Komedia według Terencjusza

Komedia według Terencjusza

1 opinia

Autor:

Ewa Skwara

Format:

ibuk

Terencjusz – podstawowa lektura szkolna całej starożytności, średniowiecza, odrodzenia; źródło inspiracji dla komedii chrześcijańskiej, teatrów konwiktowych, dramy mieszczańskiej; wzór eleganckiej łaciny jej kolokwialnym rejestrze; skarbnica sentencji…
Terencjusz stał się tak popularny, że przestał interesować badaczy, wydawało się bowiem, że nie można już nic powiedzieć, co nie zostałoby powiedziane wcześniej


A jednak ostatnie dwie dekady przyniosły prawdziwy renesans w badaniach nad tym poetą, a w konsekwencji nowe, niekiedy zaskakujące odczytanie jego komedii. Nawet skąpe informacje o życiu i walce o scenę zyskały w tym świetle odmienne niż dotąd oblicze. Oddawana do rąk czytelnika monografia stara się zaprezentować całe to spektrum interpretacji wraz z propozycjami autorki.


Terencjusza najbardziej interesuje człowiek, jego osobowość, charakter, zalety i przywary, ale także reakcje na uwikłanie w codzienne i niecodzienne problemy. Nie bez powodu mówi się, że każda ze sztuk to wnikliwe studium psychologiczne. Dlatego monografia najwięcej miejsca poświęca temu właśnie zagadnieniu.


Stara się także pokazać, że Terencjusz nawet nie próbuje konkurować ze swoim poprzednikiem – Plautem, nie pociąga go powielanie schematów fabularnych, a jedynie ich przetwarzanie. Wyraźnie widać, że nie chce naśladować, przeciwnie – ucieka od ustanowionego przez Plauta wzorca, szukając dla siebie nowych, bo zmodyfikowanych, form zgranych już motywów.


Monografia weryfikuje także dotychczasowe ustalenia w dziedzinie języka i metryki. Podkreśla, że sztuki Terencjusza pełne są barwnej metaforyki, nie stronią od obscenicznych skojarzeń, postaci nie mówią tak samo, a wykorzystane metra w specyficzny sposób wspierają fabułę oraz wzmacniają wizerunki bohaterów.


Nowa monografia to nowe oblicze Terencjusza.


Rok wydania2016
Liczba stron572
KategoriaPublikacje darmowe
WydawcaWydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
ISBN-13978-83-941-6661-8
Język publikacjipolski
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

Ciekawe propozycje

Spis treści

  Wykaz autorów, dzieł i skrótów/    9
  Przedmowa /    19
  Część I. Wokół Terencjusza
  Rozdział 1. Terencjusz – enigmatyczny poeta /    27
  Vita Terentii (Żywot Terencjusza) /    28
  Datacje /    29
  Personalia /    32
  Wpływowi przyjaciele /    35
  Nieżyczliwy stary poeta i polemika w prologach /    40
  Sześć komedii i ich didaskalia /    50
  Rozdział 2. Od oryginału do przekładu /    57
  Manuskrypty /    58
  Podział na akty i sceny /    62
  Świadectwa starożytnych, komentarze, scholia /    65
  Wydawcy /    74
  Terencjusz w Polsce /    75
  Część II. Fabuła
  Rozdział 1. Dziewczyna z andros (andria) /    87
  Akt I–V / 88–106
  Nic nie jest takie, jak się wydaje /    107
  Rozdział 2. Za karę (heauton timorumenos) /    111
  Akt I–V / 114–128
  „Ludzie lepiej widzą cudze sprawy niż swoje własne” /    129
  Rozdział 3. Eunuch (eunuchus) /    131
  Akt I–V / 133–148
  Zabawa ponad wszystko /    148
  Rozdział 4. Pasożyt formion (phormio) /    155
  Akt I–V / 156–170
  Pomocny przyjaciel i pieniądze /    171
  Rozdział 5. Teściowa (hecyra) /    175
  Akt I–V / 178–190
  Komedia na krzywdzie zbudowana /    190
  Między amor a pietas /    192
  Suspens i gra z odbiorcą /    194
  Rozdział 6. Bracia (adelphoe) /    197
  Akt I–V / 199–213
  Rusticitas kontra urbanitas albo Katon i filhellenowie /    214
  Część III. Bohaterowie
  Rozdział 1. Starzec (senex) /    225
  Dziewczyna z Andros (Simon, Chremes, Kriton, Faniasz) /    226
  Za karę (Chremes, Menedem, Faniasz, Simus, Kriton, Fanokrates, Archonides) /    234
  Eunuch (Ojciec, Archidemides) /    240
  Pasożyt Formion (Demifon, Chremes vel Stilpon, Kratinus, Hegion, Kriton) /    241
  Teściowa (Laches, Fidyp, Faniasz) /    245
  Bracia (Micjon, Demeasz, Hegion, Simul, Kratinus) /    249
  Podsumowanie /    256
  Rozdział 2. Młodzieniec (adulescens) /    259
  Dziewczyna z Andros (Pamfil, Charinus, Fedriasz, Kliniasz, Nikeratus) /    260
  Za karę (Klitifon, Kliniasz) / 264\
  Eunuch (Fedriasz, Chereasz, Chremes, Antifon) /    267
  Pasożyt Formion (Antifon, Fedriasz) /    275
  Teściowa (Pamfil, Kallidemides) /    278
  Bracia (Eschinus, Ktezyfon) /    282
  Podsumowanie /    285
  Rozdział 3. Niewolnik (servus) /    287
  Dziewczyna z Andros (Dawus, Birriasz, Dromon, Sozjasz) /    289
  Za karę (Syrus, Dromon) /    295
  Eunuch (Parmenon, Sangasz, Dorus, Symalion, Syriskus, Donaks, Sannion, Diskus) /    297
  Pasożyt Formion (Dawus, Getas, Chłopiec, Midas, Niewolnik) /    302
  Teściowa (Parmenon, Sozjasz, Scirtus) /    306
  Bracia (Syrus, Getas, Parmenon, Dromon, Stefanion, Storaks) /    309
  Podsumowanie /    313
  Rozdział 4. Żona i matka (matrona) /    317
  Za karę (Sostrata) /    318
  Pasożyt Formion (Nauzystrata) /    320
  Teściowa (Sostrata, Myrrina) /    321
  Bracia (Sostrata) /    324
  Podsumowanie /    325
  Rozdział 5. Niewolnica (ancilla, anus, nutrix) /    327
  Dziewczyna z Andros (Myzja, Archylida, Lesbia, Kantara) /    328
  Za karę (Frygia, Piastunka) /    330
  Eunuch (Pytia, Doria, Sofrona) /    331
  Pasożyt Formion (Sofrona, Dorcja) /    334
  Teściowa (Syra, Niewolnice, Piastunka) /    336
  Bracia (Kantara, Frygia) /    337
  Podsumowanie /    338
  Rozdział 6. Ukochana, czyli panna (virgo) lub hetera (meretrix) /    341
  Dziewczyna z Andros (Glykerka, Chryzyda, Filumena) /    342
  Za karę (Antifila, Bakchida) /    345
  Eunuch (Pamfila, Taida) /    349
  Pasożyt Formion (Fania, Pamfila) /    353
  Teściowa (Filumena, Bakchida, Filota) /    354
  Bracia (Pamfila, Bakchida) /    358
  Podsumowanie /    359
  Rozdział 7. Typy zawodowe: żołnierz (miles), pasożyt (parasitus), stręczyciel (leno) /    363
  Eunuch (Trazon, Gnaton) /    364
  Pasożyt Formion (Formion, Dorion) /    371
  Bracia (Sannion) /    377
  Podsumowanie /    378
  Część IV. Motywy
  Rozdział 1. Gwałt i rodzące się z niego dzieci /    383
  Rozdział 2. Rozpoznanie /    393
  Rozdział 3. Przebranie /    401
  Rozdział 4. Teatr w teatrze /    407
  Rozdział 5. Qui pro quo /    417
  Część V. Język i metryka
  Rozdział 1. Elegancja i emocje /    425
  Formuły konwencjonalne /    425
  Kurtuazja /    428
  Zaklęcia /    429
  Emocje w języku /    434
  Rozdział 2. Figury retoryczne /    437
  Aliteracja /    438
  Paronomazja i inne współbrzmienia /    438
  Powtórzenia: anafora, epifora, chiazm /    444
  Zestawienia: gradatio, oksymoron, antyteza /    446
  Neologizmy /    449
  Rozdział 3. Świat w metaforach /    453
  Rozdział 4. Język a postać /    465
  Język a charakter postaci /    465
  Język a status społeczny, wiek i płeć /    467
  Onomastyka i żarty z imion /    473
  Rozdział 5. „Spoza palliaty” – greka, żargon prawny, parodia /    477
  Greka /    477
  Żargon prawny /    480
  Parodia /    482
  Rozdział 6. Brzydkie słowo /    489
  Inwektywa, groźba, przekleństwo /    489
  Eufemizmy, niedopowiedzenia i rożne obscena /    493
  Rozdział 7. Zagadnienia metryczne /    497
  Partie z muzyką i bez niej – senar jambiczny i reszta /    498
  Muzycznie między jambem a trochejem /    499
  Metrum znaczące – jambiczny septenar /    501
  Wers i jego możliwości /    503
  Rozdział 8. Sentencje /    511
  Wykaz tabel i ilustracji /    519
  Bibliografia /    521
  Summary /    539
  Indeks osobowy /    543
RozwińZwiń