INNE EBOOKI AUTORA
-22%
Autor:
Wydawca:
Format:
pdf, ibuk
Kluczowe w tej książce są trzy pojęcia: tożsamość, religia i biografia. Opowieść o życiu jest świadectwem losów poszczególnej osoby i jednocześnie narracją o wspólnotach, do których przynależy. Daje wyraz nie tylko zmaganiom z określeniem siebie, lecz także wyraża „My”, w którym „Ja” jest zakorzenione. Z doświadczanym, nazywanym, nieodnajdywanym lub traconym sensem życia wiąże się właśnie tożsamość. W książce próbuję odpowiedzieć na pytanie o to, jak się kształtuje tożsamość osobista i zbiorowa, jak jest podtrzymywana i w jaki sposób podlega zmianom, a także – jaka jest rola religii w tych trzech procesach.
O religii na tym pięknym półwyspie można powiedzieć, że – podobnie jak w innych miejscach poradzieckiego świata – przeżywa „renesans”, albo że obserwowana zmiana to zbiorowa konwersja z ateizmu. Czy rzeczywiście? Czym był ateizm w życiu moich rozmówców i jak widzą to teraz? Czym był Związek Radziecki? Jaki był i jaki jest obecnie status prawosławia, islamu i katolicyzmu? Odpowiedzi na te i inne pytania poszukiwałam w biograficznych narracjach, relacje zaś między doświadczeniem poszczególnych osób i grup, tożsamością, jej podtrzymywaniem i zmianą, a także rolą religii, są złożone i niejednoznaczne – jak w witrażach.
Irena Borowik – prof. dr hab. w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie kieruje Pracownią Społecznych Badań nad Religią. Interesuje się socjologią religii: teoriami religii, empirycznymi badaniami religijności w Polsce i na świecie, przemianami w Środkowo-Wschodniej Europie oraz metodologią badań. Autorka wielu publikacji krajowych i zagranicznych, redaktorka kilkudziesięciu prac zbiorowych polsko i angielskojęzycznych, pomysłodawczyni i koordynatorka serii Socjologia Religii. Należy do licznych organizacji naukowych i jest członkinią komitetów redakcyjnych kilku czasopism. Od 1991 roku kieruje Zakładem Wydawniczym NOMOS.
Rok wydania | 2014 |
---|---|
Liczba stron | 374 |
Kategoria | Socjologia kultury |
Wydawca | Wydawnictwo Naukowe Scholar |
ISBN-13 | 978-83-7383-675-4 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
INNE EBOOKI AUTORA
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Podziękowania | 11 |
Wstęp. O celach i przebiegu badań | 13 |
Część I | |
Najważniejsze pojęcia i wprowadzenie w teren badań | |
Rozdział | 1 |
Tożsamość, religia i biografia. Podstawowe rozróżnienia | 21 |
1. O tożsamości | 22 |
2. Jak rozumieć religię? | 28 |
3. Kilka refleksji o istotnych cechach rzymskiego katolicyzmu, | |
prawosławia i islamu | 30 |
4. Koncepcje tożsamości na gruncie socjologii religii | 33 |
5. Funkcje religii a tożsamość | 36 |
6. Tożsamość i religia w biografii | 44 |
7. Podsumowanie | 48 |
Rozdział | 2 |
Pluralizm etniczny i religijny Krymu… – | |
Rosjanie, Tatarzy Krymscy i Polacy wśród innych narodów | 50 |
1. Wstęp. Trochę historii | 50 |
2. Zróżnicowanie narodowo-etniczne w świetle współczesnych danych | 53 |
3. Zróżnicowanie religijne | 58 |
3.1. Wstęp. Trochę statystyki | 58 |
3.2. Tradycje prawosławia, islamu i katolicyzmu | 63 |
3.3. Religia w przestrzeni publicznej współczesnego Krymu | 68 |
3.4. Wymiar subiektywny – religijność | 70 |
4. Podsumowanie | 72 |
Część II | |
Tożsamości osobiste | |
Rozdział | 3 |
Religia a tożsamość osobista Rosjan | 78 |
1. Kim się jest? | 78 |
2. Zmiana tożsamości – rola doświadczenia cudu w konwersji | |
„ku religii” | 83 |
3. Tożsamość osobista, czyli jaki/a jestem | 85 |
4. Rytuały i praktyki religijne jako wyraz i podtrzymanie osobistej | |
tożsamości | 89 |
5. Przekaz rodzinny i znaczący Inni | 93 |
6. Religia a przełomowe wydarzenia | 97 |
7. Tożsamość osobista osób o słabym zaangażowaniu religijnym | 97 |
8. Podsumowanie | 103 |
Rozdział | 4 |
Tożsamość osobista Tatarów Krymskich i islam | 105 |
1. Kontekst: kim się jest, jakim się jest – | |
czy i jak wiąże się to z religią? | 105 |
2. Moje miejsce: „tam” i „tu” | 106 |
3. Powrót na Krym – zagrożenia dla osobistej tożsamości | 110 |
4. Jaki/a miałem/am być, czego ode mnie oczekiwano | 114 |
5. Znaczący Inni | 115 |
6. Religia jako element tożsamości | 119 |
6.1. Odniesienia do Allacha | 119 |
6.2. Allach jako źródło norm moralnych 121 | |
6.3. Modlitwa codzienna | 122 |
6.4. Obrzędy przejścia – ślub i pogrzeb | 127 |
6.5. Post 134 | |
6.6. Święty dzień piątek i święta doroczne 135 | |
6.7. Indywidualne doświadczenia a funkcje religii 138 | |
6.8. Na marginesie main streamu: indywidualizacja wiary, | |
niewiara 144 | |
7. Podsumowanie | 146 |
Rozdział | 5 |
Tożsamość osobista osób polskiego pochodzenia.… | |
Między katolicyzmem i prawosławiem | 149 |
1. „Ja” i moi przodkowie | 149 |
2. Kim jestem? Jaki/a jestem? Kim są moje dzieci? | |
Problematyczna tożsamość narodowa | 157 |
3. O tym, co jest w życiu najważniejsze, | |
czyli centralne atrybuty tożsamości | 160 |
3.1. Tożsamość oparta na kontynuacji wartości przekazanych | |
w rodzinie 161 | |
3.2. Orientacja na siebie i własny rozwój | |
jako podstawowe źródło sensu – przykład 24-letniego Ilji 164 | |
3.3. Orientacja na innych – rodzina | 166 |
3.4. Tożsamość zorientowana na rolę zawodową | 168 |
4. Religia w konstruowaniu, podtrzymywaniu i zmianie tożsamości | 173 |
4.1. Konstruowanie tożsamości osobistej – | |
chrzest i socjalizacja do religii | 174 |
4.2. Religia a podtrzymanie tożsamości 178 | |
4.3. Religia a zmiana tożsamości osobistej 184 | |
5. Podsumowanie | 189 |
Część III | |
Tożsamości zbiorowe | |
Wstęp. O tożsamości zbiorowej | 193 |
Rozdział | 6 |
Tożsamość zbiorowa Rosjan i religia | 196 |
1. Kim jesteśmy i skąd | 196 |
2. Wymiar polityczny tożsamości – między Rosją i Ukrainą | 196 |
3. Konstruowanie granic – Tatarzy Krymscy jako Obcy? | 200 |
4. Tożsamość, prawosławie i religijni Inni | 213 |
4.1. My prawosławni chrześcijanie i nasza Cerkiew | 214 |
4.2. Tożsamość na linii czasu: | |
(nie)komunistyczna przeszłość i przyszłość | 221 |
4.3. Religijni Inni 226 | |
5. Religia a zmiana tożsamości | 230 |
6. Podsumowanie | 233 |
Rozdział | 7 |
Kategoryzacje zbiorowe Tatarów Krymskich: | |
dystans, bliskość i ambiwalencja | 235 |
1. Kim jesteśmy, jacy jesteśmy i skąd | 235 |
2. Grupy i układy odniesienia | 237 |
2.1. Uzbecy i Uzbekistan 238 | |
2.2. Narastanie obcości – | |
rzeź Turków Meschetyńskich w Dolinie Fergańskiej 243 | |
2.3. „Ruscy” i „oni” jako grupa odniesienia po powrocie na Krym | 247 |
3. Wobec islamu i chrześcijaństwa: religia w tożsamości zbiorowej | 254 |
3.1. Ambiwaletna pozycja Uzbeków. Dystans i bliskość – | |
„oni też muzułmanie” 255 | |
4. Religia własna wobec innych na Krymie | 258 |
4.1. Obrzędy i obyczaje w określaniu tożsamości zbiorowej | 260 |
5. Religia i antycypowane zmiany tożsamości | 264 |
6. Podsumowanie | 270 |
Rozdział | 8 |
Tatarzy Krymscy w trajektorii deportacji i powrotu | 272 |
1. Inicjacja trajektorii – przybycie żołnierzy | 274 |
2. Ciąg dalszy trajektorii – podróż | 276 |
3. Przybycie na miejsce | 277 |
4. Przepracowanie trajektorii. Teoretyczne i pragmatyczne strategie | 279 |
4.1. Strategie ad hoc 279 | |
4.2. Strategie długofalowe | 284 |
5. Odtworzenie i zamknięcie trajektorii: powrót na Krym | 292 |
6. Podsumowanie: trajektoria i tożsamość | 298 |
Rozdział | 9 |
Tożsamości zbiorowe Polaków. Znaczenie religii | 302 |
1. Wspólnotowe manifestacje obecności Polaków na Krymie | 302 |
2. Polskie drogi na Krym – represje, rozpad ZSRR i nowe perspektywy | 308 |
3. Kategoryzacje zbiorowe – my i Inni | 316 |
3.1. Tatarzy Krymscy jako Inni 316 | |
3.2. Rosjanie i Polacy: ambiwalencja kategorii | 322 |
4. Tożsamość i religia: ambiwalencja prawosławia | 326 |
4.1. Przynależność wyznaniowa – | |
między katolicyzmem i prawosławiem 327 | |
4.2. Świętowanie – Boże Narodzenie i Wielkanoc 332 | |
4.3. Religia i polskość | 333 |
5. Podsumowanie | 335 |
Zakończenie. | |
Religia w konstruowaniu, podtrzymywaniu i zmianie tożsamości | 338 |
1. Religia i tożsamość osobista | 338 |
1.1. Konwersja jako zmiana standardu tożsamości | 339 |
1.2. Tożsamość tradycyjnie religijna 341 | |
1.3. Tożsamość oparta na sprywatyzowanej formie religii 343 | |
1.4. Tożsamość nominalnie religijna – religia rozproszona | 344 |
2. Religia w tożsamościach zbiorowych | 345 |
2.1. Konstruowanie tożsamości zbiorowej 347 | |
2.2. Podtrzymywanie tożsamości 349 | |
2.3. Zmiana tożsamości | 350 |
3. Kilka słów podsumowania | 351 |
Bibliografia | 355 |
Indeks osobowy | 370 |