Polszczyzna południowokresowa XVII i XVIII wieku

(na podstawie epistolografii)

1 opinia

Format:

ibuk

Książka jest naukowym opracowaniem polszczyzny południowokresowej XVII i XVIII w. Autorka zrekonstruowała dzisiaj już historyczny wariant terytorialny języka polskiego na podstawie najbliższego ówczesnej polszczyźnie mówionej źródła, jakim są listy. W ten sposób odkryła także nowe źródła dla językoznawstwa historycznego, tym bardziej wartościowe, że rękopiśmienne, więc niepoddane normalizującej korekturze drukar-skiej, która w znacznym stopniu zacierała, a nawet eliminowała znamiona regionalne języka polskiego dawnych epok.
Monografia zawiera wszechstronny i wiarygodny opis dziejów języka polskiego na Kre-sach Południowo-Wschodnich dawnej Rzeczypospolitej, który na ukraińskim (ruskim) obszarze etnicznym kształtował się przez wieki, wchłaniając tamtejsze słowa, formy gramatyczne i sposób wymowy. Metody badawcze językoznawstwa diachronicznego zostały przez autorkę potraktowane interpretacyjnie, a nie odtwórczo. Zrezygnowała ona z ujęcia wyłącznie dyferencyjnego i sformułowała systemowe i zarazem porównawcze kryterium opisu. Rezultatem takiego podejścia metodologicznego jest pełna i oryginalna monografia języka polskiego z XVII i XVIII w., używanego na ruskim (ukraińskim) obszarze etnicznym.


Rok wydania2013
Liczba stron535
KategoriaPublikacje darmowe
WydawcaWydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
ISBN-13978-83-7969-603-1
Numer wydania1
Język publikacjipolski
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  WSTĘP     11
  
  I. WPROWADZENIE HISTORYCZNE     17
  1. Dzieje Kresów Południowo-Wschodnich w zarysie. Sytuacja polityczno-społeczna, kulturowa i wyznaniowa     17
  2. Język polski na Kresach Południowo-Wschodnich     45
  
  II. TEORETYCZNE I METODOLOGICZNE ZAŁOŻENIA PRACY     56
  1. Ustalenia terminologiczne     56
  2. Metody badawcze     61
  3. Stan badań     79
  
  III. LISTY POŁUDNIOWOKRESOWE NA TLE EPISTOLOGRAFII POLSKIEJ     73
  1. List w ujęciu historyczno-genologicznym     73
  2. Charakterystyka podstawy materiałowej     79
  3. Zasady cytowania materiału     86
  
  IV. GRAFIA I ORTOGRAFIA     88
  1. Pisownia samogłosek     88
  2. Pisownia spółgłosek     95
  3. Oznaczanie miękkości     97
  4. Obce wzory graficzne     99
  5. Pisownia fonetyczna i etymologiczna     101
  6. Pisownia łączna i rozdzielna     102
  7. Wielkie litery     104
  8. Interpunkcja     105
  9. Skróty graficzne     106
  10. Wnioski     107
  
  V. FONETYKA     108
  1. Wokalizm     109
  1.1. Samogłoski pochylone     109
  1.2. Redukcje samogłosek nieakcentowanych     116
  1.3. Samogłoski nosowe     120
  1.4. Wpływ spółgłosek półotwartych na poprzedzające samogłoski     137
  1.5. Oboczności i wyrównania o charakterze morfonologicznym     140
  1.6. Samogłoski w nagłosie     143
  1.7. Grupy -iza, -yza     144
  1.8. Różne zjawiska samogłoskowe     145
  2. Konsonantyzm     147
  2.1. Spółgłowski szeregu S – Ś – Š     147
  2.2. Wahania spółgłosek w zakresie twarda : miękka oraz inne zmiany w stopniu miękkości spółgłosek     155
  2.2.1. Wahania n i ń     155
  2.2.2. Wahania k i A, g i )     158
  2.2.3. Wahania , i -     162
  2.2.4. Wahania l i C     164
  2.2.5. Wahania l i ł     165
  2.2.6. Dyspalatalizacja spółgłosek miękkich     167
  2.3. Realizacja dawnego O miękkiego     168
  2.4. Spółgłoski tylnojęzykowe     170
  2.5. Niezgłoskotwórcze i     172
  2.6. Mieszanie spółgłosek v i u oraz v i ł     174
  2.7. Grupy spółgłoskowe     176
  2.8. Upodobnienia i odpodobnienia     178
  2.9. Uproszczenia grup spółgłoskowych i podwojenia spółgłosek     179
  2.10. Różne zjawiska spółgłoskowe     182
  3. Wnioski     184
  
  VI. FLEKSJA     188
  1. Odmiana rzeczowników     188
  1.1. Wahania w kategorii rodzaju     188
  1.2. Rzeczowniki męskie     189
  1.2.1. Rzeczowniki męskie zakończone na spółgłoskę     189
  1.2.2. Rzeczowniki męskie zakończone na -a i inne     196
  1.2.3. Osobliwości w zakresie tematu niektórych rzeczowników męskich     198
  1.3. Rzeczowniki żeńskie     198
  1.4. Rzeczowniki nijakie     208
  1.5. Rzeczowniki zbiorowe     209
  1.6. Liczba podwójna     210
  2. Odmiana przymiotników i imiesłowów przymiotnikowych     210
  2.1 Odmiana niezłożona     210
  2.2. Odmiana złożona     212
  3. Odmiana zaimków     217
  3.1. Zaimki jednorodzajowe     217
  3.2. Zaimki rodzajowe     220
  4. Odmiana liczebników     226
  5. Odmiana czasowników     230
  5.1. Bezokolicznik     230
  5.2. Czas teraźniejszy i przyszły prosty     232
  5.3. Tryb rozkazujący     235
  5.4. Czas przeszły     236
  5.5. Czas zaprzeszły     240
  5.6. Tryb przypuszczający     241
  5.7. Czas przeszły trybu przypuszczającego     243
  5.8. Czas przyszły złożony     244
  5.9. Imiesłowy     245
  5.10. Czasowniki zwrotne     248
  6. Wnioski     250
  
  VII. SKŁADNIA     257
  1. Zdanie pojedyncze     257
  1.1. Związek główny     258
  1.1.1. Związek podmiotu z orzeczeniem     258
  1.1.1.1. Osobliwości zgody w związku głównym     258
  1.1.1.2. Mianownik w negacji     260
  1.1.2. Struktury jednoczłonowe wyrażające uogólnionego || nieokreślonego agensa     260
  1.1.3. Struktury bierne o nieokreślonym agensie     264
  1.1.4. Orzeczenie     266
  1.1.4.1. Strona bierna     266
  1.1.4.2. Orzeczenie imienne     267
  1.2. Związki poboczne     270
  1.2.1. Związki z dopełnieniem     270
  1.2.1.1. Dopełnienie kazualne zastąpione później innym kazualnym     271
  1.2.1.2. Dopełnienie kazualne zastąpione później przez przyimkowe     276
  1.2.1.3. Dopełnienie przyimkowe zastąpione później przez kazualne     281
  1.2.1.4. Dopełnienie przyimkowe zastąpione później innym przyimkowym     284
  1.2.1.5. Dopełnienie bezokolicznikowe zastąpione współcześnie przez inne konstrukcje     287
  1.2.2. Związki z okolicznikiem     288
  1.2.2.1. Okolicznik kazualny     288
  1.2.2.2. Okolicznik przysłówkowy     290
  1.2.2.3. Okolicznik przyimkowy     291
  1.2.2.4. Okolicznik wyrażony bezokolicznikiem     299
  1.2.3. Związki z przydawką     300
  1.2.3.1. Przydawka przymiotna     300
  1.2.3.2. Przydawka rzeczowna     301
  1.2.3.3. Przydawka przyimkowa     302
  1.2.3.4. Przydawka wyrażona liczebnikiem     305
  1.2.3.5. Przydawka wyrażona imiesłowem nieodmiennym     306
  1.2.3.6. Przydawka bezokolicznikowa     307
  1.2.4. Funkcje niektórych przyimków     307
  1.3. Szyk wyrazów w zdaniu     310
  2. Wypowiedzenie złożone     313
  2.1. Wskaźniki zespolenia     313
  2.2. Konstrukcja accusativus cum infinitivo     321
  2.3. Imiesłowowy równoważnik zdania i osobliwości jego składni     323
  2.4. Wypowiedzenie wielokrotnie złożone     327
  3. Wnioski     329
  
  VIII. SŁOWOTWÓRSTWO     339
  1. Rzeczowniki     340
  1.1. Formacje sufiksalne     340
  1.2. Formacje prefiksalne     368
  1.3. Formacje prefiksalno-sufiksalne     369
  1.4. Formacje paradygmatyczne     369
  1.5. Rzeczowniki złożone     373
  1.6. Derywaty oparte na wyrażeniach przyimkowych     375
  2. Przymiotniki     377
  2.1. Formacje sufiksalne     377
  2.2. Formacje prefiksalne     384
  2.3. Formacje paradygmatyczne     386
  2.4. Przymiotniki od wyrażeń przyimkowych     386
  2.5. Przymiotniki złożone     387
  2.6. Zadiektywizowane imiesłowy     388
  3. Przysłówki     389
  3.1. Formacje sufiksalne     389
  3.2. Adwerbializowane przymiotniki     393
  4. Czasowniki     394
  4.1. Formacje prefiksalne     394
  4.2. Formacje paradygmatyczne     404
  5. Wnioski     406
  
  IX. SŁOWNICTWO     410
  1. Wyrazy rodzime     411
  2. Wyrazy zapożyczone     418
  2.1. Zapożyczenia łacińskie     418
  2.2. Zapożyczenia wschodniosłowiańskie     436
  2.3. Zapożyczenia niemieckie     446
  2.4. Zapożyczenia francuskie     447
  2.5. Zapożyczenia włoskie     448
  2.6. Zapożyczenia węgierskie     449
  2.7. Zapożyczenia czeskie     449
  2.8. Zapożyczenia tureckie     449
  2.9. Wyrazy o niejasnym pochodzeniu     450
  3. Wnioski     450
  
  ZAKOŃCZENIE     453
  BIBLIOGRAFIA     469
  WYKAZ ZASTOSOWANYCH SKRÓTÓW     503
  WYKAZ ŹRÓDEŁ     507
  ANEKS     521
  SOUTHERN FRONTIERLAND POLISH OF THE 17TH AND 18TH CENTURY. A CASE STUDY IN EPISTOLOGRAPHY (SUMMARY)     529
  OD REDAKCJI     533
RozwińZwiń