POLECAMY
-22%
Autor:
Wydawca:
Format:
pdf, ibuk
Istniejący w Polsce przed 1990 r. system oświaty, który na wyższym szczeblu miał charakter elitarny, w krótkim czasie i dość spontanicznie dostosował się do oczekiwań mas. W praktyce zmiany te następowały w dwóch wymiarach. Pierwszy polegał na zwiększeniu dostępności ścieżek edukacyjnych prowadzących do wyższego wykształcenia oraz na wzroście liczby miejsc na tym poziomie. Drugi obejmował zmiany wewnątrz poszczególnych szczebli i różnicowanie się instytucji. W efekcie tych zmian doszło do powstania rynku edukacyjnego oferującego większe niż dotychczas możliwości elastycznego kształtowania karier. Nieuchronnie prowadzi to również do zaostrzenia konkurencji między instytucjami edukacyjnymi i podziału na instytucje lepsze i gorsze.
Warto wskazać w skrócie, co nowego do wiedzy o generowaniu nierówności edukacyjnych wnosi moja książka. Po pierwsze, inaczej niż dotychczas definiuję kluczowy obszar selekcji edukacyjnych – skupiam się na aspekcie horyzontalnym, a nie wertykalnym. Po drugie, w badaniach koncentruję się na ostatnich latach, traktując okres powojenny tylko jako tło tych analiz. Po trzecie, wyjaśniając nierówności, odwołuję się do teorii kapitału ludzkiego i teorii racjonalnego wyboru, a nie – jak robią to autorzy innych prac – do tradycyjnych koncepcji konfliktowych i funkcjonalistycznych obecnych
w badaniach nad stratyfikacją od wielu dekad.
fragmenty Wstępu
Rok wydania | 2012 |
---|---|
Liczba stron | 230 |
Kategoria | Metody badań społecznych |
Wydawca | Wydawnictwo Naukowe Scholar |
ISBN-13 | 978-83-7383-545-0 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Wstęp | 9 |
Rozdział I | |
Teorie nierówności edukacyjnych | 13 |
1.1. Wykształcenie a struktura społeczna | 13 |
1.1.1. Ujęcie holistyczne | 14 |
1.1.2. Nierówności edukacyjne z perspektywy indywidualistycznej | 21 |
1.2. Uwarunkowania decyzji edukacyjnych | 32 |
1.2.1. Formy kapitałów edukacyjnych | 32 |
1.2.2. Struktura instytucji oświatowych a wybory edukacyjne | 38 |
1.3. Preferencje edukacyjne | 43 |
1.4. Perspektywa badawcza | 45 |
Rozdział II | |
Orientacje empiryczne w badaniach nierówności edukacyjnych | 51 |
2.1. Konceptualizacje badawcze | 51 |
2.2. Od „szkoły osiągania statusu” do schematu „przejść edukacyjnych” | 52 |
2.2.1. „Szkoła osiągania statusu” | 52 |
2.2.2. Generacja przejść edukacyjnych | 56 |
2.3. Empiryczne generalizacje z przełomu wieków | 60 |
2.3.1. Pierwsze dziesięciolecie XXI wieku – nierówności edukacyjne | |
w kontekście przekształceń instytucjonalnych | 65 |
2.4. Podsumowanie | 66 |
Rozdział III | |
Nierówności edukacyjne od okresu powojennego do transformacji | |
systemowej. Perspektywa przejść edukacyjnych | 70 |
3.1. Społeczny kontekst dostępu do wykształcenia w okresie powojennym | 70 |
3.1.1. Wykształcenie, dochód i pozycja społeczna w okresie powojennym | 72 |
3.2. Hipotezy dotyczące okresu powojennego i przełomu lat | |
osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych | 74 |
3.2.1. Ustalenia empiryczne | 75 |
3.3. Co się zmieniło, co zostało bez zmian? | |
Nierówności na dwóch progach selekcji szkolnych | 77 |
3.3.1. Schemat analizy | 77 |
3.3.2. Zmiany w strukturze wykształcenia | 78 |
3.3.3. Relokacja barier edukacyjnych | 79 |
3.3.4. Szanse edukacyjne w zależności od pochodzenia społecznego i płci | 82 |
3.4. Interpretacja stabilnych nierówności edukacyjnych | 85 |
3.5. Podsumowanie | 88 |
Rozdział IV | |
Przekształcenia systemu edukacyjnego po roku 1990. | |
Instytucje i społeczeństwo | 90 |
4.1. Przekształcenia szkół średnich | 91 |
4.1.1. Zróżnicowanie szkół średnich | 93 |
4.2. Szczebel wyższy – od elitarności do umasowienia | 96 |
4.2.1. Charakter przekształceń na szczeblu wyższym | 98 |
4.3. Społeczny i gospodarczy kontekst podejmowania decyzji | |
edukacyjnych na początku XXI wieku | 102 |
4.3.1. Nierówności społeczne oraz zwroty z wykształcenia | 102 |
4.3.2. Potoczna percepcja roli wykształcenia | 105 |
4.4. Podsumowanie | 108 |
Rozdział V | |
Selekcje horyzontalne na najniższym szczeblu. | |
Rezultaty eksperymentu naturalnego | 109 |
5.1. Szkoły państwowe i prywatne w Polsce | 110 |
5.1.1. Nierówności horyzontalne a typ szkoły | 110 |
5.1.2. Środowisko dydaktyczne | 111 |
5.1.3. Kapitał społeczny – hipoteza Jamesa Colemana | 112 |
5.1.4. Struktura społeczna szkół publicznych i prywatnych | 113 |
5.2. Źródła nierówności pochodzeniowych | |
w wymiarze horyzontalnym | 114 |
5.2.1. Ilustracja strategii podejmowania decyzji | 116 |
5.3. Podsumowanie | 120 |
Rozdział VI | |
Nierówności horyzontalne w szkole średniej. | |
Znaczenie kapitałów edukacyjnych | 122 |
6.1. Podziały wewnątrzszczeblowe | 123 |
6.1.1. Kapitały edukacyjne w badaniach empirycznych | 125 |
6.2. Nierówności w kapitale edukacyjnym uczniów liceów, techników | |
i szkół zawodowych w Polsce | 127 |
6.2.1. Dlaczego dzieci słabo wykształconych rodziców trafi ają do | |
szkół zawodowych? | 130 |
6.3. Wpływ szkoły i kapitałów edukacyjnych na osiągnięcia szkolne. | |
Empiryczny test hipotez | 131 |
6.3.1. Dane, sposób ich analizy oraz wykorzystane zmienne | 131 |
6.3.2. Podziały pochodzeniowe w szkołach i znaczenie typu szkoły | 133 |
6.3.3. Znaczenie kapitałów edukacyjnych a typ szkoły | 136 |
6.4. Selekcje na drugim szczeblu a możliwości dalszej nauki | 138 |
6.4.1. Możliwości dalszej nauki w zależności od typu szkoły średniej | 141 |
6.4.2. Typ szkoły średniej a następny kierunek kształcenia | 142 |
6.4.3. Szkoły średnie: zamknięta czy otwarta struktura | 145 |
6.5. Selekcje horyzontalne w dwóch rzeczywistościach | 145 |
6.6. Podsumowanie | 148 |
Rozdział VII | |
Nierówności horyzontalne na szczeblu wyższym | 151 |
7.1. Trzy hipotezy wyborów edukacyjnych | 152 |
7.1.1. Hipotezy dotyczące selekcji ze względu na płeć | 157 |
7.2. Selekcje horyzontalne na studiach w okresie ekspansji | |
edukacyjnej. Rola pochodzenia społecznego, płci i skłonności do ryzyka | 159 |
7.2.1. Schemat analiz | 159 |
7.2.2. Struktura pochodzeniowa między uczelniami i wydziałami | 159 |
7.2.3. Decyzje edukacyjne w zależności od skłonności do ryzyka | 165 |
7.2.4. Selekcje ze względu na płeć | 167 |
7.2.5. Szanse wyboru kierunku studiów | 170 |
7.3. Podsumowanie | 172 |
Rozdział VIII | |
Zróżnicowania horyzontalne ze względu na płeć | |
na dwóch progach selekcji szkolnej | 175 |
8.1. Społeczny kontekst awansu edukacyjnego kobiet | 176 |
8.2. Struktura wykształcenia kobiet i mężczyzn w Polsce | 177 |
8.3. Wybory edukacyjne na pierwszym progu | 179 |
8.3.1. Struktura płci uczniów liceów, techników i szkół zasadniczych | |
zawodowych | 179 |
8.3.2. Wybory horyzontalne na szczeblu średnim | 182 |
8.4. Wybory edukacyjne na szczeblu wyższym | 183 |
8.4.1. Selekcje horyzontalne na studiach | 184 |
8.5. Hipotezy awansu kobiet i trwałych preferencji w wyborze | |
kierunku studiów | 188 |
8.5.1. Preferencje kobiet i mężczyzn w wymiarze horyzontalnym | 188 |
8.5.2. Hipoteza struktury systemu oświaty | 191 |
8.5.3. Hipoteza pozytywnej dyskryminacji kobiet | 193 |
8.5.4. Hipoteza wykształcenia jako polisy ubezpieczeniowej | 194 |
8.6. Podsumowanie | 198 |
Rozdział IX | |
Szkoła to nie wszystko. Nowe nierówności edukacyjne | 200 |
9.1. Zajęcia pozaszkolne – interpretacje i zasięg problemu | 200 |
9.2. Edukacja pozaszkolna jako narzędzie budowania | |
przewagi edukacyjnej | 202 |
9.3. Nierówności w dostępie do zajęć pozaszkolnych | 203 |
9.3.1. Nierówności w dostępie do zajęć z zakresu przedmiotów szkolnych | 206 |
9.3.2. Nierówności w dostępie do kapitału edukacyjnego po wyjściu | |
na rynek pracy | 209 |
9.4. Podsumowanie | 211 |
Zakończenie | 213 |
Literatura przywoływana | 218 |
Publikacje GUS | 228 |
Raporty | 229 |