Sztuka słowa Mikołaja Reja

Studium stylistycznojęzykowe Psałterza Dawidowego

1 opinia

Format:

ibuk

Książka zawiera bardziej pogłębione i całościowe ujęcie językowej strony warsztatu twórczego jednego z ojców polskiej literatury. Niedostatki te w równym stopniu odnoszą się do wydanej około połowy szesnastego stulecia prozatorskiej parafrazy Psałterza Dawidowego, której autorstwo dość zgodnie dziś już badacze skłonni są wiązać z osobą Mikołaja Reja. Dzieło to, wzorowane najprawdopodobniej na łacińskiej parafrazie Jana van den Campen, dotąd w większym stopniu przyciągało uwagę od strony genetycznej, konfesyjnej i edycyjnej niż jego wartości i artyzmu językowego. Monografia Danuty Kowalskiej, reprezentantki łódzkiego środowiska językoznawczego, Sztuka słowa Mikołaja Reja. Studium stylistycznojęzykowe Psałterza Dawidowego, wypełnienia lukę badawczą.
Rozprawa przynosi wartościowe poznawczo i w znacznym stopniu nowatorskie w swej metodzie studium monograficzne ważnego zabytku polskiej literatury psałterzowo-biblijnej. Uczynienie polem obserwacji i oceny stylistycznojęzykowej strony niniejszej parafrazy stanowi niezaprzeczalny wkład autorki w przywrócenie należnej „równowagi” badawczej w dotychczasowych studiach nad spuścizną Nagłowiczanina. Praca ta dostarcza wielu ważnych danych nie tylko na temat języka osobniczego i warsztatu konkretnego twórcy, ale też rzuca wiele nowego światła na dzieje polszczyzny renesansowej oraz proces kształtowania się jej stylowej domeny biblijnej.


Rok wydania2013
Liczba stron458
KategoriaPublikacje darmowe
WydawcaWydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
ISBN-13978-83-7969-599-7
Numer wydania1
Język publikacjipolski
Informacja o sprzedawcyePWN sp. z o.o.

INNE EBOOKI AUTORA

Ciekawe propozycje

Spis treści

  Wstęp     11
  1. Psałterz Dawidow w świetle dotychczasowych badań     14
  2. Cele pracy i założenia metodologiczne     28
  3. Podstawa materiałowa i sposób prezentacji materiału     38
  Wykaz skrótów     45
  
  Część I. Między konwencją a indywidualizacją języka, czyli cechy stylistycznojęzykowe Rejowego Psałterza jako tekstu biblijnego     47
  
  I. Leksyka Psałterza Dawidowego w ujęciu statystycznym
  na tle leksyki XVI wieku i staropolskich przekładów Psałterza     49
  1. Liczba haseł i liczba wyrazów     51
  2. Wskaźnik bogactwa leksykalnego (k)     52
  3. Przeciętna częstość haseł (F) i grupy frekwencyjne     57
  4. Leksyka o najwyższej frekwencji     62
  5. Leksyka o najniższej frekwencji     76
  6. Charakterystyka autosemantycznych części mowy Psałterza Dawidowego     84
  Rzeczowniki     84
  Czasowniki     98
  Przymiotniki     103
  Przysłówki     107
  7. Wskaźnik rozbieżności (DR)     110
  8. Rozkład leksyki neutralnej, ujemnej i dodatniej w Psałterzu     116
  9. Charakterystyka leksyki dodatniej Psałterza     119
  10. Charakterystyka leksyki ujemnej Psałterza     165
  
  II. Charakterystyka wybranych połączeń wyrazowych     167
  1. Związki wyrazowe, które weszły do tekstu w niezmienionym kształcie     170
  2. Związki wyrazowe zmodyfikowane     175
  3. Związki wyrazowe imitujące biblijny wzorzec frazeologiczny     184
  Związki wyrazowe o charakterze tautologicznym     184
  Dwuwyrazowe połączenia analityczne typu mieć nadzieję, zastępujące związki wyrazowe o charakterze syntetycznym     189
  Dwuwyrazowe połączenia typu rzecz + przymiotnik     194
  Konstrukcje nominalne z użyciem rzeczownika abstrakcyjnego i konkretnego (concretum pro abstracto) typu droga żywota oraz konstrukcje z udziałem dwóch rzeczowników abstrakcyjnych typu chwała wielmożności     195
  4. Związki wyrazowe o niebiblijnej genezie     198
  Połączenia wyrazowe znane szesnastowiecznej polszczyźnie     198
  Połączenia wyrazowe będące indywidualizmami Reja     199
  
  III. Składniowe wykładniki konwencji stylistycznej     203
  1. Szyk przydawki względem rzeczownika     204
  Szyk zaimkowej przydawki dzierżawczej     204
  Szyk przydawki przymiotnikowej     208
  2. Szyk orzeczenia     217
  3. Orzecznik rzeczownikowy w mianowniku     223
  4. Obecność biernych konstrukcji czasownikowych     224
  5. Frekwencja konstrukcji imiesłowowych     227
  6. Obecność konstrukcji z imiesłowem opisowym (participium graphicum)     230
  7. Struktury pleonastyczne z imiesłowem współczesnym i czasownikiem nazywającym mówienie     231
  8. Parataksa — hipotaksa. Sposoby łączenia zdań     233
  
  Część II. Poetyckie wartości Rejowego Psałterza     247
  
  I. Środki służące rytmizacji psałterzowej prozy     253
  1. Aliteracja     254
  Aliteracja inicjalna     255
  Aliteracja polegająca na powtarzalności głosek w różnych pozycjach sąsiadujących wyrazów     264
  Aliteracja końcowa     265
  Harmonia głoskowa     269
  2. Figury słowno-dźwiękowe     272
  Figura etymologiczna     272
  Poliptoton     277
  3. Paralelizm składniowy     278
  
  II. Epitet i porównanie jako narzędzia instrumentacji semantycznej Psałterza     297
  1. Epitet     297
  2. Porównanie     326
  
  Zakończenie     357
  
  Aneks     361
  Indeks wyrazów autosemantycznych Psałterza Dawidowego     363
  1. Rzeczowniki     363
  2. Czasowniki     386
  3. Przymiotniki     422
  4. Przysłówki     430
  
  Bibliografia     435
  Summary     453
  Od redakcji     457
RozwińZwiń