INNE EBOOKI AUTORA
Księga Gamma Metafizyki zaczyna się od zdania zapowiadającego nową orientację filozoficzną: Istnieje nauka, która bada Byt jako taki i przysługujące mu atrybuty istotne (1003 a 21). Ta nowa nauka kryje się pod nazwą, której nie wymyślił Arystoteles – „metafizyka”. Nauka ta ani nie miała poprzedników, ani żadnej tradycji. Powstały więc różne hipotezy tłumaczące sens tej nowej nazwy. Wystarczy się odwołać do klasyfikacji nauki w epoce Arystotelesa, ażeby się przekonać, że nie było miejsca dla tej nauki, którą nazwano po śmierci Arystotelesa „metafizyką”, a którą później zaczęto również nazywać „ontologią”.
Rok wydania | 2009 |
---|---|
Liczba stron | 334 |
Kategoria | Klasyczne teksty filozoficzne |
Wydawca | Wydawnictwo Naukowe PWN |
ISBN-13 | 978-83-01-15949-8 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
INNE EBOOKI AUTORA
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
METAFIZYKA tłum. Kazimierz Leśniak | 8 |
Wstęp | 8 |
Księga A(I) | 21 |
1. Doświadczenie, wiedza, mądrość (filozofia) | 21 |
2. Charakterystyka mądrości (filozofii) jako wiedzy teoretycznej o pierwszych przyczynach i zasadach | 24 |
3. Poszukiwanie przyczyn przez pierwszych filozofów greckich | 27 |
4. Poszukiwania przyczyn ciąg dalszy | 31 |
5. Pitagorejczycy i szkoła elejska | 33 |
6. Platońska teoria Idej | 37 |
7. Stosunek badanych systemów do czterech przyczyn | 38 |
8. Krytyka systemów przedplatońskich | 40 |
9. Krytyka teorii Idej | 42 |
10. Wnioski | 49 |
Księga α (II) | 50 |
1. Czym jest filozofia | 50 |
2. Niemożliwość istnienia nieskończonego łańcucha przyczyn i konieczność istnienia pierwszej zasady | 52 |
3. Uwagi o metodzie | 54 |
Księga B (III) | 55 |
1. Przegląd aporii | 55 |
2. Problemy jedności wiedzy i różnorodności bytu (aporie 1-5) | 56 |
3. Rodzaje jako zasady wyjaśniania (aporie 6 i 7) | 61 |
4. Formy, zasady i jedność (aporie 8, 9, 10 i 11) | 63 |
5. Czy przedmioty matematyczne są substancjami (aporia 14) | 68 |
6. Problemy Idej, potencji i ogólności (aporie 12 i 13) | 69 |
Księga Γ (IV) | 70 |
1. Metafizyka jako nauka o Bycie jako takim | 70 |
2. Metafizyka jako nauka o substancji, Jedności i Wielości | 70 |
3. Aksjomaty i zasada sprzeczności | 74 |
4. Dowód pośredni zasady sprzeczności | 76 |
5. Krytyka relatywizmu Protagorasa | 82 |
6. Ciąg dalszy krytyki relatywizmu Protagorasa | 86 |
7. Obrona zasady wyłączonego środka | 87 |
8. Analiza poglądu, że wszystko jest prawdziwe i wszystko jest fałszywe | 89 |
Księga ∆ (V) | 90 |
1. Początek (zasada)- ἀρχή | 90 |
2. Przyczyna - αἴτον | 91 |
3. Element - στοιχεῖον | 93 |
4. Natura - σφύσιϚ | 94 |
5. Konieczne - ἀναγγκαῖον | 96 |
6. Jedno - ἕν | 97 |
7. Byt - ὄν | 99 |
8. Substancja - οὐσία | 101 |
9. „To samo”. „Inne”. „Różne”. „Podobne” - ταὐτό. ἕτερον. διάφορον. ὅµοιον | 101 |
10. Przeciwstawność. Przeciwieństwo. Odmienność gatunkowa - ἀντικείµενα. ἐναντία. ἕτερα τῷ εἶδει | 102 |
11. Wcześniejszy i późniejszy - πρότερον, ὕστερον | 103 |
12. Potencja. Niemoc - δύναµιϚ. ἀδυναµία | 105 |
13. Ilość - ποσόν | 106 |
14. Jakość - ποίον | 107 |
15. Stosunek - πρόϚ τι | 108 |
16. Doskonałe - τέλειον | 109 |
17. Kres - πέραϚ | 110 |
18. Dzięki czemu. Dlaczego - τό καϑό. οὗ ἕνεκα | 111 |
19. Dyspozycja - διάϑεσιϚ | 111 |
20. Stan, sposób istnienia - ἕξιϚ | 111 |
21. Doznanie - πάϑοϚ | 112 |
22. Brak - στέρησιϚ | 112 |
23. „Mieć”, „obejmować”, „być w ...”, „podtrzymywać”, itp. - ἔχειν, ἔχεσϑα | 113 |
24. Pochodzić, powstawać z... - ἔκ τινοϚ εἶναι | 113 |
25. Część - µέροϚ | 114 |
26. Całość, suma, ogół, wszystko - ὅλον. πᾶν | 114 |
27. Odcięty - κολοβόν | 115 |
28. Rodzaj - γένοϚ | 116 |
29. Fałsz - τὸ ψεῦδοϚ | 116 |
30. Przypadek - σϑµβεβηκόϚ | 117 |
Księga E (VI) | 118 |
1. Podział nauk teoretycznych i wyróżnienie „teologii” jako nauki o bycie jako takim | 118 |
2. Cztery znaczenia „bytu”. Byt akcentalny nie jest,przedmiotem żadnej nauki | 120 |
3. Natura i pochodzenie przypadku | 122 |
4. Byt jako prawda | 123 |
Księga Z (VII) | 124 |
1. Substancja jako pierwsza kategoria bytu | 124 |
2. Różne poglądy na substancję | 125 |
3. Substancja jako substrat | 126 |
4. Istota rzeczy i definicja | 127 |
5. O definicji i istocie przedmiotu z właściwym atrybutem | 129 |
6. Tożsamość rzeczy z istotą | 130 |
7. Powstawanie i jego odmiany | 132 |
8. Wieczność materii i formy. Powstają tylko twory złożone | 134 |
9. Powstawanie samorzutne i powstawanie w różnych kategoriach | 136 |
10. Części formy są częściami definicji | 137 |
11. Części formy i części rzeczy złożonych | 141 |
12. Jedność przedmiotu definiowanego | 143 |
13. Powszechniki nie mogą być substancjami ani elementami substancji | 145 |
14. Idee nie są substancjami | 146 |
15. Indywidua i Idee nie są definiowalne | 148 |
16. Części przedmiotów zmysłowych są tylko potencjami. Jedność i Byt nie są substancjami | 149 |
17. Substancja jest formą | 150 |
Księga H (VIII) | 152 |
1. Substancje zmysłowe i materia | 152 |
2. Materia, forma i całość złożona | 153 |
3. Forma i elementy. Definicja i liczba | 155 |
4. Przyczyny w różnych bytach i w różnych zdarzeniach | 157 |
5. Materia i jej przeciwieństwa | 158 |
6. Jedność definicji | 159 |
Księga Θ (IX) | 160 |
1. Potencja w ścisłym znaczeniu | 160 |
2. Potencje rozumne (µετὰ λόγου) i potencje nierozumne (ἄλογοι) | 162 |
3. Polemika ze szkołą megaryjską | 163 |
4. Potencja jako możliwość | 164 |
5. Aktualizacja potencji | 165 |
6. Odróżnienie aktu od potencji | 166 |
7. Kiedy coś może być nazwane potencją albo materią czegoś innego | 167 |
8. Akt jest wcześniejszy od potencji w definicji, w czasie i w substancji | 169 |
9. Dobro potencjalne i dobro zaktualizowane. Dowód geometryczny | 172 |
10. Prawda i fałsz | 173 |
Księga I (X) | 174 |
1. Cztery rodzaje jedności | 174 |
2. Byt i jedność jako najogólniejsze predykaty | 178 |
3. Jedność i Wielość oraz pojęcia pochodne | 179 |
4. Przeciwieństwo - ὲναντίωσιϚ | 181 |
5. Równe jako przeciwieństwo dużego i małego | 182 |
6. Przeciwieństwo Jedności i Wielości | 184 |
7. Natura stanów pośrednich - τὰ µεταξύ | 185 |
8. Odmienność gatunkowa | 187 |
9. Jakie przeciwieństwa powodują różnicę gatunkową | 188 |
10. Zniszczalne i niezniszczalne różnią się rodzajowo | 189 |
Księga K (XI) | 190 |
1. Skrót księgi B, rozdz. 2-3 | 190 |
2. Skrót księgi B, rozdz.4-6 | 192 |
3. Określenie przedmiotu pierwszej filozofii (ks. Γ, rozdz. 1-2) | 194 |
4. Różnica między filozofią a matematyką i fizyką (ks. Γ, rozdz. 3-4) | 195 |
5. Zasada sprzeczności (ks. Γ, rozdz.3-4) | 196 |
6. Zasada sprzeczności, cd. (ks. Γ, rozdz. 5-8) | 197 |
7. Teologia, matematyka i fizyka (ks. E, rozdz. 1) | 199 |
8. Byt akcydentalny i byt jako prawda | 200 |
9. Potencja, aktualizacja, ruch (Wyciąg z Fizyki, ks. III, rozdz. 1-3) | 202 |
10. Analiza nieskończoności | 204 |
11. Zmiana i ruch | 206 |
12. Trzy rodzaje ruchu. Niemożliwość zmiany zmiany | 208 |
Księga Λ (XII) | 210 |
1. Różne rodzaje substancji: zniszczalna zmysłowa, wieczna zmysłowa i nieruchoma (niezmysłowa) | 210 |
2. Zmiana implikuje formę, brak i materię | 211 |
3. Nie powstaje ani materia, ani forma. Forma oddzielna w bytach naturalnych i wytworach sztucznych | 212 |
4. Tożsamośc przyczyn wszystkich bytów | 214 |
5. Akt i potencja jako zasady wszystkich rzeczy | 215 |
6. Konieczność istnienia Pierwszego, Wiecznego Poruszyciela | 216 |
7. Natura Pierwszego Poruszyciela | 218 |
8. Wieczne zasady ruchu | 221 |
9. Sposób istnienia boskiego Rozumu | 224 |
10. O istnieniu Dobra w świecie | 225 |
Księga M (XIII) | 228 |
1. Substancja niematerialna i dwa jej rodzaje w przedmiotach matematycznych i w Ideach | 228 |
2. Przedmioty matematyczne nie mogą istnieć jako oddzielne substancje ani w rzeczach zmysłowych, ani niezależnie od rzeczy zmysłowych | 229 |
3. Abstrakcje matematyczne | 231 |
4. Historia i krytyka systemu Platona | 233 |
5. Idee nie są przyczynami zmian w świecie zmysłowym | 235 |
6. Różne sposoby pojmowania liczb jako substancji rzeczy | 236 |
7. Teoria Platona o niedodawalności jednostek liczbowych | 238 |
8. Krytyka pitagorejczyków. Zarzuty przeciw liczbom idealnym | 241 |
9. Krytyka teorii wielkości idealnych. Krytyka liczb idealnych | 245 |
10. Czy pierwsze zasady substancji są jednakowe, czy ogólne | 248 |
Księga N (XIV) | 249 |
1. Zasady jako przeciwieństwa | 249 |
2. Krytyka doktryny platońskiej o wielości substancji i oddzielnym istnieniu liczb | 252 |
3. Ciąg dalszy krytyki teorii liczb oddzielnych | 255 |
4. Stosunek zasad do Dobra | 257 |
5. Powstawanie liczby. Czy liczba może być przyczyną substancji | 260 |
6. Liczba nie może być przyczyną formalną | 261 |
Bibliografia 264 | |