Wstęp | 5 |
| |
1. Historia archeologii | 9 |
| |
2. Prospekcja przedwykopaliskowa | 41 |
2.1. Badania powierzchniowe | 42 |
2.1.1. Archeologiczne zdjęcie Polski (AZP) | 50 |
2.2. Prospekcja prowadzona z powietrza | 56 |
2.2.1. Fotografia lotnicza | 57 |
2.2.2. Inne metody prospekcji prowadzonej z powietrza | 61 |
2.3. Geofizyczne metody prospekcji | 62 |
2.3.1. Metoda elektrooporowa (geoelektryczna) | 62 |
2.3.2. Metoda magnetyczna | 66 |
2.3.3. Prospekcja elektromagnetyczna | 70 |
2.3.4. Metody sejsmiczne | 72 |
2.3.5. Metoda grawimetryczna | 73 |
2.4. Metody prospekcji wymagające pobierania próbek | 73 |
2.4.1. Wiercenia | 73 |
2.4.2. Metoda fosforanowa (fosfatowa) | 74 |
2.5. Prospekcja podwodna | 76 |
2.6. Geograficzne Systemy Informacyjne (GIS) | 77 |
| |
3. Stanowisko archeologiczne | 81 |
3.1. Źródła archeologiczne: artefakty, ekofakty, obiekty | 81 |
3.2. Stanowisko archeologiczne. Typy stanowisk | 82 |
3.3. Warstwa, stratyfikacja, stratygrafia | 84 |
3.4. Kultura archeologiczna i inne jednostki klasyfikacji | 87 |
3.5. Formowanie się stanowisk | 89 |
| |
4. Metodyka badań wykopaliskowych | 94 |
4.1. Plan stanowiska i siatka pomiarowa | 96 |
4.2. Lokalizacja i wytyczanie wykopów | 99 |
4.3. Eksploracja stanowisk archeologicznych | 100 |
4.3.1. Sondaże i wykopaliska szerokopłaszczyznowe | 101 |
4.3.2. Świadki profilowe i przekroje | 103 |
4.3.3. Metody eksploracji: arbitralna i stratygraficzna | 105 |
4.3.4. Eksploracja obiektów i zabytków ruchomych | 107 |
4.4. „Pierwsza pomoc” dla zabytków archeologicznych | 110 |
| |
5. Dokumentacja prac archeologicznych | 114 |
5.1. Pomiary na stanowisku | 115 |
5.1.1. Pomiary kątów w płaszczyźnie poziomej | 116 |
5.1.2. Pomiary odległości | 119 |
5.1.3. Niwelacje (pomiary wysokościowe) | 120 |
5.2. Dokumentacja rysunkowa | 122 |
5.3. Dokumentacja opisowa | 125 |
5.4. Dokumentacja fotograficzna | 132 |
5.5. Dokumentacja ceramiki i innych zabytków ruchomych | 134 |
5.6. Macierz Harrisa | 135 |
| |
6. Chronologia i metody datowania | 140 |
6.1. Metody datowania względnego | 141 |
6.1.1. Metoda stratygraficzna | 142 |
6.1.2. Metody typologiczna i porównawcza | 143 |
6.1.3. Seriacje | 145 |
6.1.4. Metoda numizmatyczna, datowanie przy pomocy importów, paleografia | 147 |
6.1.5. Określanie względnego wieku kości | 147 |
6.1.6. Klimat a chronologia: paleobotanika i paleozoologia | 148 |
6.1.7. Klimat a chronologia: metoda oznaczania stosunku izotopów tlenu 16O/18O | 150 |
6.2. Metody datowania bezwzględnego | 151 |
6.2.1. Kalendarze i datowanie historyczne | 151 |
6.2.2. Radiowęglowa metoda datowania (chronometria radiowęglowa) | 153 |
6.2.3. Metoda potasowo-argonowa | 160 |
6.2.4. Metoda uranowo-torowa | 160 |
6.2.5. Metoda termoluminescencyjna (TL) i metody pokrewne:metoda optyczna i metoda elektronowego rezonansu paramagnetycznego (spinowego) | 161 |
6.2.6. Badanie śladów samorzutnego rozszczepienia jąder uranu (metoda „trakowa”) | 164 |
6.2.7. Dendrochronologia | 164 |
6.2.8. Warwochronologia | 168 |
6.2.9. Ultradźwiękowe datowanie kości | 169 |
6.3. Tzw. względne kalibrowane metody datowania | 169 |
6.3.1. Metoda archeomagnetyczna (paleomagnetyczna) | 170 |
6.3.2. Racemizacja aminokwasów | 171 |
6.3.3. Hydratacja (uwodnienie) obsydianu | 172 |
6.4. Tefrochronologia i wydarzenia o zasięgu ponadregionalnym | 172 |
| |
7. Badania, próbki, analizy | 176 |
7.1. Ekofakty | 177 |
7.1.1. Archeozoologia | 179 |
7.1.2. Archeobotanika | 180 |
7.1.3. Szczątki ludzkie | 181 |
7.1.4. Analiza gleb i sedymentów | 183 |
7.1.5. Analiza pozostałości substancji organicznych | 183 |
7.2. Artefakty | 184 |
7.2.1. Badania rodzaju i pochodzenia surowców | 184 |
7.2.2. Sposób wykonania i stan zachowania zabytków | 185 |
7.2.3. Traseologia | 186 |
7.2.4. Dokumenty pisane i analizy ikonograficzne | 187 |
7.3. Archeologia doświadczalna i etnoarcheologia | 188 |
| |
Wybrana bibliografia | 191 |
Spis ilustracji | 195 |
Indeks osób | 200 |
| |