     124
  1. Monit     125
  2. Areszt     127
  2.1. Stanowisko sądu     127
  2.2. Stanowisko miasta     129
  2.3. Areszt kładziony w sądzie     130
  2.3.1. Areszt bez wzmianki o woźnym     130
  2.3.2. Areszt dokonany w sądzie z udziałem woźnego     131
  2.3.3. Woźny w miejskich księgach sądowych     132
  2.3.4. Co znaczy arestare cum precone     133
  2.3.5. Szczególny tryb postępowania     135
  2.3.6. Dowodzenie roszczeń     136
  2.3.7. Publikacja aresztu     138
  2.4. Areszt kładziony poza sądem     139
  2.5. Wielokrotne zgłaszanie aresztu     141
  2.5.1. Groicki i prawo stanowione     141
  2.5.2. Księgi sądowe     142
  2.5.3. Kilka zgłoszeń w jednym     143
  2.5.4. Ciągłość zgłoszeń     143
  2.5.5. W jakim terminie należało zgłaszać kolejny areszt     146
  2.6. Miejsce zgłaszania oświadczenia o areszcie. Problem forum     147
  2.7. Treść i forma oświadczenia     149
  2.8. Kto polecał wpisać areszt do ksiąg     151
  2.9. W jakim terminie należało dokonać aresztu     152
  2.10. Opłaty za zgłoszenie aresztu     152
  2.11. Opłaty za wpis aresztu do ksiąg sądowych     154
  2.12. Sądowe potwierdzenie aresztu     155
  2.13. Czas trwania aresztu     155
  2.14. Stanowisko dłużnika wobec aresztu     156
  2.14.1. Skąd dłużnik wiedział o areszcie     156
  2.14.2. Uznanie długu     157
  2.14.3. Zgoda dłużnika na areszt     158
  2.14.4. Spłata długu     159
  2.14.5. Śmierć dłużnika     162
  2.15. Rezygnacja z aresztu     162
  2.16. Śmierć wierzyciela     164
  2.17. Sprzeciw osób trzecich     164
  2.18. Dawność     166
  
  Rozdział 13. Proces aresztowy     167
  1. Generalia     167
  2. Groicki i inni     169
  3. Czy proces?     171
  3.1. Niejasne zapiski     171
  3.2. Proces aresztowy bez pozywania     172
  3.3. Pozew     173
  3.3.1. Wierzyciel pozywa dłużnika     173
  3.3.2. Dłużnik pozywa wierzyciela     174
  3.3.3. Treść i forma pozwu     176
  3.3.4. Kto wykonywał pozwanie     176
  3.3.5. Dowody w procesie aresztowym     177
  3.3.6. Nieletni w procesie aresztowym     180
  3.3.7. Wielokrotność pozywania     182
  3.3.8. Zgoda dłużnika na pozew     184
  3.3.9. Pozew przed aresztem     186
  3.4. Rozprawa sądowa     186
  3.4.1. Wierzyciel na rozprawie     188
  3.4.1.1. Żałoba     188
  3.4.1.2. Nieobecność     189
  3.4.2. Dłużnik na rozprawie     189
  3.4.2.1. Ius dare et ius recipere, recht geben und recht nehmen     189
  3.4.2.2. Szczególny tryb postępowania     190
  3.4.2.3. Nieobecność dłużnika     191
  3.4.2.4. Ucieczka dłużnika     193
  3.5. Wyrok     196
  3.5.1. Generalia     196
  3.5.2. Wyroki uwalniające z aresztu     198
  3.5.3. Wyroki na korzyść wierzyciela     201
  3.5.3.1. Zasądzenie nieruchomości. Wwiązanie     201
  3.5.3.2. Odzyskiwanie wierzytelności     204
  3.5.3.3. Zasądzenie ruchomości     206
  3.6. Długotrwałe procesy     208
  3.7. Pomoc prawna     210
  
  Rozdział 14. Areszt nieprawy     212
  1. Groicki i Processus iuris     212
  2. Księgi sądowe. Areszt samowolny     213
  3. Areszt położony w niewłaściwym czasie     215
  4. Areszt złożony mimo uprzedniej zgody na czynność prawną     216
  5. Areszt more predonio     217
  
  Rozdział 15. Charakter prawny aresztu     218
  
  Zakończenie     221
  Der Sachenarrest als Instrument zur Sicherung von Forderungen in mittelalterlichen polnischen Städten     227
RozwińZwiń