INNE EBOOKI AUTORA
Koszyk
Mechanizmy ewolucji religii
Autor:
Format:
ibuk
Jak się rodzą i dlaczego umierają religie? Jak ewoluują? Czy muszą ze sobą walczyć? Czy ich historie dadzą się opisać przez mechanizmy analogiczne, a może nawet homologiczne do ewolucji darwinowskiej?
Szukając odpowiedzi na te pytania, autor konfrontuje typowe dla socjologii podejście do ewolucji, rozumianej jako proces rozwoju, z teoriami przenoszącymi na grunt nauk społecznych teorię darwinowską. Wychodzi z założenia, że adekwatną teorię ewolucji religii można zbudować jedynie na drodze syntezy tych dwóch podejść. Dzięki temu ewolucja religii przestaje być, jak w klasycznym ewolucjonizmie społecznym, jedynie analityczną konstrukcją ogarniającą abstrakcyjnym schematem wszelkie religie ludzkości, ale ujmowana jest jako empiryczny proces, któremu podlegają poszczególne religie, każda na swój unikalny sposób. Jest to proces uwarunkowany choć niezdeterminowany jednoznacznie przez określone czynniki społeczne, które działają wprawdzie jako potężne siły selekcji, ale siły wyłącznie negatywne, niezdolne określić treści religii. Religie, przy pomocy rozmaitych mechanizmów opierają się tym siłom. Rezultat działania procesów ewolucyjnych jest jednak nieprzewidywalny i nie gwarantuje żadnej religii nieśmiertelności.
| Rok wydania | 2013 |
|---|---|
| Liczba stron | 320 |
| Kategoria | Inne |
| Wydawca | Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza |
| ISBN-13 | 978-83-232-2579-9 |
| Numer wydania | 1 |
| Język publikacji | polski |
| Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
| wstęp | 11 |
| Część pierwsza. Komponenty syntezy | 1 |
| Rozdział 1. Socjokulturowe teorie ewolucji religii | 19 |
| 1.1. Identyfi kacja przedmiotu ewolucji | 22 |
| 1.1.1. Ewoluujące abstrakcje | 22 |
| 1.1.1.1. Duch świata | 22 |
| 1.1.1.2. Ludzkość | 23 |
| 1.1.1.3. Kultura | 24 |
| 1.1.1.4. Społeczeństwo | 25 |
| 1.1.1.5. Instytucje społeczne | 26 |
| 1.1.1.6. Religie jako fi rmy | 27 |
| 1.1.2. Ograniczenia holizmu | 30 |
| 1.1.2.1. Religia jako podstruktura | 30 |
| 1.1.2.2. Religia jako podsystem | 32 |
| 1.2. Mechanizmy ewolucji | 37 |
| 1.2.1. Nurt materialistyczny | 38 |
| 1.2.2. Nurt idealistyczny | 42 |
| 1.2.3. Determinizm technologiczny | 45 |
| 1.2.4. Determinizm płciowy | 46 |
| 1.2.5. Podejście syntetyczne | 47 |
| 1.2.6. Majsterkowanie, czyli pochwała eklektyzmu | 48 |
| 1.3. Przebieg ewolucji | 50 |
| 1.3.1. Stadia | 50 |
| 1.3.2. Trendy | 53 |
| 1.3.2.1. Racjonalizacja | 53 |
| 1.3.2.2. Wzrost złożoności | 55 |
| 1.3.2.3. Pogodzenie ze światem | 56 |
| 1.3.2.4. Tendencja do monoteizmu | 57 |
| 1.3.3. Krytyka | 59 |
| 1.4. Podsumowanie | 60 |
| Rozdział 2. Teorie ewolucji religii inspirowane biologią | 63 |
| 2.1. Darwinizm a świat społeczny | 63 |
| 2.2. Religia jako pula informacji | 67 |
| 2.2.1. Teoria transmisji kulturowej | 68 |
| 2.2.2. Memetyka | 72 |
| 2.2.2.1. „Mem jako gen” | 73 |
| 2.2.2.2. „Mem jako wirus” | 75 |
| 2.2.2.3. Memetyka religii | 76 |
| 2.2.2.4. Memetyka w socjologii – Walter G. Runciman | 78 |
| 2.3. Religie jako organizmy | 81 |
| 2.3.1. Teoria Herberta Spencera | 81 |
| 2.3.1.1. Teoria przedmiotu ewolucji | 82 |
| 2.3.1.2. Przebieg i mechanizmy ewolucji | 88 |
| 2.3.1.3. Ewolucja religii | 91 |
| 2.3.1.4. Krytyka | 94 |
| 2.3.2. Ekologia organizacji | 96 |
| 2.3.2.1. Populacje i organizacje | 96 |
| 2.3.2.2. Inercja | 98 |
| 2.3.2.3. Nisza | 99 |
| 2.3.2.4. Krytyka | 101 |
| 2.4. Religie jako gatunki | 102 |
| 2.5. Uzasadnienie stosowania darwinizmu w socjologii | 107 |
| 2.5.1. Izomorfizm systemowy | 108 |
| 2.5.2. Izomorfizm informacyjny | 110 |
| 2.5.2.1. Poziom genu | 114 |
| 2.5.2.2. Poziom gatunku | 120 |
| 2.5.3. Religia jako jednostka darwinowska | 121 |
| 2.6. Wnioski | 126 |
| Część druga. Syntetyczna teoria ewolucji religii | 129 |
| Rozdział 3. Religia jako przedmiot ewolucji | 131 |
| 3.1. Problem definicji religii | 131 |
| 3.2. Religia jako system | 134 |
| 3.2.1. Potrzeba religii | 135 |
| 3.2.2. Potrzeby religijne | 137 |
| 3.2.3. Funkcje religijne | 143 |
| 3.2.4. Struktura | 144 |
| 3.2.5. Potrzeby organizacji religijnych | 147 |
| 3.3. Religia jako system izolowany | 150 |
| 3.3.1. System idei religijnych | 153 |
| 3.3.2. Mechanizmy izolacyjne | 158 |
| 3.4. Religia w środowisku społecznym | 161 |
| 3.4.1. Podsystem, system a ekosystem | 161 |
| 3.4.2. Środowisko religii – inne elementy ekosystemu | 166 |
| 3.4.3. Nisza | 169 |
| 3.4.4. Konkurenci | 174 |
| 3.5. Synteza | 176 |
| Rozdział 4. Mechanizmy wytwarzające różnorodność | 178 |
| 4.1. Na poziomie idei | 178 |
| 4.1.1. Transmisja idei religijnych | 178 |
| 4.1.2. Transfer poziomy | 183 |
| 4.1.3. Doświadczenie religijne i autorytety charyzmatyczne | 185 |
| 4.1.4. Zmiany i innowacje | 188 |
| 4.1.4.1. Zmiany w trakcie transmisji | 191 |
| 4.1.4.2. Zmiany w trakcie translacji | 196 |
| 4.1.4.3. Zmiany w trakcie interpretacji | 198 |
| 4.1.4.4. Główne czynniki zmian | 200 |
| 4.1.5. Dryf, czyli czynniki losowe | 201 |
| 4.2. Reprodukcja organizacji religijnej | 203 |
| 4.3. Powstawanie religii | 207 |
| 4.3.1. Powstawanie nowej religii w wyniku podziału symetrycznego | 209 |
| 4.3.2. Powstawanie nowej religii w wyniku podziału niesymetrycznego | 211 |
| 4.3.3. Powstawanie nowej religii w wyniku rozdziału | 212 |
| 4.3.4. Powstawanie nowej religii w wyniku herezji | 213 |
| 4.3.5. Powstawanie nowej religii w wyniku innowacji | 214 |
| 4.3.6. Powstawanie nowej religii w wyniku synkretyzmu | 214 |
| Rozdział 5. Mechanizmy selekcji | 217 |
| 5.1. Interesy i idee jako czynniki ewolucji | 217 |
| 5.1.1. Interesy jako czynniki ewolucji | 220 |
| 5.1.2. Próba syntezy Maxa Schelera | 225 |
| 5.1.3. Idee jako czynniki ewolucji | 228 |
| 5.2. Preferencje religijne | 230 |
| 5.2.1. Potrzeby więzi | 232 |
| 5.2.2. Potrzeby mocy | 234 |
| 5.2.3. Potrzeby wiedzy | 235 |
| 5.2.4. Społeczne uwarunkowania potrzeb religijnych | 237 |
| 5.3. Dobór | 243 |
| 5.3.1. Dobór działający na systemy religijne | 243 |
| 5.3.2. Dobór działający na idee religijne a adaptacja | 249 |
| 5.3.2.1. Adaptacje do sił politycznych | 252 |
| 5.3.2.2. Adaptacje do sił ekonomicznych | 253 |
| 5.3.2.3. Adaptacje do sił reprodukcyjnych | 254 |
| 5.3.2.4. Adaptacje do potrzeb religijnych | 254 |
| 5.4. Spór, konkurencja i rywalizacja | 255 |
| 5.4.1. Spór wewnątrzreligijny | 256 |
| 5.4.2. Konflikt międzyreligijny | 258 |
| 5.5. Śmierć religii | 262 |
| Rozdział 6. Mechanizmy zapobiegające zmianom | 268 |
| 6.1. Dobór eklezjastyczny | 269 |
| 6.2. Akomodacja | 272 |
| 6.3. Ograniczenia rozwojowe | 275 |
| 6.4. Podążanie za niszą | 277 |
| 6.5. Asymilacja | 278 |
| Zakończenie | 280 |
| Literatura | 295 |
| Indeks | 311 |
| How Religions Evolve. Summary | 317 |
Wypożyczaj w abonamencie!
Już od 2,66 zł za ebooka
