INNE EBOOKI AUTORA
Koszyk
Psychologia decyzji ryzykownych
Ocena prawdopodobieństwa i modele wyboru w sytuacji ryzykownej
Autor:
Wydawca:
Format:
ibuk
Czy warto wykupić ubezpieczenie „powodziowe”? Który fundusz emerytalny wybrać? Kupić akcje czy założyć lokatę terminową? Wziąć kredyt w złotówkach czy w euro? Poddać się operacji czy terapii zachowawczej? Te i wiele innych codziennych decyzji zawiera w sobie ryzyko. Badania nad decyzjami ryzykownymi dotyczą dwóch rodzajów pytań: (1) w jaki sposób podejmować decyzję, zgodnie z kryteriami normatywnymi oraz (2) jak naprawdę ludzie myślą i co rzeczywiście robią, kiedy muszą podejmować ryzykowne decyzje. Celem książki jest odpowiedź na drugie pytanie.
Analizą decyzji ryzykownych zajmowało się wielu wybitnych ekonomistów i psychologów, w tym kilku laureatów Nagrody Nobla (np. Allais, Markowitz, Simon, Kahneman). Wyniki tych analiz są szeroko stosowane w ekonomii, w zarządzaniu, w prawie i w medycynie. Celem książki jest pokazanie jak powstawały i rozwijały się koncepcje opisujące myślenie i wybory ludzi przy podejmowaniu decyzji ryzykownych. W przeglądzie tym najwięcej miejsca poświęcono koncepcjom psychologicznym, ograniczając się do najbardziej dojrzałych i powszechnie akceptowanych teorii.
| Rok wydania | 2005 |
|---|---|
| Liczba stron | 216 |
| Kategoria | Psychologia ogólna |
| Wydawca | Academica Wydawnictwo SWPS |
| ISBN-13 | 978-83-8928-114-2 |
| Numer wydania | 1 |
| Język publikacji | polski |
| Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
| Wstęp | 9 |
| 1. Cel książki | 9 |
| 2. Zawartość książki | 10 |
| 3. Podziękowanie | 14 |
| Część I. MYŚLENIE W SYTUACJI PROBABILISTYCZNEJ | 17 |
| Rozdział 1. Logika ocen probabilistycznych | 17 |
| 1.1. Co to jest prawdopodobieństwo? | 17 |
| 1.2. Zasada addytywności | 18 |
| 1.3. Zasada włączania i zasada koniunkcji | 18 |
| 1.4. Prawdopodobieństwo warunkowe | 20 |
| 1.5. Trójkąt Pascala | 20 |
| 1.6. Jak przewidywać zdarzenia przy niepełnej wiedzy? | 23 |
| 1.7. Rozkład normalny i odchylenie standardowe | 27 |
| 1.8. Zmiana prawdopodobieństwa wyjściowego hipotez w świetle nowych danych | 28 |
| 1.9. Podsumowanie | 30 |
| Dodatek nr 1 | 31 |
| Rozdział 2. Jak ludzie oceniają prawdopodobieństwo | 33 |
| 2.1. Badanie zgodności ocen z podstawowymi zasadami logicznymi teorii rachunku prawdopodobieństwa | 33 |
| Subaddytywność ocen prawdopodobieństwa | 33 |
| Łamanie reguły koniunkcji | 37 |
| 2.2. Intuicyjna koncepcja procesu losowego | 40 |
| Zasada dopasowywania | 40 |
| Złudzenie gracza | 41 |
| Trudności w identyfikacji sekwencji losowej | 42 |
| Deterministyczne wzory przewidywań sukcesu i porażki w sytuacji losowej i sprawnościowej | 44 |
| Prawo małych liczb | 46 |
| 2.3. Charakter danych a przewidywania | 47 |
| Lekceważenie danych statystycznych | 47 |
| Lekceważenie prawdopodobieństwa wyjściowego hipotez | 48 |
| Faworyzowanie informacji przyczynowej | 49 |
| Asymetria wnioskowania przyczynowego i diagnostycznego | 49 |
| Charakter danych a rewizja przekonań | 50 |
| 2.4. Podsumowanie | 51 |
| Rozdział 3. Logika i intuicja w przewidywaniach | 53 |
| 3.1. Na czym polega niezgodność ludzkich ocen prawdopodobieństwa z rachunkiem prawdopodobieństwa | 53 |
| Konserwatyzm poznawczy | 53 |
| Heurystyczna interpretacja konserwatyzmu poznawczego | 54 |
| 3.2. Zasada reprezentatywności – podstawa przewidywań intuicyjnych | 57 |
| 3.3. Mechanizmy stosowania heurystyki reprezentatywności – przykłady empiryczne | 58 |
| Podobieństwo do procesu generującego | 58 |
| Podobieństwo do populacji | 58 |
| Podobieństwo do stereotypu | 59 |
| Modele przyczynowe | 59 |
| Dopasowanie zdarzeń | 60 |
| Spójność informacji | 60 |
| Ekstremalność informacji | 61 |
| Dostępność | 63 |
| 3.4. Zasada zakotwiczenia i dopasowania | 63 |
| Złe dopasowanie ocen | 64 |
| Aktywacja i selekcja informacji | 65 |
| 3.5. Logika i intuicja w przewidywaniach – podsumowanie | 66 |
| Rozdział 4. Logika i intuicja w procesie kategoryzacji i przy ocenie podobieństwa | 68 |
| 4.1. Jak ludzie porządkują świat? – proces kategoryzacji | 68 |
| Własności systemu kategorii tworzonego przez ludzi | 68 |
| Logiczne versus pragmatyczne porządkowanie świata | 70 |
| 4.2. Ocena podobieństwa | 72 |
| Asymertia i nieprzechodniość w sądach na temat podobieństwa | 72 |
| Ocena podobieństwa – porównanie cech wspólnych i różnych | 74 |
| Waga cech wspólnych i różnych przy formułowaniu sądów na temat podobieństwa | 75 |
| Wpływ kontekstu na ocenę podobieństwa | 78 |
| 4.3. Podobieństwo i kategoryzacja | 80 |
| 4.4. Optymalizacja ewolucyjna czy psychofizyka – podsumowanie | 82 |
| Rozdział 5. Ważenie dowodów – podstawa przewidywań intuicyjnych | 84 |
| 5.1. Nadmierna pewność siebie | 84 |
| 5.2. Ważenie siły i wiarygodności dowodów | 85 |
| 5.3. Przecenianie siły i niedocenianie wiarygodności dowodów – konsekwencje stosowania zasady reprezentatywności | 87 |
| Podobieństwo do stereotypu a nadmierna pewność siebie | 87 |
| Lekceważenie wielkości próby | 88 |
| Lekceważenie prawdopodobieństw wyjściowych | 90 |
| Moc dyskryminacyjna a oceny | 92 |
| 5.4. Deskryptywny model oceny prawdopodobieństwa – przewidywania intuicyjne jako funkcja siły dowodów | 94 |
| Niezgodność przewidywań z warunkami logicznymi rachunku prawdopodobieństwa | 94 |
| Przewidywania jako funkcja siły dowodów | 95 |
| Model przewidywań – formalizacja ustaleń empirycznych (Tversky i Koehler, 1994; Tversky i Fox, 1995) | 96 |
| 5.5. Charakterystyka przewidywań intuicyjnych – podsumowanie | 98 |
| Część II. WYBÓR JAKO MAKSYMALIZACJA OCZEKIWANEGO ZYSKU | 103 |
| Rozdział 6. Jak należy podejmować decyzje ryzykowne? Zasada maksymalizacji wartości oczekiwanej | 103 |
| Rozdział 7. Wartość i użyteczność | 107 |
| 7.1. Pierwszy psychologiczny model wyboru ryzykownego i pojęcie użyteczności | 107 |
| 7.2. Funkcja użyteczności Bernoulliego i unikanie ryzyka | 111 |
| 7.3. Funkcja użyteczności w teorii perspektywy | 112 |
| Efekt pewności i efekt odbicia | 112 |
| Użyteczność wyników pozytywnych i negatywnych | 114 |
| Odrzucanie loterii symetrycznych | 116 |
| Charakterystyka funkcji użyteczności o kształcie S w teorii perspektywy | 116 |
| 7.4. Kształt funkcji użyteczności a stosunek do ryzyka w teorii perspektywy | 119 |
| 7.5. Preferencje zależne od punktu odniesienia (framing effect) | 120 |
| 7.6. Unikanie straty (loss aversion) | 122 |
| 7.7. Konsekwencje unikania straty | 124 |
| Efekt posiadania | 124 |
| Kompensata i cena w transakcjach handlowych | 125 |
| Kompensata i cena w decyzjach konsumenckich i społecznych | 126 |
| Ocena uczciwości | 128 |
| Unikanie zmian – preferowanie status quo | 129 |
| Ulepszenia vs. konflikt | 130 |
| 7.8. Unikanie straty i preferencje zależne od punktu odniesienia a racjonalność preferencji | 131 |
| 7.9. Czy pojęcie użyteczności wyjaśnia wybory w sytuacji ryzykownej? – posumowanie | 133 |
| Rozdział 8. Prawdopodobieństwo i wagi decyzyjne | 134 |
| 8.1. Paradoksy Allaisa – kolejne wyzwanie dla modelu wartości/użyteczności oczekiwanej | 134 |
| Łamanie zasady common ratio | 135 |
| Łamanie zasady wspólnych konsekwencji | 137 |
| 8.2. Nieliniowość prawdopodobieństw – prawdopodobieństwa i wagi decyzyjne | 140 |
| Nieliniowość prawdopodobieństw | 140 |
| Subiektywnie ważona użyteczność i paradoksy Allaisa | 141 |
| 8.3. Funkcja ważonego prawdopodobieństwa w teorii perspektywy | 143 |
| Przecenianie wyników pewnych | 144 |
| Zasada zmniejszającej się wrażliwości na zmiany i punkty odniesienia przy ważeniu prawdopodobieństwa | 144 |
| Przecenianie małych prawdopodobieństw | 146 |
| Subproporcjonalność wag decyzyjnych | 147 |
| Podsumowanie – właściwości funkcji ważonego prawdopodobieństwa | 148 |
| 8.4. Funkcja ? (p) a różnice indywidualne i sytuacyjne | 149 |
| Różnicowanie – wygięcie funkcji ? a różnice indywidualne i sytuacyjne | 150 |
| Atrakcyjność – położenie funkcji ? a różnice indywidualne i sytuacyjne | 151 |
| Atrakcyjność sytuacji czy optymizm? | 151 |
| 8.5. Poczwórny wzór postaw wobec ryzyka w teorii perspektywy | 153 |
| 8.6. Prawidłowości percepcyjne modyfikujące ocenę wartości i prawdopodobieństwa włączone do modelu ważonej użyteczności – podsumowanie | 155 |
| Rozdział 9. Konfiguralne wagi decyzyjne | 156 |
| 9.1. Porównawczy charakter ocen | 156 |
| Czy taki sam wynik może cieszyć w jednej sytuacji i martwić w innej? | 156 |
| Zależność oceny wyniku od jego pozycji w rozkładzie wszystkich wyników | 157 |
| 9.2. Zależność wag decyzyjnych od pozycji i znaku wyniku | 158 |
| Reguła ważonego uśredniania | 158 |
| Idea kumulowanego prawdopodobieństwa Quiggina i konfiguralne wagi decyzyjne | 159 |
| Konfiguralnie ważona użyteczność | 161 |
| Konfiguralne ważenie wyników pozytywnych i negatywnych | 162 |
| Ocena atrakcyjności sytuacji ryzykownej w teorii skumulowanej perspektywy | 165 |
| 9.3. Optymizm i pesymizm a wagi decyzyjne | 166 |
| Ocena prawdopodobieństwa „dobrych” i „złych” wyników | 166 |
| Znak czy wielkość konsekwencji? | 167 |
| Optymizm i pesymizm a wagi konfiguralne | 168 |
| Optymistyczne i pesymistyczne wagi w teorii skumulowanej perspektywy | 170 |
| Rozdział 10. Ważenie niepewności | 172 |
| 10.1. Sytuacje niepewne | 172 |
| Sytuacja niepewna | 172 |
| Stopień niepewności | 173 |
| 10.2. Niepewność/niejasność a sytuacja ryzykowna | 173 |
| Stanowisko Savage’a | 173 |
| Generalizacja funkcji ważonego prawdopodobieństwa na sytuacje niejasne (nieokreślone) | 174 |
| 10.3. Czy ludzie myślą podobnie w sytuacji nieokreślonej i w sytuacji ryzykownej? – podsumowanie | 178 |
| Część III. MIĘDZY ZACHŁANNOŚCIĄ A LĘKIEM | 183 |
| Rozdział 11. Psychologiczna trafność modeli ważonej użyteczności | 183 |
| 11.1. Postawy wobec ryzyka a kształt funkcji użyteczności i wagi decyzyjne | 183 |
| Przewidywania teorii użyteczności | 183 |
| Nietrafne przewidywania teorii perspektywy | 184 |
| 11.2. Uniwersalne czy zróżnicowane postawy wobec ryzyka | 185 |
| Różnice wewnątrz- i międzyosobnicze w postawach wobec ryzyka | 185 |
| Wpływ sytuacji na preferencje | 186 |
| Różnice indywidualne w postawach wobec niepewności | 186 |
| 11.3. Behawioralne postawy wobec ryzyka | 187 |
| Stałość behawioralnych postaw wobec ryzyka | 187 |
| Oceny ryzyka a wybory | 188 |
| 11.4. Kryterium wyboru ryzykownego | 190 |
| Rozdział 12. Bezpieczeństwo, wykorzystanie okazji i aspiracje – rola mechanizmów poznawczych w wyborach ryzykownych | 191 |
| 12.1. Wpływ celu na wagi decyzyjne | 191 |
| 12.2. Wpływ punktów odniesienia na preferencje | 193 |
| Wpływ aktualnego stanu posiadania i poziomu aspiracji na preferencje | 193 |
| Aktualny stan posiadania, realizacja celu i walka o przetrwanie | 194 |
| 12.3. Bezpieczeństwo/okazja i aspiracje – podwójne kryterium wyboru | 195 |
| Rozdział 13. Konflikt między lękiem a zachłannością – modele wyboru ryzyko – wartość | 198 |
| Wybór jako konflikt między ryzykiem a oczekiwanym zyskiem | 198 |
| Podstawowe założenia przyjmowane w podejściu ryzyko – wartość | 199 |
| Jak ludzie oceniają ryzyko? | 200 |
| Jak rozwiązywany jest konflikt między ryzykiem i zyskiem przy podejmowaniu decyzji? | 204 |
| Ocena ryzyka i wybór – jeden czy dwa procesy? | 205 |
| Zalety oparcia modelu akceptacji na bezpośrednich ocenach ryzyka | 207 |
| Bibliografia | 209 |
Wypożyczaj w abonamencie!
Już od 2,66 zł za ebooka
