POLECAMY
Koszyk
Dendrochronologia
Autor:
Wydawca:
Format:
ibuk
Pierwsze w Polsce, nowoczesne i wyczerpujące kompendium podstaw teoretycznych i wskazówek praktycznych do datowania drewna i rekonstrukcji zmian w środowisku.
Autorzy po raz pierwszy w literaturze polskiej porządkują definicje i pojęcia stosowane w badaniach dendrochronologicznych, formułują biologiczne podstawy tych badań.
W części proceduralnej omawiają powszechnie stosowane metody i sposoby postępowania, m.in. preparowanie materiałów, ich oznaczanie i pomiar. Szerzej omawiają budowę drewna gatunków drzew rodzimych (sosny, świerki, dęby, buki), które w naszych warunkach przyrodniczo-geograficznych są podstawowym źródłem informacji dendrochronologicznej.
Książka odkrywa możliwości nowoczesnej dendrochronologii czyli datowania sekwencji przyrostów rocznych z dokładnością do roku kalendarzowego oraz zastosowanie tej wiedzy do określania wieku zabytków i obiektów archeologicznych, a także rekonstrukcji współczesnego i dawnego środowiska.
Zrozumienie różnorodnych pojęć, koncepcji oraz metod stosowanych w dendrochronologii ułatwiają liczne rysunki i fotografie. Odbiorcami książki są studenci, doktoranci i pracownicy naukowi leśnictwa, ekologii, geobotaniki, geografii, geologii, klimatologii, ochrony środowiska, archeologii, historii sztuki, architektury i konserwacji zabytków. Cenne źródło informacji dla pracowników monitoringu środowiska, służb konserwatorskich, muzeów oraz zajmujących się konserwacją starych lasów, ogrodów, parków, alej i drzew pomnikowych.
Marek Krapiec:
Doktor habilitowany, profesor Akademii Górniczo-Hutniczej; założyciel Pracowni Dendrochronologicznej na Wydziale Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska AGH w Krakowie. Prowadzi badania z zakresu datowania zjawisk paleoklimatycznych i geomorfologicznych, "czarnych dębów", obiektów archeologicznych (np. szkutniczych) oraz drewnianych obiektów sztuki i architektury.
Andrzej Zielski:
Doktor habilitowany; kierownik Pracowni Dendrochronologicznej w Instytucie Ekologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Prowadzi badania z zakresu datowania zjawisk paleoklimatycznych i geomorfologicznych, "czarnych dębów", obiektów archeologicznych (np. szkutniczych) oraz drewnianych obiektów sztuki i architektury.
| Rok wydania | 2004 |
|---|---|
| Liczba stron | 328 |
| Kategoria | Inne |
| Wydawca | Wydawnictwo Naukowe PWN |
| ISBN-13 | 978-83-01-14226-1 |
| Numer wydania | 1 |
| Język publikacji | polski |
| Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
Ciekawe propozycje
Spis treści
| Część Pierwsza: Teoria i podstawy badań dendrochronologicznych | 17 |
| I. Przedmiot i zakres badań | 17 |
| I.1.Dendrochronologia - dyscyplina naukowa i metoda | 17 |
| I.2. Rytmy aktywności i spoczynku drzewa | 24 |
| I.3. Periodyzacja kambium jako strategia przystosowawcza do długookresowych zmian środowiska lądowego | 28 |
| I.4. Które rośliny formują słoje drewna? | 29 |
| I.5. Rola silnych niesezonowych stresów antopogenicznych | 31 |
| I.6. Koadaptacja w obrębie sporofitu | 32 |
| I.7. Problemy dendrochronologii | 33 |
| II. Flora i rozmieszczenie drzew na świecie jako globalna sieć stanowisk badawczych w dendrochronologii | 35 |
| II.1. Zasoby flory drzewiastej świata | 35 |
| II.2. Najstarsze drzewa świata | 36 |
| II.3. Gatunki drzew najczęściej wykorzystywanych w dendrochronologii | 39 |
| II.4. Dendroflora europejska | 40 |
| II.4.1. Charakterystyka rodzimych gatunków drzew najważniejszych dla dendrochronologii | 40 |
| II.4.2. Dendrochronologia gatunków drzew obcego pochodzenia | 48 |
| II.4.3. Badania dendrochronologiczne krzewów | 48 |
| III. Biologiczne podstawy dendrochronologii | 50 |
| III.1. Wtórny ksylem - wtórne drewno | 50 |
| III.2. Rodzaje drewna wtórnego | 50 |
| III.2.1. Drewno młodociane (juwenilne) | 52 |
| III.2.2. Drewno dorosłe (maturalne) | 52 |
| III.2.3. Drewno reakcyjne | 52 |
| III.2.4. Słoje drewna - przyrosty roczne | 55 |
| III.2.5. Drewno pierścieniowonaczyniowe | 55 |
| III.2.6. Drewno rozpierzchłonaczyniowe | 56 |
| III.2.7. Biel | 56 |
| III.2.8. Twardzel | 57 |
| III.2.9. Biel wewnętrzna | 58 |
| IV. Struktury przestrzenne drewna | 59 |
| IV.1. Płaszczyzna transwersalne (przekrój poprzeczny) | 60 |
| IV.2. Płaszczyzna radialna (przekrój podłużny, promieniowy, przełup) | 61 |
| IV.3. Płaszczyzna tangencjalna (przekrój podłużny, styczny do obwodu, odłup) | 63 |
| IV.4. Warstwy przyrostowe drewna a przyrost roczny | 63 |
| V. Pojęcia ogólne i terminologia stosowana w dendrochronologii | 75 |
| V.1. Uwagi wstępne | 75 |
| V.2. Sekwencja przyrostów rocznych | 75 |
| V.3. Chronologia | 76 |
| V.4. Rok wskaźnikowy | 81 |
| V.5. Wzorzec szkieletowy - metoda i aparat pojęciowy | 83 |
| VI. Czas i przestrzeń w badaniach dendrochronologicznych | 90 |
| VI.1. Kronika zapisana w słojach drzew | 90 |
| VI.2. Dystybucja sygnału dendrochronologicznego w przestrzeni fizycznej | 90 |
| VI.3. Dystybucja sygnału dendrochronologicznego w czasie | 92 |
| VI.4. Telekoneksje | 92 |
| VI.5. Heterokoneksje | 93 |
| VII. Datowanie metodą dendrochronologiczną | 95 |
| VII.1. Dokładność datowania dendrochronologicznego | 97 |
| VII.2. Pierścień podkorowy, oblina, czyli oflis | 97 |
| VII.3. Statystyka bielu | 97 |
| VII.4. Sezonowanie drewna | 99 |
| VII.5. Wtórne użycie drewna | 99 |
| VII.6. Możliwości i ograniczenia dendrochronologii | 101 |
| VII.7. Określanie wieku drzewa | 101 |
| VIII. Z historii badań dendrochronologicznych | 102 |
| VIII.1. Prekursorzy w Europie | 102 |
| VIII.2. Okres pionierski od początku XX w. do 1937r. | 103 |
| VIII.3. Okres rozwojowy od 1937 do 1961 r. | 104 |
| VIII.4. Okres ekspansji od roku 1961 | 105 |
| VIII.5. Dendrochronologia w Polsce | 107 |
| IX. Strategie i warianty badań dendrochronologicznych | 112 |
| IX.1. Warianty badań | 112 |
| IX.2. Rodzaje próbek | 112 |
| IX.3. Etap LAB | 113 |
| iX.4. Strategia EKO | 116 |
| IX.4.1. Wybór stanowiska badawczego | 117 |
| IX.4.2. Wybór systematyczno-losowy drzew | 117 |
| IX.4.3. Ustalanie optymalnej liczby prób na stanowisko | 118 |
| IX.4.4. Dokumentacja kartograficzna oraz karta stanowiska badawczego | 118 |
| IX.5. Strategia GEO | 119 |
| IX.6. Strategia ARCHEO | 128 |
| Część Druga: Procedury badawcze | 131 |
| X. Praca na stanowisku badawczym | 133 |
| X.1. Praca na stanowisku badawczym: strategia EKO | 133 |
| X.2. Technika pobierania prób świdrem Preslera | 134 |
| X.3. Pomiary dendrometryczne | 137 |
| X.4. Sposoby zabezpieczania rany po wybraniu rdzenia | 137 |
| X.5. Praca na stanowisku badawczym: wariant ARCHEO | 138 |
| X.6. Wykopy archeologiczne | 142 |
| X.7. Drewno pozyskiwane w środowisku wodnym | 145 |
| X.8. Technika pobierania próbek i sposoby ich zabezpieczania | 145 |
| XI. Preparowanie i analiza materiału: etap LAB | 146 |
| XI.1. Ustalanie optymalnej liczby powtórzeń pomiarów w próbce | 146 |
| XI.2. Przygotowanie próbek drewna do analiz | 146 |
| XI.3. Niezbędny sprzęt i wyposażenie | 149 |
| XI.4. Analiza kształtowania szerokości słojów wzdłuż pnia | 153 |
| XI.5. Baza danych dendrochronologicznych | 155 |
| XI.6. Archiwizowanie próbek drewna | 156 |
| XII. Metodyczne podstawy datowania | 158 |
| XII.1. Podstawowe terminy stosowane w dendrochronologicznych analizach komputerowych | 158 |
| XII.2. Ocena podobieństwa sekwencji przyrostów rocznych | 159 |
| XII.3. Narzędzia analiz | 161 |
| XII.3.1. Podstawowe wartości statystyczne sekwencje przyrostów rocznych | 159 |
| XII.3.2. Kontrola datowania oraz homogeniczność sekwencji i chronologii | 162 |
| XII.3.3. Analiza składowych głównych | 163 |
| XII.3.4. Indeksacja | 164 |
| XII.3.5. Filtracja | 166 |
| XII.3.6. Funkcja odpowiedzi | 169 |
| XII.4. Składanie wielowiekowej Chronologii drewna | 170 |
| Część Trzecia: Zastosowani analiz dendrochronologicznych. Weryfikacja, rekonstrukcje i prognozowanie | 177 |
| XIII. Datowanie drewna archeologicznego | 179 |
| XIII.1. Datowanie drewna a datowanie zabytków - podstawy zastosowań, wybrane przykłady | 179 |
| XIII.2. Wybrane przykłady z badań własnych | 179 |
| XIV Datowanie zabytków architektury | 190 |
| XIV.1. Średniowieczne konstrukcje drewniane na Pomorzu Nadwiślańskim | 190 |
| XIV.2. Architektura drewniana Małopolski | 196 |
| XV. Datowanie zabytków szkutnictwa | 204 |
| XV. Łodzie jednopienne z obszaru Polski | 204 |
| XV. Średniowieczne łodzie klepkowe i siatki | 212 |
| XVI. Analiza dendrochronologiczna dzieł sztuki i instrumentów muzycznych | 216 |
| XVI.1. Datowanie dendrochronologiczne podobrazi | 216 |
| XVI.2.Datowanie dendrochronologiczne instrumentów muzycznych | 221 |
| XVII. Dendroekologia | 223 |
| XVII.1. Zastosowanie metod dendrogeologicznych do rozwiązania problemów geobotanicznych | 223 |
| XVII.2. Przykład zastosowań metod dendrogeologicznych do rozwiązania problemów ekologicznych | 227 |
| XVII.3. Efekt zerowania owadów w przyrostach rocznych drewna | 239 |
| XVII.4. Monitoring dendrogeologiczny drzewostanów | 243 |
| XVII.5. Monitoring drzewostanów zagrożonych przez emisje przemysłowe | 243 |
| XVII.6. Adaptacja drzew do warunków miejskich | 251 |
| XVII.7. Odwzorowanie warunków środowiskowych | 252 |
| XVIII. Dendroklimatologia | 256 |
| XVIII.1. Zależność przyrostu drewna od klimatu | 256 |
| XVIII.2. Izotopy stabilne | 261 |
| XVIII.3. Zależność przyrostu drewna sosny od klimatu w północnej Polsce | 262 |
| XVIII.4. Specyficzność regionów górskich | 267 |
| XVIII.5. Wpływ termiki powietrza i opadów atmosferycznych na przyrost sosny w gradiencie kontynentalizacji i zanieczyszczeń | 268 |
| XVIII.6. Rekonstrukcja klimatu | 269 |
| XIX. Dendrogeomorfologia i i dendrogeologia | 276 |
| XIX.1. Czarne dęby - dendrogeologia i faza akumulacji pni | 276 |
| XIX.2. Wybuchy wulkanów a przyrosty roczne drzew | 284 |
| XIX.3. Analiza dendrogeologiczna ruchów masowych | 287 |
| XX. Identyfikacja miejsca pochodzenia drewna | 293 |
| XXI. Uwagi końcowe | 298 |
| XXI.1. Nauczanie i dendrogeologii i wymiany danych | 298 |
| XXI.2. Internet jako źródło danych dendrogeologicznych | 299 |
| Część czwarta: Aneksy, Literatura, Skorowidze | 301 |
| Aneksy | 302 |
| Cechy anatomiczne rozpatrywane pod mikroskopem i pomocne w oznaczaniu gatunków drzew | 302 |
| Charakterystyka anatomiczna ważniejszych rodzimych rodzajów drzew | 304 |
| Literatura | 307 |
| Skorowidz rzeczowy | 324 |
| Skorowidz łacińskich nazw roślin i zbiorowisk leśnych | 327 |
Wypożyczaj w abonamencie!
Już od 2,66 zł za ebooka
