POLECAMY
Autor:
Format:
ibuk
Praca poświęcona jest badaniu treści podręczników szkolnych. Podręczniki są nie tylko jednym ze środków dydaktycznych, lecz stanowią także specyficzne teksty kultury. Autorka proponuje spojrzenie na treści podręczników od strony jednej z najważniejszych wartości społeczeństw demokratycznych – równości. Szuka odpowiedzi na pytanie: czy i w jakim stopniu treści podręczników szkolnych odzwierciedlają aktualne tendencje demokratyzacyjne, które mają związek z przebudową hierarchicznie ukształtowanych instytucji i relacji społecznych. Koncentruje się na trzech aspektach równości, charakterystycznych dla współczesnego dyskursu o równości: równości w relacjach międzyetnicznych, równości kobiet i mężczyzn, równości w relacjach dorośli – dzieci.
Rok wydania | 2010 |
---|---|
Liczba stron | 338 |
Kategoria | Edukacja |
Wydawca | Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza |
ISBN-13 | 978-83-232-2166-1 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Wstęp | 9 |
Rozdział 1 RÓWNOŚĆ – PODSTAWOWE DEFINICJE I ZNACZENIA | 17 |
1.1. Równość jako idea polityczna | 18 |
1.1.1. Dwa projekty modernizacji | 21 |
1.1.2. Pojmowanie równości w liberalizmie | 22 |
1.1.3. Doktryna nacjonalizmu a równość | 25 |
1.1.4. Krytyka liberalnego pojmowania jednostki ze strony komunitarian | 27 |
1.2. Etyczny wymiar równości – indywidualizacja i emancypacja | 28 |
1.3. Równość jako projekt społeczny | 33 |
Rozdział 2 AKTUALIZACJA PROBLEMATYKI – TRZY ASPEKTY RÓWNOŚCI | 38 |
2.1. Relacje między grupami „własną” i „obcą” – asymilacja, multikulturalizm a prawa człowieka | 40 |
2.1.1. Okres przednowoczesny i przełom oświeceniowy | 42 |
2.1.2. Asymilacja | 48 |
2.1.3 Multikulturalizm a prawa człowieka | 53 |
2.1.4. Problemy polityczne związane z multikulturalizmem | 57 |
2.1.5. Pluralizm kulturowy w praktyce społecznej państw demokratycznych | 61 |
2.1.6. Tożsamość narodowa Czechów i Polaków – kilka przykładów | 63 |
2.2. Dyskurs feministyczny w konfrontacji z patriarchalną tradycją | 67 |
2.2.1. Pierwsza fala feminizmu | 69 |
2.2.2. Feminizm współczesny – druga i trzecia fala feminizmu | 73 |
2.2.3. Bariery na drodze do równości – pryzmaty rodzaju | 77 |
2.3. Równość w relacjach dzieci – dorośli | 84 |
2.3.1. Społeczne konstruowanie dzieciństwa | 84 |
2.3.2. Podmiotowość dziecka a autorytet dorosłego | 96 |
2.3.3. Prawa dziecka | 102 |
2.3.4. Związki edukacji i kultury | 106 |
Rozdział 3 PROBLEMATYKA RÓWNOŚCI W EDUKACJI | 112 |
3.1.Równość w edukacji a struktura społeczna | 114 |
3.2. Konstruowanie i badanie treści kształcenia | 125 |
3.2.1. Konstruowanie treści kształcenia | 126 |
3.2.1.1. Treści kształcenia jako program szkolny | 127 |
3.2.1.2. Treści kształcenia jako teksty kultury | 133 |
3.2.1.3. Podręczniki szkolne jako środki dydaktyczne i forma istnienia programu szkolnego | 138 |
3.2.2. Badania treści podręczników | 142 |
Rozdział 4 TEORETYCZNE I METODOLOGICZNE PODSTAWY BADAŃ WŁASNYCH | 149 |
4.1. Podstawowe założenia teoretyczne | 149 |
4.2. Język, tekst, dyskurs | 154 |
4.3. Analiza treści i analiza dyskursu – dwa sposoby podejścia do tekstu | 158 |
4.4. Analiza dyskursu a badanie zjawisk edukacyjnych | 166 |
4.5. Przedmiot i cel badań własnych, postępowanie badawcze | 169 |
4.6. Podstawowe charakterystyki analizowanych podręczników | 182 |
Rozdział 5 TRZY ASPEKTY RÓWNOŚCI W PODRĘCZNIKACH POLSKICH | 188 |
5.1. Obraz narodu i relacji do „innych” | 188 |
5.1.1. Budowanie przekazu | 188 |
5.1.2. Przeszłość, teraźniejszość czy przyszłość? | 190 |
5.1.3. Ojczyzna | 191 |
5.1.4. Polskość – bohaterowie i groby | 193 |
5.1.5. Religia i religijność | 195 |
5.1.6. Polak katolik? | 198 |
5.1.7. Polak obywatel | 200 |
5.1.8. Zróżnicowania wewnętrzne | 201 |
5.1.9. O regionach, pograniczu – czyli eufemistycznie o mniejszościach | 202 |
5.1.10. Obraz „innych” | 204 |
5.1.11. Podsumowanie | 214 |
5.2. Obraz społecznego funkcjonowania mężczyzn i kobiet | 216 |
5.2.1. Twórcy czy twórczynie? | 216 |
5.2.2. Przekazy jawne | 217 |
5.2.3. Podejście ahistoryczne | 219 |
5.2.4. Miłość | 222 |
5.2.5. Mężczyźni i kobiety w rolach stereotypowych i niestereotypowych | 226 |
5.2.6. Język androcentryczny | 232 |
5.2.7. Podsumowanie | 234 |
5.3. Obraz relacji dzieci – dorośli | 236 |
5.3.1. Dobór tematów | 236 |
5.3.2. Konstrukcja dzieciństwa i dorastania | 238 |
5.3.3. Obraz szkoły | 246 |
5.3.4. Język podręczników i ideologie edukacyjne autorek i autorów podręczników | 248 |
Rozdział 6 TRZY ASPEKTY RÓWNOŚCI W PODRĘCZNIKACH CZESKICH | 259 |
6.1. Obraz narodu i relacji do „innych” | 259 |
6.1.1. Przeszłość czy teraźniejszość? | 259 |
6.1.2. Mała i duża ojczyzna – domov i vlast | 260 |
6.1.3. Język i literatura | 261 |
6.1.4. Historia | 263 |
6.1.5. Czeskość – czeski charakter | 269 |
6.1.6. Religia | 270 |
6.1.7. Zróżnicowania społeczne | 272 |
6.1.8. Społeczeństwo obywatelskie, prawa człowieka, Europa | 273 |
6.1.9. „Inni” w podręcznikach | 274 |
6.1.10. Czeski etnocentryzm | 277 |
6.1.11. Jak pokazywani są Polacy? | 279 |
6.1.12. Podsumowanie | 279 |
6.2. Obraz społecznego funkcjonowania kobiet i mężczyzn | 281 |
6.2.1. Twórcy czy twórczynie? | 281 |
6.2.2. Miłość | 282 |
6.2.3. Mężczyźni i kobiety w rolach stereotypowych i niestereotypowych | 285 |
6.2.4. Cechy kobiecości i męskości | 287 |
6.3. Obraz relacji dzieci – dorośli | 291 |
6.3.1. Dobór tematów | 291 |
6.3.2. Konstrukcja dzieciństwa i dorastania | 293 |
6.3.3. Obraz szkoły | 298 |
6.3.4. Język podręczników i ideologie edukacyjne autorek i autora podręczników | 300 |
Rozdział 7 PORÓWNANIE TREŚCI PODRĘCZNIKÓW POLSKICH I CZESKICH | 301 |
7.1. Porównanie statystyczne | 303 |
7.2. Konstrukcja wspólnoty własnej i „innych” | 304 |
7.3. Równość kobiet i mężczyzn | 307 |
7.4. Równość w relacjach dzieci – dorośli | 308 |
Bibliografia | 311 |
Załącznik 1 – tabele | 321 |
Załącznik 2 – Podstawa programowa kształcenia ogólnego – język polski | 333 |
Equality in educational contexts. Selected equality aspects in Polish and Czech school textbooks is a school textbook research (Summary) | 336 |