Ćwiczenia z mikrobiologii ogólnej. Skrypt dla studentów biologii. Część teoretyczna i praktyczna

-30%

Ćwiczenia z mikrobiologii ogólnej. Skrypt dla studentów biologii. Część teoretyczna i praktyczna

1 opinia

Format:

pdf, ibuk

DODAJ DO ABONAMENTU

WYBIERZ RODZAJ DOSTĘPU

12,60  18,00

Format: pdf

 

Dostęp online przez myIBUK

WYBIERZ DŁUGOŚĆ DOSTĘPU

Cena początkowa: 18,00 zł (-30%)

Najniższa cena z 30 dni: 12,60 zł  


12,60

w tym VAT

TA KSIĄŻKA JEST W ABONAMENCIE

Już od 24,90 zł miesięcznie za 5 ebooków!

WYBIERZ SWÓJ ABONAMENT

Mikrobiologia jest nauką o drobnoustrojach (mikroorganizmach). Zajmuje się cechami morfologicznymi, właściwościami biochemicznymi, rolą w środowisku naturalnym, właściwościami chorobotwórczymi, jak również zastosowaniem drobnoustrojów w przemyśle. Podstawowy schemat badania drobnoustrojów obejmuje: wstępną obserwację makroskopową i mikroskopową, wyosobnienie interesującego nas ustroju w postaci czystej hodowli, określenie jego cech morfologicznych, typu wzrostu na podłożach stałych i płynnych, zbadanie jego właściwości biochemicznych i fizjologicznych oraz ustalenie ewentualnej roli wyizolowanego mikroorganizmu w środowisku naturalnym, w przebiegu choroby lub możliwości wykorzystania w procesie przemysłowym. Zwalczanie drobnoustrojów jest także jedną z dziedzin mikrobiologii ogólnej we wszystkich przypadkach, w których obecność niektórych z nich jest wręcz szkodliwa. Istnieje też możliwość zakażenia mikrobiologicznego, dlatego pracownicy laboratoriów mają najwyższe kwalifikacje zawodowe i duże doświadczenie, wykonują swoją pracę posługując się wyłącznie sprzętem zmechanizowanym i korzystają z pełnego zabezpieczenia osobistego.

Książka zawiera przegląd zagadnień mikrobiologii ogólnej, łączących się tematycznie z problematyką ćwiczeń odbywanych przez studentów specjalności: mikrobiologicznej, biochemicznej i biofizycznej, fizjologicznej oraz biologii środowiskowej.

W związku z niepełnym opracowaniem niektórych tematów, podana została literatura pomocnicza i uzupełniająca.


Rok wydania2014
Liczba stron346
KategoriaMikrobiologia
WydawcaWydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
ISBN-13978-83-7171-635-5
Numer wydania5
Język publikacjipolski
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  CZĘŚĆ I - TEORETYCZNA
  
  Od autorów     9
  
  Wykaz skrótów     10
  
  1. Wprowadzenie     11
  
  1.1. Prokaryota i Eukaryota – cechy wspólne i różnice     14
  
  2. Laboratorium mikrobiologiczne – organizacja, wyposażenie, zaplecze     16
  
  3. Podłoża mikrobiologiczne     18
  
  4. Sterylizacja (wyjaławianie)     23
  
  4.1. Metody fizyczne     23
  4.1.1. Sterylizacja cieplna – sucha     23
  4.1.1.1. Wyjaławianie przez wyżarzanie     23
  4.1.1.2. Wyjaławianie przez opalanie     24
  4.1.1.3. Wyjaławianie gorącym suchym powietrzem     24
  4.1.2. Sterylizacja cieplna – mokra (parą wodną)     24
  4.1.2.1. Dekoktacja – wyjaławianie przez gotowanie     24
  4.1.2.2. Pasteryzacja     25
  4.1.2.3. Tyndalizacja – sterylizacja w aparacie Kocha     26
  4.1.2.4. Wyjaławianie za pomocą pary wodnej pod zwiększonym ciśnieniem     26
  4.1.3. Sterylizacja przez sączenie (filtrowanie)     29
  4.1.4. Sterylizacja za pomocą promieniowania elektromagnetycznego     30
  4.1.4.1. Wyjaławianie za pomocą promieniowania ultrafioletowego (UV)     30
  4.1.4.2. Sterylizacja radiacyjna     31
  4.2. Sterylizacja gazowa (metoda chemiczna)     32
  4.3. Kontrola sterylizacji     33
  
  5. Dezynfekcja     34
  
  5.1. Chemiczne środki dezynfekcyjne     35
  5.1.1. Kwasy i zasady     36
  5.1.2. Środki utleniające     37
  5.1.3. Alkohole     37
  5.1.4. Aldehydy     38
  5.1.5. Związki fenolu i ich pochodne     38
  5.1.6. Związki powierzchniowo czynne     38
  5.1.7. Jodofory     39
  5.1.8. Chloroheksydyna     39
  5.1.9. Sole metali ciężkich     39
  5.2. Metody badania środków dezynfekcyjnych     40
  5.3. Kontrola skażenia powierzchni drobnoustrojami     41
  5.4. Metody kontroli skażenia bakteryjnego powietrza     42
  
  6. Mikroskopia     44
  
  6.1. Mikroskop świetlny prosty – lupa     44
  6.2. Mikroskop świetlny złożony     45
  6.2.1. Budowa mikroskopu świetlnego     48
  6.3. Mikroskop z ciemnym polem widzenia     49
  6.4. Mikroskop kontrastowo-fazowy     51
  6.5. Mikroskop ultrafioletowy     51
  6.6. Mikroskop fluorescencyjny (luminescencyjny)     52
  6.7. Mikroskop polaryzacyjno-interferencyjny     52
  6.8. Mikroskop elektronowy – transmisyjny     52
  6.9. Mikroskop skaningowy     54
  
  7. Barwienie drobnoustrojów     55
  
  7.1. Barwniki stosowane w barwieniu drobnoustrojów     56
  7.2. Przygotowanie preparatów     56
  7.3. Barwienie metodą Grama     57
  7.4. Barwienie metodą Ziehl-Neelsena (kwasooporność bakterii)     58
  7.5. Barwienie Neissera     59
  
  8. Hodowla drobnoustrojów     60
  
  8.1. Metody otrzymywania czystych kultur     60
  8.1.1. Metody bezpośrednie     60
  8.1.2. Metody pośrednie     61
  8.1.2.1. Metoda posiewu redukcyjnego płytek agarowych     61
  8.1.2.2. Metoda posiewu powierzchniowego (płytki „mazane”)     62
  8.1.2.3. Metoda posiewu wgłębnego (płytki „lane”)     62
  8.1.2.4. Metoda seryjnych rozcieńczeń     64
  8.1.2.5. Metoda replik (płytek odciskowych – Lederberga)     64
  8.2. Gatunek, klon i szczep w mikrobiologii     64
  8.3. Typy hodowli drobnoustrojów     65
  8.4. Hodowle tlenowców i beztlenowców     69
  8.4.1. Metody hodowli tlenowców     69
  8.4.1.1. Hodowle powierzchniowe     69
  8.4.1.2. Hodowla wgłębna     70
  8.4.2. Hodowla beztlenowców     70
  8.4.2.1. Metody fizyczne     70
  8.4.2.2. Metody chemiczne     72
  8.4.2.3. Metoda biologiczna     72
  
  9. Zasady diagnostyki mikrobiologicznej     73
  
  9.1. Morfologia mikroskopowa     75
  9.2. Morfologia kolonii     75
  9.3. Wzrost na skosie agarowym     76
  9.4. Typy wzrostu na podłożu płynnym     76
  
  10. Drożdże i grzyby strzępkowe     78
  
  10.1. Drożdże     78
  10.1.1. Brzeczka     80
  10.1.2. Budowa komórki drożdżowej     81
  10.1.3. Rozmnażanie się drożdży     83
  10.1.4. Metabolizm drożdży i ich zastosowanie praktyczne     85
  10.2. Grzyby strzępkowe     86
  
  11. Morfologia mikroskopowa i cytologia bakterii     89
  
  11.1. Morfologia mikroskopowa bakterii     89
  11.2. Cytologia bakterii     92
  11.2.1. Ściana komórkowa bakterii     94
  11.2.1.1. Peptydoglikan     94
  11.2.1.2. Ściana komórkowa bakterii Gram-dodatnich     97
  11.2.1.3. Ściana komórkowa bakterii Gram-ujemnych     100
  11.2.2. Błona cytoplazmatyczna     107
  11.2.3. Protoplasty, sferoplasty     110
  11.2.4. Otoczki, śluz powierzchniowy, pochewki, glikokaliks     111
  11.2.5. Warstwa S     115
  11.2.6. Rzęski     117
  11.2.7. Fimbrie     120
  11.2.8. Inne struktury zewnątrzkomórkowe bakterii     122
  11.2.9. Cytoplazma komórek bakteryjnych. Materiały zapasowe     123
  11.2.10. Zagadnienie jądra komórkowego u bakterii     124
  11.2.11. Rybosomy     125
  11.2.12. Przetrwalniki (spory) – zjawisko sporulacji     126
  
  12. Mutacje S → R     130
  
  12.1. Charakterystyka mutacji S → R     130
  12.2. Genetyczna determinacja biosyntezy LPS     132
  12.3. Testy różnicujące formy S i R     133
  
  13. Promieniowce     135
  
  13.1. Rodzaj Actinomyces     137
  13.2. Rodzaj Streptomyces     137
  
  14. Metabolizm drobnoustrojów     140
  
  14.1. Podział drobnoustrojów ze względu na sposób odżywiania i zdobywania energii    140
  14.2. Źródła węgla i energii wykorzystywane przez drobnoustroje     142
  14.2.1. Szlaki metaboliczne rozkładu węglowodanów     143
  14.3. Oddychanie tlenowe     146
  14.3.1. Chemoorganotrofy     146
  14.3.2. Chemolitotrofy     149
  14.4. Fermentacja     149
  14.5. Oddychanie beztlenowe     152
  14.6. Tłuszcze jako substraty oddechowe     152
  14.7. Źródła azotu     153
  14.7.1. Azot atmosferyczny     154
  14.7.2. Wykorzystanie azotu mineralnego     154
  14.7.3. Rozkład białek i aminokwasów     154
  14.8. Wykorzystywanie przez drobnoustroje pierwiastków w postaci mikro- i makroelementów     161
  14.9. Czynniki wzrostowe     162
  
  15. Badanie właściwości biochemicznych drobnoustrojów     163
  
  15.1. Właściwości glikolityczne     164
  15.1.1. Szereg cukrowy     164
  15.1.2. Rozkład cukrów na podłożu VL     165
  15.1.3. Badanie rozkładu cukrów na podłożach stałych     165
  15.1.4. Technika auksanograficzna     166
  15.1.5. Próba na podłożu Hugh-Leifsona (H-L)     166
  15.1.6. Wzrost bakterii na podłożu Kliglera     166
  15.1.7. Próba Voges-Proskauera (VP) i Metyl Red (MR)     167
  15.2. Właściwości proteolityczne     168
  15.2.1. Hydroliza kazeiny     168
  15.2.2. Upłynnianie żelatyny     168
  15.2.3. Badanie wytwarzania amoniaku     169
  15.2.4. Wytwarzanie siarkowodoru     169
  15.2.5. Rozkład tryptofanu (próba na indol)     170
  15.2.6. Deaminacja fenyloalaniny     170
  15.2.7. Dekarboksylacja aminokwasów     170
  15.2.8. Hydroliza mocznika     171
  15.3. Właściwości lipolityczne     171
  15.3.1. Podłoże z margaryną     171
  15.3.2. Podłoże z dodatkiem Tween 80     172
  15.4. Właściwości utleniająco-redukcyjne     172
  15.4.1. Oksydaza cytochromowa     172
  15.4.2. Katalaza     173
  15.4.3. Peroksydaza     173
  15.4.4. Reduktaza azotanowa     173
  15.4.5. Redukcja chlorku 2,3,5-trifenylotetrazoliowego (TTC)     173
  15.4.6. Redukcja błękitu metylenowego     174
  15.5. Inne właściwości biochemiczne drobnoustrojów     174
  15.5.1. Wzrost bakterii na podłożu Simmonsa z cytrynianem     174
  15.5.2. Wykrywanie lecytynazy     175
  15.5.3. Wykrywanie fosfatazy     175
  15.5.4. Zmiany w mleku z lakmusem     175
  15.6. Mikrometody, szybkie testy do badania właściwości biochemicznych drobnoustrojów     176
  15.6.1. Enterotube (Roche)     176
  15.6.2. Enterotest (Lachema – Czechy)     177
  15.6.3. Enteroplast (Plastomed – Polska)     177
  15.6.4. Mikrometoda API     177
  15.7. Inne cechy drobnoustrojów brane pod uwagę w ich identyfikacji     178
  15.7.1. Wytwarzanie barwników przez bakterie     178
  15.7.2. Właściwości hemolityczne     179
  
  16. Wpływ czynników fizycznych i chemicznych na drobnoustroje     180
  
  16.1. Woda (wpływ wysychania)     180
  16.2. Temperatura     181
  16.2.1. Psychro-, mezo- i termofile     182
  16.2.2. Bakteriostatyczne i bakteriobójcze działanie ciepła     184
  16.3. Ciśnienie osmotyczne     185
  16.4. Ciśnienie mechaniczne     186
  16.5. Ciśnienie hydrostatyczne     186
  16.6. Wpływ promieniowania elektromagnetycznego na drobnoustroje     187
  16.6.1. Działanie światła widzialnego na drobnoustroje     187
  16.6.2. Promieniowanie ultrafioletowe i jonizujące     187
  16.7. Działanie ultradźwięków     188
  16.8. Napięcie powierzchniowe     188
  16.9. Potencjał red-oks     189
  16.10. Wpływ wartości pH środowiska na drobnoustroje     190
  16.11. Wpływ substancji chemicznych na drobnoustroje     190
  16.11.1. Wpływ barwników na wzrost bakterii     190
  16.11.2. Wpływ kationów i anionów na drobnoustroje     191
  
  17. Sulfonamidy i związki tuberkulostatyczne     192
  
  18. Antybiotyki     194
  
  18.1. Antybiotyki β-laktamowe     194
  18.2. Antybiotyki aminoglikozydowe (aminocyklitolowe)     196
  18.3. Tetracykliny     196
  18.4. Makrolidy     197
  18.5. Antybiotyki peptydowe     197
  18.6. Inne antybiotyki     199
  18.7. Oporność drobnoustrojów na działanie antybiotyków     199
  18.8. Wpływ fitoncydów na drobnoustroje     201
  
  19. Bakteriocyny     202
  
  20. Bakteriofagi     205
  
  20.1. Budowa bakteriofagów     206
  20.2. Namnażanie fagów     207
  20.3. Zjawisko lizogenii     209
  20.4. Zastosowanie bakteriofagów     210
  
  21. Wzajemne stosunki pomiędzy drobnoustrojami     212
  
  21.1. Oddziaływanie bezpośrednie     212
  21.2. Oddziaływania pośrednie pomiędzy drobnoustrojami     213
  21.2.1. Symbioza     213
  21.2.2. Synergizm     214
  21.2.3. Metabioza     216
  21.2.4. Antagonizm     217
  21.2.4.1. Antybioza     217
  
  22. Bakterie fotosyntetyzujące     219
  
  22.1. Organelle fotosyntezy     219
  22.2. Centra reakcji fotosyntezy     220
  22.3. Chemizm fotosyntezy u bakterii     223
  22.4. Bakterie fotosyntetyzujące – charakterystyka     225
  
  23. Halofile     228
  
  24. Naturalne środowiska drobnoustrojów – gleba, woda i powietrze     233
  
  24.1. Gleba jako środowisko drobnoustrojów     233
  24.2. Woda i ścieki – środowisko wzrostu drobnoustrojów     241
  24.2.1. Warunki rozwoju drobnoustrojów w środowisku wodnym     241
  24.2.2. Drobnoustroje środowisk wodnych     243
  24.2.3. Analiza sanitarna wody     245
  24.2.4. Ścieki i ich oczyszczanie     246
  24.3. Powietrze i jego znaczenie w przenoszeniu drobnoustrojów     249
  
  25. Praktyczne zastosowanie drobnoustrojów – wybrane zagadnienia     252
  
  25.1. Nadprodukcja enzymów     252
  25.2. Wytwarzanie kwasu cytrynowego     252
  25.3. Biosynteza aminokwasów     253
  25.4. Reakcje biokonwersji związków chemicznych     254
  25.5. Biotransformacje związków mineralnych     256
  25.6. Inżynieria genetyczna     257
  25.7. Inne sposoby wykorzystania drobnoustrojów     258
  
  Literatura pomocnicza i uzupełniająca     259
  
  
  CZĘŚĆ II - PRAKTYCZNA
  
  Zasady pracy z drobnoustrojami     5
  Ćwiczenie 1. Temat: Mikroskopy. Mikrometry     8
  Ćwiczenie 2. Temat: Metody hodowli drobnoustrojów    12
  Ćwiczenie 3. Temat: Podstawy diagnostyki drożdży    14
  Ćwiczenie 4. Temat: Cytologia komórki drożdżowej    16
  Ćwiczenie 5. Temat: Diagnostyka bakterii – morfologia mikroskopowa i makroskopowa bakterii    19
  Ćwiczenie 6. Temat: Cytologia komórki bakteryjnej. Morfologia mikroskopowa bakterii. Część I    21
  Ćwiczenie 7. Temat: Cytologia komórki bakteryjnej. Część II    24
  Ćwiczenie 8. Temat: Mutacja S → R    26
  Ćwiczenie 9. Temat: Morfologia i cytologia promieniowców    28
  Ćwiczenie 10. Temat: Metody liczenia drobnoustrojów    30
  Ćwiczenie 11. Temat: Wpływ czynników fizycznych i chemicznych na drobnoustroje. Część I    35
  Ćwiczenie 12. Temat: Wpływ czynników fizycznych i chemicznych na drobnoustroje. Część II    37
  Ćwiczenie 13. Temat: Metabolizm bakterii. Część I. Źródła węgla i azotu wykorzystywane przez bakterie    41
  Ćwiczenie 14. Temat: Metabolizm bakterii. Część II. Właściwości glikolityczne i lipolityczne bakterii    43
  Ćwiczenie 15. Temat: Metabolizm bakterii. Część III. Właściwości proteolityczne i oksydoredukcyjne bakterii    45
  Ćwiczenie 16. Temat: Metabolizm. Część IV. Mikrometody i szybkie testy do badania właściwości biochemicznych drobnoustrojów    47
  Ćwiczenie 17. Temat: Bakterie fotosyntetyzujące    49
  Ćwiczenie 18. Temat: Bakterie halofilne    51
  Ćwiczenie 19. Temat: Wzajemne oddziaływania pomiędzy drobnoustrojami. Część I. Typy oddziaływania pośredniego    53
  Ćwiczenie 20. Temat: Wzajemne oddziaływania pomiędzy drobnoustrojami. Część II. Praktyczne wykorzystanie zjawiska antybiozy    58
  Ćwiczenie 21. Temat: Wzajemne oddziaływanie pomiędzy drobnoustrojami. Część III. Bakteriocyny    63
  Ćwiczenie 22. Temat: Bakteriofagi jako przykład bezpośredniego oddziaływania pomiędzy drobnoustrojami    67
  Ćwiczenie 23. Temat: Naturalne środowiska bytowania drobnoustrojów: woda, gleba i powietrze    71
  Ćwiczenie 24. Temat: Przykłady praktycznego wykorzystania drobnoustrojów. Fermentacje: alkoholowa i mlekowa oraz biosynteza kwasu cytrynowego    74
  Ćwiczenie 25. Temat: Praktyczne zastosowanie mikrobiologii. Badanie stopnia zanieczyszczenia kosmetyków drobnoustrojami    80
  
  Literatura pomocnicza i uzupełniająca    83
RozwińZwiń