POLECAMY
Koszyk
Wyjaśnienie i rewizja wiedzy w medycynie
Od modeli eksperymentalnych do badań klinicznych
Autor:
Format:
ibuk
Autor wprowadza czytelnika w jedno z najistotniejszych zagadnień związanych z rozwojem współczesnej medycyny. W książce scharakteryzowane zostały główne etapy procesu rewizji wiedzy biomedycznej, poczynając od etapu konstruowania modeli eksperymentalnych, aż do utworzenia reguł postępowania medycznego na podstawie badań klinicznych. Analizie poddany został jeden z najbardziej spektakularnych przykładów rewizji wiedzy, jaka miała miejsce w XX-wiecznej medycynie. Jej przedmiotem była zmiana procedur postępowania klinicznego w kardiologii związana z odkryciem zjawiska kardioprotekcji. Analizowany przykład został umiejętnie osadzony w obszernym kontekście problemów metodologicznych i epistemologicznych. Efektem pracy jest stworzenie unikalnej w polskiej literaturze przedmiotu monografii, która w czytelny sposób prezentuje zagadnienie rewizji algorytmów postępowania medycznego w zakresie terapii.
| Rok wydania | 2013 |
|---|---|
| Liczba stron | 328 |
| Kategoria | Inne |
| Wydawca | Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza |
| ISBN-13 | 978-83-232-2605-5 |
| Numer wydania | 1 |
| Język publikacji | polski |
| Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
Ciekawe propozycje
Spis treści
| Wykaz skrótów stosowanych w książce | 11 |
| Wstęp | 13 |
| CZĘŚĆ I. Problem statusu metodologicznego medycyny | 19 |
| 1. Wprowadzenie | 20 |
| 2. Czy medycyna jest nauką? Argumenty w sporze o status metodologiczny medycyny | 23 |
| 2.1. Tradycja humanistyczna i analityczna w badaniach nad medycyną | 23 |
| 2.2. Medycyna jako obszar praktycznych zastosowań nauki | 25 |
| 2.3. Medycyna a nauka – stanowisko Lee Forstroma | 25 |
| 2.4. Cele i przedmiot badań medycyny w ujęciu Ronalda Munsona | 27 |
| 2.5. Pomiędzy nauką a praktyką, czyli autonomia medycyny w ujęciu humanistycznym | 31 |
| 2.6. Czym są nauki praktyczne? | 33 |
| 2.7. Kazem Sadegh-Zadeha koncepcja medycyny jako nauki praktycznej | 35 |
| 2.7.1. Reguły działania | 35 |
| 2.7.2. Deontyczna interpretacja reguł działania | 37 |
| 2.8. Struktura nauk biologiczno-medycznych w ujęciu Kazem Sadegh-Zadeha | 41 |
| 2.9. Podsumowanie | 43 |
| 3. Czy istnieją teorie medyczne? | 44 |
| 3.1. Teoria biologiczna jako system dedukcyjny | 44 |
| 3.2. Kognitywna koncepcja teorii medycznych Paula Thagarda | 46 |
| 3.3. Struktura wiedzy medycznej w ujęciu kognitywnym | 51 |
| 3.4. Podsumowanie | 52 |
| 4. Wnioski | 53 |
| CZĘŚĆ II. Wyjaśnianie i rewizja wiedzy | 55 |
| 5. Wprowadzenie | 56 |
| 6. Wyjaśnianie jako przedmiot analiz metodologicznych | 58 |
| 6.1. Proces wyjaśniania i jego produkt | 58 |
| 6.2. Rozumowanie abdukcyjne w procesie wyjaśniania | 60 |
| 6.3. Rozumowanie abdukcyjne a eksperyment | 63 |
| 6.4. Podsumowanie | 65 |
| 7. Rewizja wiedzy | 66 |
| 7.1. Jak jest możliwa rewizja wiedzy proceduralnej? | 66 |
| 7.2. Standardowy model zmiany przekonań (AGM) | 68 |
| 7.3. Erotetyczne ujęcie rewizji wiedzy | 72 |
| 7.4. Formułowanie hipotez abnormalnych w procesie rewizji wiedzy | 75 |
| 7.4.1. Pojęcie prawa abnormalnego | 75 |
| 7.4.2. Wyjaśnianie za pomocą hipotez abnormalnych | 77 |
| 7.4.3. Etapy rewizji wiedzy | 80 |
| 7.5. Podsumowanie | 85 |
| CZĘŚĆ III. Wyjaśnianie w medycynie i w naukach biologicznych | 87 |
| 8. Wyjaśnianie przyczynowe | 88 |
| 8.1. Przedmiotowa i epidemiologiczna płaszczyzna poszukiwania wyjaśnień przyczynowych w medycynie | 88 |
| 8.2. Przyczyna, kryteria przyczynowości i twierdzenia przyczynowe | 89 |
| 8.3. Wyjaśnienie przyczynowe w modelu dedukcyjno-nomologicznym | 92 |
| 8.4. Poszukiwanie wyjaśnień przyczynowych w modelu wyjaśniania przez wyszczególnienie Theo Kuipersa i Andrzeja Wiśniewskiego | 95 |
| 8.5. Podsumowanie | 99 |
| 9. Wyjaśnianie funkcjonalne w naukach biologiczno-medycznych | 100 |
| 9.1. Wprowadzenie | 100 |
| 9.2. Klasyczne teorie wyjaśniania funkcjonalnego | 101 |
| 9.2.1. Wyjaśnianie funkcjonalne w ujęciu Carla Hempla | 102 |
| 9.2.2. Wyjaśnianie funkcjonalne w ujęciu Ernesta Nagla | 103 |
| 9.2.3. Problemy klasycznych ujęć wyjaśniania funkcjonalnego | 104 |
| 9.2.4. Etiologiczny i dyspozycyjny nurt analiz wyjaśniania funkcjonalnego | 106 |
| 9.3. Analiza funkcjonalna Roberta Cumminsa | 110 |
| 9.4. Erotetyczne ujęcie wyjaśniania funkcjonalnego | 117 |
| 9.5. Model wyjaśniania funkcjonalno-przyczynowego (FP) | 122 |
| 9.6. Podsumowanie | 125 |
| 10. Wyjaśnianie statystyczne | 126 |
| 10.1. Koncepcja wyjaśniania statystycznego Carla Hempla | 126 |
| 10.2. Teoria istotności statystycznej (S-R) Wesleya Salmona | 129 |
| 11. Wnioski | 132 |
| CZĘŚĆ IV. Rewizja wiedzy biomedycznej – analiza programu badawczego kardioprotekcji | 135 |
| 12. Wprowadzenie | 136 |
| 12.1. Rewizja wiedzy nauk podstawowych i jej konsekwencje dla praktyki medycznej | 136 |
| 12.2. Modele eksperymentalne i ich rola w procesie rewizji wiedzy | 138 |
| 13. Wiedza o efektach niedokrwienia i reperfuzji | 142 |
| 13.1. Rozwój wiedzy o chorobie niedokrwiennej mięśnia sercowego (CHN) | 142 |
| 13.2. Ograniczenia w konstruowaniu modeli eksperymentalnych procesu niedokrwienia | 143 |
| 13.3. Reguły działania medycznego dla stanu niedokrwienia serca ukształtowane przed odkryciem zjawiska kardioprotekcji | 145 |
| 13.4. Anomalie kliniczne i eksperymentalne | 147 |
| 13.4.1. Anomalne efekty reperfuzji mięśnia sercowego | 147 |
| 13.4.2. Anomalne efekty niedokrwienia | 150 |
| 13.5. Podsumowanie | 153 |
| 14. Rewizja wiedzy o efektach niedokrwienia mięśnia sercowego i odkrycie zjawiska kardioprotekcji | 154 |
| 14.1. Kumulowanie uszkodzeń niedokrwiennych jako kliniczna sytuacja problemowa | 154 |
| 14.2. Wyjaśnianie kontrastowe Lange’a i przekształcenie problemu badawczego | 157 |
| 14.3. Zjawisko abnormalne i proces poszukiwania wyjaśnień przyczynowych | 158 |
| 14.4. Identyfikacja potencjalnych obszarów rewizji wiedzy | 161 |
| 14.5. Hipoteza abnormalna i odkrycie zjawiska hartowania niedokrwiennego | 164 |
| 14.5.1 Sformułowanie hipotezy abnormalnej | 164 |
| 14.5.2. Projekt testu empirycznego hipotezy abnormalnej | 165 |
| 14.5.3. Model eksperymentalny MJR | 165 |
| 14.6. Działania poznawcze inicjowane odkryciem zjawiska hartowania niedokrwiennego | 167 |
| 14.6.1. Stabilizacja procesu modelowanego | 167 |
| 14.6.2. Rozpoznawanie procesu modelowanego w praktyce klinicznej | 169 |
| 14.6.3. Ekstrapolacja procesu modelowanego | 173 |
| 14.7. Podsumowanie | 176 |
| 15. Poszukiwanie zastosowań zjawiska kardioprotekcji w obszarze terapii interwencyjnych i kardiochirurgicznych | 178 |
| 15.1. Kardioprotekcja a uszkodzenia reperfuzyjne | 178 |
| 15.2. Konkurencyjne hipotezy wyjaśniające zjawisko nieodwracalnych uszkodzeń reperfuzyjnych (LRIP) | 180 |
| 15.3. Realistyczna i antyrealistyczna interpretacja terminu nieodwracalne uszkodzenia reperfuzyjne | 185 |
| 15.4. Spór o doniosłość kliniczną zjawiska uszkodzeń reperfuzyjnych | 188 |
| 15.5. Metodologiczna płaszczyzna sporu | 192 |
| 15.5.1. Projekty testów empirycznych | 193 |
| 15.5.2. Udział apoptozy w tworzeniu uszkodzeń reperfuzyjnych | 196 |
| 15.6. Operacjonizm i ustalenie obszaru zastosowań kardioprotekcji w terapiach interwencyjnych | 197 |
| 15.6.1. Cel skonstruowania symulacji eksperymentalnej przez Zhi-Qing Zhao | 197 |
| 15.6.2. Operacyjna definicja terminu nieodwracalne uszkodzenia reperfuzyjne | 198 |
| 15.6.3. Założenia symulacji eksperymentalnej Zhi-Qing Zhao | 200 |
| 15.6.4. Formułowanie modalnych identyfikatorów działania na podstawie symulacji eksperymentalnej Zhi-Qing Zhao | 202 |
| 15.7. Podsumowanie | 204 |
| 16. Farmakologiczne indukowanie zjawiska kardioprotekcji | 205 |
| 16.1. Wprowadzenie | 205 |
| 16.2. Problem kliniczny: udział apoptozy w powstawaniu uszkodzeń niedokrwiennych i reperfuzyjnych | 206 |
| 16.2.1. Proces apoptozy i jego funkcje w organizmie | 206 |
| 16.2.2. Doniosłość kliniczna fazy inicjacji procesu apoptozy | 208 |
| 16.3. Farmakologiczne terapie kardioprotekcyjne jako inhibitory (szlak Inh) lub aktywatory (szlak Akt) dyspozycji | 210 |
| 16.4. Wyjaśnianie funkcjonalno-przyczynowe mitochondrialnego mechanizmu procesu apoptozy | 213 |
| 16.5. Struktura eksplanansa w funkcjonalno-przyczynowym modelu wyjaśniania mechanizmu apoptozy | 216 |
| 16.5.1. Prospektywny i retrospektywny element wyjaśniania funkcjonalno-przyczynowego | 216 |
| 16.5.2. Identyfikacja potencjalnego celu farmakologicznej terapii kardioprotekcyjnej przebiegającej szlakiem Inh | 218 |
| 16.6. Rozwinięcie retrospektywnego elementu wyjaśnień funkcjonalno-przyczynowych | 219 |
| 16.6.1. Hipoteza otwierania megakanałów mitochondrialnych mPTP | 219 |
| 16.6.2. Wnioskowanie przez analogię w procesie ustalania farmakologicznej terapii kardioprotekcyjnej | 222 |
| 16.7. Problem odtwarzania zjawiska modelowanego za pomocą terapii farmakologicznej | 223 |
| 16.7.1. Symulacja eksperymentalna Lima | 223 |
| 16.7.2. Zastrzeżenia metodologiczne formułowane z perspektywy analizy dyspozycyjnej | 225 |
| 16.7.3. Przejściowe otwieranie kanałów mPTP jako bezpośredni cel farmakologicznej terapii kardioprotekcyjnej przebiegającej szlakiem Akt | 227 |
| 16.8. Podsumowanie | 229 |
| 17. Wnioski | 230 |
| CZĘŚĆ V. Algorytmy podejmowania decyzji medycznych | 233 |
| 18. Wprowadzenie | 234 |
| 18.1. Modalne identyfikatory działań | 234 |
| 18.2. Dyrektywy praktyczne i reguły działania | 235 |
| 19. Typy badań klinicznych i wyjaśnianie statystyczne | 237 |
| 20. Koncepcja evidence-based medicine (EBM) | 244 |
| 20.1. Ustalenia terminologiczne | 244 |
| 20.2. Uzasadnianie dyrektyw praktycznych przed sformułowaniem koncepcji EBM | 246 |
| 20.3. Zmiana sposobu uzasadniania dyrektyw praktyki medycznej | 251 |
| 20.4. Podsumowanie | 254 |
| 21. Założenia epistemologiczne randomizowanych badań kontrolnych (RCT) | 255 |
| 21.1. Status metodologiczny badań RCT | 255 |
| 21.2. Co nam daje randomizacja? | 256 |
| 21.3. Krytyka postulatu równomiernego rozkładu czynników zakłócających w badaniu RCT | 258 |
| 21.3.1. Postulat równomiernego rozkładu czynników zakłócających w świetle interpretacji pojęcia prawdopodobieństwa | 259 |
| 21.3.2. Rola reguły alokacji w procedurze randomizacji | 261 |
| 21.4. Probabilistyczne koncepcje przyczynowości w dyskusji nad funkcją randomizacji w procesie pozyskiwania danych klinicznych | 263 |
| 21.5 Podsumowanie | 267 |
| 22. Wykorzystanie teorii zbiorów przybliżonych (RST) w ocenie danych klinicznych | 268 |
| 22.1. Podstawowe intuicje | 268 |
| 22.2. Teoria zbiorów przybliżonych a wnioskowanie kliniczne | 270 |
| 22.2.1. Procedura klasyfikacji w warunkach niepewności | 270 |
| 22.2.2. Tworzenie algorytmów decyzyjnych na podstawie wiedzy niepełnej | 272 |
| 22.2.3. Doniosłość przyczynowa atrybutów | 275 |
| 22.3. Identyfikacja zbędnych informacji klinicznych | 277 |
| 22.4. Przykład zastosowania RST w ocenie danych klinicznych | 279 |
| 22.5. Założenia epistemologiczne metody RST | 281 |
| 22.5.1. Problem parametrów ilościowych w analizie RST | 281 |
| 22.5.2. Statystyczny charakter metody RST | 285 |
| 22.6. Metoda RST i wyjaśnianie zdarzeń klinicznych | 287 |
| 22.7. Podsumowanie | 291 |
| 23. Wnioski | 292 |
| Zakończenie | 295 |
| Bibliografia | 298 |
| Indeks rzeczowy | 315 |
| Indeks osób | 319 |
| Explanation and knowledge revision in medicine. From experimental models to clinical trials (Summary) | 325 |
Wypożyczaj w abonamencie!
Już od 2,66 zł za ebooka
