Jurysprudencja 6/2015

Transcendentalna filozofia prawa O zewnętrznym obowiązywaniu i uzasadnieniu istnienia prawa

1 opinia

Format:

ibuk

Skomplikowany charakter rzeczywistości - szczególnie tej, którą starożytni Grecy w odróżnieniu od zastanego porządku przyrodniczego, physis, uznali za rzeczywistość thesis, czyli stwarzaną i odtwarzaną przez człowieka za sprawą jego socjo- i kulturotwórczej aktywności - zawsze stanowił wyzwanie nawet dla zawodowych myślicieli, stawiających sobie ambitny cel usystematyzowania wiedzy o tym, co istnieje, jak i mocą czego istnieje, a także o tym, co jako istniejące - zachowuje szczegó1ną ważność poprzez swoje bezwyjątkowe i nieodparte obowiązywanie. Do tej szczegó1nej rzeczywistości należą normy działania, które zawarte są zwłaszcza w treści interesującego nas pojęcia prawa. Również jego powstawanie, istnienie, status ontologiczny i ważnościowy (resp. deontologiczny) są intelektualnym wyzwaniem, które wprawia we frustrację poznawczą.
Problematyka poznania zasadności prawa zawiera się w pytaniach o istnienie uniwersalnych struktur kategorii bytu, jaką jest prawo, a także o możliwość jego obiektywnego poznania (jako kategorii ontologicznej i deontologicznej - czyli bytu, który w osobliwy sposób określa powinność) w zakresie satysfakcjonującym o tyle, o ile poznanie takie odsłania uzasadnienie jego istnienia. Tym samym problem ten staje zagadnieniem transcendentalnym, czyli pytającym o warunki możliwości istnienia prawa. Nie pozwala ono zrezygnować z poszukiwania czegoś uniwersalnego, niezmiennego, być może tylko formalnie uchwytnego, co uzasadnia i warunkuje istnienie prawa niezależnie od przyjęcia tego uzasadnienia jako faktycznego i w jakikolwiek praktyczny sposób nośnego argumentu za istnieniem porządku społecznego bądź jako podstawy do budowy kolejnej czy wzmacniania którejś z istniejących już teorii normatywnych. Poszukiwanie to jest wyrazem transcendentalnej i transcendującej zastany porządek fenomenalny dążności intelektu. Tego rodzaju poznanie mogłoby dostarczyć koronnego, ale także powszechnie zrozumiałego i dlatego też wiążącego argumentu, przemawiającego za tym, by prawa po prostu przestrzegać.


Rok wydania2015
Liczba stron200
KategoriaPublikacje darmowe
WydawcaWydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
ISBN-13978-83-7969-587-4
Numer wydania1
Język publikacjipolski
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  Wstęp. Założenia metodologiczne. Struktura pracy     8
  Rozdział 1. Pojęcie uzasadnienia     32
  1.1. Uzasadnienie w rozumieniu epistemicznym     32
  1.2. Uzasadnienie w rozumieniu socjologii wiedzy     37
  1.3. Pytanie o uzasadnienie prawa     46
  Rozdział 2. Horyzont pytania o istotę bądź ideę prawa     58
  2.1. Wprowadzenie     58
  2.2. Analiza ejdetyczna. Fenomenologia. Ontologia. Metafizyka     59
  2.3. Ontologia prawa jako analiza ogólnej idei prawa     66
  Rozdział 3. Uzasadnienie prawa w projekcie filozofii transcendentalnej     80
  3.1. Filozofia transcendentalna i pojęcie transcendentalizmu     80
  3.2. Argument transcendentalny     89
  3.3. Uzasadnienie prawa jako uzasadnienie warunków możliwości istnienia intersubiektywnej komunikowalności     104
  Rozdział 4. Fenomen prawa pozytywnego     132
  4.1. Perspektywa fenomenologiczna     132
  4.2. Perspektywa transcendentalna     145
  4.3. Grundnorm     154
  Rozdział 5. Uzasadnienie i warunek możliwości prawa: transcendens     162
  Zakończenie     180
  Bibliografia     194
RozwińZwiń