POLECAMY
-20%
Autor:
Format:
pdf, ibuk
Niniejszy podręcznik jest wprowadzeniem do epidemiologii i medycyny zapobiegawczej, a nie omówieniem szczegółowej epidemiologii chorób. Będzie pomocny w nauczaniu epidemiologii i ochrony zdrowia publicznego, a także w szkoleniu przed- i podyplomowym lekarzy, ponieważ epidemiologia w mnie mniejszym stopniu niż fizjologia czy patologia, stanowi podstawową dyscyplinę niezbędną medycynie klinicznej.
Epidemiologia nie należy do łatwych przedmiotów, trzeba się bowiem zapoznać z całą złożonością wieloczynnikowej etiologii choroby, problemami prawdopodobieństwa i zmienności mierzonych cech zdrowotnych oraz środowiskowych. Musi ona konkurować z atrakcyjną problematyką innych przedmiotów medycznych. Student zapewne odczuwa więcej zadowolenia, stykając się osobiście z chorym niż studiując opisy chorób i profilaktykę, które wydają mu się bezosobowe.
Mam nadzieję, że ten przystępnie napisany podręcznik będzie służył dobrze jako wprowadzenie w bardziej zaawansowane studia z zakresu epidemiologii zdrowia i choroby, tym bardziej że potrzeba kształcenia epidemiologów oraz specjalistów medycyny zapobiegawczej jest w naszym kraju ogromna. Szkolenie pracowników zatrudnionych w służbie sanitarno-epidemiologicznej i w innych sektorach zdrowia publicznego niebędących lekarzami jest dodatkowym ważnym i trudnym wyzwaniem w tym zakresie. Chciałbym bardzo, aby podręcznik ten pomógł w pracy dydaktycznej nauczycielom wykładającym nie tylko epidemiologię, lecz także higienę i zdrowie publiczne.
Rok wydania | 2010 |
---|---|
Liczba stron | 296 |
Kategoria | Zdrowie publiczne |
Wydawca | Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego |
ISBN-13 | 978-83-233-9000-8 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Od Autora | 11 |
1. Podstawowe pojęcia i definicje | 13 |
Ewolucja epidemiologii | 15 |
Współczesne podejście epidemiologiczne | 18 |
Czynniki gospodarza | 19 |
Czynniki środowiskowe i swoiste czynniki etiologiczne | 20 |
Współdziałanie czynników | 21 |
2. Zapobieganie chorobom | 23 |
Zapobieganie pierwszej fazy (podstawowe) | 25 |
Zapobieganie drugiej fazy | 28 |
Zapobieganie trzeciej fazy (rehabilitacja) | 28 |
3. Ocena stanu zdrowia zbiorowości | 30 |
Pojęcie zdrowia i choroby | 30 |
Negatywne i pozytywne mierniki zdrowia | 32 |
Markery biologiczne ekspozycji i choroby | 32 |
4. Badanie umieralności | 35 |
Umieralność niemowląt | 36 |
Wskaźnik śmiertelności | 38 |
Tablice wymieralności | 38 |
5. Badanie rozpowszechniania chorób (zachorowalność i chorobowość) | 39 |
Rozpoznanie i klasyfikacja chorób | 39 |
Mierniki epidemiologiczne rozpowszechniania chorób w populacji | 40 |
Współczynnik zapadalności | 43 |
Współczynnik chorobowości | 44 |
Dobór mierników stanu zdrowia populacji | 47 |
6. Źródła informacji o stanie zdrowia zbiorowości | 48 |
Dane o zgonach | 48 |
Zasady wyboru rozpoznań | 49 |
Dane o chorobach | 50 |
Zgłoszenia chorób zakaźnych | 51 |
Zgłoszenia chorób i zatruć zawodowych | 52 |
Zgłoszenia nowotworów złośliwych | 53 |
Choroby podlegające obowiązkowej rejestracji | 54 |
Dane o przyczynach niezdolności do pracy | 54 |
Statystyki szpitalne | 55 |
Statystyki lecznictwa otwartego | 56 |
Dane dotyczące inwalidztwa | 57 |
Dane z masowych badań profilaktycznych | 57 |
Specjalne organizowane badania stanu zdrowia ludności | 58 |
7. Strategia badań epidemiologicznych | 59 |
Badania epidemiologiczne opisowe | 60 |
Badania analityczne (etiologiczne) | 61 |
Badania eksperymentalne (interwencyjne) | 61 |
8. Epidemiologia opisowa | 65 |
Charakterystyka osób | 65 |
Zmienność występowania chorób w czasie (zmienność czasowa) | 72 |
Zmienność występowania chorób w zależności od miejsca | 75 |
Migracja populacji w analizach geograficznych | 79 |
9. Badania obserwacyjne retrospektywne (kliniczno-kontrolne) | 81 |
Wybór grupy przypadków | 83 |
Wybór grupy kontrolnej | 84 |
Liczba grup kontrolnych | 87 |
Reprezentatywność materiału | 88 |
Badania kliniczno-kontrolne ulokowane w „gnieździe” lub badania gniazdowe | 89 |
Paradoks Berksona | 90 |
Obciążenia wynikające z różnej wykrywalności choroby | 92 |
Źródła innych obciążeń | 94 |
Znaczenie zmiennych zakłócających wyniki | 95 |
10. Badania obserwacyjne prospektywne (kohortowe) | 97 |
Wybór kohorty eksponowanej | 100 |
Wybór kohorty kontrolnej | 101 |
Zbieranie danych o narażeniu i skutkach zdrowotnych | 101 |
Liczebność badanych w grupach | 103 |
Zalety i wady metody prospektywnej | 103 |
11. Badanie eksperymentalne (losowe badania kontrolowane) | 105 |
Formułowanie głównego celu badania eksperymentalnego | 107 |
Poziom wyjściowy i końcowy eksperymentu | 107 |
Czynnik doświadczalny | 109 |
Sposoby wykonywania zabiegów | 111 |
1. Model doświadczenia w układzie ciągłym | 111 |
2. Model doświadczenia w układzie naprzemiennym | 112 |
3. Model doświadczenia z układem zabiegów różnoczasowych | 113 |
Populacja eksperymentalna | 113 |
Przydział zabiegów w układach ciągłych | 115 |
Przydział zabiegów w układach naprzemiennych | 118 |
Liczebność jednostek doświadczalnych | 122 |
Badanie sekwencyjne | 122 |
Standaryzacja warunków przebiegu doświadczenia | 125 |
Analiza wyników | 126 |
Problemy natury etycznej | 126 |
Losowe badania kontrolowane w medycynie zapobiegawczej | 128 |
12. Wczesne wykrywanie chorób (badanie przesiewowe) | 131 |
Wybór choroby | 132 |
Wykrywalne stadium przedkliniczne choroby | 133 |
Badania przesiewowe w ochronie zdrowia publicznego | 134 |
Rak szyjki macicy | 134 |
Rak sutka | 135 |
Rak oskrzelopochodny | 135 |
Rak okrężnicy | 136 |
Rak żołądka | 136 |
Nadciśnienie tętnicze krwi | 136 |
Choroby naczyń wieńcowych | 137 |
Cukrzyca | 137 |
Jaskra | 138 |
Gruźlica | 138 |
Choroby przewlekłe oskrzeli | 138 |
Badanie niemowląt i dzieci w wieku szkolnym | 139 |
Ocena wczesnych i odległych korzyści zdrowotnych badań przesiewowych | 139 |
Porównywanie umieralności | 142 |
Porównywanie chorobowości | 142 |
Porównywanie czasu przeżycia | 142 |
Ocena metodą eksperymentalną | 143 |
Ocena metodą obserwacyjną | 143 |
13. Metody oceny trafności diagnozy lekarskiej | 145 |
Definicja choroby | 146 |
Trafność pomiaru | 149 |
Krzywa ROC (receiver operating characteristic) | 153 |
Wielokrotne badania diagnostyczne | 154 |
Badania diagnostyczne równoległe | 154 |
Badania diagnostyczne seryjne155 | |
14. Wnioskowanie o czynnikach ryzyka i przyczynowości chorób | 156 |
Dowody na rzecz związków przyczynowych | 157 |
Zależność bezwarunkowa i warunkowa | 161 |
15. Metody analizy wyników badań epidemiologicznych nad czynnikami ryzyka i etiologią choroby | 163 |
Obliczanie ryzyka względnego w badaniach prospektywnych i eksperymentalnych | 163 |
Obliczanie ryzyka względnego w badaniach retrospektywnych (kliniczno-kontrolnych) | 165 |
Obliczanie ryzyka względnego w próbach powiązanych | 167 |
Ryzyko przypisane ekspozycji | 168 |
Obliczanie ryzyka przypisanego w badaniach prospektywnych | 170 |
Obliczanie ryzyka przypisanego w badaniach retrospektywnych (kliniczno-kontrolnych) | 171 |
16. Planowanie badania epidemiologicznego nad uwarunkowaniami środowiskowymi zdrowia i choroby | 173 |
Formułowanie celu badania/hipotezy | 173 |
Pomiary czynników środowiskowych | 176 |
Pomiary efektów zdrowotnych | 177 |
Określenie populacji badanej | 179 |
Pora badania | 179 |
Zbieranie danych | 180 |
Przygotowanie kwestionariuszy | 180 |
Źródła błędów | 180 |
Błąd próby | 182 |
Dobór próby losowej | 183 |
17. Metody doboru próby losowej do badań epidemiologicznych | 185 |
Wybór próby losowej | 186 |
Etapy losowania | 187 |
Losowanie proste | 187 |
Losowanie warstwowe proporcjonalne | 189 |
Losowanie warstwowe stałej liczby jednostek | 189 |
Losowanie zespołowe | 190 |
Losowanie systematyczne | 191 |
Obliczanie niezbędnej liczebności próby | 192 |
18. Wywiad w badaniach epidemiologicznych | 195 |
Budowa kwestionariusza | 197 |
Zawartość kwestionariusza | 198 |
Treść i słownictwo pytań | 198 |
Pytania otwarte i zamknięte | 200 |
Kolejność i liczba pytań | 202 |
Zasady zbierania danych za pomocą kwestionariuszy | 203 |
Wybór metody zbierania wywiadu standaryzowanego | 205 |
Kodowanie odpowiedzi | 205 |
19. Wybór i definiowanie zmiennych | 206 |
Skale pomiarowe proste | 206 |
Skale pomiarowe złożone | 210 |
Zalecana literatura | 213 |
Zalecane pakiety statystyczne do analizy wyników badań epidemiologicznych | 213 |
Aneks | 215 |
Słowniczek terminów epidemiologicznych | 284 |
Skorowidz | |